مقررات ملی مبحث بیست و دوم مراقبت و نگهداری
مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان مراقبت و نگهداری از ساختمان ها به اصول و الزامات نگهداری، بازرسی دوره ای و تعمیرات پیشگیرانه ساختمان ها می پردازد. این مبحث بر حفظ ایمنی، دوام و کارایی اجزای مختلف سازه ای و تأسیساتی در طول عمر بهره برداری تأکید دارد. اجرای آن موجب افزایش عمر مفید ساختمان، کاهش هزینه های تعمیر و ارتقای سطح ایمنی و آسایش ساکنان می شود.
مبحث بیست و دوم
۲۲ - ۱ کلیات
۲۲ - ۱ - ۱ هدف
هدف این مبحث تعیین حداقل الزاماتی است که در طول عمر مفید ساختمان برای نگهداری از آن جهت تأمین ایمنی، بهداشت، آسایش ساکنین، بهره دهی مناسب و جلوگیری از به هدر رفتن سرمایه، باید رعایت شوند. برای این منظور باید بازدیدهای ادواری مورد نیاز در کلیه بخش های معماری، سازه، تأسیسات برقی و تأسیسات مکانیکی ساختمان به عمل آید.
۲۲ - ۱ - ۲ حدود و دامنه کاربرد
ضوابط و مقررات این مبحث باید در نگهداری مجموعه ساختمان و کلیه اجزای تشکیل دهنده آن رعایت شوند. کاربرد این مبحث در محدوده ساختمان هایی با کاربری های مندرج در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و آئین نامه اجرایی آن می باشد. این مبحث ضوابط حداقلی را که رعایت آن ها مشمول الزامات قانونی است، در موارد زیر مقرر می دارد:
الف- نگهداری اجزاء و قطعات معماری.
ب- نگهداری اجزاء و قطعات سازه.
پ- نگهداری اجزاء و قطعات و عملکرد تأسیسات برقی.
ت- نگهداری اجزاء و قطعات و عملکرد تأسیسات مکانیکی.
رعایت مقررات این مبحث در نگهداری اجزاء و قطعات معماری، سازه، تأسیسات برقی و تأسیسات مکانیکی و گازرسانی کلیه ساختمان های مشمول مجموعه مباحث مقررات ملّی ساختمان اعم از ساختمان های موجود و ساختمان هایی که در آینده احداث خواهند شد، الزامی است.
۲۲ - ۱ - ۳ تعاریف
واژه هایی که در این مبحث به کار رفته اند باید بر مبنای تعاریف مندرج در این بخش و مجموعه مباحث مقررات ملّی ساختمان باشند. سایر واژه هایی که تعریف نشده اند باید مطابق معانی معمول و متداول آن ها به کار روند.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۱ مالک
هر شخص حقیقی یا حقوقی است که دارای حق قانونی برای تملک ملک بوده و نام او در اسناد رسمی درج شده باشد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۲ مستأجر
شخص حقیقی یا حقوقی است که مالک قانونی ساختمان نبوده ولی کل ساختمان یا بخشی از آن را بر مبنای اجاره نامه اشغال نموده است.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۳ بهره بردار
مالک ساختمان یا هر شخص حقیقی یا حقوقی است که کل ساختمان یا بخشی از آن را اشغال نموده و از امکانات و تجهیزات آن استفاده می نماید.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۴ ساکن
شخص حقیقی یا حقوقی است که یک ساختمان یا بخشی از فضای یک ساختمان در تصرف او باشد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۵ مسئول نگهداری ساختمان
شخص حقیقی یا حقوقی است که دارای حق قانونی از طرف مالک (یا مالکین) یا نماینده قانونی او (یا آن ها) برای نگهداری ساختمان بوده و نگهداری ساختمان را مطابق الزامات این مبحث بر عهده دارد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۶ بازرس
شخص حقیقی یا حقوقی است که دارای پروانه اشتغال به کار و صلاحیت لازم از وزارت راه و شهرسازی بوده و بر مبنای قرارداد منعقد شده با مسئول نگهداری ساختمان، مسئولیت بازرسی از ساختمان مطابق الزامات این مبحث را دارد. حقیقی یا حقوقی بودن بازرس باید مطابق بند ۲۲ - ۱ - ۴ باشد. بازرس باید نتیجه بازرسی را به صورت کتبی به مسئول نگهداری ساختمان اعلام نماید.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۷ بخش مسکونی
فضایی از ساختمان که برای زندگی کردن، خوردن، خوابیدن و پخت و پز باشد. فضاهایی مانند دستشوئی، کمد، پستو، حمام، راهرو، انبار و فضاهای تأسیساتی بخش مسکونی نمی باشند.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۸ واحد مسکونی
هر واحد مجزایی است که شامل کلیه تسهیلات و امکانات دائمی برای سکونت، خوابیدن، خوردن، پخت و پز و بهداشت فردی مستقل یک نفر یا بیشتر در آن فراهم باشد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۹ زیرزمین
بخشی از ساختمان است که به صورت کلی یا جزئی زیر تراز زمین باشد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۱۰ قسمت خارجی ملک
به فضای باز و املاک مجاور ساختمان یا مجموعه و اموال موجود در آن که تحت کنترل مالک و یا متصرف آن ساختمان یا مجموعه است، گفته می شود.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۱۱ راه های عمومی
خیابان، کوچه یا محل های مشابهی که بدون هیچ مانعی، برای تردد اختصاص داده می شود.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۱۲ سطح باز شو
قسمتی از سطح نورگیرها، پنجره ها و درها است که از طریق آن ها تهویه آزاد صورت گرفته و به طور مستقیم با فضای خارجی ارتباط دارد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۱۳ تهویه
به ورود یا خروج هوا در یک فضا به طور طبیعی یا به کمک وسایل مکانیکی گفته می شود.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۱۴ تخلیه هوا
خارج کردن قسمتی از هوای داخل فضا و هدایت آن به هوای آزاد به طور طبیعی یا با وسایل مکانیکی می باشد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۱۵ حفاظ (نرده)
یکی از اجزای ساختمان است که در لبه یا نزدیک فضاهای باز مرتفع یا محل تردد نصب می شود و احتمال سقوط به ارتفاع پایین تر را کاهش داده و یا ناممکن می سازد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۱۶ زباله
مواد زائد سوختنی یا غیرقابل سوختن به جز زائدات ناشی از غذا، شامل کلیه بازمانده های ناشی از سوزاندن چوب، ذغال سنگ، کک، کاغذ، مقوا، چرم، شاخه درختان، قوطی های فلزی یا پلاستیکی، لاستیک، مواد معدنی، شیشه، گرد و خاک، سفال و کلیه مواد مشابه می باشد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۱۷ وسایل نقلیه غیرقابل استفاده
وسایل نقلیه ای که از کار افتاده و قابلیت استفاده نداشته و به دلیل عدم داشتن برگه معاینه فنی نباید در معابر عمومی مورد استفاده گیرند.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۱۸ وسایل دارای نشانه معتبر
وسایل، تجهیزات، ادوات و مصالحی که توسط سازمان ملّی استاندارد ایران و یا سایر مؤسسات بازرسی دارای صلاحیت معتبر در فواصل زمانی مشخص، کنترل و صحت عملکرد آن ها با نشانه یا مهر و موم علامت گذاری شده اند.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۱۹ دوره تناوب بازرسی
حداکثر زمان بین دو بازرسی متوالی است که طی آن باید کلیه موارد موضوع این مبحث توسط بازرس مورد بازدید مجدد قرار گرفته و گزارش آن به مسئول نگهداری ساختمان ارائه شود.
دوره های تناوب بازرسی برای کنترل اجزاء و قطعات معماری، سازه، تأسیسات برقی، تأسیسات مکانیکی و گازرسانی در فصل های مربوطه ارائه شده است.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۲۰ عمر مفید ساختمان
دوره زمانی است که ساختمان قابلیت بهره برداری مناسب و ایمن خود را حفظ کرده باشد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۲۱ شروع دوره نگهداری
زمانی است که عملیات اجرایی ساختمان به اتمام رسیده و ساختمان دارای شرایط لازم برای بهره برداری باشد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۲۲ پایان دوره نگهداری و بهره برداری
زمانی است که ساختمان به تشخیص مسئول نگهداری ساختمان و تأیید بازرس قابلیت بهره برداری مناسب و ایمن خود را از دست داده باشد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۲۳ ساختمان های ناامن
ساختمان ناامن ساختمانی است که زندگی، سلامتی، اموال و امنیت عمومی ساکنین آن ساختمان را با خطر مواجه می کند. این خطر ممکن است ناشی از عدم تأمین الزامات این مبحث جهت حفاظت ساختمان در مقابل آتش سوزی، حفاظت ساختمان در برابر گودبرداری احتمالی ساختمان های مجاور، حفاظت قطعات نمای ساختمان در برابر آسیب ها و احتمال فروریختن کلی و جزئی آن باشد.
۲۲ - ۱ - ۳ - ۲۴ تجهیزات ناامن
تجهیزات ناامن شامل هر نوع تجهیزات گرمایشی، سرمایشی، ظروف محتوی مایعات قابل اشتعال، آسانسور، پله برقی، سیم کشی های الکتریکی، دستگاه های گازسوز و سایر تجهیزاتی می باشند که در ساختمان و مجموعه ها قرار داشته و در شرایط نامناسبی بوده که سلامتی، بهداشت و ایمنی مردم و ساکنین آن ساختمان یا مجموعه و مردم را به خطر می اندازند.
۲۲ - ۱ - ۴ انتخاب بازرس
انتخاب بازرس (حقیقی - حقوقی) باید بر مبنای طبقه بندی ساختمان ها مطابق جدول شماره ۲۲ - ۱ - ۱ باشد.
| نوع کاربری ساختمان | گروه | بازرس |
|---|---|---|
| ساختمان های مسکونی چهار طبقه و کمتر و با حداکثر هشت واحد | ۱ | حداقل یک بازرس حقیقی |
| ساختمان های مسکونی بیش از چهار طبقه یا بیش از هشت واحد | ۲ | بازرس حقوقی |
| ساختمان های اداری و تجاری چهار طبقه و کمتر و با حداکثر هشت واحد | ۳ | حداقل یک بازرس حقیقی |
| ساختمان های اداری و تجاری بیش از چهار طبقه یا بیش از هشت واحد | ۴ | بازرس حقوقی |
| ساختمان های با حیطه عملکردی ناحیه مانند شعبات فرعی بانک ها، مراکز آموزشی، درمانگاه ها، خوابگاه ها و سالن های ورزشی ساده | ۵ | بازرس حقوقی |
| ساختمان های با حیطه عملکردی منطقه مانند فروشگاه های بزرگ، بیمارستان ها، مراکز فرهنگی، ایستگاه های فرعی مترو، ساختمان های پست، پلیس، آتش نشانی، شعب اصلی بانک ها، مهمان پذیرها و هتل های کوچک | ۶ | بازرس حقوقی |
| ساختمان های با حیطه عملکردی شهری و فراشهری مانند فرودگاه ها، استادیوم ها، دانشگاه ها، مراکز اصلی مخابرات، مراکز تحقیقاتی، ایستگاه های اصلی مترو، بناهای یادبود و هتل های بزرگ | ۷ | بازرس حقوقی |
۲۲ - ۲ نظامات اداری
۲۲ - ۲ - ۱ کلیات
الزامات این مقررات برای تمامی ساختمان های مسکونی، غیرمسکونی و مجموعه های ساختمانی موجود کاربرد داشته و حداقل شرایط و استانداردهای لازم برای روشنایی، تهویه، فضا، گرمایش، بهداشت، حفاظت در برابر عوامل خارجی، آسایش، ایمنی در برابر حريق، نگهداری ایمن و بهداشتی ساختمان ها، مجموعه ها، تجهیزات و تسهیلات را تعیین می کند. علاوه بر آن حوزه مسئولیت مالکان، بهره برداران، ساکنان و مستأجران ساختمان های موجود و ضوابط اداره کردن، نحوه اجرای مقررات و عواقب ناشی از عدم اجرای آن ها را مشخص می کند. الزامات این مبحث تا آنجایی که برای تأمین سلامت عمومی، ایمنی، رفاه و سکونت مردم و نگهداری ساختمان ها لازم است، باید اجرا شود. ساختمان ها و املاک موجود که مطابق با الزامات این مبحث نمی باشند باید به گونه ای تغییر یا اصلاح شوند که حداقل سطح بهداشت و ایمنی مورد نظر این مبحث را تأمین نمایند.
۲۲ - ۲ - ۲ اجرای مقررات
الزامات این مقررات برای تمام عوامل موثر یا مرتبط با ساختمان ها و مجموعه ها، همان طور که در بخش ۲۲ - ۲ - ۱ عنوان شد، به کار می رود. در حالات خاص که بخش های مختلف این مقررات، الزامات متفاوتی را ایجاب کند، محدودکننده ترین آن ها، ملاک عمل قرار می گیرد.
۲۲ - ۲ - ۳ نگهداری
ساختمان و کلیه اجزای آن اعم از تجهیزات، دستگاه ها، سیستم ها و لوازم ایمنی که بر اساس الزامات این مبحث یا سایر مباحث مقررات ملّی ساختمان، ساخته، تعمیر یا تغییر کاربری داده شده اند، باید در شرایط مناسبی نگهداری شوند و مالک (یا مالکین) یا نماینده قانونی او (یا آن ها) در برابر نگهداری آن ها مسئول خواهد بود. هیچ مالک، بهره بردار یا مستأجری نباید تجهیزات، تسهیلات و وسایلی را که بر اساس این مبحث باید از رده خارج شود را در زمانی که ساختمان در تصرف ساکنان آن است، از طریق خاموش کردن یا از کار انداختن، جدا کند، مگر زمانی که آن وسایل به طور موقت در حال انجام تعمیرات یا تغییر باشد.
۲۲ - ۲ - ۴ ضوابط موجود
الزامات این مبحث نباید به صورتی تفسیر شود که سبب تغییر، تضعیف و لغو اقدامات و ضوابط موجود مراجع قانونی در مورد تخریب یا برچیدن ساختمان ها و تجهیزات موجودی که خطرناک، ناامن و غیربهداشتی، تشخیص داده شده اند، شود.
۲۲ - ۲ - ۵ کیفیت اجرا
تعمیرات، نگهداری و تغییرات در تأسیسات برقی، تأسیسات مکانیکی و سیستم گازرسانی و الزامات نصب و جابجایی آن ها که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از مقررات این مبحث ناشی می شود، باید با توجه به دستورالعمل سازنده و توسط افراد ماهر انجام شده و کیفیت لازم را دارا باشد.
۲۲ - ۲ - ۶ وظایف مسئول نگهداری ساختمان
مسئولیت اجرای الزامات این مبحث به عهده مسئول نگهداری ساختمان می باشد. مسئول نگهداری ساختمان موظف است کلیه شرایط و امکانات لازم برای انجام امور مربوط به نگهداری ساختمان مانند عقد قرارداد نگهداری، بازرسی، اخذ تأییدیه و پی گیری کلیه امور مرتبط با نگهداری ساختمان را تأمین نموده و اسناد و مدارک آن ها را در پرونده نگهداری ساختمان بایگانی نماید.
۲۲ - ۲ - ۶ - ۱ اجازه اعلام دستورالعمل مقرر
به مسئول نگهداری ساختمان اجازه داده می شود تا در مواقع لزوم برای حفظ سلامت عمومی، ایمنی و رفاه مردم، ضوابط و دستورالعمل اجرایی را براساس الزامات این مبحث به طور رسمی اعلام نماید یا برای تحقق الزامات و اهداف این مبحث و اجرایی بودن آن الزامات قابل اجرا و مناسب با محل را تعیین و اقدام لازم را به عمل آورد. در هر صورت اعلام الزامات اجرایی چنین دستورالعملی نباید شرایط بهره برداری مناسب ساختمان و تجهیزات ایمنی که در این مبحث و براساس روش های معتبر مهندسی، برای حفظ ایمنی عمومی تدارک دیده شده را نقض کند.
۲۲ - ۲ - ۶ - ۲ بازدیدها
مسئول نگهداری ساختمان باید کلیه بازدیدهای لازم را انجام داده و گزارش مکتوب تهیه و در پرونده نگهداری ساختمان ثبت نماید. مسئول نگهداری ساختمان اختیار دارد در صورت لزوم از خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی متخصص و ذی صلاح برای انجام بازدیدها استفاده نماید. گزارش بازدیدهای انجام شده باید به صورت کتبی بوده و توسط مقام مسئول گواهی شود.
۲۲ - ۲ - ۶ - ۳ تعیین هویت (شناسایی)
مسئول نگهداری ساختمان باید در هنگام بازرسی ساختمان ها و مجموعه ها، اوراق شناسایی معتبر را که ویژه انجام وظایف مورد نظر این مبحث است، به همراه داشته باشد.
۲۲ - ۲ - ۶ - ۴ ابلاغیه ها و حکم ها
مسئول نگهداری ساختمان، انجام کلیه دستورالعمل های اجرایی مطابق با ابلاغیه ها و حکم های صادره توسط مراجع ذی صلاح برای اطمینان از اجرای مقررات این مبحث را بر عهده دارد.
۲۲ - ۲ - ۶ - ۵ بایگانی
مسئول نگهداری ساختمان باید کلیه مکاتبات و اقدامات انجام شده در رابطه با اجرای الزامات این مبحث را نگهداری نماید. مدارک مذکور تا زمانی که ساختمان یا موارد مرتبط با آن اسناد و مدارک وجود دارد، باید نگهداری شود، مگر زمانی که مقررات دیگری برای آن وضع شود.
۲۲ - ۲ - ۷ هماهنگی های بازرسی
هرگاه برای اجرای الزامات این مبحث، نیاز به حضور بیش از یک بازرس باشد، باید بازرس ها مقررات هماهنگی های لازم جهت انجام بازرسی را برای عدم مواجهه مالکین و ساکنین ساختمان با تعدد بازرسان یا تناقض مأموریت ایشان انجام دهند.
۲۲ - ۲ - ۸ استعلام
مقررات مندرج در این مبحث باید توأم با مصوبات و قضاوت صحیح مهندسی و بدون عدول از آن به کار رود. در مواردی که ضوابط این مبحث دارای ابهام یا مسکوت باشد، استعلام از دفتر امور مقررات ملّی ساختمان ملاک عمل خواهد بود.
۲۲ - ۲ - ۹ مصالح، روش ها و تجهیزات جایگزین
هر گاه مصالح، روش ها و تجهیزات جایگزین به تشخیص بازرس سازگار با اهداف الزامات این مبحث بوده و از نظر کیفیت، دوام، مقاومت در برابر حريق و ایمنی با حداقل های این مقررات مطابقت داشته باشد، استفاده از چنین مصالح، روش ها و تجهیزات بلامانع است.
۲۲ - ۲ - ۱۰ آزمایش های لازم
در مواردی که شواهد کافی برای تشخیص عیب یا نقص به صورت عینی نباشد، بازرس برای تأیید صحت موضوع، اختیار انجام آزمایش های لازم را دارد و هزینه این آزمایش ها بر عهده مالک یا مالکین ساختمان می باشد.
۲۲ - ۲ - ۱۰ - ۱ روش های آزمایش
روش های آزمایش باید بر اساس الزامات مجموعه مباحث مقررات ملّی ساختمان باشد. در صورت نیاز به انجام آزمایش خاص، روش آن باید بر مبنای استانداردهای معتبر باشد. بازرس اختیار تصویب فرآیندهای آزمایشی مناسب را که توسط شخص ذی صلاح انجام می شود را دارد.
۲۲ - ۲ - ۱۰ - ۲ گزارش های آزمایش ها
گزارش آزمایش ها، باید حداقل برای یک دوره تناوب بازرسی توسط مسئول نگهداری ساختمان در پرونده نگهداری ساختمان، ثبت و بایگانی شود.
۲۲ - ۲ - ۱۱ استفاده از مصالح و تجهیزات کارکرده
استفاده از مصالح، تجهیزات و دستگاه های کارکرده باید با رعایت الزامات مباحث مقررات ملی ساختمان باشد.
۲۲ - ۲ - ۱۲ تخلف
سرپیچی و ممانعت از اجرای الزامات این مبحث برای هر شخص حقیقی یا حقوقی، غیرقانونی بوده و تخلف محسوب می شود.
۲۲ - ۲ - ۱۲ - ۱ ابلاغیه تخلف
هرگاه بازرس متوجه عدم رعایت الزامات این مبحث شود یا شواهدی درباره تخلف از آن بدست آورد، باید ضمن ارائه گزارش به مراجع ذی صلاح، اخطاریه ای که متن آن مطابق بند ۲۲ - ۲ - ۱۲ - ۲ است را تنظیم نموده و به مسئول نگهداری ساختمان تحویل دهد.
۲۲ - ۲ - ۱۲ - ۲ فرم اخطاریه های مشروح
اخطاریه های مشروح در این بخش باید به صورت زیر باشد:
الف- به صورت کتبی باشد.
ب- شامل توضیحاتی در مورد مشخصات واقعی ملک برای شناسایی آن باشد.
پ- شامل شرح کامل موارد تخلف و دلایل صدور اخطاریه باشد.
ت- شامل دستورات لازم با مهلت زمانی معین برای انجام تعمیرات، تغییرات و اصلاحات جهت سازگاری واحد مسکونی یا ساختمان با الزامات این مبحث باشد.
ث- مالک ساختمان از حق استیناف آگاه باشد.
۲۲ - ۲ - ۱۲ - ۳ پیگرد قانونی
هر شخصی که ابلاغیه و یا حکم تخلفی که مطابق بند ۲۲ - ۲ - ۱۲ - ۱ این مقررات صادر شده است را نادیده بگیرد، به عنوان متخلف از قانون شناخته شده و مورد پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.
۲۲ - ۲ - ۱۲ - ۴ انتقال مالکیت
در مواردی که مالک یک واحد مسکونی یا مالک ساختمان، اخطاریه ای مبنی بر تخلف از الزامات این مبحث و یا حکم عدم سازگاری با آن را دریافت کند، حق فروش، واگذاری و یا اجاره را ندارد، مگر در شرایطی که آن واحد مسکونی یا مالک ساختمان یک نسخه از حکم یا اخطاریه تخلف را به خریدار، صاحب امتیاز، تحویل گیرنده یا مستأجر تحویل دهد و در نهایت یک نسخه تأیید شده معتبر از خریدار، صاحب امتیاز، تحویل گیرنده یا مستأجر را دال بر این که مسئولیت کلیه اصلاحات و تعمیرات مطابق با الزامات این مبحث را بر عهده می گیرد، به بازرس تحویل دهد.
۲۲ - ۲ - ۱۳ ساختمان ها و تجهیزات غیرایمن
در مواردی که یک ساختمان یا تجهیزات آن، توسط بازرس، غیرایمن یا نامناسب برای سکونت و خلاف الزامات این مبحث تشخیص داده شود، چنین ساختمانی غیرقابل سکونت می باشد.
۲۲ - ۲ - ۱۳ - ۱ ساختمان نامناسب برای سکونت
ساختمانی که به تشخیص مسئول نگهداری ساختمان و با تأیید بازرس، غیرایمن و برخلاف الزامات این مبحث باشد، برای سکونت نامناسب است. غیرایمن بودن ساختمان می تواند ناشی از عواملی مانند عدم تعمیر به موقع، نگهداری نامناسب، استهلاک به واسطه نفوذ جانوران موذی، عدم وجود تهویه کافی، نور مناسب و بهداشت باشد.
۲۲ - ۲ - ۱۳ - ۲ اخطاریه
هرگاه تجهیزات یک ساختمان به تشخیص مسئول نگهداری ساختمان و با تأیید بازرس با الزامات این مبحث مطابقت نداشته باشد، بازرس باید اخطاریه ها را صادر نماید و مسئول نگهداری ساختمان این اخطاریه را در محل مناسبی در محوطه ساختمان و یا خارج از آن نصب نماید، به طوری که در معرض دید بوده و کلیه مالکان، ساکنان، بهره برداران یا مستأجران از متن اخطاریه آگاه باشند. اخطاریه مربوط به تجهیزات داخل ساختمان ها باید روی آن ها نصب شود.
۲۲ - ۲ - ۱۳ - ۳ برداشتن اخطاریه
در صورت رفع نواقصی که اخطاریه برای آن صادر شده است، بازرس باید دستور جمع آوری اخطاریه را صادر نموده و مسئول نگهداری ساختمان موظف به جمع آوری اخطاریه می باشد.
۲۲ - ۲ - ۱۳ - ۴ محصور کردن ساختمان های خالی
در مواردی که ساختمانی خالی از سکنه و غیرقابل سکونت تشخیص داده شود، بازرس باید نسبت به صدور و نصب اخطاریه مبنی بر غیرقابل سکونت بودن و محصور نمودن آن از طریق مراجع ذی صلاح اقدام نماید.
۲۲ - ۲ - ۱۳ - ۵ سکونت در محل ممنوع شده
هر ساختمانی که طبق الزامات این مبحث توسط بازرس سکونت در آن ممنوع اعلام شده باشد، باید تخلیه شود. هر شخصی که در این گونه ساختمان ها ساکن شده یا از تجهیزات آن استفاده کند و یا مالکی که اجازه سکونت افراد را در این گونه ساختمان ها بدهد، متخلف محسوب شده و باید طبق قانون با وی برخورد شود.
۲۲ - ۲ - ۱۳ - ۶ اقدام اضطراری
هر گاه از نظر بازرس خطر واژگونی ساختمان یا فروریختگی سازه وجود داشته باشد و احتمال داده شود که بخشی از ساختمان تخریب شده و جان افراد به خاطر سکونت در آن به خطر افتد یا زمانی که خطر حتمی یا احتمال خطر برای ساکنین ساختمان وجود داشته باشد یا سکونت افراد به علت وجود مواد منفجره، گازهای قابل اشتعال، بخارهای سمی، مصالح و یا بهره برداری از تجهیزات معیوب و خطرناک در سازه، به مخاطره افتد، بازرس موظف است ابلاغیه ای مبنی بر غیرقابل سکونت بودن ساختمان را جهت تخلیه فوری ساختمان صادر نموده و به اطلاع مسئول نگهداری ساختمان برساند. مسئول نگهداری ساختمان باید در هر ورودی چنین ساختمان هایی اطلاعیه هایی که به راحتی قابل رؤیت بوده را به شرح زیر نصب نماید، "این ساختمان ناامن بوده و سکونت در آن، بنا به تشخیص بازرس ممنوع می باشد". ورود افراد به هر یک از ورودی های ساختمان غیرقانونی بوده مگر آن که فرد جهت مهار کردن سازه یا انجام تعمیرات لازم یا خارج کردن و از بین بردن مواد خطرزا با رعایت تمهیدات خاص، وارد ساختمان شود.
۲۲ - ۲ - ۱۳ - ۷ ایمن سازی موقت
مطابق الزامات این مبحث هر جا به تشخیص بازرس به خاطر شرایط ناامن خطر حتمی وجود داشته باشد، بازرس باید دستورات لازم را جهت ایمن سازی موقت ساختمان یا تجهیزات را بدهد.
۲۲ - ۲ - ۱۳ - ۸ تخریب
در صورت تشخیص مسئول نگهداری ساختمان و به تأیید بازرس، هر ساختمانی که برای سکونت انسان خطرناک، ناامن، غیربهداشتی و نامناسب بوده و تعمیر آن مقرون به صرفه نباشد، باید دستور تخلیه و تخریب توسط بازرس صادر و به اطلاع مالک (یا مالکین) یا ساکنین و بهره برداران ساختمان برسد.
۲۲ - ۲ - ۱۴ تغییر کاربری
تغییر کاربری یک ساختمان در صورتی مجاز است که:
الف- با حفظ شرایط سرویس دهی مناسب و آسایش بهره برداران، مجوز لازم از مراجع ذی صلاح اخذ شده باشد.
ب- تأییدیه لازم مبنی بر تأمین الزامات مجموعه مباحث مقررات ملی ساختمان برای کاربری جدید از شخص حقیقی یا حقوقی دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی از طرف وزارت راه و شهرسازی، اخذ شده باشد.
۲۲ - ۳ معماری و سازه
۲۲ - ۳ - ۱ کلیات
ساختمان ها در طول عمر مفید خود و تحت تأثیر عوامل مختلف دچار آسیب ها و خرابی هایی می شوند و شناخت این آسیب ها و تعمیر و ترمیم اصولی و به موقع آن ها می تواند باعث افزایش طول عمر مفید ساختمان و فراهم آوردن شرایط بهره برداری مناسب از آن شود. از این رو لازم است بازرسی هایی از اجزای مختلف معماری و سازه ای ساختمان به عمل آید و در صورت نیاز اقدام به تعمیر یا تقویت اعضای آسیب دیده شود.
۲۲ - ۳ - ۲ مسئولیت
مالکین یا ساکنین واحدها، خانه ها و مجموعه های مسکونی در قبال حفظ و نگهداری محل سکونت خود در بهترین شرایط بهداشتی و ایمنی و سلامتی مسئول می باشند و نباید در ساختمانی که از نظر بهداشت و ایمنی با الزامات این مقررات سازگار نیست، سکونت داشته باشند. مالکین یا ساکنین باید ساختمان و قسمت های خارجی ملک به جز مواردی که در این مقررات به آن اشاره شده است را مطابق با الزامات این مقررات، نگهداری کنند.
۲۲ - ۳ - ۲ - ۱ نقشه های چون ساخت
مالک موظف است نقشه های چون ساخت را که مطابق الزامات مبحث دوم مقررات ملّی ساختمان از طریق مسئول یا دفتر مهندسی یا مهندس مربوطه تهیه شده، همراه با شناسنامه فنی ساختمان برای انجام امور نگهداری به مسئول نگهداری ساختمان تحویل نماید.
مسئول نگهداری ساختمان موظف است نقشه های چون ساخت را از مالک (یا مالکین) تحویل گرفته و در مراحل مختلف نگهداری آن را در اختیار بازرس قرار دهد و همچنین مسئول نگهداری ساختمان باید تغییرات به وجود آمده در مراحل مختلف نگهداری را در نقشه های چون ساخت اعمال نموده و آن را جهت بازرسی های آتی در پرونده مربوط به نگهداری ثبت و بایگانی نماید.
۲۲ - ۳ - ۲ - ۲ زمین ها و ساختمان های خالی
کلیه مجموعه ها و ساختمان های خالی باید در شرایط سالم، ایمن، بهداشتی و بر اساس الزامات این مقررات نگهداری شوند تا به محلی ویرانه تبدیل نشده و همچنین آثار منفی بر سلامت و ایمنی مردم نداشته باشند. مسئولیت نگهداری مجموعه ها و ساختمان های خالی بر عهده مالک (یا مالکین) است.
۲۲ - ۳ - ۳ اجزای سازه ای
کلیه اجزای سازه ای باید عاری از هرگونه عیب و نقص عمده بوده و عیوب و نواقص احتمالی آن ها در حد رواداری های مجاز باشند تا بتوانند کلیه بارهای پیش بینی شده طراحی را تحمل کنند. بارهای بهره برداری در سازه ها نباید متفاوت از آنچه در دفترچه های طراحی و نقشه های ساختمان در نظر گرفته شده است، باشد. بازرسین نگهداری ساختمان در صورت تغییر در کاربری خصوصاً در مواردی که تأثیر منفی بر عملکرد سازه های ساختمان دارد، باید ضمن دستور اصلاح از صدور گواهی تأیید عملکرد سازه ای خودداری نمایند.
۲۲ - ۳ - ۳ - ۱ سازه های بتن آرمه
در بازرسی ساختمان های بتن آرمه باید از کیفیت مناسب بتن سازه ای در اعضای باربر سازه اطمینان حاصل کرد. در این بازرسی ها باید عواملی از قبیل عوامل خرابی شیمیایی و فیزیکی ناشی از شرایط محیطی و آب و هوایی، کیفیت بتن و غیره مورد کنترل قرار گیرند.
۲۲ - ۳ - ۳ - ۲ سازه های فولادی
در سازه های فولادی باید بازرسی های متناوب با دوره زمانی مناسبی از اعضای باربر سازه به عمل آید. عوامل خرابی می تواند عواملی مانند زنگ زدگی فولاد ناشی از وجود رطوبت در محیط، ترک در اعضای سازه ناشی از جوشکاری غلط در هنگام ساخت، لقی در اتصالات ناشی از سفت نکردن پیچ و مهره اتصالات یا جوش ناکافی و تغییر شکل ماندگار ناشی از نواقص اجرایی در زمان ساخت باشد. در صورت مشاهده خرابی سازه ای در اعضای باربر به عنوان مثال کمانش موضعی اعضا، باید تمهیدات لازم انجام شود. از موارد مهم در بازرسی از سازه های فولادی، کنترل زنگ زدگی و خوردگی فولاد در اعضای آن ها می باشد.
به دلیل عملکرد ضعیف سازه های فولادی در درجه حرارت های بالا، در بازرسی سازه های فولادی باید شرایط فولاد و تمهیدات در نظر گرفته شده در سازه برای جلوگیری از آتش سوزی و مقاومت در برابر حرارت بالا کنترل شود.
در سازه های فولادی تغییر شکل اعضای باربر مانند تیرها، تیرچه ها و دال ها باید مورد بازرسی دقیق قرار گیرد. محدودیت تغییر شکل ها، خیز ایجاد شده در تیرها و دال ها برای این نوع سازه ها مطابق موارد مندرج در مباحث نهم و دهم مقررات ملّی ساختمان است.
۲۲ - ۳ - ۳ - ۳ پی سازه ها
برای سازه های بتن آرمه و فولادی باید نشست و دوران در محل شالوده که می تواند ناشی از نشست نسبی و مطلق خاک زیر پی باشد، کنترل شود. محدودیت های میزان نشست های ایجاد شده در مبحث هفتم مقررات ملّی ساختمان تعیین شده است. در محل تکیه گاه و شالوده سازه، جابجایی غیرعادی تکیه گاه سازه ناشی از وقوع زمین لرزه و یا مشکلات اجرایی در زمان ساخت، لهیدگی تکیه گاه ناشی از نیروهای فشاری یا برشی بیش از حد و زنگ زدگی ورق های فولادی مدفون در خاک ناشی از رطوبت، باید کنترل شود.
۲۲ - ۳ - ۳ - ۴ درز انقطاع
در سازه های بتن آرمه و فولادی وضعیت مناسب درزهای انقطاع باید مورد بازرسی قرار گیرد تا از خسارت و خرابی ناشی از ضربه ساختمان های مجاور به یکدیگر خصوصاً در زمان وقوع زلزله کاسته شود.
۲۲ - ۳ - ۴ قسمت های خارجی ملک
کلیه سازه های فرعی، پارکینگ های مستقل، حصارها، دیوارها و قسمت هایی از ملک که در فضای خارج از ساختمان قرار داشته و در تملک مالک یا مالکین ساختمان یا مجموعه ساختمانی باشد، باید بازدید و کنترل شده و در شرایط مناسب بهداشتی و ایمنی نگهداری شوند.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۱ بهداشت
کلیه قسمت های خارجی ساختمان و مجموعه ها باید در شرایط سالم، بهداشتی و ایمن نگهداری شوند. ساکنین باید آن قسمت از بخش های خارجی ساختمان را که در آن سکونت داشته یا تحت کنترل دارند، در شرایط بهداشتی، سالم و ایمن نگهداری کنند.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۲ تسطیح زمین
در مجموعه هایی که زمین دارای شیب است، باید برای جلوگیری از فرسایش خاک و جمع شدن آب های راکد اقدام شود.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۳ دسترسی ها، پیاده روها و راه های ورودی و محل پارک اتومبیل ها
کلیه پیاده روها، معابر عمومی، پارکینگ ها، راه های ورود و خروج افراد و اتومبیل ها، پله ها و فضاهای مشابه باید منطبق با ضوابط بوده و بدون هیچ گونه سد معبری، همواره برای تردد باز و در شرایط بهداشتی مناسب و ایمن نگهداری شوند.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۴ دریچه های تخلیه
گازها، هوای کثیف، بخار آب، هوای داغ، روغن، دود، بو، مواد روغنی و فضولات دیگر نباید از طریق دریچه های تخلیه، لوله ها، آبراه ها، هواکش ها، دمنده ها و مجراها به مجاورت املاک شخصی یا عمومی یا اجاره ای تخلیه شود.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۵ حفظ آراستگی نما
هیچ فردی نباید عمداً به نمای خارجی یک ساختمان به وسیله علامت گذاری، کنده کاری یا شعارنویسی آسیب برساند. حفظ نمای خارجی یک ساختمان باید بر مبنای الزامات شهرسازی باشد.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۶ اقدامات پیشگیرانه
علاوه بر درها، قاب درها و پنجره ها، باید گچ بری ها، ایوان ها، بالکن ها و نرده ها و کلیه سطوح خارجی ملک در شرایط مناسبی نگهداری شوند. کلیه سطوح خارجی چوبی باید به طور مداوم توسط رنگ یا سایر روش ها و پوشش های محافظتی، در برابر پوسیدگی محافظت شوند. همچنین رنگ های پوسته پوسته شده و کنده شده باید از روی سطوح جمع آوری شده و آن سطوح رنگ آمیزی شوند.
کلیه اتصالات بنایی و جانبی پیرامون درها، پنجره ها و پنجره های سقفی باید در برابر شرایط محیطی مقاوم و در برابر نفوذ آب عایق باشند. کلیه سطوح فلزی که در معرض زنگ زدگی و خوردگی قرار دارند، باید توسط روشش هایی محافظت شده و لکه های زنگ زده باید از روی کلیه سطوح جمع آوری شود. سطوح فلزی که اکسید آن ها باعث جلوگیری از پیشروی و تشخیص خوردگی می شوند (مانند سطوح آلومینیومی) از این قانون مستثنی می باشد.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۷ پلاک ساختمان
کلیه ساختمان ها باید دارای پلاک یا شماره ساختمان طبق قوانین سازمان مسئول خدمات شهری بوده و در بالای در ورودی ساختمان و به سمت خیابان یا جاده که به وضوح قابل رویت باشد، نصب شده باشد.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۸ دیوارهای ساختمان
کلیه دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان باید عاری از هرگونه سوراخ، شکاف و پوسیدگی باشند و برای جلوگیری از خرابی و پوسیدگی باید در برابر رطوبت محافظت و مورد بازرسی قرار گیرند.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۹ جمع آوری و دفع آب باران
بام ساختمان ها باید از طریق روش های مناسب و مورد تأیید در مقابل نفوذ آب باران بازرسی و در صورت نیاز محافظت شوند. سطح بام با توجه به نوع سقف باید دارای شیب مناسب بوده و بر اساس مقررات ملّی ساختمان، آب باران را به سوی لوله های آب باران هدایت کرده و لوله ها و مجراهای خروج آب، باید عاری از هرگونه انسداد و گرفتگی باشد.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۱۰ ابزارهای تزئینی
کلیه گچ بری ها، روشش های دیوارها، تزئینات سفالی و دیگر ابزارهای تزئینی نما باید در شرایط مناسبی نگهداری شده و اتصالات آن ها باید از نظر استحکام کنترل و در شرایط ایمنی قرار داشته باشد.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۱۱ ضمائم آویزان به سازه
علاوه بر سایبان های برقی، تابلوها و سایبان های فلزی، پله های فرار، لوله های قائم و دودکش ها باید کلیه ضمائم آویزان به سازه در شرایط مناسبی نگهداری شوند و اتصالات آن ها در شرایط ایمنی قرار داشته باشد.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۱۲ راه پله، ایوان و بالکن ها
راه پله های خارجی، بالکن ها، ایوان ها و کلیه ضمائم متصل به آن ها باید در شرایط مناسب و ایمن نگهداری شوند.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۱۳ نرده ها و حفاظ ها
هر نرده و حفاظی باید از نظر استحکام و ایمنی، کنترل شده و در زمان بهره برداری، در برابر بارهای وارده مقاومت لازم را داشته باشد و در شرایط مناسبی نگهداری شود.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۱۴ دودکش ها و برج های خنک کننده
کلیه دودکش ها و برج های خنک کننده، خروجی های دود و ضمائم مشابه آن ها باید از نظر سازه ای مقاوم و بدون عیب و نقص بوده و همچنین جهت جلوگیری از زنگ زدگی و پوسیدگی، کلیه سطوح خارجی آن ها باید توسط مواد پوششی مانند رنگ یا دیگر روش های مشابه محافظت شوند.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۱۵ پنجره ها، نورگیرها، درها و چارچوب درها
کلیه پنجره ها، نورگیرها، درها و چارچوب ها باید در شرایط سالم نگهداری شده و برای شرایط آب و هوای منطقه مناسب باشد.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۱۶ شیشه ها
کلیه شیشه ها باید سالم و عاری از هر گونه ترک و آسیب بوده و استحکام و پایداری لازم را در محل نصب شده داشته باشند.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۱۷ پنجره های باز شو
کلیه پنجره های بازشو باید به آسانی باز و بسته شده و توسط چارچوب مناسب در محل نصب از استحکام و ایمنی لازم برخوردار باشند.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۱۸ توری ها
کلیه درها، پنجره ها و دیگر بازشویای خارجی که در فواصل زمانی مختلف برای تهویه اتاق های مسکونی، فضاهای پخت وپز، مکان غذا خوردن یا کلیه مکان هایی که به نوعی با مصرف و نگهداری و بسته بندی مواد غذایی در ارتباط هستند، باید توسط صفحات توری که دارای شبکه بافته شده حداقل به ابعاد ۱٫۵ × ۱٫۵ میلی متر و متشکل از ۱۶ سیم در ۲۴ میلی متر محافظت شوند.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۱۹ درها
کلیه درهای خروجی و قطعات مربوط به آن ها باید در شرایط مناسبی نگهداری شوند. قفل درهای ورودی واحدهای مسکونی، خانه های مسکونی و مهمانسراها باید شرایط ایمنی را حفظ کنند. کلیه درهای گردان باید دارای یک وسیله خودکار با شرایط کاری مناسب جهت بستن در باشند.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۲۰ دریچه ورودی زیرزمین ها
دریچه های ورودی کلیه زیرزمین ها باید طوری باشند که مانع ورود جانوران موذی، باران و آب های سطحی شوند.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۲۱ حفاظ پنجره های زیرزمین
کلیه پنجره های بازشوی زیرزمین باید توسط توری ها و صفحات مخصوص و یا دیگر روش های مورد تأیید از ورود جوندگان و حیوانات جلوگیری کنند.
۲۲ - ۳ - ۴ - ۲۲ امنیت ساختمان
درها، پنجره ها و مدخل زیرزمین های واحدهای مسکونی و خوابگاه ها باید به گونه ای طراحی شده باشند که امنیت ساختمان را برای ساکنین آن فراهم آورند.
الف- درهایی که برای دسترسی به واحد مسکونی، اتاق اجاره ای یا واحد خانه داری است، باید به قفلی که ترکیبی از قفل زبانه ای و قفل کشویی است مجهز باشند. زبانه قفل باید رو به بیرون بوده و توسط چرخاندن یک دستگیره یا یک کلید عمل کند. علاوه بر آن قفل کشویی نباید به عنوان جایگزین قفل زبانه ای درنظر گرفته شود و طول کشویی آن نباید کمتر از ۲۵ میلی متر باشد. قفل باید طبق دستور سازنده، نصب و در شرایط مناسب نگهداری شود. کلیه قفل های زبانه ای که در این بخش مقرر شده است، باید به روشی طراحی و نصب شود که از داخل واحد مسکونی، اتاق اجاره ای یا واحد خانه داری بدون کلید یا هر ابزار دیگری، قابل استفاده باشد.
ب- پنجره هایی که ۱٫۸ متر بالای سطح زمین یا معبر دسترسی به واحد مسکونی، اتاق اجاره ای یا واحد خانه داری نصب شده اند، باید به قفل مخصوص پنجره مجهز باشند.
پ- مدخل زیرزمین هایی که برای دسترسی به واحد مسکونی، اتاق اجاره ای یا واحد خانه داری باشند باید با استفاده از وسایل مناسبی مانع ورود افراد غیرمجاز باشند.
۲۲ - ۳ - ۵ حصارکشی
استخرهای خصوصی، سالن هایی که از چشمه های آب معدنی استفاده می کنند و جکوزی ها که عمق آب در آن ها بیشتر از ۶۰۰ میلی متر باشد، باید به طور کامل توسط یک نرده یا حفاظ به ارتفاع ۱٫۲ متر از سطح زمین در اطراف استخر محافظت شوند. درهای این نرده ها یا حفاظ ها باید به طور خودکار بسته و به هم جفت شوند و در صورتی که ارتفاعی کمتر از ۱٫۴ متر داشته باشد، دستگاه آزاد کردن قفل آن ها باید در قسمت داخلی در و به سمت استخر قرار گیرد. درهای خودکار ورودی باید به گونه ای نگهداری شوند که از فاصله ۱۵۰ میلی متری بازوی در به راحتی بسته و چفت شوند. هیچ حفاظ استخری نباید به گونه ای تعویض یا برچیده شود که امنیت حفاظتی استخر را کاهش دهد.
۲۲ - ۳ - ۶ قسمت های داخلی ملک
تجهیزات و بخش های داخلی یک ساختمان باید از نظر بهداشتی و سازه ای در شرایط مناسبی قرار داشته باشند. ساکنین باید آن قسمت از ساختمان را که اشغال کرده یا تحت کنترل خود دارند، در وضعیت پاکیزه و بهداشتی نگهداری نمایند. مالک (یا نماینده قانونی او) هر ساختمان شامل واحدهای مسکونی، هتل ها، خوابگاه ها، خانه های مسکونی و واحدهای غیرمسکونی، باید فضاهای مشترک و عمومی خارج از ساختمان را در شرایط پاکیزه و بهداشتی نگهداری نماید.
۲۲ - ۳ - ۶ - ۱ سطوح داخلی
کلیه سطوح داخلی اعم از پنجره ها، درها و دیوارها باید در وضعیت خوب، پاکیزه و بهداشتی نگهداری شوند. رنگ های کنده شده، پوسته شده، ورقه شده، ساییده و برفکی باید از روی سطوح جمع آوری و تعمیر شوند. همچنین چوب های پوسیده، گچ های ترک دار و کلیه سطوح معیوب باید اصلاح و تعمیر شوند.
۲۲ - ۳ - ۶ - ۲ دیواره های داخلی
هر گونه تغییر یا جابه جایی دیواره های داخلی در صورت مطابقت با مقررات ملّی ساختمان و تأیید مهندس طراح و محاسب و کنترل محاسبات، مجاز می باشد.
۲۲ - ۳ - ۶ - ۳ پله ها و معابر
کلیه پله ها، سطوح شیب دار، پاگرد پله ها و سایر معابر باید همواره برای تردد باز و دارای شرایط مناسب بهداشتی و ایمنی باشند.
۲۲ - ۳ - ۶ - ۴ نرده ها و حفاظ ها
نرده ها و حفاظ ها باید به صورت محکم نصب شده و ظرفیت باربری کلیه بارهای وارده معمول را داشته باشند. کلیه مسیرهای ورودی و خروجی، راه پله ها، پاگردها، سطوح شیب دار، بالکن ها، ایوان ها و سایر راه روها که ارتفاع بیش از ۷۵۰ میلی متر از سطح زمین یا سطوح مجاور دارند، باید مجهز به حفاظ باشند. ارتفاع نرده ها نباید کمتر از ۹۰۰ میلی متر از پاگرد پله یا سطح زمین یا بیشتر از یک متر بالاتر از کف پله یا بالاتر از آخرین سطح معبر باشد. همچنین ارتفاع حفاظ نباید کمتر از ۹۰۰ میلی متر از کف ایوان، بالکن، راهرو یا سطح شیب دار باشد.
تبصره: نصب حفاظ ها در مواردی که براساس مقررات ملّی ساختمان، دارای معافیت هایی باشند، اجباری نیست.
۲۲ - ۳ - ۶ - ۵ مکان زباله ها
زباله تولیدی در کلیه واحدهای ساختمان باید در محل مناسبی جمع آوری و به شیوه مورد تأیید، از ساختمان و محوطه آن خارج شود. مالک یا نماینده قانونی او یا مسئول نگهداری ساختمان یا مجموعه باید محل های بهداشتی و ایمن تأیید شده و سرپوشیده جهت نگهداری زباله ها فراهم کنند. مالک ساختمان یا نماینده قانونی او مسئول جمع آوری کلیه زباله ها بوده و کلیه ساکنان هر ساختمان باید زباله ها را در شرایطی پاکیزه و بهداشتی در مکان مقرر شده قرار دهند.
۲۲ - ۳ - ۶ - ۶ هجوم آفات
مالک یا نماینده قانونی او یا مسئول نگهداری ساختمان یا مجموعه باید کلیه قسمت های داخلی ساختمان ها و قسمت هایی از ملک که در فضای خارج از ساختمان قرار داشته و در تملک مالک (یا مالکین) ساختمان یا مجموعه ساختمانی باشد را از طریق روش های تصویب شده با رعایت شرایط بهداشتی و ایمنی از هجوم هرگونه آفات نگهداری نماید.
۲۲ - ۳ - ۷ حفاظت در برابر خوردگی
خوردگی از عوامل مهم آسیب رسان به ساختمان و اجزای آن است، از این رو برای حفاظت در مقابل آن بازرس باید متناسب با شرایط اقلیمی محل ساختمان، شرایط اجرایی حفاظت در برابر خوردگی اجزای مختلف ساختمان را در اختیار مسئول نگهداری ساختمان قرار دهد و مسئول نگهداری ساختمان موظف است اقدام لازم را جهت تأمین این شرایط انجام دهد.
۲۲ - ۳ - ۸ دوره تناوب بازرسی
بازرسی از قطعات معماری و سازه ساختمان توسط بازرس باید حداقل هر دو سال یکبار انجام شود. علاوه بر بازرسی موارد ذکر شده در این فصل، بازرس باید سوابق ثبت شده در پرونده نگهداری ساختمان را بررسی و چنانچه اشکالی مشاهده نمود، راه کارهای لازم در ارتباط با رفع اشکالات را ارائه نماید.
۲۲ - ۴ نور، تهویه و شرایط سکونت
۲۲ - ۴ - ۱ کلیات
مقررات این فصل حداقل شرایط و استانداردهای لازم برای نور، تهویه و فضای لازم جهت سکونت در یک ساختمان را تعیین می کند.
۲۲ - ۴ - ۲ مسئولیت
مالک یا نماینده قانونی او یا مسئول نگهداری ساختمان باید سازگاری مسائل مربوط به نور، تهویه و فضای مناسب ساختمان را مطابق با الزامات این مقررات کنترل نماید.
۲۲ - ۴ - ۳ تجهیزات
به جای دستگاه های تولیدکننده نور و تهویه طبیعی، استفاده از وسایل تولیدکننده نور مصنوعی و تهویه مکانیکی در صورتی که مطابق با مقررات ملّی ساختمان باشد، مجاز است.
۲۲ - ۴ - ۴ نور
روشنایی فضاهای مختلف ساختمان باید بر اساس مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان تأمین شود.
۲۲ - ۴ - ۴ - ۱ راه پله ها و فضاهای مشترک
روشنایی راه پله ها و فضاهای مشترک در ساختمان هایی با بیش از دو واحد مسکونی که مقدار روشنایی طبیعی در آن کمتر از ۱۱ لوکس باشد، باید در تمام ساعات شبانه روز توسط نور مصنوعی تأمین شود. علاوه بر بخش های گفته شده، در فضای خارجی هر ساختمان شامل راه روهای خارجی، پاگردها و راه های خروجی باید روشنایی حداقل ۱۱ لوکس در تمام ساعات شبانه روز تأمین شود.
۲۲ - ۴ - ۴ - ۲ سایر فضاها
روشنایی سایر فضاهای موجود در یک ساختمان در روز باید توسط نور طبیعی یا نور مصنوعی و در شب توسط نور مصنوعی، مطابق مبحث سیزدهم مقررات ملّی ساختمان تأمین شود.
۲۲ - ۴ - ۵ تهویه
فضاهای مختلف ساختمان باید بر اساس مبحث چهاردهم مقررات ملّی ساختمان تهویه شود.
۲۲ - ۴ - ۵ - ۱ حمام ها و دستشوئی ها
تهویه کلیه حمام ها و دستشوئی ها باید مطابق با مبحث چهاردهم مقررات ملّی ساختمان باشد.
۲۲ - ۴ - ۵ - ۲ فضاهای پخت و پز
تهویه فضاهای پخت و پز باید مطابق مبحث چهاردهم مقررات ملّی ساختمان باشد.
تبصره: پختن غذا در واحدهای خوابگاهی و اتاق های مسکونی و استفاده از وسایل پخت و پز در این گونه فضاها مجاز نمی باشد.
۲۲ - ۴ - ۵ - ۳ فرآیند تهویه
در فضایی که امکان تولید مواد سمی، گازهای مهلک و گرد و غبار می باشد، یک دستگاه موضعی باید برای خروج این آلاینده ها تعبیه شود. هدایت هوای آلوده به فضای آزاد بیرون باید کنترل شده و از عدم گردش دوباره آن در فضای داخلی اطمینان حاصل شود.
۲۲ - ۴ - ۶ الزامات سکونت
کلیه واحدهای مسکونی، هتل ها، خوابگاه ها، آپارتمان ها و اتاق های اجاره ای باید به گونه ای باشند که از فضاهای مجاور مجزا بوده و حریم خصوصی افراد حفظ شود.
۲۲ - ۵ تأسیسات مکانیکی
۲۲ - ۵ - ۱ کلیات
تأسیسات مکانیکی ساختمان بر اساس ماهیت کاری آن در تأمین دائمی شرایط هوای داخل، همواره در حال کار است و این عملکرد مداوم سبب فرسودگی تدریجی دستگاه ها، رسوب گرفتن مخازن و لوله کشی ها، کثیف شدن و گرفتگی فیلترها و در نهایت کاهش راندمان تأسیسات و عدم کارآیی مناسب می شود. علاوه بر این، شرایط غیرقابل پیش بینی کاری به علت عوامل خارجی نظیر کاهش ولتاژ برق تغذیه، افزایش ناگهانی فشار کار و عملکرد ابزارهای کنترل ایمنی نیز می تواند باعث کارکرد منقطع یا توقف کار تأسیسات مکانیکی شود. بنابر این بازرسی و مراقبت دائمی تأسیسات، انجام تعمیرات مقطعی و دوره ای از الزامات کارکرد مناسب، مداوم و پایدار تأسیسات می باشد. ایجاد شرایط پایدار و مطلوب هوای داخل ساختمان ها و کنترل دما، رطوبت و پاکیزگی، کاهش هزینه های مصرف انرژی، افزایش عمر مفید کاری دستگاه ها و کاهش هزینه های ناشی از تعمیر و یا تعویض نابه هنگام دستگاه ها و اجزای تأسیسات با نگهداری مناسب امکان پذیر خواهد بود.
۲۲ - ۵ - ۲ تأسیسات هوارسانی، تعویض و تخلیه هوا
۲۲ - ۵ - ۲ - ۱ دهانه های ورود و خروج هوا
الف- کلیه دهانه های هوای دریافتی از بیرون و دهانه های تخلیه هوا باید سالانه دو بار بازرسی شوند.
ب- دهانه های ورود و خروج هوا باید تمیز شده و در صورت لزوم توری های محافظ آن ها تعویض شوند. وجود رطوبت به سرعت سبب رشد هاگ و قارچ های موجود در هوا شده، علاوه بر گرفتگی دریچه، آلودگی را به ساختمان هدایت می کند از اینرو باید از عدم وجود منافذی که می تواند محل تجمع آب و مواد زائد شود اطمینان حاصل نمود.
پ- دمپرهاي دستی و موتوری باید کنترل و تمیز شده و از صحت کار موتور و کنترل های مربوطه اطمینان حاصل شود.
ت- چنانچه در دوره بهره برداری دهانه های جدیدی برای تخلیه هوا تعبیه شده باشد، باید از عدم ورود هوای آلوده و گازهای زیان آور و مضر برای سلامتی انسان، به فضای داخل ساختمان اطمینان حاصل شود.
۲۲ - ۵ - ۲ - ۲ صافی های هوا
صافی های هوای دریافتی از بیرون یا تخلیه هوا باید سالانه حداقل دو بار و در موارد حساس و محیط های دارای هوای آلوده هر ماه بازرسی شوند. صافی های پاره باید تعویض و صافی های معیوب باید تعمیر یا تعویض شوند. افت فشار دو طرف صافی باید بر اساس مشخصات اعلام شده از طرف سازنده کنترل و در صورت رسیدن آن به میزان کثیفی، صافی های قابل شستشو، با آب و محلول شوینده مناسب، شستشو و صافی های یک بار مصرف با فیلتر نو و مطابق مشخصات فنی و راندمان مناسب، تعویض شوند.
۲۲ - ۵ - ۲ - ۳ پلنوم هوا و کویل های سرمایی و گرمایی
الف- پلنوم هوا و کویل های سرمایی و گرمایی باید سالانه حداقل دو بار بازرسی شوند.
ب- کویل ها در صورت لزوم با آب و محلول های شوینده شستشو شوند. از پاکیزگی کویل های سرمایی که محل مناسبی برای رشد قارچ ها و میکروب ها است باید اطمینان حاصل شده و در صورت لزوم ضد عفونی شود.
۲۲ - ۵ - ۲ - ۴ فن (هواکش)، یاتاقان و تسمه پروانه
الف- این تجهیزات باید سالانه حداقل دو بار بازرسی و در صورت نیاز تعمیر یا تعویض شوند.
ب- باید از عملکرد مناسب یاتاقان و بالانس بودن فن اطمینان حاصل شده و در صورت نیاز یاتاقان ها روغن کاری شود.
پ- میزان کشیدگی تسمه باید کنترل و در حد مناسب تنظیم شود. کشیدگی بیش از حد لازم تسمه، سبب فرسودگی زودرس تسمه و وارد آمدن فشار بیشتر به موتور شده و شل بودن آن باعث کاهش هوادهی و اتلاف انرژی می شود.
ت- جهت چرخش صحیح فن، باید کنترل شود. هوادهی فن در جهت چرخش نادرست، کاهش می یابد.
۲۲ - ۵ - ۲ - ۵ کانال کشی ها، دریچه های توزیع و برگشت هوا
الف- کانال کشی ها، دریچه های توزیع و برگشت هوا باید سالانه یک بار بازرسی و عدم نشتی هوا از کانال ها کنترل شود.
ب- حجم هوای طراحی هر یک از دریچه ها باید کنترل و تنظیم شود.
پ- دمپرهاي تنظیم هوا باید بازرسی و تنظیم شوند.
ت- اتصالات قابل انعطاف در کانال ها و محل اتصال به دستگاه ها باید بازرسی و در صورت لزوم تعویض شوند.
ث- عایق کاری کانال ها باید بازرسی و در صورت لزوم پوشش آن ها تعمیر یا تعویض شود.
۲۲ - ۵ - ۲ - ۶ تعویض هوا و هودهای آشپزخانه
الف- هودهای آشپزخانه ها باید سالم و قابل بهره برداری بوده و باید هواکش در صورت از کار افتادن تعمیر یا تعویض شود.
ب- هودهای آشپزخانه های تجاری باید ماهانه یک بار بازرسی، تمیز و شسته شده و ظرف جمع آوری روغن تخلیه شود.
پ- صافی ها باید به صورت ماهانه شستشو و هر سال تعویض شوند.
ت- هواکش تخلیه هود آشپزخانه، دمپر و شبکه خروج هوای آن باید ماهانه بازرسی و در صورت لزوم تمیز شوند.
ث- سالم، تمیز و باز بودن دهانه های ورود هوا به آشپزخانه باید بازرسی و کنترل شود.
۲۲ - ۵ - ۲ - ۷ دمپرهای ضد آتش
الف- دمپرهای ضد آتش باید هرسال یک بار یا پس از آتش سوزی بازرسی شوند.
ب- فیوزهای سوخته باید تعویض و از استقرار درست دمپر و فیوزهایی که فعال نشده اند، مطمئن شده و دریچه های دسترسی به فیوز و دمپر به صورت کامل هوابند شوند.
پ- عملکرد موتور دمپرهای موتوری، باید بازرسی و موتور در صورت نیاز، تعمیر یا تعویض شود.
۲۲ - ۵ - ۳ موتورخانه و معاینه فنی آن
تجهیزات موتورخانه از مصرف کنندگان عمده انرژی در بخش ساختمان بوده و عدم عملکرد صحیح آن ها می تواند سبب افزایش مقدار مصرف سوخت و انتشار گازهای آلاینده بیشتر شود. از این رو به منظور صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش آلودگی محیط زیست، موتورخانه نیاز به بازرسی و کنترل ادواری و در صورت لزوم تعمیر یا تنظیم تجهیزات آن را دارد. معاینه فنی موتورخانه ها باید هر سال یک بار با توجه به الزامات مباحث مقررات ملّی ساختمان و استاندارد ملّی ایران به شماره ۱۶۰۰۰ توسط بازرس انجام شود. شرایط موتورخانه باید با الزامات فوق الذکر مطابقت نموده و در صورت هرگونه مغایرت، بازرس باید راه کار لازم را ارائه نماید و مالک (یا مالکین) یا نماینده قانونی او (یا آن ها) موظف به انجام آن می باشد.
۲۲ - ۵ - ۳ - ۱ دیگ آب گرم، دیگ بخار و تجهیزات مربوطه
علاوه بر بازبینی های روزانه یا هفتگی متداول تأسیسات مکانیکی، دیگ های آب گرم، دیگ های بخار و تجهیزات مربوطه باید سالانه یک بار و به شرح ذیل بازرسی شوند:
الف- بازرسی مشعل، بازدید فن، دریچه و دمپرهای ورود هوا، تمیز کردن کامل مشعل، بازبینی افشانک سوخت، مدار جرقه الکتریکی و تمیزکاری و تعویض الکترودها در صورت لزوم.
ب- بازرسی کلیه کنترل ها و نشانگرهای دما و فشار و تصحيح و تنظيم و نظافت و تعويض در صورت لزوم.
پ- باز کردن درب های دسترسی در جلو و عقب دیگ، تمیز کردن محفظه احتراق و اجزای داخلی آن تا خروجی به دودکش، تعویض واشرهای سوخته و بستن هوابند درب های دیگ.
ت- بازبینی دودکش، کلاهک خروج دود، اندازه گیری ترکیبات دود خروجی و مقایسه آن با مقادیر استاندارد و تنظیم مشعل برای تطبیق ترکیبات دود خروجی با مقادیر استاندارد.
ث- باز کردن و بستن شیر قطع سریع تخلیه و شیر اطمینان و آزمایش آن ها برای عملکرد مناسب و زیرآب زنی و رسوب زدایی بر اساس دستورالعمل های سازنده.
ج- بازرسی تابلوهای برق و کنترل، غبارگیری ترمینال ها و اجزای تابلو و تعویض قطعات معیوب.
چ- کنترل پمپ تغذیه دیگ های بخار و انجام آزمایش آنالیز آب تغذیه در صورت لزوم.
ح- کنترل شیشه های آب نما و شیرهای ورود و خروج آن و اطمینان از سلامت شیشه و شیرها، باز کردن و بستن و تمیزکاری آن ها و تعویض در صورت نیاز.
خ- کنترل مخزن تغذیه مواد شیمیایی در مسیر آب تغذیه.
۲۲ - ۵ - ۳ - ۲ آب گرم کن ها، مبدل ها و مخازن تحت فشار
مخازن آب گرم، مبدل ها و مخازن تحت فشار باید سالانه یک بار و به شرح زیر بازرسی شوند:
الف- رسوب زدایی مبدل ها، باز کردن و بستن شیر تخلیه مخازن و تخلیه آب به میزان ۱۵۰ میلی متر برای تخلیه رسوبات و املاح ته نشین شده و اطمینان از عملکرد سریع شیر.
ب- بازرسی نشانگرهای دما و فشار و کنترل عملکرد آن ها در محدوده مورد نیاز و تنظیم، تعمیر یا تعویض آن ها در صورت لزوم.
پ- آزمایش شیرهای اطمینان دما و فشار و اطمینان از عملکرد مناسب آن ها.
ت- بازرسی و آزمایش کلیه تجهیزات کنترلی و حصول اطمینان از عملکرد مناسب.
ث- بازرسی عایق کاری مخازن و پوشش آن ها و تعمیر یا بازسازی در صورت نیاز.
۲۲ - ۵ - ۳ - ۳ منابع انبساط
منابع انبساط باید سالانه حداقل دو بار بازرسی شده و در صورت وجود هر گونه عیبی نسبت به رفع آن اقدام شود.
این بازرسی ها برای منابع انبساط باز شامل موارد زیر می باشد:
الف- اطمینان از سالم بودن مخزن و عدم وجود پوسیدگی.
ب- کنترل شیر شناور، سطح آب و لوله های متصل به منابع.
پ- کنترل سالم بودن عایق مخزن و پوشش آن.
بازرسی ها برای منابع انبساط بسته شامل موارد زیر می باشد:
الف- بازرسی کلیه لوازم کنترلی نصب شده و حصول اطمینان از عملکرد مناسب.
ب- کنترل بالشتک و مقدار فشار هوای داخل منبع انبساط.
پ- کنترل فشار آب داخل مخزن و تنظیم در صورت لزوم.
۲۲ - ۵ - ۴ دستگاه های گرم کننده و خنک کننده ویژه
۲۲ - ۵ - ۴ - ۱ بخاری های خانگی، شومینه، آب گرم کن
این دستگاه ها باید سالانه یک بار به صورت کلی و در آغاز فصل سرما و به شرح زیر بازرسی شوند:
الف- بازبینی دودکش، کلاهک خروج دود و اطمینان از باز بودن کامل مسیر تخلیه دود و تمیز کردن آن در صورت لزوم.
ب- بازرسی کوره و نظافت آن در صورت لزوم.
پ- بازرسی کنترل های ایمنی مانند انواع ترموستات ها، مراقبت از شعله و اکسیژن.
ت- بازرسی سیستم سوخت رسانی شامل شیرهای قطع و وصل و لوله کشی ها تا کوره و کنترل نشت گاز با مایع ظرفشویی یا آب و صابون و تنظیم رگولاتور و جرقه زن و شمعک در بخاری های گازی و تعویض قطعات معیوب در صورت لزوم.
ث- کنترل تأمین هوای احتراق و اطمینان از عدم انسداد بازشوها و مسیرهای ورود هوا.
۲۲ - ۵ - ۴ - ۲ کوره های هوای گرم
این دستگاه ها باید سالانه یک بار به صورت کلی و در آغاز فصل سرما و به شرح زیر بازرسی شوند:
الف- بازبینی دودکش، کلاهک خروج دود و اطمینان از باز بودن کامل مسیر تخلیه دود و تمیز کردن آن در صورت لزوم.
ب- بازرسی کوره و نظافت آن در صورت لزوم.
پ- بازرسی کنترل های ایمنی نظیر انواع ترموستات های کنترل، کنترل مراقبت از شعله.
ت- بازرسی سیستم سوخت رسانی شامل شیرهای قطع و وصل و لوله کشی ها تا کوره و کنترل نشت گاز با مایع ظرفشویی یا آب و صابون و تنظیم رگولاتور و جرقه زن و شمعک در کوره های گازی و تعویض قطعات معیوب در صورت لزوم.
ث- کنترل تأمین هوای احتراق و اطمینان از عدم انسداد بازشوها و مجراهای ورود هوا.
ج- بازرسی هواکش، کنترل تسمه و موتور، روغن کاری یاتاقان ها بر اساس توصیه سازنده.
چ- بازرسی فیلتر هوا و نظافت و تعویض در صورت لزوم.
۲۲ - ۵ - ۴ - ۳ بخاری برقی و گرم کننده برقی سونا
این دستگاه ها باید سالانه یک بار و به شرح زیر بازرسی شوند:
الف- بازرسی کلیه قطعات مدار الکتریکی اعم از کلید و فیوز و ترموستات کنترل دما.
ب- بازرسی و اطمینان از حرم ایمنی اطراف دستگاه.
پ- نظافت کلی دستگاه.
۲۲ - ۵ - ۴ - ۴ کولرهای گازی
کولرهای گازی باید در مناطق آب و هوایی معتدل سالانه یک بار در شروع فصل گرما و در مناطق آب و هوایی گرم و مرطوب هر سه ماه یک بار بازرسی شده و در صورت نیاز تنظیم یا تعمیر شوند.
بازرسی ها شامل موارد به شرح زیر است:
الف- بازرسی کلیه قسمت های مدار تبرید اعم از کمپرسور، کندانسور، اواپراتور، لوله های ارتباطی، نظافت بخش بیرونی کندانسور و اواپراتور با هوای فشرده و شارژ گاز مبرد در صورت لزوم.
ب- بازرسی کلیه قطعات کنترلی و اجزای مدار الکتریکی.
پ- نظافت کلیه قطعات، بازدید فیلتر هوا و نظافت یا تعویض آن.
۲۲ - ۵ - ۴ - ۵ کولرهای آبی
این دستگاه ها باید سالانه حداقل سه بار بازرسی شده و در صورت لزوم قطعات معیوب، تعمیر یا تعویض شود. مرحله اول بازرسی در آغاز فصل گرما و هنگام راه اندازی، مرحله دوم در حین بهره برداری و مرحله سوم زمان استراحت و خاموشی دستگاه است و بازرسی ها شامل موارد به شرح زیر می باشد:
الف- بازرسی صفحات پوشال و نظافت آن ها و تعویض آن ها دست کم هر دو سال یک بار.
ب- نظافت کامل کولر و شست وشوی تشک آن و رنگ آمیزی بدنه در صورت نیاز.
پ- بازرسی لوله کشی تغذیه آب کولر، پمپ آب و نظافت لوله های توزیع آب روی پوشال ها و تنظیم پخش یکسان آب.
ت- بازرسی کلیه متعلقات برقی و غبارگیری و تعویض در صورت لزوم.
ث- بازرسی هواده(فن) و نظافت و کنترل بالانس بودن آن، بازرسی یاتاقان ها و روغن کاری آن ها، بازرسی تسمه و الکتروموتور و تعمیر یا تعویض در صورت نیاز.
ج- بازدید در زمان بهره برداری و کنترل عملکرد مناسب کلیه قطعات آن.
چ- تخلیه کامل کولر در پایان هر دوره بهره برداری، نظافت و رنگ آمیزی بدنه در صورت لزوم.
۲۲ - ۵ - ۵ دودکش ها
دودکش دستگاه های گرمایی باید دست کم سالانه یک بار بازدید و در صورت وجود اشکال نسبت به رفع آن اقدام شود. این بازرسی شامل موارد ذیل می باشد:
الف- بازرسی از بخش دهانه خروج دود دستگاه گرمایی تا کلاهک خروج دود به صورت عینی و کنترل باز بودن مجراي دودکش.
ب- کنترل ضخامت ورق، پوشش عایق و وجود پوسیدگی در دودکش های فلزی.
پ- کنترل ضخامت پوشش نسوز در دودکش های ساختمانی.
ت- کنترل شکاف های طولی.
ث- کنترل اتصالات و دریچه های بازدید.
ج- نظافت کلی دودکش در دوره بهره برداری.
چ- کنترل فواصل ایمنی اطراف دودکش و خروجی آن.
ح- اطمینان از یک پارچگی و عدم نشت و کنترل عدم اتصال دو یا چند دستگاه بدون رعایت ضوابط به یک دودکش.
خ- بازرسی عایق کاری و اصلاح آن در صورت لزوم.
۲۲ - ۵ - ۶ ذخیره سازی و لوله کشی سوخت مایع
بازرسی تأسیسات ذخیره و انتقال سوخت مایع باید دست کم سالی یک بار و قبل از شروع فصل سرما انجام شود. الزامات این بند برای سوخت هایی نظیر گازوئیل و مازوت بوده و گاز مایع را در بر ندارد. برای تأسیسات ذخیره و انتقال گاز مایع باید دستورالعمل های ایمنی و نگهداری مربوطه رعایت شوند.
الف- تخلیه بخش انتهای مخزن، محل ته نشینی رسوبات و لجن تا ارتفاع ۱۵۰ میلی متر از کف و نظافت آن با رعایت دستورالعمل های ایمنی شرکت ملّی نفت ایران.
ب- بازرسی پوشش مخازن دفنی و روزمینی و انجام عایق کاری یا رنگ آمیزی در صورت لزوم.
پ- ضخامت سنجی بدنه مخزن در شرایط آب و هوایی مرطوب و خاک خورنده و تعویض آن چنانچه کاهش ضخامت ورق تا حد کمتر از ۸۰٪ ضخامت اولیه پس از ده سال عمرکاری باشد.
ت- بازرسی کنترل کننده های سطح و حجم سوخت و تعمیر یا تعویض آن ها در صورت لزوم.
ث- کنترل اتصالات، دریچه های بازدید، لوله کشی های پرکن، تخلیه و هواکش و بازرسی حرم.
ج- باز کردن و بستن شیرها و اطمینان از عدم نشتی، و تعمیر یا تعویض در صورت لزوم.
چ- نظافت صافی های سوخت و تمیز کردن یا تعویض آن ها در صورت لزوم.
ح- کنترل بست و آویز لوله کشی ها و تنظیم و انجام تعمیرات ضروری.
خ- کنترل پوشش رنگ لوله کشی ها و رنگ آمیزی در صورت لزوم.
د- بازرسی کلیه تجهیزات کنترل کننده و ایمنی و تعمیر، تنظیم یا تعویض در صورت لزوم.
۲۲ - ۵ - ۷ لوله کشی
بازرسی تأسیسات لوله کشی باید دست کم سالی یک بار و به شرح زیر انجام شود:
الف- بازرسی و کنترل کلیه لوله ها، اتصالات و شیرها و تعمیر یا تعویض آن ها در صورت لزوم.
ب- کنترل بست ها، آویزهای ثابت، متحرک و لغزنده لوله کشی ها و نقاط اتکای آن ها و انجام تعمیرات یا تنظیم.
پ- کنترل پوشش لوله کشی ها اعم از رنگ و عایق و اصلاح پوشش های معیوب و رنگ آمیزی و عایق کاری در صورت لزوم.
۲۲ - ۵ - ۸ تأسیسات تبرید
بازرسی تأسیسات تبرید باید دست کم سالی یک بار و به شرح زیر انجام شود:
الف- بازرسی کلیه تجهیزات نظیر کمپرسورها، کندانسورها و سایر اجزای اختصاصی باید بر اساس دستورالعمل کارخانه سازنده و در صورت لزوم در فواصل زمانی کمتر صورت گیرد.
ب- بازرسی، کنترل و آزمایش کلیه شیرها، اتصالات و لوله کشی های ارتباطی و تعمیر یا تعویض آن ها در صورت لزوم.
پ- کنترل پوشش لوله کشی ها اعم از رنگ و عایق و اصلاح پوشش های معیوب و رنگ آمیزی و عایق کاری در صورت لزوم.
ت- نمونه گیری مبرد و انجام آزمایشات در صورت نیاز برای کنترل خلوص و ترکیب شیمیایی بر اساس دستورالعمل سازنده تجهیزات و رعایت دستورالعمل های ایمنی برای تخلیه یا بازیافت.
ث- کنترل دوره ای میزان مبرد موجود در محیط کار و تنظیم گزارش برای مراجع ذی صلاح.
ج- بازرسی تأسیسات تهویه مکانیکی و یا طبیعی و اطمینان از عملکرد موثر آن ها.
چ- بازرسی تأسیسات ایمنی و آتش نشانی موجود در حرم تأسیسات تبرید.
ح- بازرسی آشکارسازها و نشت یاب مبرد و تعمیر یا تعویض آن ها در صورت لزوم.
۲۲ - ۵ - ۹ سایر تأسیسات و تجهیزات
با توجه به گستردگی دستگاه ها و تجهیزات مورد استفاده در بخش تأسیسات مکانیکی، سایر تجهیزاتی که در این فصل تأکید نشده است، باید حداقل سالانه یک بار مورد بازرسی واقع شوند مگر آن که سازنده آن دستورالعمل خاصی را پیشنهاد کرده باشد.
۲۲ - ۵ - ۱۰ دوره تناوب بازرسی
| شماره | موضوع | شماره بند | زمان دوره تناوب |
|---|---|---|---|
| ۱ | تأسیسات هوارسانی، تعویض و تخلیه هوا | ۲۲ - ۵ - ۲ | ۲ سال یک بار |
| ۲ | تعویض هوا و هودهای آشپزخانه | ۲۲ - ۵ - ۲ - ۶ | سالانه یک بار |
| ۳ | دمپرهای ضد آتش | ۲۲ - ۵ - ۲ - ۷ | ماهانه یک بار |
| ۴ | معاینه فنی موتورخانه | ۲۲ - ۵ - ۳ | سالانه یک بار |
| ۵ | دیگ آب گرم، دیگ بخار و تجهیزات مربوطه | ۲۲ - ۵ - ۳ - ۱ | سالانه یک بار |
| ۶ | آب گرم کن، مبدل ها و مخزن تحت فشار | ۲۲ - ۵ - ۳ - ۲ | سالانه یک بار |
| ۷ | منابع انبساط | ۲۲ - ۵ - ۳ - ۳ | سالانه یک بار |
| ۸ | دستگاه های گرم کننده و خنک کننده ویژه | ۲۲ - ۵ - ۴ | سالانه یک بار |
| ۹ | دودکش ها | ۲۲ - ۵ - ۵ | سالانه یک بار |
| ۱۰ | ذخیره سازی و لوله کشی سوخت مایع | ۲۲ - ۵ - ۶ | سالانه یک بار |
| ۱۱ | لوله کشی ها | ۲۲ - ۵ - ۷ | سالانه یک بار |
| ۱۲ | تأسیسات تبرید | ۲۲ - ۵ - ۸ | سالانه یک بار |
۲۲ - ۶ تأسیسات بهداشتی
۲۲ - ۶ - ۱ کلیات
بازرسی، تعمیر و نگهداری تأسیسات بهداشتی ساختمان برای دستیابی به اهداف زیر در جهت تأمین بهداشت، ایمنی ساکنین و ساختمان و صرفه اقتصادی الزامی است.
- اطمینان از کیفیت مناسب آب در نقاط مصرف با توجه به این که کیفیت آب دریافتی از شبکه شهری باید با استانداردهای بهداشتی سازمان مسئول محلی مطابقت داشته باشد. آلودگی آب می تواند در تماس و اختلاط ناخواسته آب مصرفی با آب غیربهداشتی در محدوده ملک به علت کار نکردن حفاظت های جلوگیری از برگشت جریان یا اثرات ناشی از زنگ زدگی و خوردگی لوله کشی و اجزای آن ایجاد شود.
- مصرف بهینه آب و انرژی.
- کارکرد ایمن و مناسب شبکه های فاضلاب، هواکش و آب باران.
- افزایش عمر مفید کاری تأسیسات.
بنابراین لازم است در دوره های زمانی معین و برنامه مشخصی، این تأسیسات بازدید شده و در صورت مشاهده نواقصی نسبت به تعمیرات ضروری اقدام شود. چنانچه به اجرای لوله کشی آب، فاضلاب، هواکش فاضلاب، آب باران، نصب بست و تکیه گاه، نصب لوازم بهداشتی و متعلقات، نیاز باشد، باید مطابق با مبحث شانزدهم مقررات ملّی ساختمان انجام شود.
۲۲ - ۶ - ۲ تأسیسات توزیع آب مصرفی در ساختمان
بازرسی بخش های مختلف تأسیسات توزیع آب مصرفی باید به صورت دوره ای انجام شده و در صورت نیاز، تعمیرات لازم انجام شود.
۲۲ - ۶ - ۲ - ۱ مخازن دریافت و ذخیره آب
بازرسی مخازن دریافت و ذخیره آب هر سه ماه یک بار، شامل نظافت کلی و تخلیه بخش زیرین آن به ارتفاع ۱۵۰ الی ۳۰۰ میلی متر بالاتر از کف، لای روبی، شستشو و ضد عفونی مخزن در صورت لزوم با مواد ضدعفونی کننده استاندارد و بهداشتی و مطابق با دستورالعمل های ایمنی.
۲۲ - ۶ - ۲ - ۲ بازرسی لوله کشی ها، شیرها و اتصالات آب رسانی
کلیه قسمت های لوله کشی آب رسانی اعم از لوله ها، شیرها و اتصالات باید سالانه دو بار بازرسی شده و ضمن کنترل نشتی، رنگ و عایق کاری نیز کنترل شده و در صورت لزوم تعمیر یا تعویض لوله کشی ها و اجزای مختلف آن و ترمیم رنگ و عایق انجام شود.
۲۲ - ۶ - ۲ - ۳ حفاظت کننده های جلوگیری از برگشت آب و شیرهای تنظیم فشار
بازرسی حفاظت کننده های جلوگیری از برگشت آب و شیرهای تنظیم فشار باید سالانه دوبار انجام شود و عملکرد صحیح آن ها بررسی شده و در صورت لزوم تعمیر یا تنظیم یا تعویض شوند.
۲۲ - ۶ - ۲ - ۴ تلمبه های آب رسانی
بازرسی تلمبه های آب رسانی باید سالانه دوبار انجام شود. کنترل و آزمایش راه اندازهای خودکار و نشانگرهای دما و فشار انجام شده و در صورت لزوم تعمیر و تنظیم یا تعویض شوند.
۲۲ - ۶ - ۲ - ۵ مخازن تولید و ذخیره آب گرم
بازرسی مخازن تولید و ذخیره آب گرم از نظر خوردگی، زنگ زدگی و آلودگی میکروبی باید سالانه دو بار انجام شود و ضمن انجام نظافت و رسوب زدایی، کنترل کننده های دما و فشار بازرسی شده و در صورت لزوم تعمیر و تنظیم یا تعویض شوند. رنگ و عایق مخازن نیز باید کنترل شده و در صورت نیاز ترمیم شوند.
۲۲ - ۶ - ۳ شبکه فاضلاب بهداشتی
شبکه فاضلاب بهداشتی شامل لوله کشی فاضلاب و لوله کشی هواکش فاضلاب است که باید به صورت ادواری کنترل شده و مورد بازرسی قرار گیرند.
۲۲ - ۶ - ۳ - ۱ لوله کشی فاضلاب
الف- بازرسی کلیه قسمت های لوله کشی فاضلاب ساختمان باید سالانه دوبار انجام شده و موارد زیر کنترل شوند:
۱- آب بندی و هوابندی لوله کشی و کنترل عدم نشت از آن ها.
۲- بازرسی دریچه های بازدید، حصول اطمینان از عدم وجود نشتی، تعویض واشرهای فرسوده و هوابندی مجدد.
ب- کنترل جریان تخلیه فاضلاب از لوازم بهداشتی، و در صورت لزوم رفع گرفتگی.
پ- تعویض قسمت های آسیب دیده لوله کشی فاضلاب.
۲۲ - ۶ - ۳ - ۲ لوله کشی هواکش فاضلاب
کلیه قسمت های لوله کشی هواکش فاضلاب ساختمان باید سالانه دوبار انجام شده و در بازرسی به موارد زیر توجه شود:
الف- دهانه های خروجی هواکش روی بام باید سالم و مجهز به توری باشد و دقت شود تا در دوره بهره برداری مانعی در مجاورت آن ایجاد نشده باشد.
ب- چنانچه قسمتی از لوله کشی آسیب دیده باشد، باید ترمیم یا تعویض شود.
۲۲ - ۶ - ۴ لوازم بهداشتی
لوازم بهداشتی باید سالانه دوبار و برای موارد زیر بازرسی شوند:
الف- اطمینان از استقرار و استحکام تکیه گاه های لوازم بهداشتی در محل نصب.
ب- بازرسی اتصال لوله های آب سرد و گرم و اطمینان از سلامت و عدم نشتی آن ها.
پ- بازرسی اتصال لوله های فاضلاب و اطمینان از سلامت و عدم نشتی آن ها.
ت- بازرسی سیفون های لوازم بهداشتی و تمیز کردن یا تعویض آن ها در صورت لزوم.
ث- بازرسی شیرهای لوازم بهداشتی، فلاش تانک، فلاش والو، شیر شست وشوی توالت ها و تعمیر یا تعویض در صورت لزوم.
ج- تعمیر لوازم بهداشتی معیوب و تعویض لوازم بهداشتی فرسوده یا آسیب دیده.
۲۲ - ۶ - ۵ لوله کشی آب باران
لوله کشی آب باران باید سالانه دوبار و برای موارد زیر بازرسی شوند:
الف- آب بند بودن کلیه دریچه های بازدید و کلیه بخش های لوله کشی آب باران.
ب- عدم گرفتگی و تمیز بودن کف شوی های بام.
پ- تعویض بخش های فرسوده یا آسیب دیده لوله کشی آب باران.
۲۲ - ۶ - ۶ بست ها و تکیه گاه ها
کلیه بست ها و تکیه گاه ها در شبکه لوله کشی های بهداشتی ساختمان باید سالانه دوبار بازرسی شده و نسبت به سالم بودن آن ها اطمینان حاصل شود و باید بست ها و تکیه گاه های فرسوده و یا آسیب دیده تعویض شوند. همچنین استحکام و پایداری لوازم بهداشتی روی کف ها یا دیوارها باید بازرسی شده و در صورت نیاز نسبت به استقرار محکم آن ها اطمینان حاصل شود.
۲۲ - ۶ - ۷ دوره تناوب بازرسی
| شماره | موضوع | شماره بند | زمان دوره تناوب |
|---|---|---|---|
| ۱ | مخازن آب | ۲۲ - ۶ - ۲ - ۱ | سه ماه یک بار |
| ۲ | سایر بخش ها | ۲۲ - ۶ - ۲ | سالانه دوبار |
| ۳ | شبکه فاضلاب بهداشتی | ۲۲ - ۶ - ۳ | سالانه دوبار |
| ۴ | لوازم بهداشتی | ۲۲ - ۶ - ۴ | سالانه دوبار |
| ۵ | لوله کشی آب باران | ۲۲ - ۶ - ۵ | سالانه دوبار |
| ۶ | بست ها و تکیه گاه ها | ۲۲ - ۶ - ۶ | سالانه دوبار |
۲۲ - ۷ تأسیسات برقی
۲۲ - ۷ - ۱ کلیات
هدف این فصل تعیین حداقل الزاماتی است که در جهت جلوگیری از برق گرفتگی و آتش سوزی ناشی از تأسیسات برقی ساختمان در زمان بهره برداری باید رعایت شوند. این ضوابط تنها تأسیسات برقی نصب ثابت را که جزئی از ساختمان هستند در بر می گیرد و لوازم برقی مورد استفاده ساکنین مانند یخچال و تلویزیون را شامل نمی شود.
۲۲ - ۷ - ۲ علل کاهش ایمنی
تأسیسات برقی در یک ساختمان ممکن است به علل زیر در طول زمان ایمنی خود را از دست بدهد:
الف- کلیه بخش های تأسیسات برقی یا قسمت هایی از آن در اثر مرور زمان یا در اثر عوامل محیطی فرسوده شود.
ب- در تأسیسات برقی دخل و تصرف هایی، بدون داشتن اطلاعات لازم و کافی، انجام شود.
پ- تعمیرات یا جابجایی هایی انجام شود که سبب ایجاد تغییراتی در تأسیسات برقی شود.
برای اطمینان از ایمنی تأسیسات برقی باید پس از پایان کار یا انجام هرگونه تغییرات و در فواصل زمانی معینی، این تأسیسات مورد بازرسی قرار گرفته و عملکرد آن ها کنترل شود.
۲۲ - ۷ - ۳ مدارک زمان اجرا
نظر به آنکه قسمت اعظم تأسیسات برقی در ساختمان پوشانده شده و در زمان بهره برداری قابل رؤیت نیستند، لازم است ترتیبی اتخاذ شود که کلیه اطلاعات مربوط به این تأسیسات در زمان اجرای کار ثبت و نگهداری شده و در زمان بهره برداری در اختیار ساکنین ساختمان قرار داده شود.
این مدارک باید در بازرسی های دوره ای مورد استفاده قرار گیرند.
مدارک لازم برای این منظور عبارتند از:
- نقشه های چون ساخت تأسیسات برقی.
- مشخصات وسائل و تجهیزات به کار برده شده در تأسیسات برقی.
- جزئیات اجرایی مقاطع حساس تأسیسات به صورت نقشه های کارگاهی یا عکس.
۲۲ - ۷ - ۴ مطابقت با استانداردها
کلیه وسائل و تجهیزات به کار رفته در تأسیسات برقی باید با استانداردهای ملی ایران یا با استانداردهای معتبر بین المللی مطابقت داشته باشد. در صورت عدم تطابق با استانداردهای معتبر تجهیزات باید تعویض یا اقدامات دیگری برای تأمین ایمنی لازم طبق مبحث سیزدهم مقررات ملّی ساختمان به عمل آید.
۲۲ - ۷ - ۵ ضوابط نصب
کلیه وسائل و تجهیزات برقی باید مطابق مبحث سیزدهم مقررات ملّی ساختمان انتخاب و نصب شده باشد.
۲۲ - ۷ - ۶ عملیات بازرسی
عملیات بازرسی تأسیسات برقی در هر دوره شامل بازدید عینی، انجام آزمون ها و تهیه گزارش بازرسی می باشد.
۲۲ - ۷ - ۷ بازدید عینی از تأسیسات برقی
بازدیدهای عینی به منظور مشاهده میدانی و اطمینان از سالم بودن تأسیسات به عمل می آید و باید به طور کامل ثبت شوند. بازدید عینی باید قبل از عملیات مربوط به آزمون ها و بخش به بخش بوده و با رعایت کامل نکات ایمنی و دقت بالا انجام شود. کلیه تأسیسات برقی ثابت که جزئی از ساختمان بوده، مطابق الزامات این مبحث، باید مورد بازرسی قرار گیرند و شامل موارد زیر بوده ولی محدود به آن ها نمی شوند.
الف- کلیه تابلوها و اجزای داخلی آن ها.
ب- کلیه جعبه های تقسیم، پریزهای برق و کلیدها.
پ- کلیه هادی ها، اعم از کابل ها و سیم ها.
ت- دستورالعمل ها، نقشه ها و مدارک.
ث- عایق بندی محفظه ها و موانع در برابر تماس مستقیم ساکنین.
ج- تجهیزات حفاظت در برابر تماس غیرمستقیم مانند هادی های حفاظتی، هادی اتصال زمین، الکترود زمین، وسائل حفاظت در برابر اضافه جریان و لوازم حفاظتی جریان باقیمانده برای حفاظت در برابر تماس غیرمستقیم و حفاظت اضافی برای تماس مستقیم، برق گیرها و تجهیزات اعلام حریق.
چ- کلیه برچسب ها اعم از برچسب مدارها، فیوزها، کلیدها، ترمینال ها و برچسب های هشدار در محل های مورد نیاز.
ح- چگونگی و نحوه نصب تابلوها، تجهیزات، کابل ها، سیم ها و اتصالات آن ها.
خ- شرایط محیطی و محل نصب و متناسب بودن تجهیزات با آن شرایط.
د- کنترل وجود لوازم جداکننده، قطع و وصل و جداسازی مناسب در مدارها.
ذ- اتصالات هادی ها به قطعات و ترمینال ها و نوشته های روی طوقه هادی ها و مطابقت آن ها با رنگ یا نشانه ها.
ر- هادی های هم بندی اصلی و هادی های هم بندی اضافی.
ز- مسیر عبور کلیه لوله ها، داکت ها، هادی ها و کابل ها و سیم ها.
ژ- مطابقت کامل مشخصات فنی و ایمنی کلیه تجهیزاتی که به صورت ثابت نصب شده اند با استانداردهای مربوطه.
س- تجهیزات و سیستم های جریان ضعیف.
۲۲ - ۷ - ۸ انجام آزمون ها
انجام آزمون ها برای تشخیص سالم بودن و عملکرد تأسیسات برقی بوده و در آن ها باید موارد زیر رعایت شود:
- حداقل ۱۰٪ از لوازم و تجهیزات قطع و وصل باید بازشده و قطعات برقی و مکانیکی آن ها از نظر آسیب، سائیدگی و نفوذ مایعات به داخل محفظه، بازدید و نتیجه آن گزارش شود. اگر تعداد موارد ایراد از ۳٪ کل، تجاوز کند، باید همه لوازم و تجهیزات قطع و وصل، کنترل و نتیجه گزارش شود.
- حفاظت در برابر تماس مستقیم باید با توجه به وجود عایق بندی، مانع و حفاظ های مستقر در خارج از دسترس کنترل شوند و در صورت وجود اشکال، مراتب گزارش شود. لازم است توجه شود که نباید از وسیله حفاظتی جریان باقیمانده به عنوان تنها وسیله حفاظت در برابر تماس مستقیم استفاده شود.
- روش حفاظت در برابر تماس غیرمستقیم باید مشخص و ثبت شود. حفاظت از طریق قطع تغذیه به صورت خودکار و هم بندی برای هم ولتاژ کردن و وصل هادی حفاظتی به زمین باید دقیقاً کنترل شده و هر گونه کاستی گزارش شود.
آزمون هایی که در زیر اشاره شده اند، باید تا حد امکان به ترتیب فهرست انجام شوند تا ایمنی افراد آزمون کننده در آن ها حفظ شود. در برخی موارد ممکن است انجام بعضی آزمون ها لازم نبوده، که در این صورت باید دلایل کافی برای عدم انجام آن ها ارائه شود.
۲۲ - ۷ - ۸ - ۱ آزمون تداوم هادی حفاظتی و هم بندی های اصلی و اضافی
آزمون تداوم هادی حفاظتی و اندازه گیری امپدانس حلقه اتصال کوتاه معمولاً با هم انجام می شود و حتی در بسیاری موارد فقط به اندازه گیری حلقه اتصال کوتاه بسنده می گردد و تنها در صورت بروز اشکالاتی که ممکن است به هادی حفاظتی مربوط باشد به اندازه گیری آن پرداخته می شود.
۲۲ - ۷ - ۸ - ۲ آزمون مقاومت الکتریکی عایق بندی تأسیسات برقی
آزمون مقاومت الکتریکی عایق بندی تأسیسات برقی در دو مرحله و به صورت زیر انجام می شود:
الف- بین هادی های برقدار و خنثی به صورت دو به دو آزمون مقاومت الکتریکی انجام می شود.
انجام این آزمون تنها قبل از آن که لوازم مصرف کننده ثابت و وصل شده به پریزها، لوازم حساس به ولتاژ، دیمرهای الکترونیکی و دیگر وسایل مشابه، نصب شده باشد عملی است.
ب- بین هریک از هادی های برقدار و زمین به صورت دو به دو آزمون مقاومت الکتریکی انجام می شود.
لازم به یادآوری است که در سیستم TN-C هادی PEN قسمتی از زمین به حساب می آید. همچنین در این آزمون می توان همه فازها و هادی خنثی را در هر مدار به یکدیگر وصل کرد. این آزمون زمانی قابل قبول تلقی می شود که مقاومت اندازه گیری شده از مقادیر استاندارد کمتر نباشد. توجه شود که آزمون باید با ولتاژ مستقیم انجام شده و دستگاه آزمون باید بتواند ولتاژ مشخص شده مطابق استاندارد را هنگامی که مصرف آن یک میلی آمپر است، حفظ کند.
همچنین در مواردی که مدار دارای لوازم الکترونیکی می باشد، لازم است اندازه گیری ها بین هادی های فاز و خنثی متصل به هم از یک طرف و هادی زمین از طرف دیگر انجام شود تا به لوازم الکترونیکی صدمه وارد نشود.
۲۲ - ۷ - ۸ - ۳ آزمون مقاومت الکتریکی عایق بندی اعمال شده در کارگاه
آزمون عایق بندی اعمال شده در کارگاه باید به صورت زیر انجام شود:
هادی های برقدار پس از عایق بندی به یکدیگر وصل شده و یک ورق فلزی (فويل) روی سطح خارجی آن ها محکم پیچانده شود. ولتاژ متناوب با فرکانس شبکه و ولتاژ ۳۷۰۰ ولت به مدت یک دقیقه بین هادی های وصل شده به هم و فويل، اعمال شود. در این مدت نباید شکست عایق بندی یا جرقه به وجود آید. برای این آزمون باید از دستگاهی که مخصوص این کار است استفاده شود.
۲۲ - ۷ - ۸ - ۴ آزمون صحت قطب بندی
آزمون صحت قطب بندی برای حصول اطمینان از عبور فاز از کلید قطع و وصل و اتصال فاز به وسط سرپیچ می باشد.
۲۲ - ۷ - ۸ - ۵ آزمون اندازه گیری مقاومت الکترود زمین
آزمون اندازه گیری مقاومت الکترود زمین باید با استفاده از تجهیزات و روش های تأیید شده انجام شود.
۲۲ - ۷ - ۸ - ۶ آزمون کنترل قطع به موقع تغذیه، به صورت خودکار
برای احراز اطمینان نسبت به این که قطع به موقع مدار در اثر تماس غیرمستقیم، مؤثر عمل می کند، لازم است به ترتیب زیر عمل شود:
برای کنترل قطع به موقع مدار در صورت بروز اتصالی بین هادی فاز و بدنه هادی، اندازه گیری امپدانس حلقه اتصال کوتاه لازم خواهد بود. کل امپدانس اتصال کوتاه را می توان به ۳ بخش تقسیم نمود:
الف- امپدانس حلقه اتصال کوتاه مدار نهایی بین مصرف کننده و تابلوی مربوطه.
ب- امپدانس حلقه اتصال کوتاه مدار اصلی تابلو و کابل تغذیه تابلو، در صورت وجود.
پ- امپدانس حلقه اتصال کوتاه سیستم شبکه که نسبت به تأسیسات برقی، خارجی به حساب می آید.
تبصره: رعایت ضوابط مربوط به سیستم TN از انواع TN-C-S یا TN-S مطابق مبحث سیزدهم مقررات ملّی ساختمان الزامی است.
۲۲ - ۷ - ۸ - ۷ اندازه گیری جریان های اتصال کوتاه هادی فاز با هادی های خنثی و اتصال زمین
در هر سیستم برقی ممکن است دوگونه اتصال کوتاه اتفاق افتد که بستگی به برخورد هادی فاز با یکی از دو هادی وصل شده به زمین، هادی خنثی یا هادی حفاظتی دارد. تفاوت بین دو اتصال کوتاه یعنی دو شدت جریان اتصال کوتاه در تفاوت سطح مقطع دو هادی و نحوه اجرای هادی خنثی و هادی حفاظتی خلاصه می شود.
در اندازه گیری جریان اتصال کوتاه باید موارد زیر رعایت شوند:
الف- در هر نقطه ای که وسائل حفاظتی اتصال کوتاه نصب می شود باید هر دو نوع شدت جریان اتصال کوتاه اندازه گیری شود. از دو اتصال کوتاه اندازه گیری شده، عدد بزرگتر برای کنترل حداکثر توانایی ایستادگی وسیله حفاظتی استفاده می شود، اما برای کنترل قطع به موقع مدار برای جلوگیری از برق گرفتگی، در همه موارد از اتصال کوتاه فاز با هادی حفاظتی استفاده می شود.
ب- در مواردی که شدت جریان اتصال کوتاه برای سه فاز لازم باشد، مانند کنترل حداکثر ایستادگی وسائل قطع جریان در مدار، کافی است عدد به دست آمده برای اتصال کوتاه تک فاز را در عدد ۲ ضرب کرده و از آن برای سه فاز که ضریب اطمینان بالاتری است استفاده کرد.
۲۲ - ۷ - ۸ - ۸ آزمون ارزیابی نحوه کار تجهیزات و فرمان ها، کنترل عملیاتی
همه مدارهای عملیاتی قطع و وصل انواع راه اندازه ها از قبیل کولرها، دیمرها و غیره باید کنترل و نحوه عمل آن ها دیده شود. در مورد لوازم و کلیدهای جریان باقیمانده باید دکمه آزمون نصب شده روی دستگاه را نادیده گرفت و آزمون مجزایی اجرا نمود تا صحت کار وسیله یا کلید، محرز شود و پس از آن دکمه آزمون دستگاه نیز کنترل شود.
۲۲ - ۷ - ۸ - ۹ تجهیزات آزمون
تجهیزاتی که برای انجام آزمون ها به کار می رود باید با استانداردهای بین المللی معتبر مطابقت نماید.
۲۲ - ۷ - ۹ گزارش بازرسی
کلیه اطلاعات حاصل از بازدید عینی، آزمون ها و اقداماتی که برای رفع نواقص احتمالی انجام شده است، باید به صورت گزارشی تنظیم و در پرونده نگهداری ساختمان بایگانی شود. در این گزارش باید موارد زیر ثبت شوند:
الف- کلیه بازدیدهای عینی انجام شده.
ب- آزمون های انجام شده و نتایج آن.
پ- شرح کلیه نواقص مشاهده شده.
ت- شرح عملیات مربوط به رفع نواقص.
نتیجه نهایی عملیات بازرسی باید به صورت گزارش ثبت و در پرونده نگهداری بایگانی شوند.
تبصره: کلیه عملیات مربوط به بازرسی های عنوان شده در این فصل باید توسط افراد حقیقی یا حقوقی ذی صلاح که صلاحیت آن ها به تأیید مقام مسئول مقررات رسیده باشد، انجام شود.
۲۲ - ۷ - ۱۰ نشانه گذاری و نصب اطلاعیه های هشداردهنده
در تأسیسات برقی باید در نقطه شروع هر تأسیسات یا انشعاب، در کلیه نقاط اتصال به الکترودهای زمین و هم بندی ها و بدنه های هادی بیگانه و در کلیه نقاطی که از وسائل حفاظت جریان باقیمانده استفاده می شود، اطلاعیه ها و پلاک های هشداردهنده، از جنسی که دارای دوام کافی باشد، نصب شود.
۲۲ - ۷ - ۱۱ دوره تناوب بازرسی
دوره تناوب بازرسی تأسیسات برقی در ساختمان ها باید مطابق جدول ۲۲ - ۷ - ۱ باشد. برای مواردی که در جدول ذکر نشده باید سالانه حداقل یک بار بازرسی انجام شود. در تأسیسات برقی باید توجه داشت که نمی توان تأسیسات را به مدت طولانی رها کرده و مورد بازدید قرار نداد، چرا که فرسودگی ناشی از گذشت زمان ممکن است آثاری در آن ایجاد کند و خطرآفرین شود. در این تأسیسات لازم است در دوره های تناوب کوتاه تر، بازرسی های مختصري به عمل آورده شود. ولی برای این بازدیدها لازم نیست از افراد متخصص و یا انجام آزمون ها کمک گرفته شود بلکه افراد آشنا به امور برق و حتی افراد عادی که دانایی فنی اندکی دارند نیز می توانند از عهده کار برآیند.
بدیهی است چنانچه مشکلی وجود داشته باشد، افراد متخصص باید به آن رسیدگی کنند.
۲۲ - ۷ - ۱۲ تجهیزات الکتریکی با کاربرد عمومی
به دلیل اهمیت ویژه و استفاده متداول برخی از تجهیزات الکتریکی بازرسی مربوط به آن ها به طور اختصاصی ارائه شده است.
۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۱ تابلوهای برق
بازرسی مربوط به تابلوهای برق به شرح زیر باید انجام شود:
الف- سالم بودن بدنه، درب و سازه تابلو مطابق با توصیه سازنده کنترل شود.
ب- در حالت بی برق، فضای داخل تابلو با استفاده از مکنده از غبار و ذرات خارجی تمیز شود. به کارگیری هوای فشرده جهت انجام تمیزکاری، چون ممکن است باعث نفوذ و ماندگاری ذرات خارجی در عایق بندی تجهیزات برقی شود، توصیه نمی شود. هرگونه آلودگی باقیمانده در داخل تابلو باید با استفاده از پارچه بدون پرز آغشته به محلول های توصیه شده زدوده شود.
پ- تمامی دریچه های هوا و شبکه های هواکش از وجود گرد و خاک و آلودگی تمیز شده و مانعی در مقابل آن ها نباشد.
ت- در صورت وجود واشرهای آب بندی و گلند، این اجزاء مورد بازرسی قرار گرفته و در صورت نیاز، تعمیر یا تعویض شوند.
ث- در صورت نصب گرم کن در تابلو، این وسیله باید تمیز شده و به منظور اطمینان از صحت عملکرد آن آزمایش شده و قطعات معیوب گرم کن تعمیر یا تعویض شوند.
ج- ایزولاتورها و نگهدارنده هادی ها از نظر ترک، شکستگی یا صدمات فیزیکی دیگر بازدید شوند.
چ- تمامی پیچ و مهره ها و قطعات اتصال دهنده از نظر خرابی، خوردگی یا دمای زیاد کنترل شوند. از محکم بودن پیچ ها و قطعات اتصال دهنده اطمینان حاصل شود. اتصال بین مس و آلومینیوم موجود در تابلوها باید از نظر ترکیب گالوانیک کنترل شده و تمامی اتصالات مسی آلومینیمی با ترکیبات آنتی اکسید محافظت شوند.
ح- هادی های موجود در تابلو از نظر ترک، شکستگی، داغ شدن و تمیزی کنترل شوند.
۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۲ رله های حفاظتی
نگهداری، تست و بازرسی رله ها باید طی برنامه منظمی به طور سالیانه انجام گیرد. وضعیت فیزیکی رله و متعلقات شامل فنر مارپیچ، فاصله دیسک ها و کنتاکت ها و استحکام محل استقرار باید کنترل شده و تست های الکتریکی مطابق توصیه سازنده یا استانداردهای مربوطه بر روی رله ها انجام شود.
۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۳ کلیدهای اتوماتیک
الف- حائل های مابین تیغه های کلید از محل خارج شده و تمیز شود. عایق بندی ها با استفاده از مکش و یا پارچه بدون پرز تمیز شود. عایق بندی ها از نظر پدیده کرونا، قوس الکتریکی، صدمات حرارتی یا فیزیکی بازدید شوند.
ب- کنتاکت ها، کنترل شده و از تمیز بودن و تنظیم آن ها اطمینان حاصل شود. فشار فنر کنتاکت ها با مشخصات سازنده کنترل شود. کلید با دست بسته و باز شده تا از فشار فنرها، تنظیم بودن کنتاکت ها و همزمان بسته شدن آن ها اطمینان حاصل شود.
پ- کنتاکت ها با استفاده از الکل و پارچه نرم تمیز شوند.
۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۴ کابل، کانال و باس داکت
الف- کابل ها در صورتی که نیاز به لمس یا حرکت آن ها در حین عملیات نگهداری باشد، باید قبل از هر اقدامی حتماً بی برق شوند.
ب- در مسیر کابل کشی یا داخل منهول، کابل ها از نظر زاویه خمش، صدمات فیزیکی، کشیدگی بیش از حد، نشت روغن، جابه جایی، ترک، اتصال زمین و استحکام بست و نگهدارنده و همچنین پوسیدگی، مورد بازدید قرار گیرند.
پ- پایه و نگهدارنده های کانال کابل از نظر پوسیدگی و آسیب های ناشی از لرزش کنترل شود.
ت- قبل از اقدام به بازدید باس داکت، پوشش نقاط اتصال در طول مسیر باس داکت برداشته شده تا امکان اندازه گیری حرارتی در تمام طول آن در زیر بار مهیا باشد.
ث- پس از بی برق کردن و زمین نمودن باس داکت، تمامی اتصالات از نظر استحکام و همچنین داغ شدن بیش از حد، خوردگی، قوس الکتریکی یا هر شکل دیگری از خرابی کنترل شوند. اتصالات کثیف، تمیز و اتصالات ضعیف، با گشتاور مناسب محکم شوند.
۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۵ ترانسفورماتور
اطلاعات ترانسفورماتور مانند ولتاژ، جریان و درجه حرارت باید به صورت منظم ثبت شوند. مقادیر ماکزیمم یا خطاهای احتمالی نیز قبل از تنظیم مجدد باید ثبت شود. ثبت منظم اطلاعات ترانسفورماتور به صورت هفتگی قبل از اضافه کردن بارهای جدید به آن مورد نیاز بوده و باید مورد بررسی قرار گیرد.
الف- ترانسفورماتور خشک
بعد از قطع برق و زمین کردن ترانسفورماتور، تمامی کویل ها، اتصالات و عایق ها از وجود گرد و خاک و ذرات آلوده با استفاده از مکنده گرد و غبار تمیز شوند. ترانسفورماتور از نقطه نظر داغ شدن زیاد، قوس الکتریکی، قطعات ضعیف، شکستگی و یا هر شرایط غیر عادی دیگر مورد بازبینی قرار گیرد. محفظه و بدنه ها از وجود گرد و خاک و کثیفی پاک شده و تمامی هواخورها از موانع احتمالی پاک سازی شوند. در صورت وجود فن دمنده، این وسیله باید ازنظر کارکرد، کنترل شده و در صورت نیاز روغن کاری شود. انجام آزمون های مقاومت عایقی، جذب دی الکتریکی و ضریب توان به عنوان آزمون های غیرمخرب، جهت ارزیابی شرایط عایقی ترانسفورماتور در طول زمان و به صورت منظم توصیه می شود. با ثبت و نگهداری نتایج این آزمون ها می توان قبل از معيوب شدن کامل عایق بندی و از کار افتادن سیستم به این نقص پی برد.
ب- ترانسفورماتور روغنی
از روغن ترانسفورماتور باید به طور سالانه نمونه برداری شده و از نظر شکست عایقی، اسیدی بودن، رنگ، ضریب توان و پلیمریزاسیون آزمایش شود. آنالیز گاز محلول در روغن توسط آزمایشگاه دارای صلاحیت معتبر، سالی یک بار انجام شود. نتایج این آزمایشات باید به طور منظم ثبت شده تا سابقه تغییر خواص روغن ترانسفورماتور همواره در دسترس باشد.
تانک و بوشینگ های ترانسفورماتور از نظر نشت روغن بازرسی شوند. کلیه بوشینگ ها، ایزولاتورها و جرقه گیرها از نظر وجود قطعات معیوب یا شکسته، علائم قوس الکتریکی، گرم شدگی زیاد یا ترک خوردگی کنترل شده و از وجود هرگونه گرد و غبار پاک سازی شوند. اتصالات تمام هادی ها به ترانسفورماتور به دقت بازرسی شده و در صورت مشاهده ضعف با گشتاور مناسب آچارکشی شوند.
۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۶ باطری و شارژر باطری
الف - باطری
سطوح باطری از هرگونه گرد و غبار به طور کامل پاک شود. تمامی اتصالات تمیز شده و آچارکشی شوند. ترمینال های باطری با استفاده از محلول آب و جوش شیرین از وجود هرگونه خوردگی پاک سازی شوند. در باطری های سرب اسید، سطح و چگالی نسبی الکترولیت در سلول های باطری بازرسی شوند. اختلاف بیش از ۵۰ واحد بین سلول ها حاکی از وجود سلول خراب در باطری است و باید اصلاح یا تعویض شود.
ب- شارژر باطری
سطوح شارژر باید از هرگونه گرد و غبار به طور کامل تمیز شود. تمامی دریچه ها باید گردگیری شده و از باز بودن آن ها اطمینان حاصل شود. ترمینال ها و اتصالات آچارکشی شوند. سالم بودن رله ها، چراغ های سیگنال ها و دیگر نشانگرها کنترل شوند. یکی از عوامل پایین بودن سطح الکترولیت در سلول های باطری، سریع عمل نمودن و تنظیم نبودن شارژر است که باید تنظیم شود.
۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۷ موتورهای الکتریکی
نگهداری موتورهای الکتریکی باید بر اساس روش های بازرسی و آزمون دقیق بوده و توسط افراد متخصص انجام شود. عملیات تعمیر و نگهداری که باید بر روی موتور انجام شود در سه حالت، نصب و در حال کار، نصب و بی بار و بازدید اساسی بوده و در دوره های زمانی مختلف انجام می شود.
الف- نصب و در حال کار
عملیاتی که با موتور کوپله شده با بار انجام می گیرد، به صورت زیر است:
- بازدید ظاهری، هر ۶ ماه یک بار.
- اندازه گیری دمای یاتاقان و سیم پیچ ها، هر ۶ ماه یک بار.
- اندازه گیری و کنترل لرزش، هر ۶ ماه یک بار.
- آزمایش روغن، هر ۱۲ ماه یک بار.
- جریان الکتریکی، هر ۱۲ ماه یک بار.
ب- نصب و بی بار
عملیاتی که با موتور کوپله شده که برق دار نیست انجام می گیرد، به صورت زیر است:
- اندازه گیری مقاومت عایقی، هر ۱۲ ماه یک بار.
- شاخص پلاریزاسیون، هر ۱۲ ماه یک بار.
- مقاومت اهمی سیم پیچ ها، هر ۱۲ ماه یک بار.
پ- بازدید اساسی
عملیاتی که طی یک دوره تعمیرات اساسی انجام می گیرد و ممکن است برای آن نیاز به پیاده کردن موتور از کوپلینگ باشد، به صورت زیر است:
- مقاومت عایقی یاتاقان، هر ۶۰ ماه یک بار.
- اندازه گیری صحت عملکرد شافت، هر ۶۰ ماه یک بار.
- بازدید و اندازه گیری محل استقرار یاتاقان، هر ۶۰ ماه یک بار.
- بازدید ظاهری استاتور، هر ۶۰ ماه یک بار.
- بازدید ظاهری روتور و شفت، هر ۶۰ ماه یک بار.
- تمیزکاری، خشک کردن (گرم کردن) و جلا دادن، هر ۶۰ ماه یک بار.
- مقاومت عایقی، هر ۶۰ ماه یک بار.
- شاخص پلاریزاسیون، هر ۶۰ ماه یک بار.
- مقاومت اهمی سیم پیچ ها، هر ۶۰ ماه یک بار.
- آزمایش صاعقه، هر ۶۰ ماه یک بار.
- بالانس بودن روتور، هر ۶۰ ماه یک بار.
- تلفات هسته روتور و استاتور، هر ۶۰ ماه یک بار.
- کنترل شکستگی میله های روتور، هر ۶۰ ماه یک بار.
- آزمایش موتور در حالت بی باری و اندازه گیری لرزش، هر ۶۰ ماه یک بار.
۲۲ - ۷ - ۱۳ دوره تناوب بازرسی
| شماره | موضوع | شماره بند | زمان دوره تناوب |
|---|---|---|---|
| ۱ | تابلوهای برق | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۱ | سالانه یک بار |
| ۲ | رله های حفاظتی | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۲ | سالانه یک بار |
| ۳ | کلیدهای اتوماتیک | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۳ | سالانه یک بار |
| ۴ | کابل، کانال و باس داکت | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۴ | سالانه یک بار |
| ۵ | ترانسفورماتور | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۵ | سالانه یک بار |
| ۶ | باطری و شارژر باطری | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۶ | سالانه یک بار |
| ۷ | بازدید ظاهری | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۷ - الف | هر ۶ ماه یک بار |
| ۸ | اندازه گیری دمای یاتاقان و سیم پیچ ها | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۷ - الف | هر ۶ ماه یک بار |
| ۹ | اندازه گیری و کنترل لرزش | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۷ - الف | هر ۶ ماه یک بار |
| ۱۰ | آزمایش روغن | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۷ - الف | سالانه یک بار |
| ۱۱ | جریان الکتریکی | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۷ - الف | سالانه یک بار |
| ۱۲ | اندازه گیری مقاومت عایقی | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۷ - ب | سالانه یک بار |
| ۱۳ | شاخص پلاریزاسیون | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۷ - ب | سالانه یک بار |
| ۱۴ | مقاومت اهمی سیم پیچ ها | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۷ - ب | سالانه یک بار |
| ۱۵ | بازدید اساسی موتورهای الکتریکی | ۲۲ - ۷ - ۱۲ - ۷ - پ | هر پنج سال |
۲۲ - ۸ تأسیسات گازرسانی ساختمان ها
۲۲ - ۸ - ۱ کلیات
تأسیسات گاز داخل ساختمان ها ممکن است به دلایل مختلفی از جمله، خوردگی، فرسودگی، تغییرات، تعمیرات ساختمانی و تخریب، دچار نقص شده و باعث وقوع حوادثی مانند گاز گرفتگی، ایجاد حریق و انفجار، آلودگی محیط زیست و مسمومیت های ناشی از آن شده و ایمنی ساکنین را به مخاطره اندازند. از اینرو کلیه تأسیسات و تجهیزات گازسوز نصب شده در ساختمان ها باید هنگام بهره برداری، در دوره های زمانی مشخص، مورد بازرسی قرار گرفته و از ایمن بودن آن ها اطمینان حاصل شود.
هدف این فصل تعیین حداقل الزاماتی است که باید برای جلوگیری از بروز خطرات مختلف، در زمان بهره برداری از تأسیسات گازرسانی ساختمان ها، رعایت شود.
۲۲ - ۸ - ۲ بازدید توسط مسئول نگهداری ساختمان
مسئول نگهداری ساختمان باید شبکه لوله کشی گاز و تجهیزات نصب شده در ساختمان ها و محوطه آن ها را به صورت ادواری بازدید نموده و از سلامت عملکرد اجزا و متعلقات به کار رفته، عدم وجود نشتی و تغییرات بدون مجوز، اطمینان حاصل نماید و گزارش آن را در پرونده نگهداری ساختمان ثبت و بایگانی نماید.
۲۲ - ۸ - ۲ - ۱ دودکش ها و متعلقات
دودکش وسایل گازسوز و متعلقات آن باید به صورت مداوم مورد بازرسی قرار گیرد. مسئول نگهداری ساختمان باید حداقل هر سه ماه یک بار و در مواقعی که تغییرات شدید جوی مانند کاهش یا افزایش شدید دمای هوا، باد شدید یا طوفان، رخ دهد، از دودکش، محل اتصال دودکش به دستگاه گازسوز، مسیر عبور، اتصالات و کلاهک آن بازدید و از باز بودن مجراي دودکش، سالم بودن مسیر، دودبند بودن اتصالات و محل اتصال به دستگاه گازسوز و نصب و سالم بودن کلاهک، اطمینان حاصل نماید و در صورت مناسب نبودن وضعیت دودکش و متعلقات آن، اقدام لازم در ارتباط با اصلاح را انجام داده و پس از حصول اطمینان از صحت آن ها، گزارشی تهیه و در پرونده مربوط به نگهداری ساختمان ثبت و بایگانی نماید.
۲۲ - ۸ - ۲ - ۲ مجراهای تهویه
مجراهای تهویه باید به صورت مداوم مورد بازرسی قرار گیرد. مسئول نگهداری ساختمان باید حداقل هر سه ماه یک بار و در مواقعی که تغییرات شدید جوی مانند کاهش یا افزایش شدید دمای هوا، باد شدید یا طوفان، رخ دهد، نسبت به بازرسی مجراهای تهویه اقدام و از باز بودن آن ها اطمینان حاصل نماید و در صورت مناسب نبودن وضعیت، باید اقدام لازم در ارتباط با اصلاح را انجام داده و پس از حصول اطمینان از صحت آن ها، گزارشی را تهیه و در پرونده مربوط به نگهداری ساختمان بایگانی نماید.
۲۲ - ۸ - ۲ - ۳ تجهیزات گازسوز ثابت
تجهیزات گازسوز ثابت وسایلی مانند اجاق گاز، آب گرم کن و سایر دستگاه هایی هستند که در زمان بهره برداری در محل خود به صورت ثابت نصب شده اند. تجهیزات گازسوز ثابتی که دارای دودکش می باشند باید حداقل هر سه ماه یک بار و نیز در مواقعی که تغییرات شدید جوی مانند کاهش یا افزایش شدید دمای هوا، باد شدید یا طوفان، رخ دهد، توسط مسئول نگهداری ساختمان مورد بازدید قرار گیرد. این تجهیزات و متعلقات آن ها باید از نظر صحت عملکرد، تناسب با فضای محل نصب، نشتی و عدم ایجاد آلاینده، کنترل شوند. سایر تجهیزات گازسوز ثابت و متعلقات آن ها که نیازی به دودکش ندارند، باید هر شش ماه یک بار از نظر صحت عملکرد، نشتی، عدم ایجاد آلاینده و تناسب با فضای محل نصب، مورد بازدید قرار گیرند. گزارش کلیه بازدیدها باید در پرونده نگهداری ساختمان بایگانی شود.
۲۲ - ۸ - ۲ - ۴ تجهیزات گازسوز فصلی
تجهیزات گازسوز فصلی وسایلی مانند بخاری هستند که در دوره های خاصی از سال مورد بهره برداری قرار می گیرند. این تجهیزات و متعلقات آن ها باید از نظر صحت عملکرد، عدم ایجاد آلاینده و نشتی، سالانه حداقل سه بار، در زمان نصب و راه اندازی، بهره برداری و هنگام جمع آوری، توسط مسئول نگهداری ساختمان بازدید شوند. علاوه بر این تجهیزات باید هنگام تغییرات شدید آب و هوایی کنترل شوند. در صورت وجود هر گونه اشکال یا عدم کارکرد مناسب، تجهیزات باید توسط افراد دارای صلاحیت معتبر تعمیر شوند. مسئول نگهداری ساختمان در هر دوره بازدید باید پس از حصول اطمینان از صحت عملکرد تجهیزات، گزارشی تهیه و در پرونده مربوط به نگهداری ساختمان بایگانی نماید.
تبصره ۱: هنگام جمع آوری تجهیزات گازسوز باید انتهای شیر مصرف توسط درپوش فولادی مسدود و آب بند شود.
تبصره ۲: مجراهای تهویه محل نصب تجهیزات گازسوز گرمایشی فصلی و دودکش و متعلقات مربوط به وسایلی که دارای دودکش باشند، باید در کلیه مراحل بازدید دستگاه، کنترل شوند.
۲۲ - ۸ - ۲ - ۵ شیلنگ های گاز
مسئول نگهداری ساختمان باید در هر مرحله بازرسی تجهیزات گازسوز، شیلنگ های رابط بین شیر مصرف تا وسیله گازسوز را مورد بازدید قرار داده و از عدم نشتی و سالم بودن آن ها اطمینان حاصل نماید. در صورت وجود هر گونه اشکال ظاهری مانند ترک و یا شکنندگی باید شیلنگ رابط تعویض شود. شیلنگ های مخصوص گاز باید هر پنج سال با شیلنگ نو و مخصوص گاز تعویض شوند. استفاده از شیلنگ های مستعمل مجاز نیست.
۲۲ - ۸ - ۲ - ۶ لوله کشی گاز
مسئول نگهداری ساختمان باید لوله کشی گاز را سالانه حداقل یک بار به صورت ظاهری مورد بازدید قرار داده و هر گونه عیب ظاهری مانند زنگ زدگی، پوسته شدن یا کنده شدن رنگ را برطرف نماید.
تبصره: برای لوله کشی توکار باید انتهای لوله ها که به صورت روكار است مورد بازدید قرار گرفته و در صورت وجود عیب ظاهری، برطرف شود.
کلیه لوله کشی ها باید با استفاده از تجهیزات و روش نشت یابی مطابق مبحث هفدهم مقررات ملّی ساختمان، سالانه یک بار مورد آزمایش نشتی قرار گیرند. برای نشت یابی باید از محلول آب و صابون یا آب و مایع دست شویی استفاده شود.
تبصره: تحت فشار قرار دادن لوله گازدار با هوا یا اکسیژن برای پیدا کردن نشتی به هیچ وجه مجاز نیست و باید با استفاده از گاز نیتروژن یا گازهای خنثی استفاده شود.
۲۲ - ۸ - ۲ - ۷ شیرها
کلیه شیرهای مورد استفاده در شبکه گاز باید حداقل سالانه یک بار از نظر نشتی آزمایش شوند و وضعیت ظاهری آن ها بررسی شود. در صورت بروز نشتی باید شیر تعویض شود.
۲۲ - ۸ - ۲ - ۸ کنتور و تنظیم کنندة فشار گاز
کنتور و تنظیم کنندة فشار گاز باید سالانه یک بار بازدید شده و در محل خود محکم نصب باشند، علاوه بر آن کنتور گاز باید در وضعیت تراز قرار داشته باشد. مسئول نگهداری ساختمان باید از آن ها نگهداری لازم را به عمل آورده و در صورت مشاهده هرگونه اشکال به شرکت گاز ناحیه اطلاع دهد.
۲۲ - ۸ - ۲ - ۹ شیر اصلی گاز( شیر بعد از کنتور)
مسئول نگهداری ساختمان باید شیر اصلی گاز را حداقل سالانه یک بار بازدید کرده و وضعیت ظاهری، نشتی و عملکرد آن را کنترل کند و از وجود پلاک مشخصات کنار آن که تعیین کننده واحد مربوط به آن شیر است، اطمینان حاصل نماید.
۲۲ - ۸ - ۲ - ۱۰ اتصال زمین
از لوله کشی گاز نباید به منظور اتصال زمین استفاده شود. مسئول نگهداری ساختمان باید طی بازدیدهای دوره ای سه ماهه، اتصال الکتریکی لوله کشی گاز را بررسی نماید و در صورت وجود هرگونه اتصال الکتریکی نسبت به برطرف نمودن آن توسط افراد ذی صلاح اقدام نماید.
۲۲ - ۸ - ۲ - ۱۱ نقشه چون ساخت لوله کشی گاز ساختمان
مالک (یا مالکین) ساختمان ها و مجموعه ها باید یک نسخه از نقشه چون ساخت لوله کشی گاز ساختمان و محوطه را به مسئول نگهداری ساختمان تحویل دهد. مسئول نگهداری ساختمان موظف است نقشه چون ساخت لوله کشی گاز ساختمان و محوطه را برای آگاهی از مسیرهای عبور لوله گاز داخل یا خارج از ساختمان در پرونده نگهداری ساختمان بایگانی نماید. هرگونه تغییر در تجهیزات گازرسانی و لوله کشی گاز در دوره نگهداری باید با رعایت شرایط آسایش و ایمنی ساکنین و اخذ مجوز از مراجع ذی صلاح بوده و بر اساس مبحث هفدهم مقررات ملّی ساختمان باشد. مسئول نگهداری ساختمان موظف است نقشه چون ساخت تغییرات را تهیه و در پرونده نگهداری ساختمان بایگانی نماید.
۲۲ - ۸ - ۳ بازرسی توسط بازرس
بازرس باید دارای صلاحیت طراحی و نظارت لوله کشی گاز طبیعی ساختمان ها بوده و در دوره های زمانی تعیین شده مطابق بند ۲۲ - ۸ - ۴ از کل لوله کشی گاز ساختمان، اجزا و متعلقات، تجهیزات و دستگاه های گازسوز بازدید به عمل آورد و ضمن مطابقت شبکه گاز با نقشه چون ساخت، از صحت عملکرد شبکه گاز و تجهیزات مربوطه از نظر وضعیت ظاهری، عدم وجود نشتی (آزمون نشتی طبق مبحث هفدهم مقررات ملّی ساختمان)، عدم ایجاد آلاینده محیط زیست، سالم و باز بودن دودکش ها و متعلقات مربوطه، سالم و باز بودن مجراهای تهویه هوا و سایر متعلقات و تجهیزات مرتبط نصب شده، عدم تغییرات مغایر با الزامات مجموعه مباحث مقررات ملّی ساختمان و رعایت موارد ایمنی الزامات این مبحث و مبحث هفدهم مقررات ملّی ساختمان اطمینان حاصل نموده و گزارش کتبی تهیه و اصل آن را به مراجع ذی صلاح و رونوشت آن را به مسئول نگهداری ساختمان جهت ثبت و بایگانی در پرونده نگهداری ساختمان تحویل دهد. در صورت وجود هر گونه مغایرت با الزامات این مبحث و مبحث هفدهم مقررات ملّی ساختمان یا اشکال در سیستم، بازرس باید گزارش آن را به مراجع ذی صلاح برای اقدام بعدی اعلام نموده و یک نسخه از رونوشت آن را به مسئول نگهداری ساختمان برای اصلاح تحویل نماید.
تبصره ۱: مسئول نگهداری ساختمان موظف است بلافاصله پس از دریافت رونوشت، نسبت به اصلاح موارد مغایر اقدام نموده و پس از اصلاح مطابق مبحث هفدهم مقررات ملّی ساختمان مراتب را جهت انجام بازرسی به مراجع ذی صلاح اعلام نماید. مسئول نگهداری ساختمان باید در زمان بازرسی شرایط لازم برای انجام بازرسی ها را فراهم نماید.
تبصره ۲: چنانچه بازرس در زمان بازرسی مغایرت هایی را مشاهده نمود که سبب سلب آسایش، بهداشت و ایمنی ساکنین ساختمان یا مجموعه باشد باید گزارشی را به مراجع ذی صلاح برای اقدام اضطراری ارائه نماید.
۲۲ - ۸ - ۴ دوره تناوب بازرسی
دوره تناوب بازرسی شبکه لوله کشی گاز برای کلیه ساختمان های مشمول این مقررات دو سال می باشد. علاوه بر آن در صورت هر گونه تغییر در شبکه لوله کشی گاز، سیستم باید بازدید شده و تأییدیه صحت عملکرد آن صادر و در پرونده نگهداری ثبت و بایگانی شود.
۲۲ - ۸ - ۵ تعمیرات و تغییرات شبکه لوله کشی گاز
مسئولیت نگهداری از شبکه لوله کشی گاز ساختمان و تجهیزات نصب شده مرتبط، با مسئول نگهداری ساختمان است و چنانچه در شبکه لوله کشی گاز ساختمان نیاز به تعمیرات یا تغییرات باشد، باید مطابق مبحث هفدهم مقررات ملّی ساختمان عمل شود. مسئول نگهداری ساختمان قبل از انجام هرگونه تعمیر یا تغییر در سیستم لوله کشی گاز ساختمان باید مراتب را به اطلاع شرکت گاز ناحیه مربوطه رسانده و طبق ضوابط، مجوز لازم را اخذ نماید.
تبصره: مسئول نگهداری ساختمان باید در ساختمان هایی که دارای لوله کشی گاز طبیعی هستند، قبل از انجام هرگونه تغییرات ساختمانی که منجر به کم شدن فضا یا مسدود یا کاهش سطح مجراهای پیش بینی شده برای تأمین هوای مورد نیاز احتراق شود، مجوز لازم را از مراجع ذی صلاح دریافت نماید.
۲۲ - ۸ - ۶ ایمنی دوره بهره برداری
مسئول نگهداری ساختمان باید کلیه ضوابط و دستورالعمل های ایمنی استفاده از گاز طبیعی را مطابق مبحث هفدهم مقررات ملّی ساختمان رعایت نماید.
تبصره: مسئول نگهداری ساختمان باید یک نسخه از بخش پیوست یک (راهنمای ایمنی) مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان را تهیه نموده و در اختیار ساکنین هر واحد مسکونی قرار دهد.
۲۲ - ۸ - ۷ تخریب و نوسازی ساختمان
مسئول نگهداری ساختمان باید قبل از اقدام به تخریب و نوسازی ساختمان، شرکت گاز ناحیه را مطلع نموده و پس از اخذ مجوز، نسبت به جمع آوری لوله کشی گاز اقدام نماید.
۲۲ - ۸ - ۸ صدمات وارده به شبکه لوله کشی گاز ساختمان
در صورتی که به شبکه لوله کشی گاز ساختمان آسیب وارد شود، مسئول نگهداری ساختمان باید بلافاصله جریان گاز را از طریق شیر اصلی قطع و به شرکت گاز ناحیه اطلاع دهد و تا زمان قطع کامل گاز، ایمنی داخل و خارج ساختمان را کنترل نماید. در موارد اضطراری بستن شیر قفلی روی علمک مجاز است.
تبصره: مسئول نگهداری ساختمان باید برای برطرف نمودن صدمات وارده به شبکه لوله کشی گاز، از طریق افراد حقیقی یا حقوقی ذی صلاح اقدام نماید.
۲۲ - ۸ - ۹ بازسازی اجزای تخریب یا تضعیف شده ساختمان
هر یک از اجزای ساختمان که بر اثر تخریب، بریدن، شکافتن یا سوراخ کردن به منظور اجرای یا تعمیرات شبکه لوله کشی گاز ساختمان، ضعیف شده یا آسیب ببیند، باید پس از خاتمه لوله کشی گاز، تعمیر و تقویت شده و به حالت ایمن و بی خطر، بازسازی شود.
۲۲ - ۸ - ۱۰ نشت گاز
در صورت وجود نشتی در شبکه گاز ساختمان، مسئول نگهداری ساختمان باید از طریق افراد ذی صلاح جهت برطرف نمودن نشتی اقدام نماید. علاوه بر آن در موارد نشت گاز اقدامات فوری و هم زمان ذیل باید انجام شود:
- اتاق، ساختمان و یا محوطه آلوده به گاز از کلیه ساکنین آن تخلیه شود.
- درها و پنجره های محلی که گاز در آن جمع شده است، باز و توسط حوله مرطوب جریان خروج گاز تسريع شود.
- از هرگونه امکانات باید برای از بین بردن کلیه منابع تولید احتراق استفاده شود. کشیدن سیگار، روشن کردن کبریت، قطع و وصل کلیدها و وسایل برقی یا باز کردن در کوره ها ممنوع است. درصورت امکان، جریان اصلی برق از محل دورتری قطع شده تا کلیدهای خودکار برقی نیز در محوطه خطرناک نتوانند عمل نمایند.
- جریان گاز به محوطه مربوطه قطع شود.
- ساختمان های مجاور نیز از نظر آلوده شدن به گاز بازرسی شود.
- مراتب به شرکت ملّی گاز ایران اطلاع داده شود.
۲۲ - ۸ - ۱۱ قطع جریان گاز
مسئول نگهداری ساختمان باید قبل از قطع جریان گاز ساختمان، جز در مواقع اضطراری، تمام مصرف کنندگانی را که از آن شبکه استفاده می کنند، مطلع نماید.
۲۲ - ۹ حفاظت در برابر حریق
۲۲ - ۹ - ۱ کلیات
این فصل حداقل الزاماتی را که به منظور نگهداری و بهره برداری مناسب از تأسیسات و تجهیزات حفاظت مقابل حریق در ساختمان ها نصب یا پیش بینی شده است را تعیین می کند. نگهداری مناسب از تجهیزات نصب شده سبب افزایش طول عمر آن ها شده و احتمال بروز خطا، خرابی یا عملکرد نامناسب را در مواقع اضطراری کاهش می دهد، از این رو با انجام تمهیدات لازم در زمان بهره برداری و بازرسی های دوره ای می توان به این اهداف دست یافت.
۲۲ - ۹ - ۲ الزامات عمومی
ضوابط و مقررات حفاظت در مقابل حریق باید مطابق الزامات مجموعه مباحث مقررات ملّی ساختمان به ویژه مبحث سوم مقررات ملّی ساختمان و قوانین سازمان آتش نشانی برای کلیه ساختمان هایی با کاربری های مندرج در قانون نظام مهندسی رعایت شود.
۲۲ - ۹ - ۳ بازدید توسط مسئول نگهداری ساختمان
به منظور مشخص کردن وضعیت بخش ها و تجهیزات مرتبط با حفاظت ساختمان در مقابل حریق باید بازدیدهای متناوب انجام شود. مسئول نگهداری ساختمان باید حداقل هر سه ماه یک بار نسبت به کنترل و بازدید از ساختمان ها اقدام و نتایج حاصل از بازدید را ثبت و در پرونده نگهداری ساختمان بایگانی نماید. در صورت مشاهده هرگونه مغایرت با اصول ایمنی و الزامات مباحث مقررات ملّی ساختمان، مسئول نگهداری ساختمان باید موارد را گزارش و نسبت به اصلاح از طریق افراد ذی صلاح اقدام نماید. بازدید قسمت های مختلف توسط مسئول نگهداری ساختمان شامل موارد زیر است ولی محدود به آن ها نمی شود.
تبصره: علاوه بر بازدیدهایی که مسئول نگهداری ساختمان به صورت ادواری انجام می دهد باید پس از بروز آتش سوزی و هرگونه تعمیر، تغییر یا اشکال پیش آمده، سیستم به طور کامل مورد بازدید واقع شده و از صحت عملکرد کلیه بخش های آن اطمینان حاصل شود.
۲۲ - ۹ - ۳ - ۱ قابلیت دسترسی
هر ساختمان باید قابل دسترسی برای مأموران آتش نشانی و وسائل مورد نیاز آن ها باشد. فضای اطراف ساختمان و مسیرهای دسترسی همواره باید باز باشد و مسئول نگهداری ساختمان باید از باز بودن آن ها اطمینان حاصل نماید. باید در این ارتباط کنترل و در صورت عدم وجود شرایط کافی، مسئول نگهداری ساختمان باید هشدارهای لازم را با نصب تابلویی که در معرض دید کلیه ساکنین باشد، بدهد.
۲۲ - ۹ - ۳ - ۲ تحمل بار محل تردد اتومبیل
در ساختمان هایی که دارای محوطه باز بوده و امکان ورود ماشین آتش نشانی در محوطه آن ها وجود دارد، باید کف محوطه و راه های دسترسی برای اطمینان از تردد ایمن ماشین های سنگین از نظر تحمل بار بررسی و کنترل شود.
۲۲ - ۹ - ۳ - ۳ محوطه پلکان، و راه های ارتباطی
محوطه پلکان و راه های ارتباطی باید مطابق موارد ذیل کنترل شود:
الف- معابر دسترسی به دهليز پلکان و راه های خروجی آن باید کاملاً باز و قابل دسترسی باشد.
ب- در مواردی که پلکان فرار در داخل ساختمان واقع است، باید درهای ورود در هر طبقه به آسانی بازشده و خود به خود بسته شوند (آسان بازشو و خود بست).
پ- باید ایمنی مکانی که راه های پلکان فرار به آن می رسد کنترل شود.
ت- عملکرد تهویه مکانیکی و فشار مثبت هوا در دهليز پلکانی که به هوای باز ارتباط ندارند، کنترل شود.
۲۲ - ۹ - ۳ - ۴ سیستم های اعلام حریق
سیستم های اعلام حریق و متعلقات آن ها باید برای موارد زیر بازرسی و کنترل شوند و اطمینان حاصل شود که عملکرد لازم و کافی را در موارد ضروری دارا باشند:
الف- کلیه دتکتورها.
ب- کلیه شستی ها.
پ- کلیه آژیرها.
ت- چراغ های کنترل شونده از راه دور.
ث- باتری های سیستم اضطراری.
ج- بخش های مختلف مدارهای ارتباطی اعم از کابل ها و سیم ها و سایر اجزا و متعلقات سیستم.
۲۲ - ۹ - ۳ - ۵ شبکه آب آتش نشانی ساختمان
موارد زیر باید در مورد شبکه آب آتش نشانی ساختمان بازرسي و نسبت به صحت عملکرد آن ها اطمینان حاصل شود.
الف- عملکرد پمپ و متعلقات برقی و مکانیکی افزایش فشار.
ب- شبکه لوله های آب رسانی، خشک و تر.
پ- مخزن ذخیره آب از نظر حجم آب موجود، پوسیدگی، نشتی و حفاظت در برابر یخ زدگی و کنترل لوله ها، شیرها و اتصالات مربوط به آن.
ت- کنترل جعبه های آتش نشانی از نظر ظاهری، باز و بسته شدن درب و وجود کلید در محل مخصوص، کنترل قرقره های شیلنگ توزیع آب و اتصالات مربوطه.
ث- کنترل سیستم برق اضطراری و صحت عملکرد آن.
ج- کنترل شبکه بارنده، افشانه ها و متناسب بودن نوع آن ها با محل نصب.
چ- کنترل وجود برچسب مخصوص راهنمایی محل اتصال شبکه آب شهری و سیستم آتش نشانی.
۲۲ - ۹ - ۳ - ۶ خاموش کننده های دستی
انواع این وسائل باید از نظر تناسب با نوع حریق، تعداد، سالم بودن و عملکرد مناسب، وضعیت نصب و دسترسی و تاریخ شارژ بازرسی و کنترل شوند.
۲۲ - ۹ - ۳ - ۷ موتورخانه
با توجه به اینکه موتورخانه در ساختمان از جمله محل هایی است که در آن پتانسیل ایجاد حریق زیاد است، از این رو باید نسبت به نگهداری و برقراری شرایط ایمنی آن در مقابل حریق توجه ویژه ای شود. در موتورخانه ها باید موارد ذیل کنترل و بازرسی شود:
الف- نوع، تعداد و محل نصب خاموش کننده ها و تناسب آن ها با وسعت و تجهیزات موتورخانه.
ب- تهویه و تأمین هوای لازم برای احتراق و تجهیزات تخلیه دود.
پ- راه های دسترسی و باز بودن مسیر تردد.
۲۲ - ۹ - ۳ - ۸ پارکینگ
موارد زیر باید در پارکینگ ها کنترل شده و صحت عملکرد آن ها مشخص شود:
الف- شبکه بارنده و شبکه آب آتش نشانی و جعبه ها و متعلقات نصب شده.
ب- سیستم های تهویه و تخلیه هوا.
پ- سیستم کشف و اعلام حریق و محل و وضعیت نصب آن ها.
ت- راه های خروجی و نشانگرهای خروجی.
ث- چراغ های اضطراری و تابلوهای هشداردهنده.
۲۲ - ۹ - ۴ دوره تناوب بازرسی
بازرسی توسط بازرس باید سالانه یک بار انجام شده و علاوه بر بازرسی موارد فوق بازرس باید سوابق ثبت شده در پرونده نگهداری ساختمان را بررسی و چنانچه اشکالی مشاهده شود راه کارهای لازم در ارتباط با اشکالات را ارائه نماید.
۲۲ - ۱۰ آسانسورها و پلکان برقی
۲۲ - ۱۰ - ۱ کلیات
به کارگیری آسانسورها و پله های برقی در ساختمان ها برای تسهیل جابجایی بین طبقات غیر هم سطح صورت می گیرد. این تجهیزات شامل سیستم های برقی و مکانیکی بوده و برای داشتن عملکرد ایمن و مطلوب نیاز به کنترل و بازرسی مداوم دارند. هدف این فصل تعیین حداقل الزاماتی است تا تمهیدات لازم برای بهره برداری ایمن و مناسب از این تجهیزات فراهم شود.
۲۲ - ۱۰ - ۲ الزامات عمومی
کلیه مقررات و اصول ایمنی باید مطابق با مباحث مقررات ملّی ساختمان و ضوابط تعیین شده از طرف سازمان ملّی استاندارد ایران برای آسانسورها و پله های برقی که در ساختمان ها نصب شده اند یا نصب خواهند شد، رعایت شود. با توجه به ماهیت آسانسورها و پله های برقی، برای حصول اطمینان از عملکرد مناسب و داشتن ایمنی کافی در دوره بهره برداری، نیاز به انجام بازرسی های ادواری و نگهداری مناسب از این تجهیزات می باشد.
۲۲ - ۱۰ - ۳ بازرسی و نگهداری توسط مسئول نگهداری ساختمان
مالک یا نماینده قانونی او باید مسئول نگهداری ساختمان را برای انجام بازدیدهای ادواری و نگهداری مشخص نماید. این اشخاص باید دارای صلاحیت معتبر نگهداری آسانسور و پله برقی از مراجع ذی صلاح بوده و حداقل ماهانه یک بار از کلیه قطعات و تجهیزات اعم از برقی و مکانیکی بازدید نموده و گزارشی از نتیجه بازدید را در پرونده نگهداری ساختمان ثبت نمایند. مسئول نگهداری ساختمان در زمان بازدید باید کلیه قطعات را به طور کامل کنترل و عملکرد آن ها را بررسی نماید. چنانچه در بازدیدهای ادواری مشخص شود که قطعه یا قطعاتی نیاز به تعمیر، تنظیم یا تعویض دارند، باید مسئول نگهداری ساختمان نسبت به اصلاح یا تعویض آن اقدام نموده و تا نصب قطعه و عدم حصول اطمینان از عملکرد ایمن و مناسب، دستگاه باید خاموش شود. مسئول نگهداری ساختمان باید با نصب اطلاعیه بر روی کلیه درهای آسانسورها و در قسمت ورودی پله های برقی خرابی یا خارج از سرویس بودن دستگاه را به استفاده کنندگان اطلاع دهد.
۲۲ - ۱۰ - ۴ بازرسی توسط بازرس
بازرسی آسانسورها و پله های برقی باید حداقل سالانه یک بار توسط بازرس انجام شود. در بازرسی های سالانه اگر مغایرتی با اصول ایمنی و مباحث مقررات ملّی ساختمان مشاهده شود، دستگاه تا رفع مغایرت باید خاموش شود. در صورت نیاز، بازرس می تواند از خدمات افراد متخصص یا مشاور استفاده نماید و چنانچه نیاز به انجام آزمون قطعه یا قطعات خاصی باشد، مسئول نگهداری ساختمان باید تمهیدات لازم برای این کار را فراهم نماید. بازرس باید مجوز استفاده از دستگاه را در صورتی صادر نماید که الزامات مربوط به استاندارد، مبحث پانزدهم مقررات ملّی ساختمان و اصول ایمنی رعایت شده باشد.
۲۲ - ۱۰ - ۵ تغییرات سیستم و تجهیزات کنترلی خاص
اگر مسئول نگهداری ساختمان برای افزایش ایمنی و آسایش استفاده کنندگان تصمیم به انجام تغییرات در سیستم یا نصب تجهیزات کنترلی خاص که در زمان طراحی و نصب دستگاه پیش بینی نشده است را داشته باشد، در صورت مطابقت با الزامات مباحث مقررات ملّی ساختمان بلامانع است و اجرای این تغییرات باید توسط اشخاص دارای صلاحیت انجام شود. دستگاه پس از انجام تغییرات باید توسط بازرس مورد بازرسی واقع شده و در صورت رعایت الزامات مباحث مقررات ملّی ساختمان، مجوز استفاده از آن صادر شود.
بندهای دارای تصویر:
- هیچ بندی در این فایل شامل تصویر نیست.