مقررات ملی مبحث یازدهم طرح واجرای صنعتی ساختمان ها

پیشگفتار

قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، وظیفه تدوین مقررات ملی این وزارتخانه در اجرای ماده33 ساختمان را بر عهده دارد. مقررات ملی ساختمان کشور، بی شک، یکی از کامل ترین و موثرترین مقررات بومی موجود و الزم االجرا در میان کشورهای منطقه می باشد که حاصل تالش اساتید، صاحب نظران و حرفه ای های متعادی در کشورمان است. در سال های اخیر، مقررات ملی ساختمان گام های موثری در ارتقای کیفیت ساخت و ساز و مقاومت پناها و ساماندهی و استانداردسازی مصالح، روش های طراحی و ساخت و کاهش هزینه های مصرف انرژی، محیط زیست، ایمنی، بهداشت و آسایش و رفاه استفاده کنندگان برداشته است. در این راستا، پایش مستمر بازخوردهای مقررات ملی ساختمان در زمینه های گوناگون، پس از انتشار آن، و برنامه ریزی برای بازنگری و رفع نقاص موجود و ارتقای مداوم محتوای آن، از اهداف اصلی وزارت راه و شهرسازی است. مقایسه کیفیت ساختمان ها، خصوصا از لحاظ سازه ای، در سال های اخیر با قبل از تدوین مقررات ملی ساختمان، مورد تاثیر این مقررات در ارتقای کیفیت ساختمان ها است. در هر حال، باید به کلیه دست اندرکاران صنعت ساختمان متذکر شوم در کنار رعایت مقررات و آیین نامه ها، پایبندی به اصول اخلاق حرفه ای و وجدان کاری مهمترین ضامن در پیشبرد اهداف و اصول فنی و حرفه ای در این صنعت می باشد.

از کلیه اساتید، صاحب نظران، حرفه ای ها که از ابتدا تاکنون در تدوین و بازنگری متعدد در مباحث مقررات ملی ساختمان تالش نموده و در همفکری و همکاری با این وزارتخانه از هیچ کوششی دریغ ننموده اند، سپاسگزاری می کنم و از تمامی نخبگان و جوانان متخصص دعوت می کنم ما را در پیشبرد اهداف عالیه قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان یاری نمایند. همچنین، برای تمامی دست اندرکاران صنعت ساختمان، اعم از مراجع صدور پروانه، کنترل ساختمان و کلیه اشخاصی که در اجرای مقررات و رعایت اصول اخلاق حرفه ای تالش می نمایند، توفیق و سربلندی آرزو می نمایم.

در خاتمه، از تالش ها و زحمات اعضای شورای تدوین، کمینه های تخصصی، دبیرخانه مقررات ملی ساختمان و سایر کسانی که به نحوی در تدوین این مجلد همکاری نموده اند، سپاسگزاری می نمایم.

رستم قاسمی

وزیر راه و شهرسازی

مقدمه ویرایش

صنعتی سازی ساختمان یک روش و حاصل مسیری است که کشورهای پیشرفته، طی 200 سال گذشته پیموده اند. در این کشورها، قطعات، تجهیزات و تاسیسات ساختمان، جملگی علاوه بر داشتن استاندارد کیفی، دارای استاندارد ابعادی و مدوالر نیز هستند و در کارخانه تولید می شوند. در نتیجه، مهندسان می دانند که باید از آن تولیدات مدوالر کارخانه ای که کیفیت مناسبی دارند، انتخاب کنند و نصاب ها هم، به سهولت آنها را نصب می کنند. بنابراین، داشتن استاندارد کیفی و ابعادی و نیز مدوالر بودن موجب شده است که ساخت و ساز در کشورهای پیشرفته، صنعتی باشد و یک ساختمان در زمان بسیار کوتاهی ساخته شود. هدف امروز این کشورها، افزایش هرچه بیشتر بهره وری، از طریق ابداع فناوری های نوین است.

هدف ویرایش حاضر مبحث 11 این است که فاصله طولانی با کشورهای صنعتی، سریع تر طی شود. پیش نیاز این مهم، جداگون انبوه سازی از غیرانبوه سازی است؛ زیرا فرآیند لازم برای صنعتی سازی هر یک، با دیگری تفاوت اساسی دارد.

توضیح: در انبوه سازی به دلیل امکان بهره گیری از مزیت ذکرار، سرمایه گذاری اولیه برای به کارگیری روش های صنعتی ویژه و نوآورانه قابل توجه است.

اطلاع صنعتی سازی به ساختمان، به صورت صفر و یک (مطلقاً آری یا مطلقاً خیر) نیست؛ بلکه طیفی از درجات را شامل می شود. از این روست که طبق آیین نامه اجرایی ماده 14 قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، ذیل تبصره ماده 17 آن، قید شده است: "هماهنق صنعتی سازی ساختمان، مطابق با ضوابط مصوب در کمینه تخصصی مبحث 1 مقررات ملی ساختمان تعیین می گردد." به عبارت دیگر، این مبحث، ملک بررسی و اختصاص مشوق هایی است که دولت، سازمان ها و نهادها به ساختمان های صنعتی اعطا می کنند.

قابلیت برنامه ریزی، اندازه گیری، کنترل و هدایت فعالیت های ساخت، از جمله مزایای صنعتی سازی است. با نظم و تمرکزی که از صنعتی سازی حاصل می شود، امکان اعمال مقررات ملی ساختمان افزایش می یابد. به طور خاص، در غیرانبوه سازی های صنعتی، تولید اجزا و قطعات در کارخانه ها، کنترل پذیری آنها را بالا خواهد برد. در انبوه سازی های صنعتی هم، به دلیل قابلیت انتخاب روش، مقررات ملی ساختمان به سادگی قابل پیاده سازی خواهد بود. بنابراین، از طریق صنعتی سازی ساختمان می توان تحقق اهداف قانون "نظام مهندسی و کنترل ساختمان "و همچنین "مقررات ملی ساختمان" را که شامل تامین ایمنی، بهداشت، بهره دهی مناسب، آسایش و صرفه اقتصادی فرد و جامعه است. تسهیل کرد.

در این مبحث، پروژه های ساختمانی به دو گروه مجزای غیرانبوه سازی و پروژه های بزرگ ساختمانی (شامل انبوه سازی) تقسیم و برای صنعتی سازی هر یک، ضوابط جداگانه ای تدوین شده است. در صنعتی سازی پروژه های بزرگ ساختمان سازی، برای مدیریت یکپارچه اهمیت ویژه ای قابل شده است. در غیرانبوه سازی صنعتی به پیش ساختگی توجه و ضوابط آن متناسب با حجم پروژه، در دو بخش "غیرانبوه کوچک" و "غیرانبوه متوسط" بررسی شده است. برای همه گروه های ساختمانی، دسته ای از الزامات قید شده است که تامین هر یک از آنها الزامی است. پس از الزامات، سایر ضوابط به صورت امتیازی تنظیم شده اند؛ بدین مفهوم که با تامین هر ضابطه، امتیازی به ساختمان تعلق می گیرد. مجموع این امتیازات، عددی را موسوم به "شاخص تکمیلی صنعتی سازی ساختمان" معرفی می کند. این شاخص، معیاری برای تعیین درجات صنعتی سازی است؛ به گونه ای که درجه یک، مبین سطح صنعتی سازی عالی؛ درجه دو، تبیین کننده سطح صنعتی سازی متوسط؛ و درجه سه نشان دهنده سطح صنعتی سازی حداقل، برای ساختمان مورد بررسی است.

معموالً در اسناد مدیریتی دنیا، اصطلاح بردستور رایج است؛ بدین مفهوم که در یک قرارداد، منافع دو طرف آن تامین می شود. رویکرد اساسی این مبحث در توسعه صنعتی ساختمان، "برد- برد- برد" است. برد سوم، بدین معناست که علاوه بر منافع دو طرف قرارداد، منافع جامعه و نسل آینده نیز، حایز اهمیت باشد. در واقع، برد سوم، همان توسعه پایدار است که روند دستیابی به نیازهای نسل حاضر بدون آسیب رساندن به ظرفیت های نسل آتی برای دستیابی به نیازهایشان را دنبال می کند. شایان توجه است بهره وری، پایه و ستون اصلی مشترک میان صنعتی سازی و ساختمان سبز است؛ از این رو، با صنعتی شدن ساخت و ساز، با سهولت بیشتری می توان آن را به سمت فوق های ساختمان سبز سوی داد.

بهره وری منابع، افزایش سرعت، بهبود و یکسان سازی کیفیت، سه معیار عمده متمایزکننده تولید صنعتی از غیرصنعتی است. فناوری، یکی از ابزارهای مهم تحقق سه معیار اصلی صنعتی سازی است. از این رو، الزامات فنی و اجرایی تعدادی از روش های ساخت صنعتی، در یک فصل مجزا بررسی می شود. شایان توجه است که معرفی این روش ها، دلیلی بر رحمان آنها بر دیگر شیوه ها نیست و استفاده کننده، خود موظف است با توجه به مقتضیات پروژه، برتری آنها را از لحاظ مقاومت، پایداری سازه ای، صرفه اقتصادی و سهولت اجرا بررسی نماید. همچنین، اگر در کاربرد فناوری ها و روش های ساخت پیشرفته، یکی از سه معیار اصلی صنعتی سازی، محقق نشده باشد، نمی توان ادعا کرد که صنعتی سازی انجام شده است.

تصور بر این است که در این ویرایش از مبحث یازدهم سخن تازه ای برای اهل حرفه مطرح شده است. ویرایش پیشرو، طی ۹ جلسه در شورای تدوین مقررات ملی ساختمان ارائه و با کسب نظرهای اصالحی، بهبود یافته و با دریافت و اعمال نظرات حرفه مندان تدقیق شده است.

در پایان این دفتر از تمامی اساتید، مهندسان، انجمن های مهندسی و سازمان های نظام مهندسی و نیز کلیه دست اندرکاران صنعت ساختمان که نظرات نگارشی و تخصصی خود را در ارتباط با پیش نویس این مبحث ارسال نموده اند، صمیمانه تشکر و قدردانی نموده و از هرگونه اظهار نظر، پیشنهاد و انتقال استقبال و از آن ها جهت انجام اصالحات بعدی استفاده خواهد نمود. لذا عموم علاقه مندان می توانند با مراجعه به درگاه اینترنتی ibPr.ir نسبت به ثبت نقطه نظرات خود اقدام نمایند.

دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان

کمیته تخصصی مبحث یازدهم

1-11 کلیات

دامنه

ضوابط صنعتی سازی، کل چرخه حیات ساختمان را شامل می شود. در این مبحث، بر ارایه ضوابط طراحی و اجرای ساختمان ها به روش صنعتی تمرکز شده و سازگاری ضوابط ارایه شده با سایر ارکان چرخه حیات ساختمان مورد توجه قرار گرفته است.

توسعه: چرخه حیات ساختمان شامل مراحل "پیش از اجرا" و "اجرا" و "پس از اجرا" است. مرحله "پیش از اجرا" شامل دو بخش پدیدآوری و طراحی است. "اجرا" سه بخش تجهیز، تدارک و ساخت را دربر می گیرد. پس از اجرا" مشتمل بر چهار بخش بهره برداری، نگهداری، بازسازی و تخریب است.

هدف

هدف، ارایه ضوابط صنعتی سازی ساختمان با رویکرد توسعه پایدار است که در هفت محور اصلی زیر دنبال می شود:

افزایش ایمنی و بهداشت

1-2-1-1

پهره وری منابع

2-2-1-1

افزایش سرعت

3-2-1-1

بهبود کیفیت و دوام

4-2-1-1

پرهیز از آسیب به محیط زیست

5-2-1-1

بهبود مصرف انرژی

6-2-1-1

توجه به مطلوبیت و آسایش

7-2-1-1

بر این اساس، مصادیق صنعتی سازی ساختمان برای سنجش میزان صنعتی سازی هر ساختمان ارایه شده است. ضوابطی نیز در مسیر دستیابی به ساختمان سبز، تحت عنوان "حامی محیط زیست"، قید و تامین حداقلی از این ضوابط، برای ساختمان های صنعتی الزامی شده است.

تعاریف

وازه ها، عبارات و اصطلاحات به کار رفته در این مبحث، به معانی مشروحه زیر است

آب خاکستری: آبی غیرآشامیدنی، تحصیل شده از فاضلاب خروجی از دستشویی، وان، زیردوشی، لکن یا ماشین رخت شویی که منحصراً برای شستشوی توالت ها، بورینال ها و آبیاری زیرسطحی ممکن است مورد استفاده دوباره قرار گیرد.

اجزای ساختمانی مدوالر: اجزای ساختمانی که اندازه آنها، از رابطه (1-1-11) به دست می آید:

d = d_min + i × M, 0 ≤ i ≤ i_max

در رابطه (1-1-11)، d اندازه انتخابی مجاز، d_min حداقل اندازه مجاز طبق مراجع معتبر، i عدد صحیح غیرمنفی با حداکثر مقدار مجاز i_max طبق مراجع معتبر و M مدول است. برای تعریف مدول به بند 22-3-1-11 مراجعه شود.

استاندارد ابعادی در ساختمان: اندازه های مقررشده برای فضاها، مصالح، قطعات، لوازم و تجهیزات ساختمانی که برای تامین هماهنگی ابعادی استفاده می شود. هماهنگی ابعادی در بند 27-3-1-11 تعریف شده است.

البوسازی صنعتی: ساخت تعداد کافی واحد مشابه با مجموعه واحدهای ساختمانی مشابه با کیفیت مطلوب، طی زمان مناسب و با توجه اقتصادی است. معیار تعداد کافی، استفاده از روش های ویژه طرح و ساخت صنعتی با توجه به مزیت تکرار است.

بهره وری: ترکیب بهینه و موزون منابع و زمان برای دستیابی به اهداف تعریف شده است و معیاری برای ارزیابی بازدهی فعالیت های تولیدی است. بهره وری از حاصل نسبت خروجی (ستانده) به ورودی (داده) محاسبه می شود. به عبارت بهتر، "میزان خروجی به ازای واحد ورودی" است.

خروجی با ستانده = بهره وری / ورودی با داده

صورت و مخرب رابطه (2-1-11) باید واحد یکسانی داشته باشند که معموالً با به صورت منابع مورد استفاده، نظیر نیروی کار، ماشین آلات و ... یا معادل ارزش اقتصادی آنها است. هنگامی که در فرآیند تولید، نسبت تمام خروجی ها به کلیه ورودی ها محاسبه شود، به آن بهره وری کلی و در صورتی که برای فعالیت های جزیی ارزیابی گردد، به آن بهره وری جزیی اطلاق می شود. بهره وری صنعت ساختمان در سه سطح، قابل تعریف است: صنعت ساختمان، پروژه ساختمانی و فعالیت های خود.

توضیح: بهره وری صنعت ساختمان در سطح ملی که قسمت مهمی از تولید ناخالص داخلی را شامل می شود. یکی از مهم ترین شاخص های توسعه اقتصادی است که پیش نیاز برآورد آن، جمع آوری درست و مدون اطالعات مجموعه وسیعی از طرح های ساخت گوناگون با ابعاد مختلف در بخش های خصوصی و دولتی است؛ لذا تعیین آن، نیازمند سازمان های تخصصی و نظامات ویژه مستندسازی است. توسعه افتگی در صنعت ساختمان با افزایش بهره وری و حجم تولید مستحدثات سرمایه ای ارتباط مستقیم دارد.

در سطح یک پروژه، بهره وری را می توان از حاصل تقسیم ارزش سرمایه ای مستحدثات بر هزینه های انجام کار یا منابع مورد استفاده تعیین نمود. در محاسبه هزینه های انجام کار، باید کلیه هزینه های مستقیم و غیرمستقیم نظیر هزینه های مرتبط با کیفیت، زمان، ایمنی و محیط زیست را لحاظ نمود.

در سطح سوم یا یک فعالیت خود، سنجش خروجی و ورودی بازهم ساده تر است. در این مورد، خروجی را می توان در قالب ارزش اقتصادی معادل کار انجام شده و ورودی را به صورت ارزش اقتصادی معادل نفر ساعت نیروی انسانی، مصالح مورد استفاده، زمان صرف شده و ماشین آلات به کار رفته برای آن حجم مشخص از کار محاسبه نمود.

پیش دال: بخشی از دال بتنی است که در روی زمین ساخته و پس از کسب مقاومت (2-1-1) لازم، به محل نصب متناظر آن در سقف منتقل می شود و برای بنی ریزی بقیه دال، نقش قالب را ایفا می کند.

پیش ساختی: پیش ساختی، تولید صنعتی قسمت های مختلف ساختمان در محیطی (3-1-1) کنترل شده است. در این محیط، عوامل جوی؛ شامل دما، باد و بارش؛ تأثیری بر روند تولید و کیفیت محصول نخواهند داشت. از این رو، سرعت و کیفیت محصولات تولید شده، بالاتر خواهد رفت. با پیش ساختی، تولید ضایعات ساختمانی کاهش و قابلیت تفکیک / بازیافت آنها افزایش می یابد. لازم به ذکر است که "محیط کنترل شده" می تواند در کارخانه یا در محل پروژه باشد.

دفترچه بهره برداری: مجموعه ای از اطالعات ساختمان، شامل نقشه های چون ساخت و روش اجرا، نتایج آزمایشگاهی، مشخصات مصالح، اجزا و تاسیسات؛ فهرست تامین کننده گان مصالح؛ و دستورات الزم برای راهبری، تعمیر و نگهداری است. بخشی از اطالعات مذکور در شناسنامه فنی و ملکی، منظور می شود.

سطح زمین: تراز متوسط کف معبر / معابر مجاور است.

شاخص تکمیلی صنعتی سازی ساختمان: عددی است بین صفر و 100 که برای یک ساختمان، بر اساس روابط و جداول این مبحث، به منظور تعیین میزان به کارگیری ضوابط انتخابی صنعتی سازی محاسبه می شود.

شاخص حامی محیط زیست: عددی است بین صفر و 100 که بر اساس دو معیار اصلی مدیریت مصرف آب و نیز مدیریت مصرف انرژی ارزیابی می شود.

صنعتی سازی ساختمان: رویکردی برای احداث ساختمان، با بهره گیری از مزیت تکرار است که با جایگزینی نسبی ماشین به جای نیروی انسانی، تحت مدیریت یکپارچه، به بهبود بهره وری منابع، افزایش سرعت تولید و بالا بردن و یکسان سازی کیفیت منجر می شود.

طرح و ساخت: شیوه ای که در آن مدیریت طرح و ساخت برعهده یک مجموعه واحد است. طراحی با لحاظ کردن نظرات مجری، به منظور کاهش خطاها و در نتیجه افزایش سرعت فعالیت ها انجام می شود.

غیرآنبوم سازی صنعتی: در غیرآنبوم سازی صنعتی به سبب تکرار محدود، استفاده از قطعات پیش ساخته کارخانه ای و احداث بنا با نصب آنها یا پیش سفارشی صنعتی کل ساختمان اولویت می یابد. شایان توجه است که لازمه رونق در تولیدات کارخانه ای، داشتن استاندارد کیفی و ابعادی و نیز مدوالر بودن قطعات، تاسیسات و تجهیزات گوناگون مورد استفاده در ساختمان است.

قالب صنعتی: قالبی با تعداد تکرار کم که انطباق آن با معماری، در دفتر فنی یا مهندسی طراحی نشده و برای نصب، به تغییر ابعاد در محل اجرا نیاز باشد.

قالب صنعتی: قالبی با تعداد تکرار زیاد که انطباق آن با معماری، در دفتر فنی یا مهندسی به گونه ای طراحی شده باشد که در محل اجرا، فقط فعالیت سردم کردن قطعات قالب و نصب آنها انجام شود.

قالب بندی صنعتی: روش قالب بندی است که در آن از قالب های صنعتی برای بتن ریزی 17-3-1-11 استفاده شود.

قالب ماندگار: قالبی است که پس از گیرش بتن، در محل خود باقی می ماند و ممکن 18-3-1-11 است غیر از نقش نگهدازنده، وظایف دیگری از جمله عایق بودن، ظرفیت باربری و ... را به تناسب چنین و ضخامت آن، بر عهده داشته باشد.

کتاب پروژه: مجموعه ای از اطلاعات ساختمان و فرآیندهای پروژه در کنار درس آموخته های اجرا است. اطلاعات ساختمان شامل جزییات طراحی و روش اجرا، نتایج آزمایشگاهی، فهرست تامین کنندگان مصالح و برنامه زمان بندی است.

اوله کشی صنعتی برای انتقال آب / فاضلاب: روش اوله کشی است که در محل، سریعاً 20-3-1-11 نصب می شود. انتخاب چنین لوله، ساز و کار اتصال آن و تمهیدات طراحی در دفتر فنی یا مهندسی، از عوامل دستیابی به معیارهای سه گانه صنعتی سازی، طبق تعریف بند 21-3-1-11 است. تهیه نقشه لوله کشی، برآورد فهرست مصالح مورد نیاز و تعیین موارد قابل پیش سازی در کارگاه بر اساس نقشه لوله کشی، از جمله تمهیدات طراحی در دفتر فنی یا مهندسی است.

معیارهای سه گانه صنعتی سازی: بهره وری منابع، افزایش سرعت، بهبود و یکسان سازی سطح کیفیت، سه معیار عمده صنعتی سازی است که حتی عدم رعایت یکی، موجب غیرصنعتی شدن پروژه می شود.

مدول: واحدی از اندازه است که طبق مراجع معتبر برای هماهنگ نمودن ابعاد در نظام هماهنگی اندازه ها به کار برده می شود.

مدوالرسازی: به طراحی ساختمان با اجزای مدوالر، طبق تعریف بند 23-3-1-11 می شود. شایان توجه است که مدوالرسازی، بالاترین حد هماهنگی ابعادی، طبق تعریف بند 1-1-11 است.

نظام تضمین کیفیت: طراحی تولید و سایر مولفه های موثر بر آن، به نحوی که احتمال انحراف کیفیت محصول نهایی از مقررات و انتظارات طرف های ذی نفع، به ویژه سازنده و کارفرما به حداقل برسد. نظام تضمین کیفیت متوجه فرآیند است و ریشه یابی بروز خطاهای تکرارشونده از طریق معیزی و اصالح عوامل به وجود آورنده آنها، از نکات مهم آن است.

نظام کنترل کیفیت: بازرسی نظام مند تمامی عوامل تاثیرگذار در تولید، برای تطابق کیفیت محصول نهایی با مقررات و نیز نیازهای سازنده و کارفرما است. نظام کنترل کیفیت متوجه محصول است و اصالح نقص ها و بازرسی مجدد برای حصول از انطباق، از نکات مهم آن است.

نمای صنعتی: به نمایی اطالق می شود که معیارهای سه گانه صنعتی سازی، جملگی در آن محقق شده باشد. از مصادیق تحقق این معیارها، کاهش مراحل اجرا از طریق تلفیق مراحل، استفاده از قطعات پیش ساخته، نصب خشک و کاربرد مصالح سبک تر و عایق تر است. همچنین، تهیه نقشه های کارگاهی نما و ایجاد قابلیت پیش سازی در دفتر فنی یا مهندسی، از اصول اساسی نیل به این معیارها است. از نمونه های منطبق با این تعریف، می توان به نمای های خارجی صنعتی مانند تخته سیمانی، سرامیک، شبیه نامه، کامپوزیت، بتن پیش ساخته، بتن نمایان، پنل خورشیدی و لویز اشاره کرد.

هماهنگی ابعادی در ساختمان: مجموعه ای از اصول قراردادی برای ایجاد تناسب در ابعاد فضاها، مصالح، قطعات، لوازم و تجهیزات ساختمانی که به منظور امکان پذیری و بهبود کارآیی ساخت و سرم کردن اجزای مختلف ساختمان استفاده می شود.

۲-۱۱ صنعتی سازی پروژه های ساختمانی غیرانبوه کوچک

دامنه کاربرد

کسب حداقل "درجه سه صنعتی سازی" مطابق بند ۳-۶-۲-۱۱ همراه با رعایت کلیه مقررات ملی ساختمان، برای تمامی پروژه های ساختمان سازی در سراسر کشور با کمتر از ۱۰۰ واحد مشابه و دارای مشخصات زیر الزامی است:

- حداکثر۷ طبقه از روی سازه پی؛

- سطح کل زیربنای حداکثر ۲۰۰۰ مترمربع.

الزامات عمومی

1-۲-۱۱ مصالح، قطعات، تجهیزات و تاسیسات مورد استفاده در پروژه غیرانبوه سازی صنعتی کوچک باید استاندارد باشند. در صورت فقدان استاندارد ملی، تایید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی الزامی است.

2-۲-۲-۱۱ دفترچه بهره برداری باید در مرحله پایان کار ارایه شود.

3-۲-۲-۱۱ رعایت حداقل شاخص حامی محیط زیست، طبق بند ۱-۳-۵-۱۱ الزامی است.

4-۲-۲-۱۱ فهرست مصالح فوالدی مورد نیاز در پروژه باید توسط طراح تهیه و به تایید ناظر برسد.

الزامات طراحی

1-۲-۲-۱۱ ابعاد داخل به داخل فضاها از بر تمام شده باید به صورت مغربی از ۵۰ میلی متر باشد. در صورت محدودیت، یکی از فضاهای متوالی در هر امتداد، از این قاعده مستثنا می شود.

ایجاد در و پنجره باید مدوالر باشد. مرجع طراحی شبکه مدوالر در و پنجره برای فضاهای 2-3-2-11 مسکونی، نشریه خی-571مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی است و در سایر فضاها، مقررات و آیین نامه های معتبر است.

نقشه های فاز دو معماری باید ارایه شود. 3-3-2-11

ایجاد سنگ، کاشی، سرامیک و سایر پوشش های کف و دیوار باید در تناسب با ابعاد فضاها 4-3-2-11 انتخاب شود؛ به گونه ای که ضایعات در محاسبات بر اساس نقشه های معماری، به حداکثر 3 درصد محدود شود.

در طراحی اجزای سازه ای پیش ساخته باید بارگذاری های حین ساخت، حمل و نصب 5-3-2-11 قطعات، مطابق مقررات و آیین نامه های معتبر طراحی منظور شود.

طراحی اجزای سازه ای پیش ساخته باید با توجه به ملاحظات اجرایی در کلیه مراحل 6-3-2-11 ساخت، حمل، نصب و نیز تعمیر و نگهداری، مطابق مقررات و آیین نامه های معتبر مرتبط صورت پذیرد.

طراحی اجزای سازه ای ساختمان های چوبی باید مطابق ضوابط آیین نامه های معتبر 7-3-2-11 صورت پذیرد.

اجزای غیرسازه ای ساختمان ها باید در برابر زلزله مقاوم باشند. مرجع مقاوم سازی، پیوست 8-3-2-11 است. 2800 استاندارد

نقشه نمای ساختمان باید حداقل شامل جزییات زیرسازی و عایق بندی باشد. 9-3-2-11

الزامات اجرایی

ملاحظات بارگیری، حمل، باراندازی و انبارداری اجزای پیش ساخته باید مطابق مقررات 1-4-2-11 و آیین نامه های معتبر صورت پذیرد.

کاربرد لوله فلزی برای انتقال آب و فاضالب مجاز نیست. 2-4-2-11

سقف و دیوارهای میان واحدها باید بر اساس مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان 3-4-2-11 عایق بندی صدا شود.

الزامات کسب شاخص تکمیلی صنعتی سازی

الزامات عمومی کسب شاخص تکمیلی صنعتی سازی

در صورت تامین کلیه الزامات عمومی، طراحی و اجرایی ساختمان های غیرانبوه 1-1-5-2-11 )1-2-11( از رابطه سازی صنعتی شاخص تکمیلی 4-2-11 تا 2-2-11 موضوع بندهای کوچک، برآورد می شود.

شاخص تکمیلی صنعتی سازی ساختمان غیرانبوه کوچک =

امتیاز) + ( امتیاز بخش طراحی17

امتیاز) + ( امتیاز بخش س//ازه25

امتیاز) + ( امتیاز بخش دی//وار20

امتیاز) + ( امتیاز بخش سایر موارد اجرایی28

برای برآورد شاخص تکمیلی صنعتی سازی باید علاوه بر مدارک خواسته شده؛ روش 2-1-5-2-11 اجرایی سازه، همراه با نقشه های نصب قطعات پیش ساخته؛ ترتیب و توالي انجام عمليات؛ جزبيات مصالح بخش های سفت کاری، نازک کاری و تاسیسات، و روش های انتقال آب و فاضالب ارایه شود.

هر یک از الزامات کسب شاخص تکمیلی صنعتی سازی، اگر تنها برای بخشی از 3-1-5-2-11 ساختمان تامین شده باشد، امتیاز تعیین شده برای آن الزام، باید به تناسب اندازه آن بخش، نسبت به کل تعلق گیرد.

الزامات بخش طراحی کسب شاخص صنعتی

1-2-11 امتیاز بخش طراحی، برحسب ملاحظات انجام شده در طراحی، باید از جدول 1-2-5-2-11 محاسبه شود.

مرکز تحقیقات های ابعادی مطلوبیت و آسایش برای فضاهای مسکونی، باید طبق نشریه ض666: انتخاب حداقلتوضیح باشد نامه های معتبر راستای و برای سایر فضاها، طبق مقررات و آیین راه، مسکن و شهرسازی و

های نما باید از مصالحی انتخاب و به گونه ای طراحی شوند که مشکل ایمنی ایجاد نشود توضیح: شیشه

الزامات بخش سازه کسب شاخص صنعتی

امتیاز بخش سازه بر حسب نوع سازه، روش اجرایی و مساحت آن باید از رابطه 1-3-5-2-11 ) محاسبه شود 2-2-11(

امتیاز بخش سازه = 0/35 × ∑_i=1^N Q_si × (2-2-11 )امتیاز حاصل از جدول

Q_st

تعداد انواع سازه های به کار رفته در ساختمان :N

)2-2-11(

مساحت ساخته شده با هر کدام از انواع سازه های جدول 2-2-11 :Q_si

مساحت کل زیریدا :Q_st

توضیح: سقف های پیش دال و عرضه فوالدی در گروه "دال بتنی با قالب ماندگار" قرار می گیرند.

توضیح: دیوار سازمانی بتن آرما با قالب طبق ماندگار (CF) و سیستم نیمه پیش ساخته با صفحات بتن پاششی سه بعدی 3D( بافل) در گروه "ستون و نور ادیوار درجا با قالب صنعتی" قرار می گیرند.

توضیح: امتیاز مندرج برای مصالح بنایی مسلح، مشروط به رعایت ضوابط مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان است. در غیر این صورت، امتیاز صفر برای آن، منظور می شود.

1-2-5-2-11 سازه های چوبی تمام پیش ساخته، 100 امتیاز دارد.

2-3-5-2-11 سازه های چوبی با قطعات پیش ساخته، 90 امتیاز دارد.

3-4-5-2-11 با خم ماشینی آرماتور در اجزای بتنی درجا، آجرای و بلوک سبمانی مسلح، 5 واحد به امتیاز حاصل از جدول 2-2-11 اضافه می شود.

4-5-2-11 با استفاده از روش های پیش تنی گیری در سقف های بتنی، 10 واحد به امتیاز حاصل از جدول 2-2-11 اضافه می شود.

5-3-5-2-11 روش قلب سبک فوالدی با سقف های سبک غیربتنی، مشروط بر رعایت صدا بندی مطابق مبحث مجددهم مقررات ملی ساختمان، 100 امتیاز دارد.

6-3-5-2-11 در صورت استفاده از بلوک پلی استایرانی در سقف های تیرچه-بلوک، این ماده باید از نوع کننده سوز مطابق استاندارد ASTM و یا تایید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باشد؛ در غیر این صورت، امتیاز صفر برای آن، منظور می شود.

، های ساخت سازه که در این قسمت بررسی نشده به منظور تعیین امتیاز سایر شیوه8-3-5-2-11 باید از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی استعالم شود.

الزامات بخش دیوار کسب شاخص صنعتی سازی

1-4-5-2-11 امتیاز بخش دیوار، اعم از سازه ای و غیرسازه ای، بر حسب نوع دیوار و طول آن باید از (7-2-11) محاسبه شود. رابطه

امتیاز بخش دیوار = 0/2 × (∑_i=1^N Q_wi / Q_wt) × (3-2-11)

(امتیاز حاصل از جدول 1-2)

: تعداد انواع دیوارهای به کار رفته در ساختمان

(3-2-11)

طول ساخته شده با هر یک از دیوارها:

Q_wi

طول کل دیوارها:

Q_wt

با خم ماشینی آزمون در دیوارهای بتنی درجاً، آجرى و بلوك سیمانی مسلح، واحد

2-4-5-2-11 به امتیاز دیوار مورد نظر در جدول 1-2-11 اضافه می شود.

در صورت استفاده از هسته پلی استایرنی در ساندویچ پنل ها، این ماده باید از نوع

2-4-5-2-11 کندسوز مطابق استاندارد ASTM و با تایید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باشد؛ در غیر این صورت، امتیاز صفر برای آن، منظور می شود.

الزامات کسب سایر موارد اجرایی شاخص تکمیلی صنعتی سازی

توضیح: پایه و رابطه پیش ساخته و تیمه پیش ساخته موقت ویژه دوره ساخت باید ضوابط مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان را تامین نماید.

1-5-5-3-11 امتیاز بخش "سایر موارد اجرایی" باید از جدول 4-2-11 محاسبه شود.

درجه بندی صنعتی سازی ساختمان در پروژه های غیرانبوه کوچک

1-6-2-11 درجه صنعتی سازی ساختمان، باید بر اساس نقشه ها و روش ساخت تاییدشده، برآورد و در حین پیشرفت پروژه، در دو مرحله سفت کاری و نازک کاری پایش و کنترل شود.

2-6-2-11 تعیین درجه صنعتی سازی ساختمان در هر مرحله، باید توسط شخص دارای صلاحیت انجام شود. مرجع تعیین صلاحیت، وزارت راه و شهرسازی است.

3-6-2-11 اگر تمامی الزامات عمومی، طراحی و اجرایی، موضوع بندهای 2-2-11 تا 2-2-11 تامین شده و شاخص تکمیلی صنعتی سازی کمتر از 30 باشد، باید عبارت "صنعتی سازی درجه سه" در شناسنامه فنی و ملکی ساختمان درج شود.

4-6-2-11 اگر تمامی الزامات عمومی، طراحی و اجرایی تامین شده و شاخص تکمیلی صنعتی سازی برابر با بیشتر از 30 و کمتر از 60 باشد، باید عبارت "صنعتی سازی درجه دو" در شناسنامه فنی و ملکی درج شود.

5-6-2-11 اگر تمامی الزامات عمومی، طراحی و اجرایی تامین شده و شاخص تکمیلی صنعتی سازی و بیشتر از آن باشد، باید عبارت "صنعتی سازی درجه یک" در شناسنامه فنی و ملکی درج شود.

3-11 صنعتی سازی پروژه های ساختمانی غیرانبوه متوسط

دامنه کاربرد

1-3-1

کسب حداقل "درجه سه صنعتی سازی" مطابق بند 2-6-3-11، همراه با رعایت کلیه مقررات ملی ساختمان، برای تمامی پروژه های ساختمان سازی در سراسر کشور با کمتر از 100 واحد مشابه و دارای مشخصات زیر الزامی است:

• حداکثر 14 طبقه از روی سازه پی؛
• سطح کل زیر بنای کمتر از 10000 مترمربع؛
• یکی از ویژگی های زیر؛
• تعداد طبقات بیشتر از 7 از روی سازه پی؛
• سطح کل زیربنای بیشتر از 2000 متر مربع.

الزامات عمومی

1-3-1-1

مصالح، قطعات، تجهیزات و تاسیسات مورد استفاده در پروژه غیرانبوه سازی صنعتی متوسط باید استاندارد باشند. در صورت فقدان استاندارد ملی، تایید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی الزامی است.

1-3-1-2-1

دفترچه بهره برداری باید در مرحله پایان کار ارایه شود.

1-3-1-3-1

رعایت حداقل شاخص حامی محیط زیست، طبق بند 2-4-5-11 الزامی است.

1-3-1-4-5-1

فهرست مصالح فولادی مورد نیاز در پروژه باید توسط طراح تهیه و به تایید ناظر برسد.

الزامات طراحی

1-3-1-2-1

ابعاد داخل به داخل فضاها از بر تمام شده باید به صورت مضربی از 50 میلی متر باشد. در صورت محدودیت، یکی از فضاهای متوالی در هر امتداد، از این قاعده مستثنا می شود.

2-3-1-1

ایجاد در و پنجره باید مدوالر باشد. مرجع طراحی شبکه مدوالر در و پنجره برای فضاهای مسکونی، نشریه غی 521-مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و در سایر فضاها، مقررات و آیین نامه های معتبر است.

3-3-2-1-1

نقشه های فاز دو معماری باید ارایه شود.

4-3-2-1-1

ایجاد سنگ، کاشی، سرامیک و سایر پوشش های کف و دیوار باید در تناسب با ابعاد فضاها انتخاب شود به گونه ای که در محاسبات بر اساس نقشه های معماری، ضایعات، به حداکثر 2 درصد محدود شود.

5-3-2-1-1

نقشه ها و محاسبات گردبرداری و پایدارسازی کود باید با روش اجرایی و جزییات کامل ارایه شود.

6-3-2-1-1

در طراحی اجزای سازه ای پیش ساخته باید بارگذاری های حین ساخت، حمل و نصب قطعات، مطابق مقررات و آیین نامه های معتبر طراحی منظور شود.

7-3-2-1-1

طراحی اجزای سازه ای پیش ساخته باید با توجه به ملاحظات اجرایی در کلیه مراحل ساخت، حمل، نصب و نیز تعمیر و نگهداری، مطابق مقررات و آیین نامه های معتبر مرتبط صورت پذیرد.

8-3-2-1-1

طراحی اجزای سازه ای ساختمان های چوبی باید مطابق ضوابط آیین نامه های معتبر صورت پذیرد.

9-3-2-1-1

اجزای غیرسازه ای ساختمان ها باید در برابر زلزله مقاوم باشند. مرجع مقاوم سازی، پیوست 2800 استاندارد است.

10-3-2-1-1

تاسیسات ساختمان باید طبق روش های مهندسی مورد تایید، طراحی شود و نقشه های تاسیسات، همراه با جزییات کامل اجرایی ارایه شود.

11-3-2-1-1

نقشه نمای ساختمان باید حداقل شامل جزییات زیرسازی و عایق بندی باشد.

12-3-2-1-1

دستورالعمل نصب نما باید ارایه شود.

الزامات اجرایی

1-4-3-1

محل، باراندازی و انبارداری اجزای پیش ساخته باید مطابق مقررات حمل، بارگیری، ملاحظات و آیین نامه های معتبر صورت پذیرد.

2-4-3-1

نقشه های کارگاهی اجرای سازه، باید به صورت کامل و یا روش اجرایی ارایه شود.

3-4-3-1

تجهیز کارگاه باید یا به صورت پیش ساخته با قابلیت استفاده مجدد باشد؛ یا امکان تغییر کاربری آن برای استفاده دایمی درنظر گرفته شده باشد.

4-4-3-1

برای بترینریزی باید از روش قالب بندی صنعتی استفاده کرد. کاربرد قالب سنتی، به صورت موردی مجاز است.

5-4-3-1

استفاده از دیوارهای آب جری، مگر برای تزیین، مجاز نیست.

6-4-3-1

کاربرد بلوک سیمانی غیرسیک و نیز، بلوک سفالی مجاز نیست.

7-4-3-1

استفاده از پله و راهپله پیش ساخته یا نیمه پیش ساخته موقت ویژه دوره ساخت الزامی است.

توضیح: پله و راهپله پیش ساخته یا نیمه پیش ساخته موقت ویژه دوره ساخت باید ضوابط مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان را تامین نماید.

8-4-3-1

سقف و دیوارهای میان واحدها باید بر اساس مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان عایق بندی صدا شود.

9-4-3-1

کاربرد لوله فلزی برای انتقال آب و فاضلاب مجاز نیست.

10-4-3-1

استفاده از کانال های نیمه پیش ساخته عایق یا کاربرد ورق های از پیش عایق برای انتقال هوای گرم، تعویض هوا و تهویه مطبوع الزامی است.

11-4-3-1

حداقل 85 درصد نمای خارجی باید از نوع صنعتی باشد.

توضیح: شیشه های نما باید از مصالحی انتخاب و به گونه ای طراحی شوند که مشکل ایمنی ایجاد نشود.

12-4-3-1

مصالح نما باید بدون نیاز به برش کاری در محل نصب شود.

الزامات کسب شاخص تکمیلی صنعتی سازی

1-5-3-11 الزامات عمومی کسب شاخص تکمیلی صنعتی سازی

در صورت تامین کلیه الزامات عمومی، طراحی و اجرایی، موضوع بندهای 1-3-11 تا 4-3-11، شاخص تکمیلی صنعتی سازی ساختمان غیرانبوه متوسط باید از رابطه زیر محاسبه شود.

شاخص تکمیلی صنعتی سازی ساختمان غیرانبوه متوسط = امتیاز بخش طراحی (12 امتیاز) + امتیاز بخش سازه (40 امتیاز) + امتیاز بخش دیوار (25 امتیاز) + امتیاز بخش سایر موارد اجرایی (22 امتیاز)

2-1-5-3-11

برای برآورد شاخص تکمیلی صنعتی سازی ساختمان باید علاو بر مدارک خواسته شده؛ روش اجرایی سازه، همراه با نقشه های نصب قطعات پیش ساخته؛ ترتیب و توالی انجام عملیات اجرا؛ جزییات مصالح بخش های سفت کاری، نازک کاری و تاسیسات ارایه شود.

3-1-5-3-11

هر یک از الزامات کسب شاخص تکمیلی صنعتی سازی، اگر تنها برای بخشی از ساختمان تامین شده باشد، امتیاز تعیین شده برای آن الزام، باید به تناسب اندازه آن بخش نسبت به کل تعلق گیرد.

1-2-5-3-11

دیوار سازه ای بتن آرمه با قالب عایق ماندگار (ICF) و سیستم نیمه پیش ساخته با صفحات بتن پاششی سه بعدی 3D( بافل) در گروه "ستون و تیر / دیوار درجا با قالب صنعتی" قرار می گیرند.

1-2-5-3-11

امتیاز بخش سازه بر حسب نوع سازه، روش اجرایی و مساحت ساخت آن باید از رابطه (2-3-11) محاسبه شود.

∑_i=1^N (Q_st/Q_st) × (2-3-11)

امتیاز بخش سازه: N : تعداد انواع سازه های به کار رفته در ساختمان.
Q_st : مساحت ساخته شده با هر کدام از انواع سازه های جدول (2-3-11).
Q_st : مساحت کل زیربنا.

1-2-5-3-11

به خم ماشینی آرماتور در اجزای بتنی درجا، واحد به امتیاز سازه مورد نظر در جدول (2-3-11) اضافه می شود.

1-2-5-3-11

با استفاده از روش های پیش تنیدگی در سقف های بتنی، واحد به امتیاز سازه متناظر در جدول (2-3-11) اضافه می شود.

1-2-5-3-11

روش قاب سبک فولادی با سقف های سبک غیربتنی، مشروط بر رعایت صدابندی مطابق مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان، 35 امتیاز دارد.

1-2-5-3-11

سازه های چوبی با قطعات پیش ساخته، 30 امتیاز دارد.

1-2-5-3-11

در صورت استفاده از بلوک پلی استایرنی در سقف های تیرچه-بلوک، این ماده باید از نوع کندسوز مطابق استاندارد ASTM و یا تایید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باشد؛ در غیر این صورت، امتیاز صفر برای آن، منظور می شود.

1-2-5-3-11

به منظور تعیین امتیاز سایر شیوه های ساخت سازه که در این قسمت بررسی نشده است، باید از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی استعلام شود.

الزامات بخش دیوار کسب شاخص تکمیلی صنعتی سازی

1-4-5-3-11

امتیاز بخش دیوار که کلیه دیوارهای سازه ای و غیرسازه ای را دربر می گیرد، بر حسب نوع دیوار و طول آن باید از رابطه (3-3-11) محاسبه شود.

امتیاز بخش دیوار = ∑_i=1^N (Q_wi/Q_wt) × (3-3-11)

(امتیاز حاصل از جدول 1)

N: تعداد انواع دیوارهای به کار رفته در ساختمان
Q_wi: طول ساخته شده با هر یک از دیوارها
Q_wt: طول کل دیوارها

1-4-5-3-11

با خم ماشینی آرماتور در دیوارهای بتنی درجا، واحد به امتیاز دیوار مورد نظر در جدول 2-3-11 اضافه می شود.

1-4-5-3-11

در صورت استفاده از هسته پلی استایرنی در ساندویچ پنل ها، این ماده باید از نوع کندسوز مطابق استاندارد ASTM و با تایید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باشد؛ در غیر این صورت، امتیاز صفر برای آن، منظور می شود.

الزامات کسب سایر موارد اجرایی

1-5-5-3-11

امتیاز بخش سایر موارد اجرایی باید از مجموع امتیازات به دست آمده از جدول 11 محاسبه شود.

درجه بندی صنعتی سازی ساختمان در پروژه های غیرانبوه متوسط

1-6-3-11

درجه صنعتی سازی ساختمان، باید بر اساس نقشه ها و روش ساخت تاییدشده، برآورد و در حین پیشرفت پروژه، در دو مرحله سفت کاری و نازک کاری پایین و کنترل شود.

2-6-3-11

تعیین درجه صنعتی سازی ساختمان در هر مرحله، باید توسط شخص دارای صلاحیت انجام شود. مرجع تعیین صلاحیت، وزارت راه و شهرسازی است.

3-6-3-11

اگر تمامی الزامات عمومی، طراحی و اجرایی موضوع بندهای 1-3-11 تا 4-3-11 تامین شده و شاخص تکمیلی صنعتی سازی کمتر از 35 باشد، باید عبارت "صنعتی سازی درجه سه" در شناسنامه فنی و ملکی درج شود.

4-6-3-11

اگر تمامی الزامات عمومی، طراحی و اجرایی تامین شده و شاخص تکمیلی صنعتی سازی برابر با بیشتر از 35 و کمتر از 65 باشد، باید عبارت "صنعتی سازی درجه دو" در شناسنامه فنی و ملکی درج شود.

6-6-3-11

اگر تمامی الزامات عمومی، طراحی و اجرایی تامین شده و شاخص تکمیلی صنعتی سازی بیشتر از 65 باشد، باید عبارت "صنعتی سازی درجه یک" در شناسنامه فنی و ملکی درج شود.

4-11 صنعتی سازی پروژه های بزرگ ساختمانی

الزامات اجرایی

4-4-11

نقشه های کارگاهی اجرای سازه باید به صورت کامل با روش اجرایی ارایه شود.

4-4-21

تجهیز کارگاه باید به صورت پیش ساخته با قابلیت استفاده مجدد باشد؛ یا امکان تغییر کاربری آن برای استفاده دایمی درنظر گرفته شده باشد.

4-4-21

برای قالب بندی باید از روش قالب بندی صنعتی استفاده کرد. کاربرد قالب سنتی، به صورت محدود مجاز است.

4-4-211

قطع و خم آرماتورها باید با دستگاه انجام شود.

5-4-411

قطعات اسکلت فولادی باید در کارخانه، تولید و اتصالات آن در محل، به صورت پیچ و مهره اجرا شود.

6-4-411

در صورت استفاده از پلی استایرن در کف، سقف یا دیوار سازه های موقت و دایمی، این ماده باید از نوع کندسوز مطابق استاندارد ASTM و با تایید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باشد.

7-4-411

استفاده از دیوارهای آجری یا انواع بلوک سفالی و سیمانی غیرسیک، مجاز نیست.

8-4-411

کاربرد آجر در دیوار، به منظور تزیین مجاز است.

9-4-411

سقف و دیوارهای میان واحدها باید بر اساس مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان عایق بندی صدا شود.

10-4-411

در انتقال آب و فاضلاب باید از روش لوله کشی صنعتی استفاده شود.

11-4-411

برای نصب کاشی / سرامیک / سنگ غیرنما باید از ملات پیش آماده یا چسب استفاده شود.

الزامات مدیریتی

1-5-411

عوامل اجرا باید به صورت نظری و عملی آموزش دیده باشند.

2-5-411

پروژه باید نظام کنترل کیفیت داشته باشد.

3-5-411

پروژه باید نظام تضمین کیفیت داشته باشد.

1-2-6-4-11

اگر نمای خارجی به صورت صنعتی باشد، امتیاز به شاخص تکمیلی صنعتی سازی اختصاص می یابد.

توسعه: شیشه های نما باید از مصالحی انتخاب و به گونه ای طراحی شوند که مشکل ایمنی ایجاد نشود.

الزامات اجرایی کسب شاخص تکمیلی صنعتی سازی

1-3-6-4-11

با کاربرد یکی از سه مورد زیر، امتیاز برای شاخص تکمیلی صنعتی سازی منظور می شود:

• شبکه آرماتور پیش ساخته جوشی، در اسکلت بتن آرمه.
• واشر ویژه مشخص کننده رسیدن به کشش لازم در قطعات اسکلت فولادی پیچ و مهره ای.
• انواع سقف سبک غیربتنی در روش قاب سبک فولادی.

2-3-6-4-11

با کاربرد راه پله موقت و ایمن در دوره ساخت، امتیاز برای شاخص تکمیلی صنعتی سازی کسب می شود. مرجع ایمنی، مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان است.

3-3-6-4-11

با پیش سازی سازه راه پله ها، امتیاز به شاخص تکمیلی صنعتی سازی اختصاص می یابد.

4-3-6-4-11

به پیش سازی کف پایه ها، امتیاز به شاخص تکمیلی صنعتی سازی تعلق می گیرد.

5-3-6-4-11

با کاربرد روش های منجر به حذف زیرسازی، امتیاز به شاخص تکمیلی صنعتی سازی اختصاص می یابد.

6-3-6-4-11

در صورت کاربرد واحدهای سرویس بهداشتی پیش ساخته، امتیاز به شاخص تکمیلی صنعتی سازی تعلق می گیرد.

7-3-6-4-11

در صورت استفاده از عایق رطوبتی سرد اجرا، امتیاز برای شاخص تکمیلی صنعتی سازی منظور می شود.

8-3-6-4-11

در صورت استفاده از کانال های نیمه پیش ساخته عایق با کاربرد روش های از پیش عایق برای انتقال هوای گرم، تعویض هوا و تهویه مطبوع، امتیاز برای شاخص تکمیلی صنعتی سازی منظور می شود.

9-3-6-4-11

در صورت استفاده از تیرچه با بلوک سفالی برای سقف در ارتفاعات بالای 20 متر از سطح زمین، 5 امتیاز از شاخص تکمیلی صنعتی سازی کسر می گردد.

10-3-6-4-11

1/5×S - 7 نفر فوقی به ازای هر S میلیون نفر-ساعت کار در کارگاه، امتیاز/جریمه به شاخص تکمیلی صنعتی سازی تعلق می گیرد؛ حداکثر امتیاز 11 است.

توضیح: عدد حاصل اگر مثبت بود، امتیاز و اگر منفی بود، جریمه محسوب می شود.

11-3-6-4-11

اگر پروژه، حادثه منجر به فوت نداشته باشد، به ازای هر 2 × S میلیون نفر-ساعت کار در کارگاه، 1/5×S - 3 امتیاز تا سقف 15 امتیاز برای شاخص تکمیلی صنعتی سازی منظور می شود.

الزامات سازماندهی کسب شاخص تکمیلی صنعتی سازی

1-6-4-11

اگر مجموع واحدهای ساخته شده با سیستم پیشنهادی توسط مجری در 10 سال گذشته، حداقل نصف تعداد واحدهای پروژه جاری باشد، 8 امتیاز برای شاخص تکمیلی صنعتی سازی منظور می شود.

2-6-4-11

اگر کیفیت پروژه به تایید کارفرما / توسعه گر برسد، 11 امتیاز به شاخص تکمیلی صنعتی سازی تعلق می گیرد.

3-6-4-11

ارایه حداقل یک کتاب پروژه از سوابق اجرا شده توسط مجری با سیستم پیشنهادی در 5 سال گذشته، 7 امتیاز دارد.

درجه بندی صنعتی سازی ساختمان در پروژه های بزرگ

1-7-4-11

درجه صنعتی سازی باید بر اساس نقشه ها و روش ساخت تاییدشده، برآورد و در حین پیشرفت پروژه، در هر سه ماه یک بار پایین و کنترل شود.

2-7-4-11

تعیین درجه صنعتی سازی ساختمان در هر مرحله، باید توسط شخص دارای صلاحیت انجام شود. مرجع تعیین صلاحیت، وزارت راه و شهرسازی است.

3-7-4-11

اگر تمامی الزامات عمومی، طراحی، اجرایی و مدیریتی، موضوع بندهای 1-4-11 تا 2-4-11 تامین شده و شاخص تکمیلی صنعتی سازی کمتر از 35 باشد، باید عبارت "صنعتی سازی درجه سه" در شناسنامه فنی و ملکی ساختمان درج شود.

4-7-4-11

اگر تمامی الزامات عمومی، طراحی، اجرایی و مدیریتی تامین شده و شاخص تکمیلی صنعتی سازی برابر با بیشتر از 35 و کمتر از 65 باشد، باید عبارت "صنعتی سازی درجه دو" در شناسنامه فنی و ملکی قید شود.

5-7-4-11

اگر تمامی الزامات عمومی، طراحی، اجرایی و مدیریتی تامین شده و شاخص تکمیلی صنعتی سازی برابر با بیشتر از 65 باشد، باید عبارت "صنعتی سازی درجه یک" در شناسنامه فنی و ملکی درج شود.

11-5 ضوابط حمایت از محیط زیست

دامنه کاربرد

1-5-11

برای کلیه ساختمان های ساخته شده به روش صنعتی، تامین حداقل امتیاز قیدشده در بند 3-5-11 الزامی است.

الزامات کسب شاخص حامی محیط زیست

1-5-11

برای کاهش آب مصرفی در دوران بهره برداری، 16 امتیاز به شرح زیر منظور می شود:

1-5-11

به نصب شمارنده در ورودی هر واحد، 1 امتیاز تعلق می گیرد.

2-5-11

با کاربرد سیلون دو حالته، 1 امتیاز منظور می شود.

3-5-11

در صورت جمع آوری و تصفیه آب باران یا آب خاکستری برای استفاده مجدد در موارد مجاز، طبق مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان، 14 امتیاز منظور می شود.

4-5-11

برای کاهش انرژی مصرفی ساختمان در دوران بهره برداری و استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، 84 امتیاز به شرح زیر، تعلق می گیرد:

1-5-11

به ازای تولید 0/40 برق مصرفی سالیانه با منابع انرژی تجدیدپذیر، 24 امتیاز به تناسب، تعلق می گیرد.

توشیح: در انتخاب منبع انرژی تجدیدپذیر، توجه به شرایط اقلیمی یا محیطی ضروری است.

1-5-11

به ازای تولید 0/30 آب گرم مصرفی سالیانه با منابع انرژی تجدیدپذیر، 6 امتیاز به تناسب، تعلق می گیرد.

توشیح: در انتخاب منبع انرژی تجدیدپذیر، توجه به شرایط اقلیمی یا محیطی ضروری است.

1-5-11

مطابق مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان، برای ساختمان های متناظر با رده انرژی EC+ و EC+ به ترتیب 9 و 22 امتیاز منظور می شود.

حداقل الزام برای شاخص حامی محیط زیست

1-3-5-11

در صنعتی سازی پروژه های غیرانبوه کوچک، کسب حداقل 10 امتیاز برای شاخص حامی محیط زیست الزامی است.

توضیح: به الزام عمومی صنعتی سازی پروژه های غیرانبوه کوچک در بند 3-2-2-11 مراجعه شود.

1-3-5-12

در صنعتی سازی پروژه های غیرانبوه متوسط، کسب حداقل 15 امتیاز برای شاخص حامی محیط زیست الزامی است.

توضیح: به الزام عمومی صنعتی سازی پروژه های غیرانبوه متوسط در بند 3-2-2-11 مراجعه شود.

1-3-5-13

در صنعتی سازی پروژه های بزرگ ساختمانی، کسب حداقل 15 امتیاز برای شاخص حامی محیط زیست الزامی است.

توضیح: به الزام عمومی صنعتی سازی پروژه های بزرگ ساختمانی در بند 5-2-2-11 مراجعه شود.

6-11 الزامات فنی و اجرایی تعدادی از روش های ساخت صنعتی

مقدمه

1-6-11

در این فصل، الزامات عمده فنی و اجرایی هفت روش ساخت صنعتی ذکر می شود. معرفی سیستم های حاضر، دلیلی بر رجحان آنها بر دیگر شیوه ها نیست و استفاده کننده، خود موظف است با توجه به مقتضیات پروژه، برتری آنها را از لحاظ مقاومت، پایداری سازه ای، صرفه اقتصادی و سهولت اجرا بررسی نماید.

توضیح: اگر در بین ضوابط ارائه شده در این فصل، با سایر مقررات ملی ساختمان و استانداردهای ساختمانی اجباری، اختلافی موجود باشد، ضابطه سخت گیرانه تر حاکم خواهد بود.

سیستم قاب های سبک فولادی سرد نوردشده (LSF)

کلیات 1-2-6-11

سیستم قاب های سبک فولادی به عنوان یک سیستم متشکل از مقاطع فولادی سرد نورد شده به روش غلطکی است که اجزای آن با اتصالات پیچی، پرچی یا جوشی به یکدیگر متصل می شوند. این سیستم که از نوع دیوار باربر است، ظرفیت ترکیب با سیستم های سازه ای دیگر همانند دیوارهای بتن آرمه را نیز دارد و می تواند در ساخت ساختمان های کوتاه مرتبه به صورت سیستم سازه ای ترکیبی به کار گرفته شود. برای ساخت مقاطع سرد نورد شده، مطابق نشریه مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، استفاده از اشکال مختلف مجاز است. این مقاطع معمولاً دارای ابعاد متنوع با محدوده تغییرات ضخامتی بین 2/5 تا 0/6 میلی متر می باشند. اجزای قائم این سیستم به عنوان عضو باربر ستونی در بارهای ثقلی عمل می کنند و تحت نام استاد معرفی و اعضای افقی که استادها را به هم وصل می کنند، رائر یا ترک نامیده می شوند. سقف سازه این ساختمان ها متشکل از تیرچه ها یا المان های فلزی سرد نوردشده است. رائرها و تیرچه ها عمدتاً دارای مقاطع با اشکال C یا Z می باشند. پوشش سقف دال بتن آرمه، در صورت تامین یکپارچگی لازم بین بتن و پروفیل فولادی تیرچه، می تواند به عنوان یک سقف مرکب بتنی فلزی طراحی شود. در ساختمان های LSF به منظور باربری جانبی سازه در دو امتداد اصلی متعامد، از دهانه های باربر جانبی استفاده می شود. دهانه های باربر جانبی به روش هایی نظیر سیستم دهانه های مهاربندی شده با اعضای قطری، سیستم دیوار برشی با ورق فولادی نازک و سیستم دیوار باربر با پوشش OSB ایجاد می شود. پروفیل های سرد نوردشده مقاومت کمی در برابر حریق دارند و باید به خوبی محافظت شوند. یکی از دلایل کاربرد گچ به عنوان پوشش داخلی این سیستم ها، دستیابی به این هدف است از عمده مزایای ساختمان LSF کاهش جرم مصالح، نیروی انسانی و نیز زمان احداث ساختمان است که تاثیر فراوانی در کاهش هزینه پروژه ها خواهد داشت.

سیستم قاب فولادی سرد نوردشده عمدتاً به دو روش طبقه ای و دیوارهای یکپارچه اجرا می شود. در روش متداول طبقه ای، استنادهای دیوار، توسط دیافراگم سقف قطع شده و طبقات مجزا از یکدیگر اجرا می شوند. در این روش، قطعات تشکیل دهنده ساختمان به صورت پانل های پیش ساخته، در کنار هم و در ارتفاع نصب می شوند. در روش اجرای یکپارچه، استنادها به صورت یکسره و بدون قطع در تراز طبقه، طراحی و اجرا می شوند و تیرریزی اسکلت به صورت یکسره، با عبور از کنار ستون صورت می گیرد.

الزامات سیستم LSF 2-2-6-11

1-2-2-6-11

سیستم LSF به همراه مهاربند جانبی، حداکثر تا ارتفاع 15 متر از تراز پایه در تمام کشور مجاز است.

2-2-2-6-11

در این نوع سیستم، حداکثر بار مرده و زنده برای سقف ها نباید به ترتیب از 350 کیلوگرم بر مترمربع و 250 کیلوگرم بر مترمربع تجاوز کند.

3-2-2-6-11

انتخاب انواع ترکیبات بار و همچنین، کنترل سازه در مقابل بار باد باید مطابق مبحث ششم مقررات ملی ساختمان انجام شود.

4-2-2-6-11

طرح لرزه ای و سازه ای باید بر اساس نشریه 600 مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی صورت پذیرد.

5-2-2-6-11

انتقال اسکلت به سازه پی باید از طریق ریشه گذاری میل مهار در سازه پی و اتصال آن به ناودانی زیرین به وسیله مهره صورت گیرد.

6-2-3-1-1

اتصال مهاربندی های قطری به عناصر متقاطع با آن ها در طول مهاربند ضروری است.

7-2-3-1-1

مهاربندی های قطری در باربری جانبی باید به عنوان اعضای صرفاً کششی در تحلیل و طراحی در نظر گرفته شوند.

8-2-3-1-1

اتصال مهاربندی های قطری باید با روش پیش کشیدگی به منظور رفع شل شدگی اولیه نصب شوند.

9-2-3-1-1

تامین ضوابط دیافراگم صلب برای کلیه سقف ها با توجه به ضوابط موجود در استاندارد 2800 توصیه می شود. در غیر این صورت، سازه و سقف باید با توجه به ضوابط آیین نامه های معتبر متناظر طراحی شوند.

10-2-3-1-1

در صورت استفاده از اتصالات جوشی در محل کارخانه، رعایت ضوابط و مقررات مربوط به جوشکاری اعضای سرد نوردشده مطابق استاندارد AISI و آیین نامه های AISC و AWS الزامی است.

11-2-3-1-1

مقطع سبک فولادی سرد نوردشده نباید در تماس مستقیم با خاک و نیز محیط های مرطوب باشند.

12-2-3-1-1

به کارگیری مصالح بنایی در دیوارهای داخلی و خارجی در دهانه قاب سبک سرد نوردشده مجاز نیست.

13-2-3-1-1

حداکثر وزن دیوار تمام شده در جداکننده های داخلی نباید از 50 کیلوگرم بر مترمربع و در دیوارهای خارجی نباید بیشتر از 100 کیلوگرم بر مترمربع باشد.

14-2-3-1-1

اتصال دیوارهای غیرباربر و جداکننده به سیستم سازه باربر باید به نحوی باشد که ضمن تحمل بارهای وارده مانند باد، زلزله و ضربه، مشارکتی در سختی جانبی سازه نداشته باشد.

15-2-3-1-1

رعایت مشخصات فولاد سرد نوردشده بر اساس استاندارد ASTM A653 و ASTM A500 و پوشش های لازم متناسب با شرایط مختلف اقلیمی و محیط های خورنده ایران الزامی است.

16-2-2-6-11

به منظور کاهش اثر پل حرارتی، لازم است حد فاصل استادها و لایه خارجی جداره، با نوعی عایق حرارتی متراکم پر شود.

17-2-2-6-11

با توجه به اقلیم مورد نظر برای اجرا در جداره های داخلی و خارجی، بازشوها و همچنین محل نصب اجزای اتصالی نظیر پیچ و مهره، باید ملاحظات کامل با در نظر گرفتن پدیده میعان به عمل آید.

18-2-2-6-11

اسکلت سازه LSF به روش دیوارهای یکپارچه باید با استفاده از استنادهای یکسره و بدون قطع در تراز طبقه و تیرچه هایی که به صورت یکسره از کنار ستون عبور می کنند، طراحی شود.

19-2-2-6-11

کلیه اتصالات اعضای قائم به اعضای افقی در روش دیوارهای یکپارچه باید به گونه ای باشند که یکپارچگی اعضا در ارتفاع سازه تامین شود.

20-2-2-6-11

کلیه رواداری های ساخت و نصب باید طبق مراجع معتبر باشد.

ساختمان های بتن آرمه با قالب های عایق ماندگار (ICF)

کلیات 1-3-6-11

سیستم سازه ای ساختمان های بتن آرمه با قالب های عایق ماندگار، از نوع دیوار باربر است که قالب دیوارهای بتنی آن، بعد از بتن ریزی، جزئی از دیوار محسوب می شود و نقش عایق حرارتی را دارد.

الزامات روش اجرای ساختمان های ICF 2-3-6-11

1-2-3-6-11

در صورتی که ضوابط شکل پذیری بر اساس استاندارد 2800 و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان رعایت نشود، کاربرد این سیستم صرفاً در مناطق واقع در پهنه با خطر نسبی کم و متوسط و برای ساختمان های دارای اهمیت کم و متوسط تا حداکثر ارتفاع 10 متر مجاز است. بدیهی است در صورتی که ضوابط شکل پذیری رعایت شود، حداکثر ارتفاع ساختمان بر اساس ضوابط استاندارد 2800، 50 متر از تراز پایه است؛ مشروط به اینکه ضوابط محافظت در برابر حریق آن نیز تامین شود.

2-2-3-6-11

بارگذاری سیستم سازه ای حاصل از این روش باید بر اساس مبحث ششم مقررات ملی ساختمان صورت پذیرد.

3-2-3-6-11

طراحی سازه ای این سیستم باید بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان انجام شود.

4-2-3-6-11

سازه پی دیوارهای ICF باید به صورت نواری یا گسترده مطابق مباحث هفتم و نهم مقررات ملی ساختمان طرح شود و پهنای سازه پی باید به اندازه ای باشد که با احتساب ضخامت هسته بتنی، فضای کافی برای قرارگیری قالب ها موجود باشد.

5-2-3-6-11

ضخامت جداره ها و فاصله دو عایق از یکدیگر باید بر اساس نیازهای سازه ای و حرارتی تعیین شود و ضخامت دیوارهای باربر بتنی نباید کمتر از 150 میلی متر باشد.

6-2-3-6-11

بتن مصرفی باید از نوع سازه ای و با حداقل مقاومت 20 مگاپاسکال و حداکثر اندازه اسمی سنگدانه مصرفی 20 میلی متر باشد.

7-2-3-6-11

اسلامپ بتن مصرفی در دیوارهای بتن آرمه با قالب های عایق ماندگار باید حداقل 100 میلی متر و حداکثر 150 میلی متر در نظر گرفته شود.

8-2-3-6-11

متراکم کردن بتن در صورت مجاز بودن، فقط باید به صورت داخلی انجام گیرد و ارتعاندن میلگردهای عمودی مجاز نیست.

9-2-3-6-11

قالب باید مقاومت لازم را برای انجام عملیات بتن ریزی داشته باشد.

10-2-3-6-11

افزودنی های بتن، نحوه بتن ریزی از لحاظ مرحله بندی در ارتفاع، نحوه متراکم نمودن و نیز جزئیات آرماتوربندی خاص باید در نقشه ها ذکر شود.

11-2-3-6-11

مشخصات میلگردهای فولادی باید مطابق با ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

12-2-3-6-11

مشخصات مقاومتی مصالح عایق در برابر آتش سوزی باید مطابق ضوابط مباحث سوم و پنجم مقررات ملی ساختمان باشد.

13-2-3-6-11

قالب ها باید در برابر وزش باد حفاظت شوند.

14-2-3-6-11

قالب عایق باید از نور خورشید، خرابی فیزیکی و شرایط جوی محافظت شود. اگر قالب ها تحت اثر نور اکسیده و زرد رنگ شده باشند، قبل از اتصال هرگونه ماده ای، باید لایه اکسید شده برداشته شود. همچنین، درصورت مرطوب شدن عایق ها باید پیش از استفاده، از خشک شدن آنها امینان حاصل کرد.

15-2-3-6-11

به طور کلی دیوارهای سیستم ساختمانی ICF، باید در برابر مواد آتش زا همچون روغن، بنزین و نفت به دقت مراقبت شوند و استفاده از تابلوی "استعمال دخانیات ممنوع" در مجاورت محل نگهداری قالب ها الزامی است.

16-2-3-6-11

وجود کپسول آتش نشانی به تعداد کافی در نزدیکی هر یک از محل های نگهداری قالب ها الزامی است.

17-2-3-6-11

در مسیر انتقال بار توسط دیوارهای باربر، نباید هیچ گونه انقطاعی وجود داشته باشد.

18-2-3-6-11

اتصال پانل ها به یکدیگر به صورت عمودی یا افقی مجاز است.

19-2-3-6-11

برای ثابت نگاه داشتن فاصله دو عایق و تامین ضخامت هسته بتنی، بلوک ها و پانل ها باید با استفاده از اتصالاتی از جنس پلاستیک یا فولاد به یکدیگر متصل شوند.

20-2-3-6-11

رابطه ها می تواند از جنس پلی پروپیلن با دانسیته بالا، پلی استایرن منبسط شونده، پلی استایرن با مقاومت بالا، ورق گالوانیزه یا میلگرد باشند.

21-2-3-6-11

تعداد و ابعاد رابطه ها باید تحمل بارهای حین اجرای ناشی از عملیات بتن ریزی و بتن تازه را داشته باشد.

22-2-3-6-11

سطح مقطع رابطه ها باید کمتر از 3 درصد سطح مقطع بتن مسلح باشد. در غیر این صورت، مقطع تقویت شده دیوار باید مبنای محاسبات قرار گیرد.

23-2-3-6-11

مشخصات مقاومتی مصالح رابط در برابر آتش سوزی باید مطابق ضوابط مباحث سوم و پنجم مقررات ملی ساختمان باشد.

24-2-3-6-11

شکل هندسی و جنس رابطه ها قالب باید در نقشه ها مشخص شود.

25-2-3-6-11

چنانچه قسمتی از میلگردگذاری دیوارهای ICF در محل کارخانه انجام شود، در طراحی و نقشه های سازه باید این مسأله به صورت تفکیک شده مشخص شود.

26-2-3-6-11

دستور برش کاری لایه عایق در نواحی لازم، مانند مرز طبقات و نواحی حساس به حریق، باید در نقشه ها مشخص شده باشد.

27-3-3-6-11

هر نوع پوشش یا نمای ساختمان مجاز است و باید توسط اتصالات مکانیکی استاندارد به هسته بتنی یا رابط قالب ها مهار شود.

28-3-3-6-11

حداقل ضخامت پوشش نمای مورد نیاز برای سیستم ساختمانی ICF باید مطابق نشریه 682 مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باشد و در هر حال نباید کمتر از 15 میلی متر در نظر گرفته شود.

29-3-3-6-11

برای اجرای اندود باید از توری فلزی، رابیتس یا شبکه فولادی مناسب که در فواصل استاندارد به جداره بتنی متصل شده اند، استفاده شود و قبل از بتن ریزی دیوارها، باید تمهیدات لازم جهت مهار توری، رابیتس یا شبکه فولادی به دیوار، توسط اتصالات مفتولی یا نظایر آن در نظر گرفته شود.

30-3-3-6-11

چنانچه اتصال پوشش نما به دیوار، از طریق رابط های پلاستیکی باشد، حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان 7/2 متر خواهد بود.

31-3-3-6-11

رواداری های سیستم ساختمانی ICF باید مطابق ضوابط رواداری های دیوارها و المان های مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

ملاحظات خاص استفاده از پلی استایرن 32-2-3-6-11

1-32-2-3-6-11

پلی استایرن باید از نوع منبسط شونده کندسوز، مطابق با استاندارد ASTM و با تایید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باشد.

2-32-2-3-6-11

انبارکردن پلی استایرن، با حجم بیش از 60 مترمکعب مجاز نیست؛ درصورت نیاز به ذخیره سازی مقادیر بیشتر، باید بین هر انبارش حداقل 20 متر فاصله باشد.

3-32-2-3-6-11

برای حفاظت از بلوک سقفی پلی استایرن و محافظت از تماس مستقیم هرگونه حریق احتمالی با آن، لازم است زیر سقف به وسیله پوشش مناسب مانند یک تخته گچی به ضخامت حداقل 12/5 میلی متر یا اندود گچ به ضخامت حداقل 15 میلی متر محافظت شود.

4-32-2-3-6-11

محافظت از بلوک دیواری پلی استایرن باید به وسیله پوشش مناسب به عمل آید. این پوشش می تواند یک تخته گچی با ضخامت 12/5 میلی متر یا سایر مصالحی که بر اساس مدارک فنی مصوب و معتبر، از نظر مقاومت در برابر دمای بالا معادل آن عمل می کند، باشد.

8-32-2-3-6-11

پوشش محافظت کننده بلوک پلی استایرن باید دارای اتصال مکانیکی به سازه باشد. اتصال مستقیم پوشش به پلی استایرن، به تنهایی، مجاز نیست.

9-32-2-3-6-11

واحدهای تجاری، اداری در هر ساختمان، باید دارای مقاومت کافی در برابر آتش باشند. در این دیوارها باید به صورت مناسب از مصالح حریق بند استفاده شود؛ به گونه ای که بلوک های پلی استایرن در قسمت بین دو فضای مجاور پیوستگی نداشته باشند و از گسترش هر گونه حریق احتمالی بین دو فضایی که به وسیله دیوار مقاوم در برابر آتش از یکدیگر جدا شده اند، جلوگیری شود. برای جزئیات این ضوابط به نشریه 682 مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی مراجعه شود.

10-32-2-3-6-11

لایه پلی استایرن باید در مرز سقف/کف هر طبقه قطع شود و بین طبقات امتداد نداشته باشد. در این قسمت ها، در صورت نیاز و برای تامین مقاومت لازم باید از مسدودکننده های آتش استفاده شود.

11-32-2-3-6-11

لازم است تمهیدات لازم برای محافظت از لایه پلی استایرن به عمل آید.

ساختمان های بتنی پیش ساخته

کلیات 1-4-6-11

در ساختمان های بتنی پیش ساخته، تمامی اجزای سازه ای و برخی از اجزای غیرسازه ای ساختمان از قطعات بتن پیش ساخته تولیدشده در کارخانه تشکیل می شوند. قطعات بتنی پیش ساخته شامل تیر، ستون، سقف، دیوار، پله و نما می باشند. محدودیت ابعاد و وزن این قطعات به ظرفیت تجهیزات موجود برای تولید، حمل و نصب قطعات پیش ساخته وابسته است. سازه های بتنی پیش ساخته از سیستم های سازه ای مختلفی مانند قاب خمشی، دیوار باربر و سیستم های دوگانه (ترکیبی) تشکیل می شود و سیستم مقاوم آنها در برابر بارهای جانبی عبارتند از: دیوار برشی، قاب خمشی، ستون های T شکل یک سر گیردار و قاب های مهاربندی شده.

اتصالات در قطعات بتنی پیش ساخته از اهمیت بسیاری برخوردار می باشند. به طور کلی دو نوع اتصال خشک و تر برای این قطعات وجود دارد. در اتصالات خشک، عمدتاً از مصالح فولادی با جوش یا پیچ و مهره استفاده می شود؛ در حالی که در اتصالات تر، گروت یا ملات به کار می رود. سازه پی ساختمان بتنی پیش ساخته می تواند به صورت پیش ساخته یا درجا با اتصال تر و خشک اجرا شود.

الزامات ساختمان های بتنی پیش ساخته 2-4-6-11

1-2-4-6-11

منظم بودن ساختمان در پلان و ارتفاع الزامی است.

2-2-4-6-11

طراحی و اجرای ساختمان های بتنی پیش ساخته باید مطابق با ضوابط بارگذاری و طراحی اجرای بتنی مندرج در مباحث ششم و نهم مقررات ملی ساختمان و با در نظر گرفتن کلیه شرایط اجرایی پروژه از جمله جابجایی، نصب و حمل صورت پذیرد.

3-2-4-6-11

مقرون به صرفه ترین اندازه برای قطعات پیش ساخته یک ساختمان، بزرگترین مقداری است که تمام محدودیت های زیر را تامین نماید:

• اندازه حاصل از پایداری و تنش های مجاز روی قطعات در حین جابجایی؛
• اندازه حاصل از محدودیت های وزن مجاز در حمل و نقل و نیز در تجهیزات نصب؛
• ظرفیت جرثقیل موجود در کارخانه و کارگاه پروژه؛
• فضای انبارش، شعاع چرخش کامیون و سایر محدودیت های موجود در کارگاه های ساخت و نصب.

4-2-4-6-11

تامین ضوابط دیافراگم صلب و همچنین تامین پیوستگی و یکپارچگی برای کلیه سقف ها الزامی است.

5-2-4-6-11

طراحی و اجرای میل مهارهای سقفی مناسب در محل اتصال اعضای پانلی سقف پیش ساخته به یکدیگر الزامی است.

6-2-4-6-11

طراحی اتصالات ساختمان های بتنی پیش ساخته باید طبق ضوابط مباحث نهم و دهم مقررات ملی ساختمان و سایر مراجع معتبر انجام شود.

7-2-4-6-11

اتصال سقف به قاب و دیوار باید به صورت پیوسته و یکپارچه طراحی و اجرا گردد و میلگردگذاری لازم برای این یکپارچگی، در محل اتصال انجام شود. همچنین تامین پیوستگی و یکپارچگی در محل اتصال تیر به ستون و اجرای میلگردگذاری لازم برای این یکپارچگی، ضروری است.

8-2-4-6-11

تامین اتصال قاب پیش ساخته ساده ساختمانی به دیوار برشی بتن آرمه ی درجا، باید از طریق اتصال تیرهای هم امتداد دیوار برشی با المان مرزی درجا صورت گیرد.

9-2-4-6-11

در صورت تعبیه اعضای مرزی در دیوارهای برشی بتن آرمه، ضروری است این اعضا به صورت درجا اجرا شوند و در نظر گرفتن ستون های پیش ساخته قاب، به عنوان اعضای مرزی مورد تایید نیست.

10-2-4-6-11

برای تامین پایداری قطعات پیش ساخته الحاقی به ساختمان مانند راهپله، جان پناه و ... باید تمهیدات لازم صورت پذیرد.

11-2-4-6-11

طراحی و اجرای تیرچه در پیرامون بازشوها، الزامی است.

12-2-4-6-11

رعایت ضوابط طراحی و اجرای سازه پی برای ساختمان های بتنی پیش ساخته، باید مطابق مباحث هفتم و نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

13-2-4-6-11

مشخصات کلیه میلگردهای فولادی به کار رفته در بتن باید منطبق بر ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

14-2-4-6-11

مشخصات مصالح و کیفیت بتن تولیدشده باید منطبق بر ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

15-2-4-6-11

اندازه بزرگترین سنگ دانه مصرفی در قطعات بتن پیش ساخته نباید بیش از 25 میلی متر باشد.

16-2-4-6-11

اسلامپ بتن مصرفی در قطعات بتن پیش ساخته نباید بیش از 150 میلی متر باشد.

17-2-4-6-11

عمل آوری قطعات بتنی پیش ساخته تولیدشده باید به صورت تامین گرمایش از طریق بخار آب، شبکه لوله های آب داغ یا سایر شیوه های گرمایش باشد و با پوشش عایق مناسب میزان رطوبت و درجه حرارت در طول مدت عمل آوری کنترل شود.

18-2-4-6-11

تمام اندازه ها و خواص مهندسی مقاطع فولادی به کار رفته در این سیستم، باید مطابق ضوابط موجود در مبحث دهم مقررات ملی ساختمان باشد.

19-2-4-6-11

در اتصالات پیچ و مهره ای قطعات بتنی پیش ساخته باید از پیچ و مهره های استاندارد پر مقاومت مطابق مشخصات تعیین شده در مبحث دهم مقررات ملی ساختمان استفاده شود.

20-2-4-6-11

استفاده از اتصالات جوشی، پیچ و مهره، گلدانی و غلاف ملات / گروت اجزای باربر به سازه پی مجاز می باشد و باید مطابق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و سایر مراجع معتبر طراحی گردند.

21-2-4-6-11

طول وصله های آرماتور در محل اتصالات تر باید مطابق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

22-2-4-6-11

وصله ستون های بتن پیش ساخته باید در محلی که کمترین تنش موجود است انجام شود.

23-2-4-6-11

در اتصال ستون بالایی به ستون پایینی لازم است تمهیدات لازم جهت تحمل نیروی Uplift صورت گیرد؛ مانند: دندان دار کردن شیارهای تعبیه شده در بالای ستون پایینی.

24-2-4-6-11

در نظر گرفتن تمهیدات لازم در هنگام بتن ریزی در محل اتصال تیرها به ستون های پیش ساخته برای تامین کیفیت مناسب بتن ضروری است؛ مانند: ویبره مناسب.

25-2-4-6-11

اتصالات باید در برابر شرایط محیطی و آتش سوزی محافظت شوند.

26-2-4-6-11

مدارک اختصاصی زیر باید برای اجرای ساختمان های بتنی پیش ساخته تهیه گردد:

• دستورالعمل حمل، انبار و نگهداری قطعات با توجه به جوانب احتیاط حین اجرا؛
• معیارهای رد و پذیرش قطعه یا سیستم؛
• محدودیت بارهای کارگاهی و حمل و نقل.

27-2-4-6-11

نقشه های ساخت باید با در نظر گرفتن جزئیات کامل تهیه شود.

28-2-4-6-11

نشانه های استفاده شده در نقشه های کارگاهی باید طبق مراجع معتبر باشد.

29-2-4-6-11

مدارک فنی نصب قطعات پیش ساخته باید با در نظر گرفتن فرآیند نصب تهیه شود.

30-2-4-6-11

باید به عملکرد قطعات در حین نصب توجه شود؛ به طوری که وقتی نسبت دهانه به عمق تیر بالا باشد، مقدار انحناء خروج از محوریت و ارتعاش تیرها مورد توجه بیشتری قرار گیرند.

31-2-4-6-11

نقاط مخصوص برای بلند کردن قطعات از محل ساخت به محل اجرا باید به گونه ای تعیین شوند که تنش قطعه در محدوده مجاز باقی بماند و قطعه در حین بلندکردن تراز باشد.

32-2-4-6-11

برای قطعات با هندسه نامتقارن یا مقطع ناقص باید نقاط مکمل کمکی برای بلندکردن قطعه در نظر گرفته شود.

33-2-4-6-11

در صورتی که بخشی از قطعه دارای مساحت کوچک (مقطع کاهش یافته) یا کنسول های بزرگ باشد، اضافه کردن تقویت های فلزی سازه ای به پشت قطعه برای فراهم کردن مقاومت اضافی لازم است.

34-2-4-6-11

زمانی که زاویه زنجیر کوچک است، بهتر است از تیر شاهین (بخشی)، دو عدد جرثقیل یا سایر لوازمی که زاویه زنجیر را افزایش می دهد، استفاده شود.

35-2-4-6-11

علاوه بر لنگر خمشی طولی، ممکن است لنگر خمشی عرضی ناشی از موقعیت نقاط اتصال بلندکننده با توجه به ابعاد عرضی ایجاد شود.

36-2-4-6-11

رعایت تمهیدات لازم مناسب با شرایط مختلف اقلیمی و محیط های خورنده ایران الزامی است.

37-2-4-6-11

رواداری های حمل و نصب قطعات بتنی پیش ساخته باید طبق مراجع معتبر رعایت شود.

روش تیلت-آپ 5-6-11

کلیات 1-5-6-11

تیلت-آپ به عنوان یک روش اجرا برای دیوارهای باربر و غیرباربر شناخته می شود. در این روش، دیوارها در مجاورت محل نصب، به صورت خوابیده، ساخته و سپس، توسط جرثقیل برپا و در جای خود نصب می شوند. از این رو، نقاط قوت این روش، بهره گیری از مزایای پیش ساخته سازی، کاهش قابل ملاحظه هزینه قالب بندی و حذف مرحله انتقال قطعات از محل ساخت به محل اجرا است.

کارآیی این روش برای پلان های منظم موجب شده است که اغلب در ساختمان هایی با کاربری اداری، تجاری و انبار استفاده شود. دیوارهای ساخته شده با این روش، عموماً بتن آرمه هستند.

الزامات طراحی و اجرای ساختمان های بتن آرمه با شیوه تیلت-آپ 2-5-6-11

1-2-5-6-11

حداکثر ارتفاع قابل ساخت با روش تیلت-آپ 13 متر است.

2-2-5-6-11

استفاده از روش تیلت-آپ برای دیوارهای باربر ساختمان های متعلق به گروه های خطرپذیری 1، 2 و 3 در مناطق لرزه خیز با خطر نسبی خیلی زیاد ممنوع است.

3-2-5-6-11

کاربرد سقف های غیرصلب (انعطاف پذیر) در روش تیلت-آپ مجاز نیست؛ مگر اینکه سقف ها پوششی باشند.

4-2-5-6-11

طراحی دیوارهای تیلت-آپ باید مطابق با ضوابط بارگذاری و طراحی اجزای بتنی مندرج در مباحث ششم و نهم مقررات ملی ساختمان و نیز نشریه ACI 551.2R و با در نظر گرفتن کلیه شرایط اجرایی پروژه از جمله برپاسازی و نصب صورت پذیرد.

5-2-5-6-11

مقرون به صرفه ترین ابعاد دیوار، بزرگترین آن، با توجه به محدودیت های زیر است:

• مساحت محوطه ساخت؛
• اندازه حاصل از پایداری و تنش های مجاز روی دیوار در حین برپاسازی؛
• ظرفیت جرثقیل موجود در کارگاه پروژه؛
• ظرفیت تجهیزات نصب و اتصالات؛
• سایر محدودیت های موجود در کارگاه برای ساخت و نصب.

6-2-5-6-11

استفاده از اتصالات جوشی، پیچ و مهره، گلدانی و غلاف ملات / گروت دیوارهای باربر به سازه پی مجاز است و باید مطابق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و سایر مراجع معتبر، طراحی گردند.

7-2-5-6-11

هنگامی که از روش تیلت-آپ، برای دیوار حایل استفاده می شود، اتصال دیوار و دال بتن آرمه باید از دوران دیوار بر اثر فشار خاک جلوگیری کند.

8-2-5-6-11

اگر دو یا چند پانل دیواری در مجاورت یکدیگر قرار گیرند، این پانل ها باید در محل هایی که اتصال آنها از نظر پایداری سازه ای در برابر بارهای وارد بر سازه، اهمیت دارند، با اتصال جوشی به یکدیگر متصل شوند.

9-2-5-6-11

در مواردی که اتصال پانل های دیوار به یکدیگر، به لحاظ مقاومت در برابر لنگر واژگونی لازم باشد، باید پانل ها دو به دو و حداکثر در گروه های سه تایی در صفحه به هم متصل شوند. در این صورت، باید آرماتورهای افقی اضافه ای برای کنترل ترک های عرضی تعبیه شود.

10-2-5-6-11

رعایت تمهیدات لازم برای اتصالات، متناسب با شرایط مختلف اقلیمی و محیط های خورنده الزامی است.

11-2-5-6-11

در مواردی که بتن به صورت نمایان قرار خواهد گرفت، سنگدانه های مصرفی برای برآورده نمودن الزامات دوام باید خواص مربوط به سلامت سنگدانه، مقاومت در برابر چرخه های یخ زدن و آب شدن و در صورت نیاز، مقاومت در برابر باران های اسیدی را داشته باشد.

12-2-5-6-11

جزئیات اجرایی باید مطابق نشریه ACI 551.1R باشد.

13-2-5-6-11

پیش بینی تمهیدات ایمنی لازم، به هنگام برپاسازی دیوارها با جرثقیل، الزامی است.

14-2-5-6-11

استفاده از تیر شاهین (بخشی)، برای برپاسازی قطعه الزامی است.

15-2-5-6-11

مدارک فنی نصب باید با در نظر گرفتن فرآیند نصب تهیه شود.

ساختمان های نیمه پیش ساخته با صفحات بتن پاششی سه بعدی (3D پانل)

کلیات 1-6-6-11

ساختمان های نیمه پیش ساخته با صفحات بتن پاششی سه بعدی که به 3D پانل مشهورند، متشکل از یک شبکه خرپای فضایی از میلگردهای ساده، یک لایه پلی استایرن به ضخامت 4 تا 4 میلی متر و دو لایه بتن پاششی در طرفین است. شبکه خرپای فضایی، از اتصال شبکه های فولادی ساخته شده به روش جوش نقطه ای اتوماتیک، توسط میلگردهای مایل حاصل می شود. در این سیستم، بازشوها در زمان تولید در کارخانه یا پیش از نصب، تعبیه و تقویت های لازم با استفاده از شبکه فولادی انجام می شود.

لازم است پانل ها برای تحمل برش و خمش وارده در سقف و تحمل بار محوری و برش عرضی در دیوارها طراحی شوند و جزئیات لازم برای یکپارچه نمودن اجزای سیستم به دقت مورد توجه قرار گیرند. در این پانل ها، لایه پلی استایرن علاوه بر نقش قالب بندی، در عایق کاری حرارتی نیز، موثر است. پانل های 3D در قطعاتی با عرض یک متر و طول سه متر در کارخانه تولید می شوند و پس از حمل به کارگاه و اجرای زیرسازی مناسب، در موقعیت خود قرار داده و به یکدیگر متصل می شوند. پس از اجرای تاسیسات برقی و مکانیکی لازم، دو سمت پانل ها با بتن ریزدانه، بتن ریزی می شود. از نقاط ضعف این سیستم می توان موارد زیر را برشمرد: مشکل اجرا در محل های بادخیز، ترد بودن فولادهای پیش تنیده، دشواری رعایت رواداری ها به هنگام نصب و شاقول کردن پانل ها، دشواری کنترل ضخامت بتن پاششی، عدم دست یافتن به مقاومت بالای بتن، امکان ایجاد خوردگی در شبکه فولادی، عدم امکان دسترسی برای تعمیر یا اصلاح مسیر تاسیساتی.

الزامات ساختمان های نیمه پیش ساخته با 3D پانل 2-6-6-11

1-2-6-6-11

پانل ها باید در محیط های دور از تابش مستقیم اشعه خورشید، بارش باران، رطوبت، تغییرات حرارتی شدید و عوامل مخرب محیطی نگهداری شوند.

2-2-6-6-11

پانل ها باید دور از مواد آتش زا یا حلال مانند هیدروکربن ها نگهداری شود و از حرارت مستقیم نیز مصون ماند.

3-2-6-6-11

انبار کردن پلی استایرن، با حجم بیش از 60 مترمکعب مجاز نیست؛ درصورت نیاز به ذخیره سازی مقادیر بیشتر، باید بین هر انبارش حداقل 20 متر فاصله باشد.

4-2-6-6-11

چگالی اسمی هسته عایق باید پلی استایرن منبسط شونده از نوع کندسوز با حداقل 15 kg/m³، مطابق استاندارد ASTM، و با تایید از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باشد.

5-2-6-6-11

لایه پلی استایرن باید در محل کف سقف قطع شود و بین طبقات امتداد نداشته باشد. هر گونه امتداد قائم لایه پلی استایرن در دیوارهای خارجی، شفت های پلکان، آسانسور و نظایر آنها نیز باید در محل کف سقف قطع شود.

6-2-6-6-11

هر گونه سوراخ یا کشودگی ایجاد شده درون دیوار باید آتش بندی شود.

7-2-6-6-11

هرگونه عملیات جوشکاری در نزدیکی پانل های بتن ریزی نشده که احتمال آسیب رسانی به پانل داشته باشد، باید با رعایت تمهیدات ویژه و یا نظارت دقیق انجام شود.

8-2-6-6-11

از بارگذاری یا اقداماتی نظیر راه رفتن روی پانل ها باید اجتناب شود.

9-2-6-6-11

در هنگام بارگیری، باراندازی یا حمل و نقل پانل ها باید اقدامات لازم برای جلوگیری از تاخوردگی و خمیدگی آنها به عمل آید.

10-2-6-6-11

رعایت مشخصات بتن پاششی، طبق آیین نامه بتن ایران الزامی است.

11-2-6-6-11

ضخامت بتن پاششی در هر طرف نباید از 40 میلی متر کمتر و از 70 میلی متر بیشتر باشد.

12-2-6-6-11

حداقل تنش تسلیم فولاد شبکه جوش 240 مگاپاسکال و حداقل قطر آن 3 میلی متر است.

13-2-6-6-11

تمهیدات لازم در شرایط اقلیمی مختلف برای بتن مسلح مانند کاربرد فولاد گالوانیزه و نیز بتن مقاوم در محیط خورنده، باید طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان لحاظ شود.

14-2-6-6-11

ضخامت هسته عایق در پانل های دیواری باید حداقل 40 میلی متر و به تناسب آن، فاصله شبکه های جوش شده از یکدیگر باید حداقل 80 میلی متر باشد.

15-2-6-6-11

ضخامت هسته عایق در پانل های سقفی باید حداقل 60 میلی متر و به تناسب آن، فاصله شبکه های جوش شده از یکدیگر باید حداقل 100 میلی متر باشد.

16-2-6-6-11

پلان ساختمان باید نسبت به محورهای اصلی بنا متقارن و ساختمان در ارتفاع منظم باشد.

17-2-6-6-11

حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان، مشروط به اجرای کلاف های افقی و قائم، 10 متر و در غیر این صورت، 7/3 متر از تراز پایه است.

18-2-6-6-11

از ایجاد اختلاف سطح در کف ها باید خودداری شود.

19-2-6-6-11

ارتفاع مجاز هر طبقه بدون کلاف میانی باید به 4 متر محدود شود. در صورت افزایش ارتفاع از این مقدار لازم است یک کلاف میانی منظور گردد. در هر حال، ارتفاع هر طبقه نباید از 6 متر بیشتر شود.

20-2-6-6-11

انتخاب انواع ترکیبات بار و همچنین، کنترل سازه در مقابل بار باد باید مطابق مبحث ششم مقررات ملی ساختمان انجام شود.

21-2-6-6-11

طرح لرزه ای باید بر اساس استاندارد 2800 صورت پذیرد.

22-2-6-6-11

حداکثر دهانه باربر ثقلی در سقف 5 متر، حداکثر طول آزاد دیوار 6 متر و حداکثر ارتفاع خالص پانل های دیواری 4/2 متر است.

23-2-6-6-11

لازم است کفایت مقاومت پانل های غیرباربر در برابر بارهای غیرمتعارف احتمالی نظیر ضربه، متناسب با شرایط بهره برداری مورد بررسی قرار گیرند.

24-2-6-6-11

در مسیر انتقال نیروی جانبی از سازه پانلی به زمین، نباید انقطاعی وجود داشته باشد.

25-2-6-6-11

در هر دیوار پانلی، سطح بازشوها نباید از 33 درصد سطح کامل دیوار بیشتر باشد.

26-2-6-6-11

فاصله بازشوها تا کناره های دیوار باید حداقل 750 میلی متر در نظر گرفته شود.

27-2-6-6-11

در اطراف بازشوها باید حداقل به اندازه مساحت معادل مفتول های قطع شده از پانل در هر راستا، به صورت فولاد متمرکز در همان راستا، در دو طرف بازشو قرار داده شود. همچنین، در گوشه های بازشو باید آرماتور تقویتی مورب با رعایت طول مهاری تعبیه شود.

28-2-6-6-11

سایر تمهیدات لازم در مورد بازشوها باید بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان لحاظ شود.

29-2-6-6-11

آثار ناشی از انقباض باید در طراحی پانل های باربر لحاظ گردد.

30-2-6-6-11

در طبقه هایی که به دلایل معماری تعدادی از دیوارهای آن حذف می شود، نباید نسبت سطح مقطع دیوارهای باربر پانلی آن طبقه به سطح مقطع دیوارهای باربر پانل طبقه فوقانی، کمتر از 70 درصد باشد. بدون در نظر گرفتن دیوار قسمت فوقانی بازشوها.

31-2-6-6-11

احداث کنسول های بیشتر از یک متر مجاز نیست.

32-2-6-6-11

طراحی جزئیات قرارگیری میلگردهای مورد نیاز، باید مانند سازه های بتن آرمه معمولی باشد و مطابق با ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان صورت پذیرد.