مقررات ملی ساختمان ايران مبحث بيستم علائم و تابلوها

۲۰ - ۱ کلیات

به نام خدا

پیش گفتار

مقررات ملی ساختمان در تمامی کشورها قواعدی هستند که به نحوی اجرای آنها توسط شهروندان الزام قانونی پیدا می کند. ادراک مشترک کلیه عوامل و عناصر مرتبط اعم از دولت، دولت های محلی، مردم و مهندسان، موجب می گردد که منافع ملی ناشی از حفظ و افزایش بهره وری از سرمایه گذاری های ملی و هم چنین حفظ جان و منافع عمومی بهره برداران ساختمان ها بر منافع سازمانی دستگاه های اجرایی و یا منافع دولت های محلی و هم چنین منافع فوری سرمایه گذاران ترجیح داده شود. بدیهی است توافق و التزام بر این دسته از منافع و خواسته ها در قالب برنامه توسعه نظام ملی ساخت و ساز تحقق می یابد.

از سال ۱۳۶۶ مقررات حاکم بر جنبه های مهندسی و فنی ساختمان (طراحی - نظارت - اجرا)، توسط وزارت راه و شهرسازی در قالب مقررات ملی ساختمان به تدریج وضع و استفاده از آن الزامی شده است. توسعه آموزش عالی، مراکز فنی و حرفه ای و سازمان های نظام مهندسی موجب افزایش نیروی انسانی متخصص و ماهر در سطح کشور گردید و به موازات آن مقررات ملی ساختمان و استانداردها و آیین نامه های ساختمانی نیز به همت اساتید و صاحب نظران شاغل در حرفه به صورت دوره ای مورد بازنگری و تجدید چاپ قرار گرفته اند. در حال حاضر این مقررات به درجه ای از کمال و غنا رسیده است که به عنوان مرجع و منبع آموزشی ضمن تأمین نیاز نسبی دانشگاهیان و جامعه مهندسی کشور، سازندگان و بهره برداران، ابزار و مرجع کنترل لازم را برای اطمینان از کیفیت ساخت و سازها برای ناظران و بازرسان فراهم نموده است.

مقایسه کیفیت ساختمان ها بویژه از حیث سازه ای در سال های اخیر با قبل از تدوین مقررات ملی ساختمان مؤید تأثیر این مقررات در ارتقای کیفیت ساختمان ها و سیر تکاملی آن در جهت تأمین ایمنی، بهداشت، رفاه و آسایش و صرفه اقتصادی می باشد اما با مقایسه آمار کمی و کیفی، وضع موجود کشور با میانگین شاخص های جهانی فاصله قابل توجهی وجود دارد.

برای جبران فاصله شاخص های پیش گفته شده لازم است اولاً نهادهای حاکمیتی سیاست گذار و برنامه ریز و مراجع صدور پروانه ساختارهای کنترل و نظارت را مورد بازنگری قرار داده تا سیستم نظارت جدی تری نسبت به تولید، توزیع و مصرف مصالح استاندارد و اجرای مقررات ملی ساختمان اعمال گردد. ثانیاً سازمان های نظام مهندسی ساختمان، تشكّل های حرفه ای دانشگاه ها و مراکز آموزشی و تحقیقاتی بیش از پیش در ترویج و تبیین مقررات وضع شده، الگوسازی و ارائه نمونه های عینی رعایت مقررات یاد شده و معرفی فناوری های نوین و به نمایش گذاشتن مزایای آن تلاش نمایند. ثالثاً مهندسان و سازندگان که وظیفه اساسی در اعمال ضوابط و مقررات ساختمانی را در طراحی، اجرا و نظارت ساخت و سازها بر عهده دارند با به روزرسانی دانش فنی و مهارت حرفه ای و با تکیه بر اصل اخلاق حرفه ای خود نسبت به اجرای مقررات ملی ساختمان بیش از پیش اصرار ورزیده و کارفرمايان و مالکان نیز تشويق یا ملزم به رعایت مقررات ملی ساختمان آن شوند. همچنين مردم به عنوان بهره برداران نهایی می توانند با افزایش سطح آگاهی از حقوق خود نقش اساسی در ارتقای کیفیت از طریق افزایش مطالبات در کیفیت و بهره وری ساختمان ها و ایجاد انگیزه رقابت در ارائه ساختمان های با کیفیت ایفا نمایند.

در خاتمه از کلیه اساتید و صاحب نظران و تدوین کنندگان که از ابتدا تاکنون در تدوین و تجدیدنظر مباحث مقررات ملی ساختمان تلاش نموده و در همفکری و همکاری با این وزارت از هیچ کوششی دریغ ننموده اند، سپاسگزارم. همچنین برای دست اندرکاران ساخت و ساز از دستگاه های نظارتی و کنترلی مراجع صدور پروانه و کلیه عزیزانی که اجرای این مقررات را خدمت گزاری به میهن و مردم خویش می پندارند، آرزوی موفقیت و سربلندی در پیشگاه خدای متعال می نمایم.

عباس آخوندی
وزیر راه و شهرسازی

هیأت تدوین کنندگان مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان - ویرایش دوم (۱۳۹۶)

(بر اساس حروف الفبا)

الف) شورای تدوین مقررات ملی ساختمان

ب) اعضای کمیته تخصصی

با تشکر از همکاری صمیمانه آقای مهندس امیرحسین رفعتی

پ) دبیرخانه شورای تدوین مقررات ملی ساختمان

مقدمه ویرایش دوم

گذشت بیش از ۱۲ سال از انتشار نخستین ویرایش مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان در سال ۱۳۸۴ و ایجاد تغییرات زیاد در صنعت ساختمان کشور طی این سالیان، از جمله گسترش حجم ساختمان ها و افزایش ساخت و سازهای بلندمرتبه بویژه در کلانشهرها و همچنین با توجه به تأکید صورت گرفته در ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، نیاز به تجدیدنظر در مبحث تابلوها و اعلانات که بطور محسوس با ایمنی سازندگان و مجریان و بهره برداران ساختمان ها در ارتباط است، را دوچندان کرده بود. در ویرایش پیش رو از مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان، علاوه بر الزامات پایه ای چون رنگ و شکل علائم ایمنی بازدارنده، هشداردهنده، الزام کننده و آگاه کننده نسبت به شرایط ایمن و علائم صوتی و نوری و با حرکات دست، که در ویرایش نخست نیز آورده شده بود، بر علائم ایمنی در کارگاه های ساختمانی، تابلوهای ایمنی در کلیه ساختمان ها برای هدایت متصرفان به دسترس های خروج و راه های امداد رسانی و علائم مربوط به فضاها و کارگاه های تأسیساتی ساختمان و کارگاه های صنعتی و خدماتی (به عنوان یکی از تصرف های شایع ساختمانی در شهرها) و علائمی که لازم است در مخازن و لوله ها و حمل مواد بویژه در تصرف های درمانی بکار گرفته شوند نیز پرداخته شده است. بدین لحاظ این علائم دامنه گسترده تری یافته و قادر هستند تا دسترسی به ایمنی در ساختمان های بزرگتر و با تأسیسات پیچیده تر امروز را تسهیل نمایند. این رویکرد باعث شده که علائم و تابلوهای ایمنی به عنوان ابزاری تأثیرگذار در تأمین ایمنی در ساختمان ها و کارگاه ها مورد بهره برداری قرارگیرند.

تلاش جهت استفاده از علائم شناخته شده بین المللی و آشنا بودن آنها برای افراد مختلف و بومی سازی استفاده از این علائم با شرایط ساخت و ساز در کشور، ملاحظه دیگری است که در ویرایش جدید تداوم یافته و علاوه بر ساکنین محلی، قابلیت استفاده بیشتر برای مهمانان و افراد ناآشنا و حتی اتباع دیگر کشورها از ساختمان ها و محوطه های مجتمع های ساختمانی را فراهم می سازد. امید است که مقررات این مبحث نقش و جایگاه صحیحی در ارتقای ایمنی شهروندان و صنعت ساختمان و بهبود شرایط محیطی بیابد.

کمیته تخصصی مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان ایران
۱۳۹۶

۲۰ - ۱ - ۱ اهداف

هدف کلی از تدوین این مقررات نصب و استفاده از تابلوها و علائم به منظور تأمین سلامت و بهداشت، ایمنی، آسایش و صرفه جویی در منابع است. بدین منظور در ساخت و نصب و بکارگیری تابلوها و علائم و در ارائه اطلاعات و هشدارهای ایمنی، باید صحیح عمل نمود تا از نظر ساخت و نصب بی خطر و ایمن باشند. به لحاظ آنکه این مقررات برای تهیه تابلوها و علائم مختلف تدوین شده، اهداف مورد انتظار از آن به قرار زیر است:

الف) ارائه ویژگی های کلی علائم و تابلوها برای بکارگیری بهتر آنها توسط کاربران.
ب) تدوین مقررات کلی تابلوها و علائم هشداردهنده.
پ) تدوین مقررات برای تابلوها و علائم هشداردهنده در ساختمان ها و کارگاه ها.
ت) تدوین مقررات کلی تابلوها و علائم برای نصب در محوطه مجتمع های ساختمانی، به منظور تأمین ایمنی مردم در فضاهای عمومی و مشاع.

۲۰ - ۱ - ۲ دامنه شمول

این مقررات شامل طراحی، ساخت، نصب و نظارت و بهره برداری از تابلوها و علائمی که به تحقق اهداف مقررات ملی ساختمان یاری می کنند، مانند تابلوها، پلاک ها و دیگر وسایل پیام رسانی، از قبیل علائم حرکتی دست، علائم صوتی و نوری و آژیرهای خطر و غیره در ساختمان های در دست بهره برداری با تصرف ها و کارکردهای مختلف، کارگاه های ساختمانی و ساختمان کارگاه های صنعتی در حال انجام کار است. بدین لحاظ ارتباط نزدیکی بین این مقررات که به ابعاد ایمنی در ساختمان و محیط های کاری توجه می کند و قوانین و آیین نامه های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که به مسائل نیروی انسانی و کارگری می پردازد وجود دارد و این قوانین و مقررات باید همسو و هماهنگ با هم باشند.

۲۰ - ۲ تعاریف و نحوه کاربرد

تابلو: ابزاری برای پیام رسانی تصویری است. ممکن است دارای سازه یا فاقد آن بوده، به ساختمان یا دیوار الصاق شود یا روی زمین، نرده و امثال آن قرارگیرد.

علائم: پیام هایی هستند که با استفاده از رنگ، نوشتار، تصویر، نور، گفتار، صدا و حرکت، پیامی را برای آگاهی به مخاطب منتقل می کنند.

علائم ایمنی: علائمی هستند که توسط تابلو، رنگ، علامت نورانی (روشنایی) یا علائم صوتی، ارتباط کلامی یا علائم ناشی از حرکت دست، توصیه ها و اطلاعاتی درباره ایمنی عمومی و بهداشت کار را انتقال می دهند و شامل علائم تصویری، علائم نورانی، علائم نوری، علائم صوتی، علائم کلامی و علائم ایمنی با حرکات دست می گردند.

رنگ های دارای مفهوم ایمنی: در علائم تصویری، نورانی و نوری ایمنی، رنگ های خاص دارای مفاهیم معینی است. جدول ۱ بیان کننده معنای این رنگ ها است.

علائم تصویری

علائم تصویری (از جهت کاربرد):

الف – علائم تصویری ایمنی در ساختمان ها و کارگاه ها: علائمی است که دارای پیام های منع کننده کار خطرزا یا هشدار وجود خطری یا الزام به انجام کاری یا راه های گریز از خطر یا کمک های اولیه، با نشانه تصویری و رنگ های خاص باشد و شامل انواع زیر است:

علائم تصویری بازدارنده: منع کننده کاری است که احتمال خطر را افزایش می دهد یا آن را به وجود می آورد.

خصوصیات اصلی:
الف) دایره ای شکل
ب) نشانه تصویری به رنگ سیاه روی زمینه سفید با حاشیه دایره و خط مورب به رنگ قرمز (از چپ به راست که قسمت قرمز رنگ حداقل ۳۵٪ سطح علامت را بپوشاند).

شکل شماره ۱: عبور پیاده ممنوع، آتش روشن نکنید، سیگار نکشید، ورود افراد متفرقه ممنوع، آب آشامیدنی نیست، با آب خاموش نکنید

هشداردهنده: علائمی که احتمال بروز خطر را هشدار داده و لزوم احتیاط در انجام کار را بیان می کند.

خصوصیات اصلی:
الف) مثلثی شکل
ب) نشانه تصویری به رنگ سیاه روی زمینه زرد با حاشیه سیاه (قسمت زرد رنگ حداقل ۵۰٪ سطح علامت را بپوشاند).

شکل شماره ۲: خطر مواد خورنده، خطر مواد سمی، خطر، خطر افتادن، خطر برق، خطر وسایل نقلیه صنعتی، خطر سقوط بار، خطر مواد رادیواکتیو

الزام کننده: علائمی که الزام و اجبار در کار خاصی را بیان می کند.

خصوصیات اصلی:
الف) دایره ای شکل
ب) نشانه تصویری سفید رنگ روی زمینه آبی (قسمت آبی رنگ حداقل ۵۰٪ سطح علامت را بپوشاند).

شکل شماره ۳: حتماً دست ها را بشویید، استفاده از کلاه ایمنی الزامی است، استفاده از عینک ایمنی الزامی است، استفاده از ماسک ایمنی الزامی است، استفاده از کفش ایمنی الزامی است، استفاده از دستکش ایمنی الزامی است، استفاده از لباس ایمنی الزامی است، استفاده از محافظ صورت الزامی است، استفاده از کمربند ایمنی الزامی است

مربوط به خروج اضطراری و کمک های اولیه: علائمی که اطلاعاتی را راجع به امکانات نجات و امداد مثل مسیر خروج، مسیر امداد رسانی، فضای پناه، کمک های اولیه، و نظیر آن ارائه می کنند.

خصوصیات اصلی:
الف) مربع یا مستطیل شکل
ب) نشانه تصویری سفید رنگ روی زمینه سبز

شکل شماره ۴: علامت خروج اضطراری

علائم مکمل برای نشان دادن جهت خروج اضطراری:

خصوصیات اصلی:
الف) مربع یا مستطیل شکل
ب) نشانه تصویری سفید رنگ روی زمینه سبز

شکل شماره ۵: علائم تصویری مربوط به کمک های اولیه: شست وشوی چشم، دوش اضطراری، کمک های اولیه، تلفن اضطراری، برانکادر (تخت روان)

مربوط به وجود تجهیزات آتش نشانی: علائمی که اطلاعاتی را راجع به امکانات و تجهیزات آتش نشانی ارائه می کنند.

خصوصیات اصلی:
الف) مربع یا مستطیل شکل
ب) نشانه تصویری سفید رنگ روی زمینه قرمز (قسمت قرمز رنگ حداقل ۵۰٪ سطح علامت را بپوشاند).

شکل شماره ۷: علامت صوتی اعلام حریق، نردبان، شلنگ اطفای حریق، کپسول اطفای حریق

علائم مکمل جهت دار برای دسترسی به تجهیزات آتش نشانی: علائمی که مسیر و جهت دستیابی به وسایل اطفای حریق را ارائه می کنند.

خصوصیات اصلی:
الف) مربع یا مستطیل شکل
ب) نشانه تصویری سفید رنگ روی زمینه قرمز (قسمت قرمز رنگ حداقل ۵۰٪ سطح علامت را بپوشاند).

شکل شماره ۸

ایمنی مکمل در تراز کف فضاها: این علائم علاوه بر تابلوها و علائم نصب شده در تراز دید افراد، به منظور حرکت نیم خیز در شرایط دودگرفتگی فضا، در تراز کف یا نزدیک به آن نصب می شوند.

تابلوها و نقشه های راهنمای تخلیه و واکنش اضطراری در سوانح:

شکل شماره ۹

این تابلوها شامل موارد زیر است:

الف- نقشه های راهنمای تخلیه اضطراری در سوانح
تابلوهای مستطیل شکلی که با استفاده از نقشه ساختمان، محل راه ها و دسترس های خروج و محل وسایل آتش نشانی و فضاهای پناه و محل تجمع ایمن و بازشو های امداد رسانی در طبقه و غیره را به منظور استفاده متصرفین و بهره برداران ساختمان نشان می دهد.

ب- تابلوها و علائم راهنمای واکنش اضطراری در سوانح
تابلوهای مستطیل شکل، حاوی نقشه خلاصه شده ساختمان و توضیحات ایمنی تکمیلی است. این تابلو علاوه بر اطلاعات مندرج در نقشه تخلیه اضطراری، محل شیرهای اصلی گاز و تابلوهای برق و محل اتصال به شیر آب آتش نشانی و غیره را به منظور استفاده امدادگران، علاوه بر متصرفین ساختمان مشخص می کند.

علائم مربوط به مکان های ایمن برای افراد ناتوان جسمی-حرکتی: علائمی که اطلاعاتی در مورد امکانات و تجهیزات مرتبط با ایمنی ناتوانان جسمی-حرکتی در بناهای مناسب سازی شده و فضای پناه آنان ارائه می کنند.

خصوصیات اصلی:
الف) مربع یا مستطیل شکل
ب) نشانه تصویری سفید رنگ روی زمینه آبی (قسمت آبی رنگ حداقل ۵۰٪ سطح علامت را بپوشاند).

شکل شماره ۱۰

انواع تابلوها و علائم تصویری (از جهت نوع مصالح، شکل و اتصال)

الف- تابلو و علامت تصویری کتیبه (افقی): مستقیماً منطبق و متصل به دیواره خارجی بنا یا به عناصر سازه ای به صورت موازی با دیوار خارجی بنا نصب می شود.
ب- تابلو و علامت تصویری طره (عمودی): به صورت عمود بر دیواره یا نمای ساختمان و سازه نصب می شود.
پ- تابلو و علامت تصویری حجم دار: ضخامت آن بیش از ۲۵ سانتی متر بوده، و یا در آن از عناصر حجم دار که بیش از ۲۵ سانتی متر ضخامت دارند استفاده شده باشد.
ت- تابلو و علامت تصویری روی بام: هر نوع علامت تصویری که بر بام ساختمان نصب شود.
ث- تابلو و علامت تصویری ایستاده (با پایه مستقل): توسط پایه نگهدارنده روی زمین قرار می گیرد. پایه نگهدارنده می تواند سازه خاص تابلو یا نرده یا دیوار باشد.
ج- تابلو و علامت تصویری روی سایبان: به سایبان های بنا نصب یا ترسیم شده و یا از آنها آویخته باشند. چنین سایبان هایی عبارتند از: سازه هایی با پوشش مناسب که از جداره ساختمان بیرون زده و بخشی از فضای مجاور بنا را می پوشانند.
چ- تابلو و علامت تصویری متحرک: تمام یا بخشی از آن به منظور خاصی حرکت کند.
ح- تابلو و علامت تصویری قابل حمل: قابلیت جابجایی به مکانی دیگر دارد.
خ- تابلو و علامت تصویری برقی: تابلویی است که سیم کشی برق داشته و کارکرد آن گاهی یا در همه اوقات با نیروی برق است. ولی علامت تصویری و تابلویی که با منبع روشنایی خارجی نورپردازی می شود، مشمول آن نیست.
د- شیشه نویسی: هر آگهی منصوب، منقوش و متصل به سطح شفاف ویترین و یا قرار گرفته در پشت شیشه که از بیرون قابل تشخیص باشد شیشه نویسی محسوب می شود.
ذ- پلاک: تابلوهای کوچک با حداکثر مساحت تعیین شده در این مبحث که پیام هایی چون معرفی کاربری های مستقر در بنا دارد.
ر- پرچم: علامتی منصوب بر پایه از مصالح قابل انعطاف مثل پارچه و نظایر آن است.

انواع تابلوها و علائم تصویری (از جهت مدت زمان استفاده)

الف - علامت تصویری و تابلوی موقت: برای مدتی محدود به نمایش در می آید. در چنین تابلوهایی الزامی به استفاده از مصالح مقاوم نیست، اما نکات ایمنی باید رعایت شود.
ب- علامت تصویری و تابلوی دائم: محدودیتی به لحاظ مدت زمان نصب نداشته باشد. تابلوهایی که جواز نصب آنها دارای زمان محدود است نیز درصورتی که امکان تمدید جواز داشته باشند، تابلوی دائم محسوب می گردند.

سازه تابلو: وسیله نگهدارنده سطح علائم تصویری و آگهی آن است.
آگهی تابلو و علامت تصویری: شامل مجموعه پیام تصویری، رنگ و مطالب آنها است.
مساحت تابلو: اندازه سطح یک پارچه درون قاب و علامت تصویری و سازه اطراف آن و در صورت نبودن قاب، سطح یک پارچه آگهی تابلو است.
تابلو و علامت تصویری ناهماهنگ با مقررات: تابلویی است که با این مقررات و ضوابط مصوب دیگر مغایرت داشته باشد.
مسئول تابلو و علامت تصویری: دارنده مجوز تابلو از نهاد قانونی صدور پروانه ساختمان تا زمان برپایی و استفاده از تابلو مسئول تابلو و در خاتمه جمع آوری آن است. در مواردی که نیاز به اخذ جواز نباشد، مسئولان مؤسسات و نهادهای عمومی و خصوصی که نصب آن تابلو و علامت تصویری در حیطه وظایف آنهاست مسئول شناخته می شوند. در صورتی که مسئول تابلو نقل مکان نموده ولی تابلو نصب شده باقی ماند، مسئول ساختمان موظف به جمع آوری و رفع آثار تابلو بر ساختمان خواهد بود.
مجوز تابلو و علامت تصویری: پروانه نصب تابلو است که پس از انطباق آن با مشخصات مجاز، توسط نهاد مسئول صادر و به متقاضی ارائه می شود. در نصب تابلوهای شهری مدیریت شهری و شهرداری، نهاد مسئول بوده و کنترل تابلوها و علائم را عهده دار است. نظارت بر بکارگیری صحیح تابلوها و علائم ایمنی در کارگاه ها با وزارت تعاون، کار و امور اجتماعی است. کنترل تابلوهای ساختمان، در زمان ساخت و بهره برداری، با مهندسان ناظر و نهاد مسئول صدور پروانه ساختمانی است.
مصالح تابلو و علامت تصویری: تابلوها بسته به اندازه و نوع آن، به عنوان سازه شهری (به استثنای تابلوهای موقت)، باید دارای مصالح مجاز و هماهنگ با مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان باشند.
مناطق ویژه (اعمال کنترل های خاص): ساختمان، مجموعه یا بخشی از شهر که به لحاظ خصوصیت تاریخی، طبیعی و غیره یا به لحاظ مدیریت واحد و با صلاح دید مراجع ذی ربط، رعایت مقررات محدودکننده تری برای علائم تصویری و تابلوها، نسبت به سایر مناطق و ساختمان ها اعمال شود.
تابلوهای نورانی: تابلوهایی با نورپردازی داخلی که سطح آن ها از موادی ساخته شده که نور از آن عبور کرده و سطح تابلو روشن و پیام واضح می شود. رنگ و شکل و پیام تابلو نورانی ایمنی همانند علائم تصویری ایمنی تابع جدول رنگ های ایمنی و خصوصیات مندرج در بند ۲۰ - ۲ است.
علائم نوری: پیام هایی دیداری است که انتشار آنها با استفاده از تابش نورهای دارای مفهوم رنگ های ایمنی (جدول شماره ۱) صورت می گیرد و ممکن است به صورت ثابت یا چشمک زن با دور و فرکانس خاموش و روشنی مختلف پیام خود را ارائه نماید.
علائم صوتی ایمنی: پیام هایی شنیداری است که انتشار آنها با فرکانس ثابت یا متغیر صدا انجام می شود (مانند آژیر خطر). برای اینکه علائم صوتی در فواصل طولانی تر قابل شنود باشند لازم است فرکانس علامت صوتی به گونه قابل توجهی از حدود صداهای محیط بالاتر باشد (برای مثال ۱۰ دسی بل بالاتر از سطح صدای محیط در همان فرکانس)، به طوری که اصوات به سادگی قابل تشخیص بوده و گوش خراش نباشد.
علائم ایمنی کلامی: پیام های ایمنی از قبل هماهنگ و تعیین شده که توسط انسان و یا صدای مصنوعی به صورت زنده یا ضبط شده ارائه می شود. از علائم ایمنی کلامی می توان به منظور هدایت عملیات مخاطره آمیز استفاده نمود. مکالمات این گونه پیام ها باید واضح و خلاصه و به راحتی قابل درک باشد.

چنانچه به جای علائم دستی از علائم کلامی استفاده شود، حتی الامکان باید از لغات جدول زیر استفاده شود و در صورت استفاده توأم هماهنگ باشند.

علائم ایمنی با حرکات دست

حرکت یا جابه جایی بازوها و یا دست ها، دارای مفهوم خاصی در رسیدن پیام به شخص در حال انجام کار خطرناک (به خاطر حفظ ایمنی جان خود و سایرین) است. در جاهایی که علائم ایمنی حرکات دست مورد استفاده قرار می گیرند باید از علائم زیر استفاده شود:

شکل شماره ۱۱

۲۰ - ۳ ضوابط کلی

۲۰ - ۳ - ۱ تابلوهای الزامی برای نصب در تصرف های مختلف ساختمان ها

در تصرف های مختلف ساختمان که گروه بندی آنها در مباحث ۳ و ۴ ارائه گردیده است، نصب تابلوهای زیر الزامی است. نظارت بر نصب و بهره برداری از تابلوها در پایان کار ساختمان، در انطباق با مبحث دوم، توسط مهندس ناظر و در زمان بهره برداری توسط مقام قانونی مسئول ذکر شده در مبحث بیست و دوم (تعمیر و نگهداری) صورت می گیرد.

۲۰ - ۳ - ۱ - ۱

در ساختمان های کوتاه مرتبه دارای تصرف مسکونی (م-۴)، به علت آشنایی ساکنین به محیط زندگی، استفاده از تابلوها و علائم ایمنی الزامی نیست.

۲۰ - ۳ - ۲ محدوده نصب علائم تصویری و تابلوها

۲۰ - ۳ - ۲ - ۱

تابلو یا سازه علائم و دستگاه های انتشاردهنده علائم (صوتی و نوری) نباید به گونه ای ساخته یا نصب شود که هیچ بخشی از سطح یا پایه آن ها مانع استفاده از هر نوع پله فرار و خروجی ها در ساختمان شود.

۲۰ - ۳ - ۲ - ۲

تابلوها و علائم تصویری نباید باعث مسدود کردن بازشوها و مانع عبور هوا و نور به داخل بنا شوند.

۲۰ - ۳ - ۲ - ۳

تابلوهایی که نزدیک ترین لبه آن ها در فاصله ۱/۵ متری بازشو دیوار خارجی بناها ساخته می شوند، باید از جنس مواد نسوز و یا پلاستیک های تأیید شده باشند.

۲۰ - ۳ - ۲ - ۴

بر بالاترین نقطه همه ساختمان ها و سازه های با ارتفاع بیش از ۳۶ متر باید حداقل یک علامت نوری (چراغ چشمک زن) قرمز رنگ نصب شود.

تبصره: مرجع صدور پروانه ساختمان در هر منطقه شهر می تواند بر اساس متوسط ارتفاع ابینه حداقل ارتفاع الزامی نصب علامت نوری هشداردهنده را تعیین و اعلام نماید.

۲۰ - ۳ - ۲ - ۵

فاصله از خطوط برق فشار قوی: نصب تابلوها و سازه علائم و دستگاه های انتشاردهنده علائم (صوتی یا نوری) باید به صورتی باشد که لبه تابلو حداقل ۱/۸۰ متر فاصله افقی و حداقل ۳/۶۰ متر فاصله عمودی از خطوط انتقال برق فشار قوی داشته باشد.

۲۰ - ۳ - ۳ محدودیت های مکان نصب علائم تصویری و تابلوها

۲۰ - ۳ - ۳ - ۱

نصب تابلوها بر تیرهای برق، پایه های علائم دیگر و چراغ های راهنمای رانندگی، درختان، صخره ها و سایر عناصر طبیعی ممنوع است. پرچم ها و موارد استثنا با مجوز مرجع صدور مجوز تابلو بر پایه های علائم دیگر قابل نصب هستند.

۲۰ - ۳ - ۳ - ۲

هیچ تابلوی تبلیغاتی نباید به صورتی نصب شود که مانع از دیده شدن تابلوی ایمنی و نصب شده قانونی دیگر شود.

۲۰ - ۳ - ۳ - ۳

نصب تابلویی که به تشخیص مسئولین صدور مجوز تابلوها باعث پنهان شدن همه یا قسمتی از هر تابلو یا چراغ هشداردهنده و انتظامی و راهنمای رانندگی و راهنمای شهری باشد و یا به هر صورت مزاحم کارکرد آن ها شود، ممنوع است.

۲۰ - ۳ - ۳ - ۴

نصب تابلو به صورتی که پنجره یا در، راه پله و نردبان، راه خروج در حریق، راه عبور آتش نشانان، بازشو و نورگیر و راه تهویه در ساختمانی را ببندد، ممنوع است.

۲۰ - ۳ - ۳ - ۵

نصب علائم ایمنی و تابلوهای معرف کاربری و نام ساختمان در محل های پیش بینی شده در طرح ساختمان هایی که در انطباق با این مقررات و به تأیید مرجع صدور پروانه ساختمان رسیده، الزامی است.

۲۰ - ۳ - ۳ - ۶

تابلوها و علائم ایمنی باید در مکان مناسب و به صورتی نصب گردند که تنها در مواقع برگریزان دیده نشوند و در فصول سبز، درختان مانع دیده شدن آن ها نگردند.

۲۰ - ۳ - ۴ الزامات ساخت و نصب علائم تصویری و تابلوها

۲۰ - ۳ - ۴ - ۱

در کلیه تابلوهایی که دارای تجهیزات برقی داخلی باشند، باید تمهیدات لازم به منظور جلوگیری از نفوذ نزولات جوی و آب به داخل آن پیش بینی شود.

۲۰ - ۳ - ۴ - ۲

ترسیم علائم تصویری در تابلوهای غیر ایمنی با رنگ و نظایر آن، مستقیم روی دیوار یا روی سایر عناصر ساختمانی و طبیعی مانند درخت و صخره به صورتی که قابل برچیدن نباشد، ممنوع است.

۲۰ - ۳ - ۴ - ۳

تابلوها و علائم تصویری به غیر از تابلوها، پرچم ها و علائم متحرک، شامل پایه ها و ادوات برقی و نورپردازی آن ها باید به صورت ثابت طراحی شوند. نصب تابلو و علائم تصویری به صورتی که پس از نصب، تمامی یا بخشی از آن دارای هرگونه حرکتی شامل لرزش، چرخش و حرکت توسط جریان هوا باشد ممنوع است.

۲۰ - ۳ - ۴ - ۴

در ساخت تابلوها و علائم حتی الامکان باید از ایجاد سکوها، سوراخ ها و درزهای غیرمعمول که محل جمع شدن گرد و غبار و بوجود آمدن لانه پرندگان و انبار تجهیزات و وسایل اضافی شود، اجتناب کرد.

۲۰ - ۳ - ۵ الزامات ایستایی و سازه علائم تصویری و تابلوها

۲۰ - ۳ - ۵ - ۱

تابلوها و علائم تصویری باید به گونه ای ساخته شوند که در مقابل عوامل مخربی چون بادهای شدید، زمین لرزه، رطوبت، حریق و غیر آن، از مقاومت کافی برخوردار باشد.

۲۰ - ۳ - ۵ - ۲

طراحی سازه تابلوهایی که سطحی بزرگتر از ۸ متر مربع دارند باید توسط مهندس دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی عمران با صلاحیت طراحی انجام شود. این تابلوها و سازه های آن ها نباید به صورت پیش بینی نشده، تنها بر عناصر ساختمانی چون دستانداز و قرنیز ساختمان قرار گیرند.

۲۰ - ۳ - ۵ - ۳

در الصاق تابلوها و علائم تصویری دیواری و طره بر بدنه خارجی ساختمان ها باید از بست های نگهدارنده فولادی و رول پلاک فلزی استفاده شود، به نحوی که از استحکام مطلوبی برخوردار باشد. تعداد و کیفیت بست ها و نگهدارنده های مذکور باید به نحوی تنظیم شود که تنها نیمی از آن ها نیز برای مقاومت در برابر کلیه شرایط احتمالی کافی باشد.

۲۰ - ۳ - ۵ - ۴

محاسبات سازه و اجرای پی مورد نیاز تابلوها باید طبق مبحث ۷ در خصوص پی و پی سازی، با بررسی ژئوتکنیکی و شناسایی خاک و همچنین مبحث ۹، طرح و اجرای ساختمان های بتن آرمه انجام گیرد.

۲۰ - ۳ - ۵ - ۵

سازه تابلوهای بزرگ و تبلیغاتی باید با توجه به مبحث ۹ و ۱۰ (طرح و اجرای ساختمان های بتن آرمه و فولادی) طراحی و محاسبه شود و عمده ترین آن ها به قرار زیر است: بار مرده، سربارها و بارهای زنده از جمله بار برف، رانش خاک، فشار هیدرواستاتیک، نیروی باد، نیروهای ناشی از زلزله و سایر عوامل مانند انقباض و انبساط ناشی از دما، ترکیدگی بتن، تغییرات رطوبت و نشست های نامتجانس. این بارها باید با رعایت ضوابط و مقررات مندرج در مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ایران ارزیابی و محاسبه شود.

۲۰ - ۳ - ۶ الزامات نوع و مقاومت مصالح تابلوها

۲۰ - ۳ - ۶ - ۱

نوع مصالح تابلوها (غیر از تابلوهای موقت) و پایه های نگهدارنده آن باید بادوام و مقاوم باشند و پوسیده و خراب نشوند.

۲۰ - ۳ - ۶ - ۲

استفاده از مصالح قابل احتراق چون چوب، کاغذ و پلاستیک های قابل اشتعال سریع، در تابلوهای دارای ادوات الکتریکی ممنوع است.

۲۰ - ۳ - ۶ - ۳

استفاده از سطوح شیشه ای در تابلوها (غیر از شیشه نویسی) ممنوع است مگر آنکه از شیشه های نشکن یا دارای شبکه محافظ داخلی استفاده شود.

۲۰ - ۳ - ۶ - ۴

در صورتی که پایه های نگهدارنده تابلوها داخل زمین کار گذاشته شود، باید این قسمت درون شالوده بتنی قرار گیرد.

۲۰ - ۳ - ۶ - ۵

تابلوهایی که روی نمای ساختمان قرار می گیرند، از نظر شکل و موقعیت قرارگیری و مصالح و رنگ باید در سازگاری و هماهنگی با معماری ساختمان و سیمای شهری باشند.

۲۰ - ۳ - ۷ الزامات الکتریکی تابلوها

۲۰ - ۳ - ۷ - ۱

سیم ها و تجهیزات الکتریکی باید طبق ضوابط طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمان ها (مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان ایران) بوده، دارای روکش و عایق مناسب باشند و به صورت ثابت نصب شود.

۲۰ - ۳ - ۷ - ۲

در مواقع قطع برق وجود منابع تغذیه پشتیبان برای تابلوهای ایمنی که از قدرت برق بهره می گیرند لازم است. مگر در صورتی که قطع برق خود از بین برنده آن خطر باشد.

۲۰ - ۳ - ۷ - ۳

تابلوهای ایمنی و اضطراری باید به گونه ای سازماندهی و نظارت شوند که در زمان بهره برداری روشن باشند یا به وضوح دیده و خوانده شوند.

۲۰ - ۳ - ۷ - ۴

دریچه های بازدید تجهیزات الکتریکی تابلوهای ایمنی باید به گونه ای طراحی شود که قابل دسترس برای کودکان نبوده و تنها با کلید مخصوص باز و بسته شوند.

۲۰ - ۳ - ۷ - ۵

در تابلوهای نورانی که سطح نمایش تابلو از جنس پلاستیک شفاف یا نیمه شفاف و یا مصالح مشابه باشند، لامپ های روشنایی و تجهیزات الکتریکی باید حداقل ۵ سانتی متر از سطح ورقه های پلاستیک فاصله داشته باشد.

۲۰ - ۳ - ۷ - ۶

در هیچ تابلویی نمی توان از نورپردازی غیر الکتریکی چون شعله و آتش استفاده کرد، مگر در موارد خاص مانند صنایع و پالایشگاه ها و اخذ مجوز از مرجع صدور مجوز تابلوها.

۲۰ - ۳ - ۷ - ۷

تمام تابلوهایی که از طریق جریان برق اقدام به نورپردازی می کنند، باید به سیستم اتصال به زمین مناسب مجهز باشند.

۲۰ - ۳ - ۸ نگهداری و تعمیر تابلوها

۲۰ - ۳ - ۸ - ۱

مسئول تابلوها در برابر حوادث احتمالی، چون سقوط، پرتاب قطعات، سقوط تابلو و قطعات آن در طوفان، برق گرفتگی و سایر مخاطرات ناشی از نگهداری آن ها در شرایط غیر ایمن نیز مسئولیت دارد.

۲۰ - ۳ - ۸ - ۲

تمام تابلوها و علائم ایمنی باید در شرایط مناسب نگهداری شوند. به طوری که قصد و منظور اصلی را به درستی اطلاع رسانی نمایند. نگهداری در شرایط مناسب از تمیز نمودن عادی، رنگ پریدگی تا کنترل مرتب علائم چراغ دار و صوتی و نهایتاً اطمینان از کارکرد صحیح آن ها را شامل می شود.

۲۰ - ۳ - ۸ - ۳

نظافت، تعمیر و رنگ کاری مجدد تابلو به صورتی که مغایرتی با مشخصات مندرج در مجوز نیابد، ضروری است و نیاز به اخذ مجوز ندارد.

۲۰ - ۳ - ۸ - ۴

چنانچه نصب و جابجایی یا برچیدن تابلوها موجب خسارت یا آسیب به محل نصب شود و یا وضعیت ناهنجاری در محل نصب و ناهماهنگی در نمای شهری ایجاد کند، مسئول تابلو و در صورت عدم دسترسی، مسئول ساختمان موظف به تعمیر و بازسازی محل نصب است.

۲۰ - ۳ - ۸ - ۵

چنانچه به نحوی مشخصات محل نصب علائم تصویری و تابلوها تغییر کند، به طوری که این تغییر موجب تغییر مشخصات آن ها شود، مسئول تابلو موظف است به گونه ای وضعیت قرارگیری تابلو را تصحیح کند که مجدداً مطابقت تابلو با مقررات تأمین شود.

۲۰ - ۳ - ۸ - ۶

نظارت بر علائم و تابلوهای الزامی و بازدید از آن ها به منظور پایداری، استحکام و ایمنی تابلو و سازه آن باید در مراحل و توسط اشخاص زیر انجام گیرد:

الف) قبل از بهره برداری و در زمان ساخت، توسط مهندس ناظر ساختمان و مسئول ایمنی کارگاه ساختمانی.
ب) پس از بهره برداری در کارگاه ها، توسط مسئولان ایمنی کارگاه.
پ) پس از هرگونه تغییرات و ایجاد وقفه در استفاده از آن، توسط مسئول تابلو.
ت) پس از وقوع باد، طوفان، زلزله و غیره، توسط مسئول تابلو.
ث) در هنگام بهره برداری از ساختمان، در مقاطع شش ماهه به صورت ادواری، توسط مسئول تابلو و در صورت عدم دسترسی، توسط مسئول ساختمان.

۲۰ - ۳ - ۹ ضوابط کلی استفاده از علائم ایمنی تصویری و تابلوها

۲۰ - ۳ - ۹ - ۱

علائم تصویری تابلوها باید طبق مشخصاتی که در این مبحث ارائه می شود، برای بیننده به راحتی قابل رویت و فهم باشد.

۲۰ - ۳ - ۹ - ۲

تابلوها و علائم تصویری ایمنی با توجه به هدفی که در نصب تابلو تعقیب می شود، باید در ارتفاع مناسب نصب شوند. در مکان هایی که نور طبیعی ضعیف است، باید از رنگ های بازتاب نور و خودنور و مواد شب رنگ و یا نور مصنوعی استفاده شود.

۲۰ - ۳ - ۹ - ۳

علائم و تابلوهای ایمنی که به علت احتمال دیده نشدن، در تراز بالاتر از دید چشم قرار می گیرند، در بالای درها و تراز بیش از ۲/۰۰ متر از کف فضا نصب می گردند.

۲۰ - ۳ - ۹ - ۴

علائم و تابلوهای ایمنی معمول در ساختمان باید در حدود ارتفاع چشم در حرم ۱/۱۵ متر تا ۱/۷۰ متری از کف فضا نصب گردند.

شکل شماره ۱۲

۲۰ - ۳ - ۹ - ۵

علائم و تابلوهای ایمنی که برای پیام رسانی در زمان حریق، در تراز نزدیک به کف فضاها نصب می شوند، باید در حرم ارتفاعی ۰/۱۰ متر تا ۰/۴۵ متر از کف نصب شوند. علامت باید به صورت هم سطح با درب بر روی آن نصب شود. در جاهایی که علامت بر روی دیوار نصب شود، باید در فاصله کمتر از ۰/۱۰ متر از چهارچوب و سمت دستگیره آن قرار داشته باشد.

۲۰ - ۳ - ۹ - ۶

نوارها و علائم ایمنی که برای پیام رسانی بر روی کف فضاها نصب می شوند، باید به صورت ممتد بیننده را به سمت خروج و مقصد علائم هدایت نمایند. فاصله نوارهای پیرامونی فضاها از دیوار حداکثر ۰/۱۰ متر باشد.

شکل شماره ۱۳

۲۰ - ۳ - ۹ - ۷

ارتفاع حروف فارسی در علائم ایمنی در شرایطی که تابلو در فاصله زیر ۱۰ متر دیده می شود، حداقل ۷۵ میلی متر است.

۲۰ - ۳ - ۹ - ۸

ارتفاع حروف فارسی در علائم ایمنی در شرایطی که تابلو در فاصله ۱۰ تا ۲۰ متر دیده می شود، حداقل ۱۵۰ میلی متر است.

۲۰ - ۳ - ۹ - ۹

ارتفاع حروف فارسی در علائم ایمنی در شرایطی که تابلو در فاصله ۲۰ تا ۴۰ متر دیده می شود، حداقل ۲۰۰ میلی متر است.

۲۰ - ۳ - ۹ - ۱۰

زمانی که موضوع مطرح در علامت و یا خطر مصرح در متن تابلو دیگر وجود نداشته باشد، باید سریعاً توسط مسئول تابلو و در صورت عدم دسترسی، مسئول ساختمان جمع آوری شود.

۲۰ - ۳ - ۱۰ ضوابط کلی استفاده از علائم ایمنی در برابر حریق

۲۰ - ۳ - ۱۰ - ۱

رنگ های مورد استفاده در علائم ایمنی در حریق عبارتند از:

۲۰ - ۳ - ۱۰ - ۲

اگر نور طبیعی در محل نصب علائم ایمنی در برابر حریق کم باشد، فراهم نمودن روشنایی کافی از طریق رنگ های بازتاب نور و خودنور و مواد شب رنگ و یا نور مصنوعی ضروری است.

۲۰ - ۳ - ۱۰ - ۳

در هنگام حریق استفاده از علائم مکمل نوری، کلامی یا صوتی به منظور هدایت به خروجی های اضطراری و مسیرهای فرار و محل استقرار تجهیزات اطفای حریق توصیه می شود.

۲۰ - ۳ - ۱۰ - ۴

رنگ قرمز مشخص کننده مکان تجهیزات اطفاء حریق می باشد. مکان تجهیزات با به کارگیری تابلو و یا بارنگ آمیزی پس زمینه ای که تجهیزات روی آن قرار دارند مشخص می شود. در صورتی که تجهیزات به طور عمده قرمز باشند ممکن است به تشخیص مسئولین نیاز به رنگ کردن پس زمینه نباشد.

۲۰ - ۳ - ۱۰ - ۵

اگر بنا به هر دلیلی تجهیزات آتش نشانی در مکانی دور از دید مستقیم قرار داشت، مکان آن ها باید با علائم و جهت نماهای مناسب برای معرفی تجهیزات آتش نشانی طبق مشخصات علائم تصویری ایمنی معین شود.

۲۰ - ۳ - ۱۰ - ۶

علامت تصویری ایمنی می تواند با متن توضیحی همراه شود، اما متن نوشتاری به تنهايی به عنوان علامت تصویری ایمنی کفایت نمی کند.

۲۰ - ۳ - ۱۰ - ۷

مجوزهای صادره برای سیستم های اعلام و اطفای حریق باید به صورت ادواری تمدید و اعتبار آن ها کنترل شود. لذا تعمیر، حفظ و نگهداری و بروزرسانی سیستم های اعلام و اطفای حریق ضروری است.

۲۰ - ۳ - ۱۰ - ۸

به منظور آگاهی استفاده کنندگان و آتش نشان ها از ساختمان ها و تصرف های تعیین شده در جدول ۲۰ - ۳ - ۱ باید نقشه راهنمای تخلیه اضطراری هر طبقه و راهنمای واکنش اضطراری در جوار ورودی های ساختمان ها نصب شود.

۲۰ - ۳ - ۱۱ ضوابط کلی استفاده از علائم نوری

۲۰ - ۳ - ۱۱ - ۱

علامت باید به میزان کافی روشن و قابل رویت بوده، اما باعث خیره شدن چشم نشود.

۲۰ - ۳ - ۱۱ - ۲

رنگ علائم نوری ایمنی باید هماهنگ و مطابق جدول رنگ های ایمنی باشد.

۲۰ - ۳ - ۱۱ - ۳

به منظور جلوگیری از سردرگمی، از به کار بردن چند علامت هشدار ایمنی نوری در کنار یکدیگر یا در نزدیکی یک منبع نور مشابه اجتناب شود.

۲۰ - ۳ - ۱۱ - ۴

اگر یک علامت نوری بتواند به شکل روشن دائمی و یا چشمک زن و گردان عمل نماید، لازم است در موارد اضطراری از حالت چشمک زن و گردان استفاده شود تا باعث القاء خطر بالاتر و فوریت بیشتر شود.

۲۰ - ۳ - ۱۱ - ۵

دور و فرکانس خاموش و روشنی یک علامت ایمنی چشمک زن باید به گونه ای انتخاب شود که پیام به طور کامل منتقل شود و باعث سردرگمی و اختلاط با دیگر علائم نوری موجود در محل، مانند علائم همیشه روشن نشود.

۲۰ - ۳ - ۱۱ - ۶

اگر یک علامت نوری در کنار یک علامت صوتی بکار رود، بین آن ها باید هماهنگی ایجاد شود. به این معنا که دور و فرکانس نور چشمک زن و گردان باید همزمان با افت و خیز علائم صوتی باشد.

۲۰ - ۳ - ۱۲ ضوابط کلی استفاده از علائم صوتی

۲۰ - ۳ - ۱۲ - ۱

به کارگیری علائم صوتی در حریق برای آگاه نمودن مردم از وجود خطر در آن محل است. این سیستم هشداردهنده باید طی یک روال از قبل برنامه ریزی شده به منظور تخلیه به موقع افراد از مکان های مورد نظر عمل نماید.

۲۰ - ۳ - ۱۲ - ۲

آژیر حریق علامتی صوتی است که توسط دستگاهی خاص، بدون کمک صدای انسان و با صداهای مصنوعی منتشر می شود. آژیر حریق باید:

• دارای صدایی باشد که به مقدار قابل توجه از صداهای محیط بلندتر باشد، تا در تمام فضاها شنیده شود.
• به سادگی از میان صداهای دیگر و علائم صوتی دیگر قابل تشخیص باشد.
• تا تخلیه ساکنین ادامه یابد.

۲۰ - ۳ - ۱۲ - ۳

آژیر اعلام حریق می تواند به گونه های متفاوتی باشد اما نکته حائز اهمیت آنست که روش به کار گرفته شده متناسب با شرایط کاربری و ساختمان مورد نظر باشد.

۲۰ - ۳ - ۱۲ - ۴

آژیر اعلام حریق می تواند همراه با علائم نوری و چشمک زن باشد.

۲۰ - ۳ - ۱۲ - ۵

نصب سیستم هشداردهنده باید با هماهنگی مسئول ساختمان انجام گیرد.

۲۰ - ۳ - ۱۲ - ۶

در آن واحد باید فقط یک نوع علامت صوتی منتشر شود.

۲۰ - ۳ - ۱۲ - ۷

اگر وسیله ای قادر به پخش صدا در فرکانس های ثابت یا متغیر است، از فرکانس های متغیر با شدت صوتی بیش از ۱۰ دسی بل بالاتر از صدای نوفه محیط استفاده شود، تا وضعیت اضطراری را القا کند.

۲۰ - ۳ - ۱۲ - ۸

چنانچه دستگاهی بتواند علائم صوتی را در فواصل منظم و متغیر پخش نماید می توان از طول موج متغیر برای خطرات درجه بالا و یا نیاز فوری و اضطراری استفاده کرد.

۲۰ - ۳ - ۱۳ ضوابط کلی استفاده از علائم ایمنی کلامی

۲۰ - ۳ - ۱۳ - ۱

ارائه کنندگان علائم ایمنی کلامی باید آگاهی کافی از زبان استفاده شده داشته و آن را به درستی تلفظ و درک کنند.

۲۰ - ۳ - ۱۳ - ۲

ارتباط کلامی بین پیام دهنده و یک یا چند شنونده باید کوتاه، با گروهی از کلمات یا حتی الامکان با تک کلمات مندرج در جدول ۲ باشد.

۲۰ - ۳ - ۱۳ - ۳

پیام ها باید مختصر، ساده و واضح بوده و مهارت ارتباط کلامی پیام دهنده و قابلیت شنونده پیام باید طوری هماهنگ باشد که ارتباط به نحو مناسبی برقرار شود.

۲۰ - ۳ - ۱۳ - ۴

ارتباط کلامی مستقیم می تواند به صورت مستقیم (با صدای گوینده) و یا غیرمستقیم توسط صدای ضبط شده انسان و یا صدای مصنوعی پخش شود.

۲۰ - ۳ - ۱۴ ضوابط کلی استفاده از علائم ایمنی با حرکات دست

۲۰ - ۳ - ۱۴ - ۱

علائم ایمنی حرکات دست برای هدایت کردن حرکات وسایل نقلیه و دستگاه هایی چون جرثقیل ها، که ممکن است خطرساز باشند، به کار می روند. علائم باید دقیق، ساده، سهل الاجرا و قابل درک باشند.

۲۰ - ۳ - ۱۴ - ۲

باید اطمینان حاصل شود که علامت دهنده آگاهی کامل به علائم حرکتی دست داشته و آموزش لازم را دیده باشد.

۲۰ - ۳ - ۱۴ - ۳

در مواردی ممکن است علائم حرکت دست اعلام شده در شکل شماره ۱۱ کفایت نکند، در چنین مواردی از علائم توافق شده تکمیلی نیز می توان استفاده کرد.

۲۰ - ۳ - ۱۴ - ۴

علائم توافق شده با حرکات دست در کارگاه باید در همه قسمت ها به صورت یکسان استفاده شود. کارکنان ذی ربط باید با این علائم و کاربرد آن ها آشنا باشند.

۲۰ - ۳ - ۱۴ - ۵

علامت دهنده باید در موقعیتی قرار گیرد که تسلط کافی بر عملیات داشته و توسط کلیه مخاطبین دیده شود، ولی خودش در معرض خطر ناشی از انجام آن عملیات قرار نگیرد.

۲۰ - ۳ - ۱۴ - ۶

در طول عملیات این اطمینان حاصل شود که وظیفه علامت دهنده مختص هدایت عملیات و انجام اقدامات لازم برای ایمنی افراد حاضر در محوطه باشد.

۲۰ - ۳ - ۱۴ - ۷

در بعضی موارد به منظور حفظ ایمنی ممکن است استفاده از نیروی کمکی و فرد دیگری برای هماهنگی عملیات احتیاج باشد. در این حالت اطمینان حاصل شود که شخصی که علائم را دریافت می نماید از یک علامت دهنده پیروی نماید مگر در حالت های خاص که از قبل هماهنگ شده باشد.

۲۰ - ۳ - ۱۴ - ۸

چنانچه انجام دهنده عملیات قادر به ادامه اجرای کار به نحو مطلوب و ایمن نباشد کل عملیات باید تا زمان دریافت دستورات بعدی متوقف شود.

۲۰ - ۳ - ۱۴ - ۹

چنانچه شرایط جوی به نحوی باشد که نور کم شود و یا کاهش دید پدید آید، لازم است علامت دهنده از لباس های بازتاب نور یا خودنور استفاده کند. استفاده از وسایلی مانند راکت یا بازوبندهای شبرنگ نیز برای درک و شناسایی بهتر علائم توصیه می شود.

۲۰ - ۴ ضوابط علائم تصویری و نوری راه خروج

۲۰ - ۴ - ۱ ضوابط علائم خروج اضطراری

دسترس خروج، خروج و تخلیه های خروج ساختمان، در انطباق با مبحث سوم این مقررات، باید با علائم خروج، مندرج در بخش ۲۰ - ۲، مشخص شوند به طوری که از تمام جهات قابل مشاهده و خواندن باشند. در مواردی که تخلیه خروج مستقیماً برای متصرفین قابل دیدن نیست، جهت و مسیر دسترسی به خروجی باید با علائم تکمیلی قابل مشاهده و خوانا علامت گذاری شود. درهایی که در مسیر خروج قرار دارند نیز باید با علامت خروج مشخص شوند. حداکثر فاصله مجاز تابلوهای خروج در یک دسترس خروج ۳۰ متر است.

۲۰ - ۴ - ۲ موارد استثناء در نصب علائم خروج اضطراری

الف - نصب علامت خروج در اتاق ها یا فضا هایی که تنها یک خروجی در آن ها تعبیه شده، الزامی نیست.
ب - درهای خروج اصلی ساختمان یا سردرها که به طور واضح به عنوان خروجی قابل تشخیص هستند، در صورت تأیید مرجع صدور پروانه ساختمان به علائم خروج نیاز ندارند.
پ - علائم خروج در تصرف های گروه ف (متفرقه) و تک واحدهای خوابگاهی یا مسکونی گروه های م-۲ و م-۳ (تصرف های مسکونی-اقامتی) الزامی نیستند.
ت - علائم خروج در تصرف های گروه د-۳ (زندان ها، ندامتگاه ها و غیره) الزامی نیستند.
ث - در تصرف های گروه ت-۴ (استادیوم های سرپوشیده) و ت-۵ (استادیوم های سرباز)، نصب تابلوی خروج در راهروهای میان صندلی ها الزامی نیست، به شرطی که تابلوها در تقاطع معابر نصب شده باشد و از راهروهای میان صندلی ها قابل رؤیت و خواندن باشند. نورپردازی خروج باید به گونه ای انجام شود که مسیرها و فضاهای حرکتی میان صندلی ها در شرایط اضطراری قابل تشخیص باشند.

۲۰ - ۴ - ۳ نصب علائم خروج در ارتفاع نزدیک تراز کف در فضاهای گروه تصرف م-۱

در تصرف های گروه م-۱ (هتل، مسافرخانه و ...)، علاوه بر تابلوهای خروج عادی، باید علائم مکمل در تراز پایین نیز نصب شوند. این علائم باید در تمام فضا های مورد استفاده مهمانان نصب شوند.
قسمت زیرین این علائم باید حداقل ۱۰ سانتی متر از کف تمام شده فاصله داشته باشد. علائم باید به صورت هم سطح بر روی در یا دیوار نصب شود. در جاهایی که علامت بر روی دیوار و مجاورت در نصب می شود، حداکثر ۱۰ سانتی متر از چهارچوب در فاصله داشته باشد.

۲۰ - ۴ - ۴ نورپردازی علائم خروج

علائم خروج باید دارای نورپردازی داخلی یا خارجی باشند.
استثنا: تابلوهای لمسی که در بند ۲۰ - ۴ - ۴ - ۴ الزامی دانسته شده اند، نیازی به نورپردازی ندارند.

۲۰ - ۴ - ۴ - ۱ علائم خروج دارای نورپردازی خارجی

در مکان هایی که در صورت بروز حریق و احتمال قطع برق تاریک خواهند شد، باید در علائم خروج از رنگ های بازتاب نور و خودنور و مواد شب رنگ استفاده شود. این علائم باید بر اساس استانداردهای معتبر به کار برده شوند و با توجه به دستورالعمل تولیدکننده نصب شوند.

۲۰ - ۴ - ۴ - ۲ علائم خروج دارای منبع نور داخلی

علائم خروجی که دارای منبع نور داخلی هستند، باید بر اساس استانداردهای معتبر به کار برده شوند و با توجه به دستورالعمل تولیدکننده نصب گردند. این علائم خروج باید در تمامی اوقات بهره برداری نورپردازی شوند.

۲۰ - ۴ - ۴ - ۳ شدت روشنایی و منبع تغذیه علائم خروج

الف - نور مورد استفاده در روشنایی علامت خروج باید در سطح تابلو شدتی بیش از ۵۰ لوکس داشته باشد.
ب - تابلوهای خروج باید در تمامی اوقات بهره برداری نورانی باشند. برای اطمینان از ادامه نورانی بودن، تابلو با نورپردازی داخلی بعد از قطع برق تا حداقل زمانی که در مبحث سوم تعیین شده، باید به برق اضطراری متصل بماند.

شکل شماره ۱۴

۲۰ - ۴ - ۴ - ۴ علائم خروج با حروف برجسته بریل

به منظور کمک رسانی به افراد نابینا در هنگام سانحه لازم است تا علائم ایمنی حیاتی به صورت تابلوهای با خط بریل برای آنان نصب شود.
علائم خروج حاوی کلمه «خروج» با حروف برجسته خط بریل، باید در انطباق با استانداردهای معتبر، در مجاورت تمامی درهایی که به فضای پناه، محل تجمع امن، دسترس های خروج و امداد رسانی، خروج ها و تخلیه های خروج نصب شوند. این تابلوهای لمسی نیازی به نورپردازی ندارند (شکل شماره ۱۴).

۲۰ - ۴ - ۴ - ۵ طرح نشانه در علائم خروج

شکل شماره ۱۵

حروف به کار رفته شده در علامت خروج باید قابل تشخیص و خوانا باشند. بلندی حروف فارسی نباید کمتر از ۷۵ میلی متر و ضخامت قلم آن ها نباید کمتر از ۹ میلی متر و بلندی حروف لاتین نباید کمتر از ۵۰ میلی متر باشد. در تابلوهای با ابعاد بزرگتر از حداقل ذکر شده، عرض، ضخامت قلم و فاصله بین حروف باید متناسب با ارتفاع آن ها انتخاب شود.
کلمه «خروج» باید با رنگ سفید بر روی زمینه سبز نوشته شود و در هنگام روشن یا خاموش بودن منبع نورپردازی تابلو به طور واضح قابل خواندن باشد. در صورت استفاده از پیکان برای نشان دادن جهت خروج، شکل پیکان باید به راحتی مخدوش نشود و جهت آن قابل تغییر نباشد.

۲۰ - ۴ - ۵ علائم نورانی مسیر خروج

در کلیه ساختمان های بلندمرتبه (گروه ۸) در راه های خروج باید علائم نورانی مطابق با بندهای زیر نصب شود:

۲۰ - ۴ - ۵ - ۱ نصب علائم نواری خودنور در راه های خروج

نصب علائم نواری خودنور در راه های خروج باید در پلکان خروج، شیب راه خروج و راهروهای خروج بر اساس بندهای زیر انجام شود.

الف - پلکان خروج: یک نوار یکسره باید بر روی لبه هر پله نصب شود به طوری که کل طول آن را پوشش داده و لبه پله را به خوبی مشخص کند. عرض نوارها باید حداقل ۲۵ میلی متر و حداکثر ۵۰ میلی متر باشد. لبه نوار باید از لبه پله کمتر از ۱۳ میلی متر فاصله داشته باشد. در صورتی که نوار تا شده و بر روی پیشانی پله ادامه داشته باشد، عرض قسمت خم شده عمودی باید کمتر از ۱۳ میلی متر باشد.

ب - پاگردها: لبه پاگرد نیز باید با نواری مطابق الزامات لبه پله مشخص شود.

پ - دستاندازها: تمامی دستاندازها باید با نواری ممتد به عرض حداقل ۲۵ میلی متر نشانه گذاری شوند. نوار باید بر روی سطح فوقانی دستانداز و در تمام طول آن ادامه یابد.

شکل شماره ۱۶

ت - نوارهای خودنور پیرامونی فضاها باید دارای مشخصات زیر باشند:

۱ - دور تا دور حاشیه پاگردهای پله یا هر سطح دیگر در پله های خروج داخلی، شیب راه های خروج داخلی و راهروهای خروج باید با نوارهای ممتد بر روی کف یا دیوار، یا ترکیبی از هر دو نصب شوند. این نوارها باید ۲۵ تا ۵۰ میلی متر عرض داشته و به صورت ممتد محیط قابل حرکت در شرایط اضطراری را مشخص نمایند. نشانه گذاری دور تا دور کف پله ها (جز لبه پله، موضوع بند قبل) الزامی نیست.

۲ - در صورتی که نوار پیرامونی بر روی کف نصب شود باید حداکثر ۱۰ سانتی متر از دیوار فاصله داشته باشد. نوار باید در جلوی تمامی درها بجز تخلیه خروج امتداد داشته باشد. در محل پله هایی که از تراز پایین تر به سطح مورد نظر می رسند، نوار پیرامونی باید به نوار لبه آخرین پله متصل شود.

۳ - در صورت نصب نوار پیرامونی بر روی دیوار، نوار باید حداکثر ۱۰ سانتی متر از کف تمام شده فاصله داشته باشد. نوار باید بر روی تمامی درها بجز تخلیه خروج ادامه یابد. در مواردی که امکان نصب نوار بر روی دیوار یا در وجود ندارد، نوار باید به صورت عمودی به کف منتقل شده و بر روی کف ادامه یابد. در محل پله نیز نوار به صورت عمودی تا کف ادامه یافته و به نوار لبه پله متصل می شود.

۴ - در طول مسیر خروج، موانعی که در ارتفاع کمتر از ۲ متر قرار داشته و پیش آمدگی آن ها بیش از ۱۰ سانتی متر باشد باید با نواری به عرض حداقل ۲۵ میلی متر بر روی کف مشخص شوند. داخل این محدوده باید با استفاده از نوارهای خودنور به صورت ۴۵ درجه هاشور بخورد. این موانع شامل شیرها و جعبه های آتش نشانی، بیرون زدگی های دیوار و نقاط سرگیر بوده، اما محدود به این موارد نیست. نوارها باید به گونه ای نصب شوند که هیچ علامت ایمنی نظیر نشانه یا دستورالعمل استفاده از شیرهای آتش نشانی را نپوشانند.

ث - علامت گذاری بر درهای واقع در مسیر خروج: تخلیه های خروج شامل درهایی که متصرفین برای تکمیل فرآیند خروج باید از آن ها عبور نمایند، باید دارای نشانه هایی مطابق بندهای زیر باشند:

۱ - علامت گذاری بر درهای تخلیه خروج، علاوه بر تراز معمول، باید در ارتفاع پایین بر روی درهای خروج نیز نصب شوند. با این تفاوت که اندازه ارتفاع علامت درهای خروج می تواند حداقل ۱۰ سانتی متر باشد. علامت باید در وسط در (در راستای افقی) نصب شود و حداکثر ارتفاع مجاز لبه بالایی علامت از کف ۴۵ سانتی متر است.

۲ - نشانه گذاری دستگیره در خروج باید با مواد خودنور باشد. سطح این نشانه گذاری باید حداقل ۴۰۰ میلی متر مربع باشد. این نشانه گذاری باید بر روی دستگیره یا در مجاورت آن نصب شود. برای درهایی که دارای دستگیره فشاری هستند، نوار نورانی باید حداقل ۲۵ میلی متر پهنا داشته باشد و سراسر طول دستگیره را پوشش دهد.
نشانه گذاری چهارچوب در باید در بالا و طرفین چهارچوب در خروج با نوار خودنور پیوسته به عرض ۲۵ تا ۵۰ میلی متر مشخص شود. در مواردی که بر روی چهارچوب فضای کافی برای نصب نوار نیست، نوار می تواند بر روی دیوار مجاور نصب شود.

۲۰ - ۴ - ۵ - ۲

موقعیت نصب و ابعاد نشانه های نورانی باید در تمام بخش های یک ساختمان مشابه باشند.

۲۰ - ۵ تابلوی راهنمای واکنش اضطراری و نقشه های راهنمای تخلیه خروج

علاوه بر اینکه حداقل یک تابلوی راهنمای واکنش اضطراری برای اطلاع رسانی به ساکنین و آتش نشانان در زمان سانحه در نزدیکی ورودی ساختمان قرار می گیرد، نقشه های راهنمای تخلیه اضطراری باید در ورودی تمامی راه پله ها و پلکان های واقع در مسیر خروج، لابی آسانسورها در تمامی طبقات، در میانه هر راهرو با طول بیش از ۳۰ متر، در تمامی محل های برخورد راهروها و بلافاصله در کنار هر تخلیه خروج (در داخل بنا) نصب شوند.

۲۰ - ۵ - ۱ تابلوی راهنمای واکنش اضطراری

تابلوی راهنمای واکنش اضطراری در ساختمان های موضوع این بند نصب می شود و متصرفین را در هنگام بروز شرایط اضطراری نظیر آتش سوزی، زلزله، طوفان، نشت مواد خطرناک، خطرات امنیتی و غیره برای تقلیل خطرات سانحه و تخلیه یا دسترسی به امکانات امدادی ساختمان راهنمایی می کند. این تابلو شامل دیاگرام ساده شده ای از نقشه ساختمان و سایر اطلاعات ضروری است که در قالب متن درج می شود.

۲۰ - ۵ - ۱ - ۱

تابلوی راهنمای واکنش اضطراری باید منطبق با جدول شماره ۳، در بناهای زیر نصب شوند:

• ساختمان های بلندمرتبه (گروه ۸)
• تصرف های م-۱ (اقامتی کوتاه مدت)
• گروه های ساختمانی بالاتر از ۴، دارای تصرف م-۲ (بناهای آپارتمانی) که حداقل ۳ واحد دارند (ساختمان های مشمول مبحث سوم)
• گروه های ساختمانی بالاتر از ۴، دارای تصرف های الف (آموزشی-فرهنگی)، ح (حرفه ای-اداری)، ت (تجمعی)، ص (صنعتی)، ن (انباری) و ک (کسبی-تجاری)
• گروه های ساختمانی بالاتر از ۴، تصرف های د-۱، د-۲، د-۴ (درمانی-مراقبتی بجز زندان و ندامتگاه)
• همه تصرف های خ (مخاطره آمیز)

۲۰ - ۵ - ۲ مندرجات تابلوی راهنمای واکنش اضطراری

مندرجات تابلوهای راهنمای واکنش اضطراری شامل دو بخش راهنمای تصویری تخلیه اضطراری و راهنمای نوشتاری است.

۲۰ - ۵ - ۲ - ۱ راهنمای تصویری تخلیه اضطراری

راهنمای تصویری تابلو باید شامل موارد زیر باشد:

• مسیرهای دسترس خروج (نزدیک ترین یا جایگزین)
• محل تخلیه های خروج
• محل دکمه های زنگ خطر (اگر طبق مقررات مبحث سوم ساختمان مربوطه ملزم به داشتن آن باشد)
• محل امکانات آتش نشانی
• محل امکانات امداد و نجات شامل جعبه کمک های اولیه، دستگاه شوک و احیا و غیره (اگر طبق مقررات ساختمان مربوطه ملزم به داشتن آن باشد)
• فضاها و ساختمان های خاص یا انبار مواد خطرناک (در صورت وجود)
• موقعیت فضاهای پناه در داخل ساختمان (اگر طبق مقررات مبحث سوم ساختمان مربوطه ملزم به داشتن آن باشد)
• محل بازشو های امداد رسانی از خارج ساختمان
• محل های تجمع امن در خارج از ساختمان
• تعیین محل با عبارت «شما اینجا هستید»، مشخص کننده موقعیت فرد روی نقشه
• امکانات قابل استفاده افراد کم توان و ناتوان (بالابر، شیب راه و غیره)
• جهت شمال
• راهنمای علائم به کار رفته در تابلو

۲۰ - ۵ - ۲ - ۲

تمامی موارد فوق باید همانند نمونه، به صورت تصویری ساده و قابل فهم نمایش داده شود به گونه ای که موجب سردرگمی افراد نشود.

۲۰ - ۵ - ۲ - ۳ راهنمای نوشتاری

راهنمای نوشتاری تابلو باید شامل موارد زیر باشد:

• عنوان «راهنمای واکنش اضطراری»
• نام ساختمان و آدرس
• تلفن های ضروری با احتساب پیش شماره هایی که باید در تلفن داخلی شماره گیری شوند
• در صورتی که ساختمان آسانسور دارد، ممنوعیت استفاده از آن در زمان اضطرار باید ذکر شود، مگر اینکه آسانسور دارای مجوز استفاده در شرایط اضطرار باشد
• اطلاعاتی که اقدامات لازم توسط افراد ناتوان در هنگام اضطرار را مشخص نماید و مسیر دسترسی به محل های تجمع امن یا فضاهای پناه را نشان دهد
• اگر ساختمان دارای سیستم زنگ خطر آتش باشد، آنچه در زمان خطر شنیده خواهد شد یا به صورت نوری قابل رؤیت خواهد بود، باید ذکر شود
• محل شیرهای آب و گاز و تابلو برق ساختمان
• محل اتصال به شیر آب آتش نشانی در ساختمان

۲۰ - ۵ - ۳ محل نصب تابلوی راهنمای واکنش اضطراری و تابلوهای تخلیه اضطراری

علاوه بر نصب تابلوی راهنمای واکنش اضطراری در نزدیک ورودی های ساختمان، تابلوهای راهنمای تخلیه اضطراری باید در ورودی تمامی راه پله ها و پلکان های واقع در مسیر خروج، لابی آسانسورها در تمامی طبقات، در میانه هر راهرو با طول بیش از ۳۰ متر، در تمامی محل های برخورد راهروها و بلافاصله در کنار هر تخلیه خروج (در داخل بنا) نصب شود. در صورت نزدیکی این موارد به یکدیگر و تأیید کارشناس، ادغام تابلوها بلا مانع است.

۲۰ - ۵ - ۴ شرایط نصب تابلوهای راهنمای واکنش اضطراری و تخلیه اضطراری ساختمان

ضلع زیرین تابلوی نصب شده باید حداکثر ۱۱۵ سانتی متر از کف تمام شده فاصله داشته باشد. حداقل ابعاد تابلو ۳۰ در ۴۵ سانتی متر است.
تابلوی راهنمای واکنش اضطراری باید:

• در موقعیتی نصب شود که کاملاً در معرض دید باشد.
• جهت آن با جهت ساختمان یکی باشد.
• به صورت ایمن بر روی دیوار یا درب (از داخل) نصب شود.
• از جنس مواد ماندگار و مستحکم باشد.
• به صورت رنگی تهیه و چاپ شود.

۲۰ - ۵ - ۵ نشانه تصویری در تابلوی راهنمای واکنش اضطراری

۲۰ - ۵ - ۵ - ۱

تابلو یا باید دارای قابی به ضخامت حداقل ۵۰ میلی متر باشد یا دارای نوار رنگی حاشیه در بالا و پایین به ضخامت ۱۵ میلی متر که هم با زمینه دیاگرام و هم با رنگ دیوار تضاد داشته باشد.

۲۰ - ۵ - ۵ - ۲

نوار حاشیه فوقانی باید شامل نوشته با عنوان «راهنمای واکنش اضطراری» در زمینه رنگی و متضاد با قلمی که الفبای آن بزرگتر از ۲۰ میلی متر در ارتفاع باشد.

۲۰ - ۵ - ۵ - ۳

ضخامت تمامی نوشته ها باید حداقل ۲۰ درصد ارتفاع حروف باشد.

۲۰ - ۵ - ۵ - ۴

اندازه قلم عبارات آدرس ساختمان، طبقه، شماره تماس های اضطراری و استفاده از پله به جای آسانسور باید حداقل ۱۴ میلی متر باشد.

۲۰ - ۵ - ۵ - ۵

عبارت تماس با شماره های اضطراری باید در زمینه رنگی تیره و با فونت سفید یا خطوط ضخیم در بالا و پایین نوشته یا روش دیگری برای برجسته کردن آن در نظر گرفته شود.

شکل شماره ۱۷

۲۰ - ۵ - ۵ - ۶

دستورالعمل ایمنی برای افراد معلول باید عنوانی نوشته شده با قلم ۱۴ میلی متر و متنی با قلم ۱۰ میلی متر داشته باشد. عنوان آن باید به روش های مشابه ذکر شده در بالا برجسته شود.

۲۰ - ۵ - ۵ - ۷

عباراتی در مورد نوع صدای زنگ خطر و چراغ های آن با قلم ۸ میلی متر و نام خیابان های اطراف بر روی نقشه با قلم ۸ میلی متر نوشته شود.

۲۰ - ۶ تابلوها و علائم ایمنی الزامی در کارگاه ها

تابلوهای ایمنی الزامی در کارگاه ها علاوه بر ضوابط کلی در این بخش، در سه دسته مورد بررسی قرار می گیرند:

1. تابلوهای ایمنی کارگاه های موقت برای احداث ساختمان ها، در انطباق با مقررات ملی ساختمان.
2. تابلوهای ایمنی مربوط به کارگاه های موقت کوتاه مدت ساختمانی و راه سازی.
3. تابلوهای ایمنی دائمی ساختمان کارگاه های صنعتی و موتورخانه ها و تأسیسات ساختمان ها.

۲۰ - ۶ - ۱ ضوابط کلی علائم ایمنی الزامی در کارگاه ها

۲۰ - ۶ - ۱ - ۱

مهندسین ناظر ساختمان کارگاه های صنعتی همانند سایر ساختمان ها موظفند به ترتیبی که در مبحث دوم مقررات ملی ساختمان تعیین می شود، در هنگام پایان کار ساختمان از وجود تابلوهای ایمنی الزامی تعیین شده در این مقررات اطمینان حاصل نموده و در اسناد پایان کار ساختمان منعکس نمایند.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۲

مجریان کارگاه های ساختمانی و کارفرمایان کارگاه های صنعتی ملزم هستند که از وجود تابلوها و علائم لازم و کافی و نصب علائم در محیط های کار که احتمال تهدید سلامت و ایمنی کارکنان وجود دارد و توسط نظاره های لازم مهندسی و سیستم های ایمنی کار کنترل شده، یقین حاصل نمایند.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۳

استفاده از تابلوها و علائم ایمنی مندرج در این مقررات جانشین دیگر روش های کنترل خطر نمی باشد. برای مثال در کارگاه ها اگر خطر آتش سوزی مواد قابل اشتعال وجود داشته باشد، در این صورت علاوه بر اقدامات احتیاطی و پیشگیری های ضروری در مقررات، تابلوی «سیگار کشیدن ممنوع» هم ضروری است.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۴

کارفرمایان در محیط کارگاه ها مسئول حفظ جان کارکنان از خطر و موظف به حصول اطمینان از نصب علائم حفاظتی-ایمنی در محل های الزامی هستند. سازندگان کلیه ساختمان های بلند (گروه ۸) و مجتمع های تجاری و آموزشی و درمانی و تجمعی بزرگ موظف به استفاده از خدمات مشاوران H.S.E و الزام به تأمین ضوابط بهداشت، ایمنی و حفظ محیط زیست از طریق افراد دارای صلاحیت، از جمله بکارگیری استانداردهای ملی و معتبر و تابلوهای ایمنی هستند.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۵

پیمانکاران جزء (که خود نیز کارفرما هستند)، موظفند میزان آشنایی کارکنانشان را با علائم ایمنی کنترل نموده و باید از نصب علائم ایمنی مناسب و حاوی پیام درست در محل های الزامی، اطمینان یابند.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۶

در مجتمع های مسکونی و اداری و درمانی و مانند آن و محوطه های کارگاهی دارای تردد وسایل نقلیه، استفاده از علائم راهنمای رانندگی در انطباق با ضوابط راهنمای رانندگی و دستگاه های ذیربط الزامی است.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۷

چنانچه به هر علتی (مانند پوشیدن وسایل و ابزار ایمنی) میزان شنوایی و یا بینایی کاهش یابد، اقدام برای بهتر شدن دید و یا شنیدن هشدارهای ایمنی (برای مثال با افزایش حجم صدا و یا افزایش میزان روشنایی) ضروری است.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۸

در برخی موارد ممکن است ترکیبی بیش از یک نوع علامت ایمنی الزامی باشد. برای مثال علائم نوری با یک علامت صوتی حاوی پیام خطر (مثل آژیر خطر) ترکیب شود و یا علائم حرکات دست با ارتباط کلامی ترکیب شود تا افراد را از خطر مطلع نماید.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۹

در استفاده از علائم تصویری ایمنی اندازه تابلوها و علائم نصب شده در محل کار بایستی مناسب و به سهولت قابل دید و درک باشد. در مواردی که نور محیط ضعیف باشد بهتر است از روشنایی مصنوعی استفاده و یا علامت ایمنی را از مواد بازتاب دهنده تهیه نمود و یا هر دو روش را به کار گرفت.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۱۰

مسیرهای آمد و شد و مکان های خطرناک در کارگاه ها (نظیر جایی که امکان سرخوردن و افتادن از بلندی برای عابران وجود دارد یا ارتفاع سقف برای عبور کوتاه است)، نیازمند نصب علائم هشداردهنده مندرج در این مقررات است.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۱۱

در کارگاه ها، انبارها و کلیه محل هایی که مواد خطرناک ذخیره می شود، نصب علائم هشداردهنده الزامی است.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۱۲

تابلوها و علائم تصویری ایمنی باید دوام پذیر باشد و به درستی نصب و به دقت نگهداری شود و در صورت لزوم تمیز، شسته و یا دوباره رنگ شود.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۱۳

نصب دائم تابلوها الزامی است مگر در مواردی که کارگاه و یا خطر ناشی از کار موقت باشد. مانند استفاده از علائم هشداردهنده موقت و قابل حمل در صورت لغزنده شدن محل عبور توسط نظافت کنندگان، که در این شرایط استفاده از علائم ایمنی موقت الزامی است.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۱۴

از نصب تعداد زیاد علامت تصویری در مجاورت یکدیگر پرهیز شود. این علائم زمانی مؤثرند که بتوان آن ها را دید و فهمید. چنانچه تعداد زیادی تابلو در یکجا نزدیک به هم نصب شوند، خطر گمراهی و یا عدم توجه به پیام های آن ها بوجود می آید.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۱۵

در صورتی که شرایط تغییر یافته و دیگر احتمال خطر و نیازی به علائم خاصی نباشد، به منظور جلوگیری از اشاعه اطلاعات نادرست و گمراه نشدن افراد، مسئولین مربوطه باید از جمع آوری علائم از محل اطمینان یابند.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۱۶

علائم تصویری ایمنی حتی الامکان باید به صورت همسان استفاده شوند و تغییرات جزئی در آن ها تنها به شرطی که باعث اشتباه در پیام رسانی نشود، مجاز است. اگر در میان علائم تصویری ارائه شده در این مقررات علامت مورد نیاز یافت نشد، می توان علائمی را مشروط بر تبعیت از اصول کلی ذکر شده طراحی کرد.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۱۷

علائم تصویری ایمنی باید ساده و فقط دارای جزئیات ضروری باشند.

۲۰ - ۶ - ۱ - ۱۸

برای آسان سازی فهم پیام علائم ایمنی ترجیح داده می شود تا آن را با یک متن کوتاه به صورت زیرنویس تکمیلی ادغام کرد. زمینه رنگی متن تکمیلی باید همانند رنگ علائم اصلی باشد.

شکل شماره ۱۸

۲۰ - ۶ - ۲ ضوابط کلی تابلوهای ایمنی مربوط به کارگاه های موقت کوتاه مدت ساختمانی و راه سازی

۲۰ - ۶ - ۲ - ۱

برای جلوگیری از صدمات ناشی از سقوط افراد از ارتفاع و یا اصابت اجسام در حال سقوط یا تصادم با خاک ریزها، علاوه بر نصب علائم تصویری ایمنی، در اغلب موارد نصب نرده های محافظ نیز ضروری است. در صورتی که احتمال خطر کم بوده و یا حفاظت با دیگر ابزارها ناممکن باشد، علامت گذاری مکان خطرناک ضروری است. استفاده از علامت زیر شامل نوارهای ممتد زرد و مشکی (یا قرمز و سفید)، در اطراف مکان های فوق الذکر الزامی است. در این علامت نوارها تحت زاویه ۴۵ درجه قرار دارند و کم وبیش دارای اندازه های مساوی اند.

شکل شماره ۱۹

۲۰ - ۶ - ۲ - ۲

در اطراف گودال های باخطر سقوط، نصب دستگاه های علامت دهنده چشمک زن نیز توصیه می شود. این دستگاه ها باید در زمان خطر احتمالی مجهز به لامپ های اضافه بوده و تحت مراقبت خاص باشند.

۲۰ - ۶ - ۲ - ۳

در جاهایی که ایجاد کارگاه موقت در داخل معابر لازم باشد، برای حفاظت جان کارگران در جاهایی که حرکت وسایل نقلیه در آن ها جریان دارد محدوده کار باید با نوارهای ممتد به صورت واضح و قابل دید ترجیحاً با رنگ سفید یا زرد و با درنظرگرفتن رنگ محیط علامت گذاری شوند. ابعاد این علامت گذاری باید با مقياس واقعی موانع و مکان های دارای خطر متناسب و موزون باشد.

۲۰ - ۶ - ۲ - ۴

نوارها بایستی طوری قرار گیرند که فاصله ایمن بین وسیله نقلیه و ابزارهای لازم را معلوم کند و محل عبور عابران را از سواره رو تفکیک نماید.

۲۰ - ۶ - ۲ - ۵

در جوار کارگاه های ساختمانی، راه های دائمی محل های مسکونی حتی الامکان بایستی توسط علائم مشابه بند فوق علامت گذاری گردند مگر در صورتی که حفاظ مناسب و پیاده رو داشته باشند.

۲۰ - ۶ - ۲ - ۶

رعایت ضوابط دیگر شهرداری ها در کارگاه های موقت داخل معابر یا هنگام خط کشی خیابان ها به شرط عدم مغایرت با این مبحث الزامی است.

۲۰ - ۶ - ۳ تابلوهای ایمنی دائمی ساختمان کارگاه های صنعتی و موتورخانه ها و تأسیسات ساختمان ها

این تابلوها و علائم باید در انطباق با آیین نامه ایمنی ساختمان کارگاه ها، مصوب شورای عالی حفاظت فنی باشند.

۲۰ - ۶ - ۳ - ۱

در صورت وجود چند پیام ایمنی، بازدارنده، هشداردهنده و الزام آور در محلی از یک کارگاه، تابلوها به صورت چندقسمتی همانند تصویر نمونه و شامل بخش های زیر باید نصب شوند:

شکل شماره ۲۰

۲۰ - ۶ - ۳ - ۱ - ۱ علامت هشدار ایمنی و عنوان پیام

الف - خطر: بیانگر موقعیتی خطرناک است که اگر از آن اجتناب نشود موجب آسیب جدی یا مرگ خواهد شد. استفاده از این عنوان باید به موارد بسیار خطرناک محدود شود. این عنوان باید با رنگ سفید بر روی زمینه قرمز نوشته شده و در کنار آن علامت سه گوش هشدار ایمنی درج شود.
شکل شماره ۲۱

ب - هشدار و اخطار: بیانگر موقعیتی خطرناک است که اگر از آن اجتناب نشود موجب آسیب جدی خواهد شد. این عنوان باید با رنگ سیاه بر روی زمینه نارنجی نوشته شده و در کنار آن علامت سه گوش هشدار ایمنی درج شود.
شکل شماره ۲۲

پ - احتیاط: بیانگر موقعیتی خطرناک است که اگر از آن اجتناب نشود موجب آسیب دیدگی جزئی خواهد شد. این عنوان باید با رنگ سیاه بر روی زمینه زرد نوشته شده و در کنار آن علامت سه گوش هشدار ایمنی درج شود.
شکل شماره ۲۳

ت - توجه: بیانگر اطلاعاتی است که مهم هستند اما مستقیماً به خطر ارتباط ندارند. (برای مثال موجب تهدیدهای امنیتی، بهداشتی یا خسارت به ابزار یا دارایی ها می شوند) این عنوان باید با رنگ سفید بر روی زمینه آبی نوشته شود.
شکل شماره ۲۴

۲۰ - ۶ - ۳ - ۱ - ۲ متن توضیحی تابلو

متنی است که با دقت انتخاب می شود و به مخاطب مورد نظر به صورت خلاصه، دقیق و واضح پیام تابلو را انتقال می دهد.
شکل شماره ۲۵

۲۰ - ۶ - ۳ - ۱ - ۳ علامت تصویری

علامت تصویری باید متناسب با نوع پیام تابلو درج شود.

۲۰ - ۶ - ۳ - ۲ تابلو دستورالعمل های کارگاهی

این تابلوها برای اعلام اطلاعات تکمیلی مانند رویه ها و دستورالعمل های ایمنی به کار می روند. (برای مثال دستورالعمل خاموش کردن ایمن بویلر، دستورالعمل قفل کردن) تابلوی دستورالعمل های ایمنی باید به صورت دوقسمتی با عنوان «دستورالعمل ایمنی» به رنگ سفید بر روی زمینه سبز و شرح دستورالعمل در ذیل آن تهیه شود.

۲۰ - ۶ - ۳ - ۳

تابلوی راهنمای تخلیه اضطراری کارگاه، حاوی محل تجهیزات ایمنی، بازشو های امداد رسانی، کمک های اولیه و خروج اضطراری در ساختمان کارگاه های متوسط و کوچک الزامی است. این تابلوها باید مطابق با ضوابط بخش های ۲۰ - ۴ تهیه و نصب شوند.

۲۰ - ۶ - ۳ - ۴

نصب راهنمای واکنش اضطراری در ساختمان کارگاه های بزرگ صنعتی الزامی است.

۲۰ - ۶ - ۴ ضوابط نصب علائم و برچسب های ایمنی بر روی مخازن و لوله های حمل سیالات خطرناک در ساختمان کارگاه ها و موتورخانه تأسیسات ساختمان

لوله های حمل سیالات و گازها در ساختمان و موتورخانه های تأسیسات ساختمانی و مخازن نگهداری گازها و سیالات و مواد خطرناک در کارگاه های صنعتی از موارد خطرساز در ساختمان ها و کارگاه ها هستند. لازم است تا با نصب علائم و تابلوهای لازم، نسبت به ایمن سازی محیط کارگاه و ساختمان های دیگر اقدام شود.

۲۰ - ۶ - ۴ - ۱ ضوابط نصب علائم بر روی لوله های انتقال سیالات در ساختمان ها و کارگاه ها

۲۰ - ۶ - ۴ - ۱ - ۱ مفهوم علامت

بر روی لوله های انتقال سیالات باید علائمی منطبق با محتوای لوله و جهت جریان آن (مشخص شده با پیکان) نصب شود. در صورتی که عامل خطر، دما یا فشار سیال باشد، مقدار آن نیز باید درج شود.
علامت نصب شده بر روی لوله باید مختصر، ساده و گویا باشد.
شیرهای مهم و اصلی قطع و وصل جریان نیز باید مطابق با ضوابط این مبحث علامت گذاری شوند.

۲۰ - ۶ - ۴ - ۱ - ۲ محل درج علائم

علائم باید در نزدیکی شیرها، فلنج ها، تغییر جهت لوله، انشعاب ها و محل عبور لوله از دیوار یا کف (در دو سوی آن) نصب یا نشان داده شود.
شکل شماره ۲۶

بر روی لوله های مستقیم، علائم باید در فاصله حداقل ۶ متر و حداکثر ۱۲ متر تکرار شوند.
علامت باید در محل قابل رؤیت نصب یا نوشته شود. در مکان هایی که لوله بالاتر یا پایین تر از خط دید است، نوشته باید پایین تر یا بالاتر از خط محور میانه لوله قرار گیرد، تا قابل مشاهده باشد.

۲۰ - ۶ - ۴ - ۱ - ۳ شیوه درج علامت

حداقل ابعاد علامت و نوشته ایمنی روی لوله ها باید بر اساس جدول شماره ۵ تعیین شود. به منظور تسهیل در خواندن علامت، باید بین رنگ زمینه و نوشته تضاد رنگی وجود داشته باشد.
علائم می توانند با شابلون، برچسب یا نوشته با رنگ ایجاد شوند. برای نوشته ایمنی روی لوله ها از فونت ترافیک و حداقل ارتفاع ۲۰ میلی متر استفاده شود. برای لوله های با قطر کمتر از ۲ سانتی متر (سه چهارم اینچ)، شیرها و اتصالات از پلاک آویزی خوانا و ماندگار استفاده شود.

۲۰ - ۶ - ۴ - ۱ - ۴ ضوابط رنگ آمیزی لوله ها

لوله های حاوی سیالات باید بر اساس جدول شماره ۶ رنگ آمیزی شوند.

رنگ آمیزی به دو صورت قابل انجام است؛ یا کل لوله رنگ شود یا تنها بخش هایی از لوله که شامل علامت ایمنی است، رنگ آمیزی شود. در حالت دوم حداقل طول قسمت رنگ شده باید با ضوابط جدول شماره ۵ منطبق باشد.

در صورتی که لوله به دلیل جنس، نوع عایق یا محدودیت های اجرایی دیگر، قابل رنگ آمیزی نباشد، باید از پلاک آویز یا برچسبی ماندگار شامل علامت و رنگ ایمنی بر روی لوله یا به صورت پلاکی در مجاورت آن استفاده شود.

هرگونه رنگ آمیزی بر روی نوشته ها، علائم و برچسب های ایمنی لوله ها اکیداً ممنوع است.

اتصالات، شیرآلات، و پوشش لوله ها نیز مشمول ضوابط رنگ آمیزی می شوند. اما تکیه گاه ها، بست ها، و سایر متعلقات مستثنی هستند.

لوله هایی که برای دماهای بالاتر از ۲۰۰ درجه سانتی گراد بکار می روند باید با رنگ نقره ای نسوز رنگ آمیزی شوند.

لوله های حاوی مواد خطرناک باید به صورتی علامت گذاری شوند که با گذر زمان در شرایط مختلف اقلیمی قابل شناسایی باشند.

۲۰ - ۶ - ۴ - ۲ ضوابط نصب علائم و برچسب های ایمنی بر روی مخازن نگهداری سیالات در ساختمان ها و کارگاه ها

علائم زیر بر روی مخازن نگهداری سیالات در ساختمان و کارگاه و حمل آن ها به کار می رود. چند نوع علامت متفاوت برای مواد خطرناک وجود دارد که هر علامت هدف بخصوصی را دنبال کرده و باید در محل مناسب استفاده شود. در جدول زیر هدف و محل استفاده سه نمونه از استانداردهای علامت گذاری مواد شیمیایی خطرناک ذکر شده است.

تبصره: با توجه به شرایط و نوع سیال، ممکن است بیش از یک علامت بر روی یک مخزن حاوی ماده شیمیایی وجود داشته باشد.

۲۰ - ۶ - ۴ - ۲ - ۱ علائم ایمنی اضطراری با نصب در بیرون ساختمان ها و کارگاه های حاوی مخازن سیالات

الف - کاربرد: علائم ایمنی اضطراری برای شناسایی خطرات مواد شیمیایی و تعیین شدت خطرات ناشی از آن ها در شرایط اقدامات اضطراری به کار می روند. علامت ایمنی اضطراری خطرات بهداشتی، آتش سوزی، ناپایداری (واکنش پذیری) و خطرات دیگری را نشان می دهد که ممکن است از تماس یا قرارگیری در معرض یک ماده حادث شوند. این علائم بیرون ساختمان و کارگاه، در معرض دید امدادگران نصب می شوند.

ب - شکل و معنای علامت:

1. علامت ایمنی اضطراری به شکل مربعی است که ۴۵ درجه چرخیده و بر روی یک گوشه قرار گرفته است. این علامت نوع خطر و شدت آن را مشخص می کند. شدت خطر از صفر (حداقل خطر) تا چهار (حداکثر خطر) مشخص می شود. محل قرارگیری شماره هر یک از خطرهای فوق و معنای آن در شکل زیر مشخص شده است.
   شکل شماره ۲۷
2. علائمی که در قسمت سفید (خطرات خاص) به کار می روند عبارتند از؛ W برای مواد شیمیایی که با آب واکنش غیر عادی می دهند، OX برای مواد اکسیدکننده و SA برای گازهای خفه کننده چون نیتروژن، هلیوم، نئون، آرگون، کریپتون یا زنون (گازهایی که در تراکم بالا جایگزین اکسیژن در هوا شده و موجب خفگی افراد می شوند. بسیاری از آن ها در شرایط معمولی بی خطر هستند یا خطر کمی دارند ولی در برخی از آن ها خطر انفجار یا اشتعال غالب است).
3. در صورتی که ماده ای دارای دو یا چند خطر خاص باشد، هشدار نسبت به خطر مهم تر باید در محل خود در مربع سفید و سایر علائم خطرات مربوطه در خارج از مربع و زیر آن درج شوند.
4. از آنجایی که هدف از بکارگیری این نوع علامت ارائه سریع اطلاعات به مأموران امداد است، باید با توجه به شرایط اضطراری و در محلی که امدادگران به ساختمان یا کارگاه وارد می شوند و در معرض دید آن ها نصب شود.
5. تخمین درجه بندی خطر مواد مختلف در این سیستم باید توسط افراد متخصص و بر اساس برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) صورت گیرد.

۲۰ - ۶ - ۴ - ۲ - ۲ علائم ایمنی حمل و نقل مواد شیمیایی خطرناک

این علائم بر روی وسایل نقلیه تانکردار، مخازن قابل انتقال، واگن های مخزن دار، وسایل نقلیه و کانتینر های حاوی بسته های خطرناکی که مواد را در داخل اماکن صنعتی، کارگاهی و غیره، جابجا و یا از آنجا به خارج انتقال می دهند، نصب می شوند. علائم ایمنی حمل و نقل، اطلاعاتی درباره خطراتی که کارگران حمل و نقل و امدادگران را تهدید می کند ارائه می دهد. در این علائم مواد خطرناک بر اساس نوع خطر به ۹ گروه تقسیم می شوند.

در ترکیب با علائم فوق شماره شناسایی مواد شیمیایی (UN یا CAS) نیز بکار می رود.
شکل شماره ۲۸

۲۰ - ۶ - ۴ - ۲ - ۳ علائم ایمنی محیط کار

این علائم برای محیط های کار (کارگاه، آزمایشگاه و ...) تدوین شده است و مخاطب آن کارگران و سایر افرادی است که در کار روزمره خود و شرایط عادی با مواد شیمیایی خطرناک سر و کار دارند. از این علائم به صورت برچسب و تابلو و در برگه اطلاعات ایمنی مواد استفاده می شود.

۲۰ - ۷ تابلوها و علائم در معابر و محوطه های بیرون مجتمع های ساختمانی

این ضوابط مربوط به تابلوهایی است که در محوطه مجتمع های ساختمانی قرار می گیرند و پیام آن ها ضرورتاً ایمنی نیست، بلکه نحوه طراحی، ساخت و نصب آن ها باید شرایط ایمن را در محوطه مجتمع های ساختمانی تأمین کند. بنابراین رعایت این مقررات برای این گونه تابلوها الزامی است.

۲۰ - ۷ - ۱ ضوابط کلی تابلوهای واقع در معابر و محوطه های ساختمانی

۲۰ - ۷ - ۱ - ۱

همه تابلوهای تبلیغاتی و معرف کاربری و شخصی، به جز موارد ذکرشده تحت عنوان تابلوهای بی نیاز از جواز، برای نصب در محل محتاج اخذ مجوز تابلو هستند.

۲۰ - ۷ - ۱ - ۲

تغییرات بعد از ساخت و نصب تابلوها باید کاملاً منطبق بر مشخصات تعیین شده در مجوز تابلو باشد. به این ترتیب هرگونه تغییر مغایر با مشخصات مندرج در مجوز باید با اطلاع و اجازه مسئولین ذیربط، یا با تجدید مجوز صورت گیرد.

۲۰ - ۷ - ۱ - ۳

دارنده تابلو و کسی که مجوز تابلو به نام او است، مسئول تابلو و مسئول نگهداری از آن در شرایط منطبق با جواز است. در غیاب او این مسئولیت به مالک ملک و مسئول ساختمان احاله می شود.

۲۰ - ۷ - ۱ - ۴

به کاربری هایی که از نظر قوانین کشور و ضوابط شهری اجازه استقرار و فعالیت در محل خود را ندارند، مجوز نصب تابلو داده نمی شود.

۲۰ - ۷ - ۱ - ۵

این مقررات شامل کلیه تابلوهایی است که در معابر و محوطه های ساختمانی برای استفاده عموم بکار گرفته می شوند.

۲۰ - ۷ - ۱ - ۶

در مجتمع های ساختمانی که به درخواست هیئت مدیره، و تصویب مسئولین ذیربط، محل های خاصی برای نصب تابلوها در نظر گرفته می شود، تبعیت از مشخصات مصوب برای کلیه دارندگان تابلو الزامی است.

۲۰ - ۷ - ۱ - ۷

در محوطه ها و ساختمان های با ارزش تاریخی، که تابلوها بر اساس ضوابط طرح های توسعه شهری یا ضوابط میراث فرهنگی از مشخصات ویژه ای علاوه بر این مقررات تبعیت می کنند، رعایت آن الزامی است؛ رعایت ضوابط خاص یا طراحی مجموعه تابلوهای روی نمای ساختمان از جهت شکل، ابعاد، محل نصب، رنگ آمیزی، نورپردازی و غیره ضروری است. در طراحی تابلوها باید نکات زیر مد نظر قرار گیرد:

1. خدشه دار نشدن شخصیت و هویت بافت و معماری با ارزش و تاریخی.
2. تقلیل تأثیر وجودی تابلوها روی نمای ساختمان و مجموعه به حداقل ممکن از طریق محدودیت ابعاد و هماهنگی رنگ و شکل آن ها با نما و تطابق محل نصب آن ها با تقسیمات نمای ساختمان.

۲۰ - ۷ - ۲ تابلوهایی که نیاز به مجوز ندارند، تابلوهای نیازمند مجوز و تابلوهای غیرمجاز

۲۰ - ۷ - ۲ - ۱ تابلوهایی که نیاز به مجوز از مراجع صدور پروانه ساختمان ندارند

۲۰ - ۷ - ۲ - ۱ - ۱

تابلوهای موقت معرفی کننده دست اندرکاران امر ساختمان در ساختمان های در حال احداث حاوی نام کارفرما، مُجری، طراح معمار و سازه و ... پیمانکاران و تاریخ آغاز به کار ساختمان، کاربری آتی بنا، با ابعاد حداکثر ۱ مترمربع، در مدت ساخت بی نیاز از جواز هستند.

۲۰ - ۷ - ۲ - ۱ - ۲

تابلوهای موقت مربوط به اجاره و فروش املاک، با سطح حداکثر ۰٫۵ مترمربع در تعداد یک عدد در هر ملک، بی نیاز از جواز است.

۲۰ - ۷ - ۲ - ۱ - ۳

تابلوهای هشداردهنده موقت در ساختمان دردست احداث، امکان سقوط مصالح ساختمانی و نظایر آن، به مساحت حداکثر ۰٫۲۵ متر مربع، بی نیاز از جواز است.

۲۰ - ۷ - ۲ - ۱ - ۴

پلاک معرف تأسیسات و اماکن مربوط به تأسیسات زیربنایی شهر، پست، برق، مخابرات و تلفن و... به مساحت حداکثر ۰٫۲۵ مترمربع بی نیاز از جواز است.

۲۰ - ۷ - ۲ - ۱ - ۵

شیشه نویسی روی ویترین مغازه ها درصورتی که از ۲۵٪ سطح شفاف ویترین تجاوز ننماید، بی نیاز از جواز است.

۲۰ - ۷ - ۲ - ۱ - ۶

تذکرات و هشدارهای ایمنی و عمومی در ابعاد حداکثر ۰٫۲۵ مترمربع بی نیاز از جواز است.

۲۰ - ۷ - ۲ - ۱ - ۷

تابلوهایی که از سوی مقامات رسمی نصب می شود شامل تابلوهای انتظامی، تابلوهای اطلاع رسانی و راهنمای مسیر و تابلوهای راهنمای شهری، بی نیاز از جوازند.

۲۰ - ۷ - ۲ - ۱ - ۸

پرچم کشور یا دیگر کشورها و سازمان هایی که جمهوری اسلامی ایران عضویت آن ها را دارد و گروه ها و پیام های دینی، نهادهای سیاسی مدنی، بی نیاز از جواز است.

۲۰ - ۷ - ۲ - ۱ - ۹

تابلوهای کوچک که نمایانگر شماره پلاک هستند، منجمله تابلوهای کوچکی که برای معرفی نام ساکنین در هر یک از تصرف های مسکونی تعبیه می شوند، بی نیاز از جوازند.

۲۰ - ۷ - ۲ - ۱ - ۱۰

تابلوهای منع کننده از شکار، ماهی گیری، آب تنی، ورود به املاک خصوصی، هشداردهنده نسبت به حیوانات وحشی و نظایر آن، بی نیاز از جوازند.

۲۰ - ۷ - ۳ تابلوهای غیر مجاز

۲۰ - ۷ - ۳ - ۱

هر نوع تابلو دارای نورپردازی داخلی که باعث تابش نور مستقیم مؤثر به داخل تصرف های اطراف خود شود، مگر آنکه تابلو مربوط به تصرف مذکور باشد، غیرمجاز است.

۲۰ - ۷ - ۳ - ۲

هر نوع تابلویی که کل یا بخشی از آن به شکل متحرک طراحی شده باشد و در مسیر بزرگراه ها قابل رؤیت باشد، غیرمجاز است. این ممنوعیت شامل عقربه های ساعت، بادنماها و پرچم ها یا آن دسته از تابلوهای موقتی که نصب آن ها مجاز دانسته شده، نیست.

۲۰ - ۷ - ۳ - ۳

هر نوع تابلویی که دارای چراغ های چشمک زن، چراغ های با نورهای لحظه ای خیره کننده یا چراغ های رنگی متحرک یا با شدت رنگ متغیر بوده و از مسیر بزرگراه ها قابل رؤیت باشد، غیرمجاز است. این تابلوها چنانچه برای امنیت عمومی یا هشدارهای ترافیکی نصب شده و یا نشانگر زمان، دما، شرایط جوی یا محیطی باشد، و مزاحمتی برای عبور و مرور و آسایش ساکنین نداشته باشد، مجاز است.

۲۰ - ۷ - ۳ - ۴

هر نوع تابلویی که پنجره، درب، راه های خروج اضطراری، پله ها یا بازشو های امداد رسانی و بازشو های تأمین نور و هوا یا هر نوع راه دخول و خروج بنا را سد کرده باشد، غیرمجاز است.

۲۰ - ۷ - ۳ - ۵

هر نوع تابلویی که به درخت نصب شود، چه در محیط های عمومی یا املاک خصوصی غیرمجاز است.

۲۰ - ۷ - ۳ - ۶

هر گونه تابلو که بر روی تجهیزات شهری مانند پست های برق، کیوسک تلفن، تیرها، جداول کناره معابر، پیاده روها، چراغ های برق، شیرهای آتش نشانی، پل ها، علائم بزرگراه ها یا تابلوهای دیگر نصب شوند، غیرمجازند.

۲۰ - ۷ - ۳ - ۷

هر نوع تابلویی که به دلیل مکان قرارگیری، موقعیت، اندازه، شکل یا رنگ موجب مسدود کردن، معیوب کردن، محو و تضعیف کردن، مانع شدن یا مغشوش کردن منظر علائم انتظامی و کنترل ترافیک یا هر علامت یا وسیله دیگری شود که توسط نهادهای دولتی و عمومی نصب شده است و همچنین باعث اغتشاش عبور یا اشتباه در هدایت وسایل نقلیه شود، غیرمجاز است.

۲۰ - ۷ - ۳ - ۸

چنانچه انواع تابلوهایی که پیشتر در بخش «تابلوهای بی نیاز از جواز» ذکر شده اند نیز دارای خصوصیات تابلوهای غیرمجاز باشند، این ممنوعیت شامل آن ها نیز خواهد شد.

۲۰ - ۷ - ۴ انواع پلاک ها و تابلوهای مجاز

1. تابلوهای راهنمای شهری
2. تابلوهای راهنمای مسیر
3. تابلوهای اطلاع رسانی
4. تابلوها و علائم انتظامی
5. تابلوهای تبلیغاتی
6. تابلوها و پلاک های معرف کاربری
7. تابلوها و پلاک های نام ساختمان
8. تابلوها و پلاک های داخل ساختمان

۲۰ - ۷ - ۵ سطح مجاز تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی

۲۰ - ۷ - ۵ - ۱

سطح مجاز و سایر مشخصات تابلوهای راهنمای شهری، تابلوهای راهنمای مسیر، تابلوهای اطلاع رسانی و تابلوها و علائم انتظامی، در کنوانسیون وین و سایر مقررات داخلی تعیین گردیده است.

۲۰ - ۷ - ۵ - ۲

سطح مجاز تابلوهای تبلیغاتی، تابلوهای معرف کاربری، تابلوهای نام ساختمان و تابلوهای داخل ساختمان بر اساس مقررات مورد عمل شهرداری ها محاسبه و تعیین می شود.

۲۰ - ۷ - ۶ محدوده نصب انواع تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی

۲۰ - ۷ - ۶ - ۱ محدوده کلی نصب تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی

۲۰ - ۷ - ۶ - ۱ - ۱

تابلوهای معرف کاربری باید لزوماً به ملک محل وقوع کاربری نصب شوند مگر در مواردی که در این مقررات آورده شده باشد.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۱ - ۲

تابلوهای معرف کاربری فقط روی نمای اصلی ساختمان یا داخل ملک و رو به معبر عمومی اجازه نصب دارند.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۱ - ۳

محل نصب تابلو بر ساختمان باید به صورتی انتخاب شود که هماهنگ با خطوط و سطوح اصلی معماری و نمای ساختمان بوده و به تشخیص مسئولین به معماری و نمای ساختمان لطمه ای وارد نیاید. تابلوها نباید نمای دومی برای ساختمان پدید آورند، بلکه باید به گونه ای طراحی و نصب شوند که جزئی از نمای ساختمان به چشم آیند.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۱ - ۴

تابلوهای مجاز روی نمای اصلی ساختمان باید به گونه ای قرار گیرند که در دید عمومی بر نمای ساختمان، هیچ بخشی از تابلو از لبه های محیطی نمای ساختمان خارج نشود. محل نصب تابلوها باید همواره از لبه های عمودی نما نسبت به دیوار همسایه حداقل ۱۵ سانتی متر و از کف پیاده رو حداقل ۶۰ سانتی متر فاصله داشته باشد.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۲ ارتفاع حد زیرین تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی

۲۰ - ۷ - ۶ - ۲ - ۱

حد زیرین ارتفاع تابلوهایی که از زیر آن ها عبور می شود، نباید از ۲٫۵ متر پایین تر باشد و یا سازه و اجزای آن از این ارتفاع نسبت به متوسط تراز کف و زمین معبر قرار گیرند.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۲ - ۲

حد زیرین تابلوهای دیواری و تابلوهای ایستاده ای که ضخامت آن ها از ۱۰ سانتی متر تجاوز نکند و از زیر آن عبور افراد صورت نمی گیرد، باید حداقل ۶۰ سانتی متر بالاتر از متوسط کف و زمین باشد.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۳ ارتفاع مجاز حد فوقانی تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی

۲۰ - ۷ - ۶ - ۳ - ۱

در تابلوهای معرف کاربری حداکثر ارتفاع مجاز نصب لبه فوقانی تابلوهای دیواری مربوط به کاربری های واقع در طبقه همکف و نیز تابلوهای طره و ایستاده با پایه نگهدارنده آن ها، زیر سطح کف پنجره طبقه اول و حداکثر ۶ متر از متوسط کف معبر است.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۳ - ۲

حداکثر ارتفاع مجاز نصب تابلوهای دیواری نام ساختمان حد نهایی دستانداز بام است.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۴ پیش روی مجاز تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی در حرم معابر عمومی

۲۰ - ۷ - ۶ - ۴ - ۱

کلیه تابلوهای دیواری باید به صورتی روی نمای ساختمان نصب شوند که اگر در ارتفاع کمتر از ۲٫۵ متر نسبت به زمین و کف قرار گیرند، حداکثر پیش آمدگی آن ها در حرم معبر عمومی باید ۱۰ سانتی متر باشد.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۴ - ۲

به تابلوهای طره که عمود بر نمای اصلی ساختمان نصب می گردند، به شرطی که پیش روی آن ها در معبر عمومی حداکثر تا یک سوم عرض پیاده رو و حداقل ۹۰ سانتی متر تا لبه سواره رو فاصله داشته باشد، طبق مقادیر زیر اجازه پیش روی در حرم معبر عمومی داده می شود:

حداقل ارتفاع لبه زیرین تابلوهای طره و یا هر نوع پیش آمدگی تابلو، در محدوده ۱۵ متری تقاطع خیابان ها نباید کمتر از ۵ متر باشد.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۵ حرم تابلوهای مختلف واقع در معابر و محوطه های بیرونی

۲۰ - ۷ - ۶ - ۵ - ۱

حرم تابلوهای انتظامی، راهنمای شهری، راهنمای مسیر به قرار زیر است:
حداقل فاصله لبه بیرونی تابلوها در معابر داخل شهر تا لبه سواره رو باید ۴۵ سانتی متر باشد. در مورد سایر معابر و بزرگراه ها و معابر حومه شهر ضوابط شهرداری ها ملاک خواهد بود.
عدم تداخل انواع دیگر تابلوها در این حرم ضروری بوده و باعث افزایش ایمنی عبور و مرور و تمرکز حواس رانندگان و عابران می شود.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۵ - ۲

حرم تابلوهای معرف کاربری:
یک سوم عرض پیاده روها از حد املاک مجاور خیابان به اندازه حداکثر ۱٫۵ متر عرض به شرط باقی ماندن ۹۰ سانتی متر تا لبه سواره رو حرم نصب تابلوهای معرف کاربری ها شناخته می شود.
به لحاظ مشروط بودن اجازه پیش روی تابلوهای فوق در معبر عمومی محدوده نصب تابلوهای معرف کاربری و تابلوهای انتظامی و راهنمای شهری باید همواره از هم مجزا باشد.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۵ - ۳

حرم تابلوهای تبلیغاتی:
در برخی خیابان ها و میدان ها و فضاهای شهری که در ضوابط شهرداری ها مجاز شناخته شوند، اجازه نصب تابلوی تبلیغاتی داده می شود. حرم نصب تابلوهای تبلیغاتی طبق ضوابط شهرداری ها است.

۲۰ - ۷ - ۶ - ۵ - ۴

حرم تابلوهای اطلاع رسانی:
در برخی خیابان ها و میدان ها و فضاهای شهری با تأیید مراجع مسئول نصب تابلوهای اطلاع رسانی مجاز خواهد بود.

۲۰ - ۷ - ۷ مطالب تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی

۲۰ - ۷ - ۷ - ۱ مطالب تابلو

۲۰ - ۷ - ۷ - ۱ - ۱

درخصوص ضوابط تابلوهای انتظامی، راهنمای شهری و راهنمای مسیر، مقررات کنوانسیون وین ملاک عمل خواهد بود.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۱ - ۲

مطالب تابلوهای نام ساختمان محدود به نام و یک تصویر یا شماره ساختمان است.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۱ - ۳

در هر تابلوی معرف کاربری حداکثر استفاده از مطالب زیر مجاز است:
نوع کاربری، شغل، نام خاص، تصویر مناسب با کاربری یا نماد کاربری (پیکتوگرام) یا علامت تجاری که می تواند حاوی سال تأسیس باشد.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۱ - ۴

دوباره نویسی و تکرار مطالب تابلو ممنوع است (موارد استثنا به تشخیص مرجع صدور پروانه تابلو مجاز است). این ضابطه شامل تابلوهای تبلیغاتی نمی شود.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۱ - ۵

مطالب تابلو باید از نظر دستور زبان و املاء صحیح باشد (موارد استثنا به تشخیص مرجع صدور پروانه تابلو مجاز است).

۲۰ - ۷ - ۷ - ۱ - ۶

تابلوهایی که مطالب آن ها از نظر نهادهای قضایی کشور یا مسئولان کنترل تابلوها بر خلاف عفت عمومی و یا مصالح اجتماعی تشخیص داده شود و یا به موجب شکایت افراد حقیقی و حقوقی و یا تشخیص نهادهای فوق الذکر مصالح آنان را تهدید کند و یا به آن ها صدمه بزند، ممنوع است.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۱ - ۷

نصب تابلوهایی که با استفاده از شکل و رنگ و سایر مشخصات علائم هشداردهنده و یا نوشته های «ایست»، «خطر» و دیگر مطالبی که به تشخیص مسئولین امکان ایجاد شبهه با تابلوهای انتظامی دارند، ممنوع است.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۱ - ۸

استفاده از علامت و نماد کاربری (پیکتوگرام) برای کاربری های اضطراری و عمومی به منظور تشخیص سریع تر اماکن مربوط به آن ها توصیه می شود.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۱ - ۹

استفاده از الگو و طرح یکسان تابلو، برای تابلوهای معرفی کاربری های هم نوع توصیه می شود.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۲ خط در تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی

۲۰ - ۷ - ۷ - ۲ - ۱

خط تابلو و نحوه درج مطالب، به تشخیص مسئولین اجرای مقررات تابلوها، باید خوانا و قابل تشخیص باشد. محدودیت های زیر در مورد خط در تابلو الزامی است. موارد استثناء باید به تأیید مراجع ذیربط برسد.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۲ - ۲

استفاده از خط و زبان فارسی در مطالب تابلوها الزامی است. ضرورت استفاده از زبان و خط بیگانه در کاربری های عمومی اضطراری مانند داروخانه، اماکن درمانی و اورژانس، پلیس و غیره بسته به تشخیص مسئولین اجرای مقررات تابلوها در مراجع صدور پروانه ساختمان شهرها خواهد بود.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۲ - ۳

اولویت خط فارسی بر خط بیگانه در کلیه تابلوهای معرف کاربری دوزبانه الزامی است. تنها در مواردی چون تابلوهای سفارتخانه ها، کلیساها، انجمن های اقلیت های قومی و سایر مواردی که کاربری به اتباع خارجی و اقلیت های قومی و زبانی اختصاص دارد، اولویت خط فارسی حذف می شود، اما به هرحال در کنار خط بیگانه، خط فارسی نیز باید وجود داشته باشد.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۲ - ۴

حداکثر اندازه حروف در تابلوهای تبلیغاتی و معرف کاربری که در مناطق تجاری ارائه می شوند، دو سوم ارتفاع تابلو یا ۷۵ سانتی متر (هرکدام که کمتر باشد) خواهد بود. در مناطق مسکونی این اندازه به دو سوم ارتفاع تابلو یا ۵۰ سانتی متر (هرکدام که کمتر باشد) محدود می شود.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۲ - ۵

در تابلوهای معرف کاربری دوزبانه دارای اولویت خط فارسی، ارتفاع خط بیگانه به میزان حداکثر دو سوم اندازه خط فارسی مجاز است.

۲۰ - ۷ - ۷ - ۲ - ۶

اگر تابلو تبلیغاتی در محوطه مجتمع ساختمانی قرار گیرد، مطالب مندرج در آن باید از جانب بزرگراه ها و خیابان های داخلی شهر کاملاً خوانا و واضح باشد.

۲۰ - ۷ - ۸ رنگ و نورپردازی تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی

۲۰ - ۷ - ۸ - ۱ رنگ تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی

۲۰ - ۷ - ۸ - ۱ - ۱

توصیه می شود که انتخاب رنگ تابلوها با توجه به ماهیت کاربری و تصرف متعلق به آن تعیین شود.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۱ - ۲

استفاده از رنگ های متنوع و ترکیب های گوناگون رنگی هماهنگ یا متضاد، در تابلوهای کاربری های تجاری و تبلیغاتی آزاد است.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۱ - ۳

در تابلوهای ساختمان های مسکونی، اداری، درمانی، مذهبی، آموزشی، بانک ها و سایر کاربری هایی که به تشخیص مرجع صدور پروانه ساختمان فاقد روحیه تجاری تفریحی هستند، باید از تنوع رنگی کمتری استفاده شود.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۱ - ۴

رنگ کلیه تابلوهای ایمنی، انتظامی، راهنمای شهری و راهنمای مسیر باید طبق مقررات کنوانسیون وین و سایر مقررات داخلی منجمله جدول رنگ های ایمنی باشد.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۲ نورپردازی تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی

۲۰ - ۷ - ۸ - ۲ - ۱

نورپردازی تابلوهای معرف کاربری باید توسط منابع نوری ثابتی باشد که از بیرون بر سطح تابلو بتابد و یا در داخل تابلو کار گذاشته شده باشد. این نور نباید مزاحمتی برای رانندگان و عابران ایجاد نماید. به هر صورت نور تابلوها نباید در فاصله ۱۲۰ سانتی متری بیش از یک شمع بر فوت مربع شدت داشته باشد.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۲ - ۲

نورپردازی تابلوها نباید به گونه ای باشد که تابش مستقیم روی ساختمان ها و کاربری های اطراف داشته باشد. شدت نور تابلوها در هر نقطه از معابر عمومی یا فضاهای ساختمان یا ملک مجاور نباید بیش از یک شمع بر فوت مربع باشد.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۲ - ۳

نورپردازی تابلوهای معرف کاربری و تبلیغاتی به صورت چشمک زن و رقاصان در مناطق مسکونی و در حاشیه بزرگراه ها ممنوع است. این تابلوها باید فقط با نور ثابت نورپردازی شوند.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۲ - ۴

در تصرف های کسبی/تجاری و تجمعی، استفاده از تابلوهای چشمک زن و رقاصان، فقط با تأیید مرجع صدور پروانه ساختمان مجاز است.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۲ - ۵

نصب تابلوی تبلیغاتی نورپردازی شده دارای چراغ های قرمز و سبز یا زرد در مجاورت تقاطع ها، به صورتی که مانع کارکرد صحیح چراغ های راهنمای رانندگی شود، ممنوع است.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۲ - ۶

نورپردازی تابلوها نباید به گونه ای باشد که موجب آزردگی و ایجاد مزاحمت برای همسایگان و منازل همجوار شود. چنانچه بعد از صدور مجوز برای تابلویی معلوم شود که تابلوی مزبور باعث مزاحمت می شود، بنا به دستور مرجع صدور پروانه، مالک تابلو موظف است در اسرع وقت نسبت به تغییر تابلو و رفع مزاحمت اقدام نماید.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۲ - ۷

به جز تابلوهایی که مرجع صدور پروانه ساختمان برای برآوردن آسایش، سلامت و امنیت عمومی مشخص می کند، کلیه تابلوهای معرف کاربری الکتریکی یا نورپردازی شده باید بین نیمه شب تا طلوع آفتاب خاموش شوند.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۲ - ۸

تابلوهای چشمک زن، روشن و خاموش شونده و دارای تصاویر متحرک، که سرعتی بیش از ۳۰ مرتبه خاموش شدن در دقیقه دارند، باید به نحوی نصب شوند که حداقل پایین ترین نقطه تابلو تا سطح زمین ۹ متر باشد.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۲ - ۹

قبل از نصب هر نوع تابلو یا نورپردازی در مجاورت فرودگاه ها، باید تأیید مقامات مسئول در بخش های هدایت پرواز و ناوبری فرودگاه مزبور اخذ شود.

۲۰ - ۷ - ۸ - ۲ - ۱۰

هیچ تابلویی نباید غیر از طریق الکتریکی روشن شود و روش های الکتریکی و سیم کشی آن باید منطبق با مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان باشد. نباید از جرقه و شعله در هواي آزاد به منظور تبلیغ و یا نورپردازی تابلو استفاده شود.

۲۰ - ۷ - ۹ تابلوهای واقع در معابر و محوطه های بیرونی ناهماهنگ

۲۰ - ۷ - ۹ - ۱

تابلوهای ناهماهنگ به تابلوهای موجودی اطلاق می شود که به تشخیص مسئولان مغایر با مقررات مصوب باشند. با این تابلوها بسته به میزان هماهنگی و لطمه به سیمای شهری برخورد می شود.

۲۰ - ۷ - ۹ - ۲

چنانچه تابلویی ناهماهنگ با ضوابط مصوب باشد، بسته به میزان ناهماهنگی به دارنده تابلو مهلت داده می شود تا نسبت به جمع آوری و یا اصلاح و تطبیق آن با ضوابط موجود اقدام نماید.

۲۰ - ۷ - ۹ - ۳

نحوه برخورد با تابلوهای ناهماهنگ و مهلت های لازم برای جمع آوری، اصلاح و تطبیق آن ها با ضوابط مصوب و میزان جرائم تابلوها در مقررات شهرداری ها تعیین می شود.

فهرست استانداردهای قابل استفاده

• NFPA: انجمن ملی محافظت در برابر آتش آمریکا
• DOT: سازمان ترافیک آمریکا
• OSHA: اداره ایمنی و بهداشت حرفه ای آمریکا
• MSDS: برگه اطلاعات ایمنی مواد، اداره ایمنی و بهداشت حرفه ای آمریکا
• UN Number: شماره مواد شیمیایی ثبت شده در سازمان ملل
• CAS Number: شماره مواد شیمیایی ثبت شده توسط مؤسسه خدمات شیمیایی