شرایط عمومی و خصوصی پیمان ها و مقررات اجرایی آنها (نشریه ۴۳۱۱)

بخشنامه به دستگاه های اجرایی، مهندسان مشاور و پیمانکاران

شماره: ۱۰۲/۱۰۸۸-۵۴/۸۴۲

تاریخ: ۱۳۷۸/۳/۳

موضوع: ابلاغ موافقتنامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان ها و مقررات آنها

به استناد ماده ۲۳ قانون برنامه و بودجه، آیین نامه اجرایی آن و نظام فنی و اجرایی طرح های عمرانی کشور (مصوبه ۲۴۵۲۵/۲۴۵۲۵ هیاات وزیران)، به پیوست، موافقتنامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان کارهای پیمانکاری و مقررات مربوط به آنها که از نوع گروه اول (لازم الاجرا) به شمار می رود، ارسال می شود تا از تاریخ ابلاغ برای انعقاد پیمان ها مورد عمل قرار گیرد.

در مواردی که این مجموعه، به طور کامل پاسخگوی نیاز کار نیست، دستگاه اجرایی، تغییرات مورد نظر خود را به سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد می نماید تا پس از تأیید سازمان برنامه و بودجه، به مورد اجرا گذاشته شود.

پیمان های حمل و نقل، پیمان های خرید مصالح، تجهیزات و ماشین آلات و پیمان های تهیه و نصب تجهیزات صنعتی که بیش از ۷۵ درصد برآورد هزینه آنها مربوط به تهیه تجهیزات و ماشین آلات است، مشمول این بخشنامه نیست.

 شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان ها

دستورالعمل نحوه تکمیل و تنظیم موافقتنامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان ها و مقررات مربوط به آنها

1. موافقتنامه

1-1. نمایندگان مجاز دو طرف پیمان باید تمام صفحه های موافقتنامه را امضاء و مهر نمایند.

1-2. مهندس مشاور که مسئولیت نظارت بر اجرای کار را به عهده می گیرد، باید تمام صفحه های موافقتنامه را امضاء و مهر کند.

2. شرایط عمومی

2-1. شرایط عمومی باید بدون هیچ نوع تغییری، در پیمان ها مورد استفاده قرار گیرد. تغییر دادن، کاستن یا افزودن مطالبی به آن مجاز نیست. تنها صفحه آخر شرایط عمومی، در محل تعیین شده، به وسیله نمایندگان مجاز دو طرف امضا و مهر می شود.

تبصره - دستگاه های اجرایی می توانند به جای الحاق آخرین شرایط عمومی مصوب سازمان برنامه و بودجه به اسناد مناقصه و اسناد و مدارک پیمان ها، تنها شماره و تاریخ صدور بخشنامه مربوط به آن را در محل پیش بینی شده در متمم شرایط خصوصی پیمان مربوط بنویسند.

2-2. اگر به علت ایجاد وضعیت خاص در تشکیلات پیمانکار که خارج از اختیار او پدید آید، ادامه کار مقدور نشود، دستگاه اجرایی می تواند برای ادامه پیمان، براساس پیشنهاد پیمانکار و رعایت مراتب زیر، با جایگزینی پیمانکار دیگری به جای پیمانکار موافقت نماید.

2-3. پیمان عیناً و بدون هیچ نوع تغییر، به پیمانکار جدید منتقل شود.

2-4. پیمانکار جدید که پیمان به او منتقل می شود، باید طبق ضوابط، دارای صلاحیت و ظرفیت ارجاع کار لازم برای ادامه کار باشد.

2-5. پیمانکار جدید باید تصمیم های موضوع پیمان، اعم از انجام تعهدات، پرداخت، حسن انجام کار و مانند اینها را ارائه دهد و جایگزین تصمیم های پیمانکار نماید.

2-6. پیمانکار جدید باید تکالیف و مسئولیت های ناشی از پیمان و همچنین حسن انجام کار از ابتدای شروع کار و ادامه آن تا پایان کار را بپذیرد و تعهد نماید.

2-7. با انتقال پیمان، مطالبات دستگاه اجرایی از پیمانکار و مطالبات پیمانکار از دستگاه اجرایی کلاً به پیمانکار جدید منتقل می شود.

2-8. با انتقال پیمان به پیمانکار جدید، هیچگونه تعهدی برای پیمانکار سابق نمی ماند و هرگونه مطالبات دوران پیش از انتقال نیز به پیمانکار جدید تعلق می گیرد.

2-9. انتقال پیمان باید با تنظیم موافقتنامه، بین پیمانکار، پیمانکار جدید و دستگاه اجرایی انجام شود این موافقتنامه، پس از سپردن تمام تضمین های موضوع ردیف ۲-۳-۲ معتبر است.

2-10. دستگاه اجرایی، مسئولیتی در مورد تحویل کارگاه و تعهدات بین پیمانکار و پیمانکار جدید ندارد.

2-11. در اجرای ماده ۲۱ در صورتیکه برای اداره امور طرح، کارفرما مدیر طرح انتخاب کند، در هیچ وضعیتی، کارفرما نمی تواند اختیارات زیر را به مدیر طرح تفویض نماید، لیکن مدیر طرح باید در هریک از موارد یاد شده، بررسی لازم را به عمل آورد و نتیجه را برای تصمیم گیری کارفرما گزارش کند.

2-11-1. تمام تأییدهایی که براساس قانون محاسبات عمومی باید با امضای بالاترین مقام دستگاه اجرایی باشد.

2-11-2. قبول تضمین ها و دستور تمدید، ضبط و واریز آنها.

2-11-3. تصویب تغییر مبلغ پیمان.

2-11-4. تصویب تغییر مدت پیمان.

2-11-5. تصویب قیمت های جدید.

2-11-6. تصویب تحویل موقت و تحویل قطعی.

2-11-7. تصمیم در مورد تعلق، خاتمه یا فسخ پیمان.

2-11-8. تصویب صورت وضعیت قطعی و صورتحساب نهایی.

2-12. در اجرای مواد ۴۷، در مواردی که صورت وضعیت به وسیله مهندس مشاور تهیه می شود، انجام کار یاد شده، خدمات اضافی تلقی می گردد و حق الزحمه آن با توافق مهندس مشاور تعیین و پرداخت می شود و به حساب بدهی پیمانکار منظور می گردد.

2-13. در دستگاه های اجرایی که تابع هیچیک از وزارتخانه ها نیستند، مانند سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان تربیت بدنی ایران و دیگر سازمانها و نهادهایی که اجرای طرح های عمرانی را به عهده دارند، انتخاب هیأت سه نفر، به منظور بررسی فسخ پیمان و موافقت با فسخ پیمان در عهده بالاترین مقام سازمان و نهاد مربوط می باشد.

2-14. در شرایط عمومی، هرجا که به مناقصه اشاره شده است، ترک مناقصه را نیز شامل می شود.

2-15. مهندس مشاوری که مسئولیت نظارت بر اجرای کار را به عهده می گیرد، باید تمام صفحه های شرایط عمومی را امضا و مهر کند.

3. شرایط خصوصی

3-1. با وجود اینکه در عرف پیمان ها، شرایط خصوصی حاوی ویژگی های هر پیمان است که نسبت به شرایط عمومی اولویت دارد، در طرح های عمرانی که مربوط به یک کارفرمای اصلی یعنی دولت است، شرایط خصوصی به نحوی تنظیم شده است که تنها در چارچوبی که شرایط عمومی برای آن تعیین کرده است قابل تکمیل باشد. بدین روی، درج مطالبی خارج از محدوده تعیین شده، در شرایط خصوصی مجاز نیست.

3-2. مواد مربوط به شرایط خصوصی به نحوی تنظیم شده است که پاسخگوی نیاز کارهای مختلف باشد. از این رو، مواد شرایط خصوصی برحسب نیاز هر کار، با رعایت تمام مقررات ذی ربط، تکمیل می شود مواردی از آن که کاربردی در پیمان مورد نظر ندارد، با علامت خط زده می شود. تمام صفحه های شرایط خصوصی باید به وسیله نمایندگان مجاز دو طرف پیمان امضا و مهر شود.

3-3. اگر برابر اجرای کارهای تخصصی ویژه با آموزش افراد، کارشناس ایرانی در دسترس نباشد، دستگاه اجرایی، تعداد کارشناسان خارجی مورد نیاز و مشخصات هر یک از نظر تجربه و تخصص لازم و کارهای ارجاعی به آنها را در ماده ۱۷۰ الف و شرایط خصوصی می نویسد.

3-4. به منظور پیمانه کردن کارهای موضوع پیمان، دستگاه اجرایی باید در ماده ۲۱۰ ج و شرایط خصوصی، حوادث احتمالی را که باعث بروز خسارت به کار می شود و تمام یا قسمت هایی از کار را که ممکن است در آزمایش چهارم خسارت شود، مشخص نماید تا پیش از شروع کار، طبق ماده ۲۱ شرایط عمومی، آن را بیمه کند.

3-5. تأمین زمین مورد نیاز برای اجرای موضوع پیمان و تجهیز کارگاه، به عهده دستگاه اجرایی است. اگر در موارد خاصی، دستگاه اجرایی در نظر داشته باشد که تأمین تمام یا قسمتی از زمین تجهیز کارگاه را به پیمانکار محول کنند، تأمین آن از سوی پیمانکار را در ماده ۲۸۰ الف و شرایط خصوصی، پیش بینی می نماید.

3-6. با توجه به روشی که طبق دستورالعمل تحلیل آحاد بها، باید برای پیش بینی ها مورد عمل باشد، عبارت زیر با درج شماره و تاریخ دستورالعمل مربوط، در زیر ماده ۲۹۰ هـ، شرایط خصوصی درج می شود.

3-7. نوع این پیمان طبق بخشنامه شماره ...... مورخ ...... سازمان برنامه و بودجه تعدیل می شود. شاخص مبنای پیمان دوره سه ماهه ...... سال ...... است.

3-8. در مواردی که روش خاصی برای تعدیل آنها لازم است، طبق دستورالعمل تعدیل آحاد بها، روش مناسب آن را دستگاه اجرایی پیشنهاد می نماید و پس از تصویب شورای عالی فنی، روش مصوب را در زیر ماده «۲۹- ه» شرایط خصوصی درج می نماید.

3-9. در موارد خاص، اگر تمام یا قسمتی از اقلام قرارداد مشمول تعدیل نباشد، عهده شمول تعدیل به آن در ماده «۲۹- ه» پیش بینی می شود.

3-10. در مورد نیاز برای پرداخت حقوق متخصصان خارجی یا تهیه مصالح و تجهیزات خاص از خارج، با توجه به مقررات ارزی شورا و سهمیه ارزی دستگاه اجرایی، با تعیین نرخ برابری ارز، به ترتیب، در مواد «۳۸ - الف» و «۳۸ - ب» شرایط خصوصی پیش بینی می شود.

3-11. در مواردی که به ماشین آلات و ابزار خاصی نیاز است که در داخل کشور نمی توان تهیه کرد، دستگاه اجرایی، با توجه به مقررات ارزی شورا و سهمیه ارزی که در اختیار دارد، نوع، تعداد، و مشخصات ماشین آلات مورد نیاز و اعتبار ارزی که برای آنها منظور اختصاص خواهد داد را در ماده «۳۸ - ج» شرایط خصوصی پیش بینی می نماید. پرداخت معادل ریالی این ماشین آلات و دیگر هزینه های خرید آنها به عهده پیمانکار است و مالکیت آنها متعلق به پیمانکار می باشد. در مواردی که به روش ترک مناقصه به پیمانکار ارجاع می شود، مفاد ماده «۳۸- ج» شرایط خصوصی آنها باید پیش از ارجاع کار به پیمانکار، به تأیید سازمان برنامه و بودجه برسد.

3-12. در پیمان هایی که دستگاه های اجرایی در نظر دارند به منظور ایجاد انگیزه برای تسریع در کار، هزینه تسریع کار به پیمانکار پرداخت نمایند، باید میزان و شرایط مورد نظر برای پرداخت آن را همراه با مشخصات اصلی کار، به سازمان برنامه و بودجه منعکس نمایند تا در صورت تصویب شرایط و میزان تسریع کار از سوی این سازمان، مراتب در ماده ۵۰- الف شرایط خصوصی پیمان مربوط درج شود.

3-13. مهندس مشاوری که مسئولیت نظارت بر اجرای کار را به عهده می گیرد، باید تمام صفحه های شرایط خصوصی را امضا و مهر کند.

3-14. به توجه به اینکه مجموعه بخشنامه ها و دستورالعمل های اجرایی طرح های عمرانی به پیمان ها در مفهوم هر یک از آنها مشخص شده است، بخشنامه ها و دستورالعمل های ناظر بر کار مورد نظر در هنگام ارجاع کار، باید جداگانه مورد عمل قرار گیرد.

فهرست کلی بخشنامه ها و دستورالعمل های اجرایی طرح های عمرانی معتبر

موافقتنامه

موضوع پیمان: ......

نام پیمانکار: ......

شماره: ......

تاریخ: ......

این موافقتنامه به همراه شرایط عمومی و دیگر مدارک الحاقی آن یک مجموعه غیر قابل تفکیک است و پیمان نامیده می شود، در تاریخ ...... بین ...... که در این پیمان کارفرما نامیده می شود، از یک سو و ...... که در این پیمان، پیمانکار نامیده می شود، از سوی دیگر طبق مقررات و شرایطی که در اسناد و مدارک این پیمان درج شده است، منعقد می گردد.

ماده 1. موضوع

موضوع پیمان، عبارتست از: ......

ماده 2. اسناد و مدارک

این پیمان، شامل اسناد و مدارک زیر است:

الف) موافقتنامه.

ب) شرایط عمومی.

ج) شرایط خصوصی.

د) برنامه زمانی کلی.

هـ) فهرست بها و مقادیر کار.

و) مشخصات فنی (مشخصات فنی عمومی، مشخصات فنی خصوصی)، دستورالعمل ها و استانداردهای فنی.

ز) نقشه ها.

اسناد تکمیلی که حین اجرای کار و به منظور اجرای پیمان، به پیمانکار ابلاغ می شود یا بین طرفین پیمان مبادله می گردد نیز جز اسناد و مدارک پیمان به شمار می آیند. این اسناد باید در چارچوب اسناد و مدارک پیمان تهیه شود. این اسناد، ممکن است به صورت مشخصات فنی، نقشه، دستور کار و صورت مجلس باشد.

در صورت وجود دوگانگی بین اسناد و مدارک پیمان، موافقتنامه پیمان بر دیگر اسناد و مدارک پیمان اولویت دارد. هرگاه دوگانگی مربوط به مشخصات فنی باشد، اولویت به ترتیب با مشخصات فنی خصوصی، نقشه های اجرایی و مشخصات فنی عمومی است و اگر دوگانگی مربوط به بهای کار باشد، فهرست بها بر دیگر اسناد و مدارک پیمان اولویت دارد.

ماده 3. مبلغ پیمان

مبلغ پیمان (به عدد) ...... و (به حروف) ...... ریال است. مبلغ پیمان، با توجه به اسناد و مدارک پیمان، تغییر می کند.

ضریب پیمان برابر است با ......

ماده 4. تاریخ تنفیذ، مدت، تاریخ شروع کار

الف) این پیمان از تاریخ مبادله آن (ابلاغ از سوی کارفرما) نافذ است.

ب) مدت پیمان ...... ماه است. این مدت، تابع تغییرات موضوع ماده ۳۰ شرایط عمومی پیمان است.

ج) تاریخ شروع کار، تاریخ تنظیم صورت جلسه تحویل کارگاه است که پس از مبادله پیمان، تنظیم می شود.

پیمانکار متعهد است از تاریخ تعیین شده برای شروع کار، در مدت ...... ماه نسبت به تجهیز کارگاه به منظور شروع عملیات موضوع پیمان، اقدام نماید.

ماده 5. دوره تضمین

حسن انجام عملیات موضوع پیمان، از تاریخ تحویل موقت یا تاریخ دیگری که طبق ماده ۳۹ شرایط عمومی تعیین می شود، برای ...... ماه از سوی پیمانکار، تضمین می گردد و طی آن به ترتیب ماده ۴۲ شرایط عمومی عمل می شود.

ماده 6. نظارت بر اجرای کار

نظارت بر اجرای تعهدات پیمانکار طبق اسناد و مدارک پیمان، از طرف کارفرما به عهده ...... به ...... شرایط عمومی ...... و واگذار شده است که با توجه به مواد ۳۳ شرایط عمومی انجام می شود.

ماده 7. نشانی دو طرف

نشانی کارفرما: ......

نشانی پیمانکار: ......

شرایط عمومی

فصل اول - تعاریف و مفاهیم

ماده 1. پیمان

پیمان، مجموعه اسناد و مدارکی است که در ماده 2، موافقتنامه پیمان، درج شده است.

ماده 2. موافقتنامه

موافقتنامه مستندی است که مشخصات اصلی پیمان، مانند مشخصات دو طرف، موضوع، مبلغ و مدت پیمان، در آن بیان شده است.

ماده 3. شرایط عمومی

شرایط عمومی، مفاد همین متن است که شرایط عمومی حاکم بر پیمان را تعیین می کند.

ماده 4. شرایط خصوصی

شرایط خصوصی، شرایط خاصی است که به منظور تکمیل شرایط عمومی، برای این پیمان، با توجه به وضعیت و ماهیت آن، تنظیم شده است. موارد درج شده در شرایط خصوصی، هیچگاه نمی تواند مواد شرایط عمومی را نقض کند.

ماده 5. برنامه زمانی اجرای کار

الف) برنامه زمانی کلی: برنامه ای است که در آن، زمان بندی کلی کارهای مورد پیمان بر حسب ماه، مشخص شده و در اسناد و مدارک پیمان درج شده است.

ب) برنامه زمانی تفصیلی: برنامه ای است که زمان بندی فعالیت های مختلف کارهای موضوع پیمان، به تفصیل و در چارچوب برنامه زمانی کلی، در آن آمده است.

ماده 6. کارفرما

کارفرما شخص حقوقی است که یک سوی انعقاد کننده پیمان است و عملیات موضوع پیمان را بر اساس اسناد و مدارک پیمان، به پیمانکار واگذار کرده است. نمایندگان و جانشین های قانونی کارفرما، در حکم کارفرما می باشند.

ماده 7. پیمانکار

پیمانکار شخص حقوقی یا حقیقی است که سوی دیگر انعقاد کننده پیمان است و اجرای موضوع پیمان را بر اساس اسناد و مدارک پیمان، به عهده گرفته است. نمایندگان و جانشین های قانونی پیمانکار، در حکم پیمانکار می باشند.

ماده 8. مدیر طرح

مدیر طرح، شخص حقوقی است که به منظور مدیریت اجرای کار، در چارچوب اختیارات تعیین شده در اسناد و مدارک پیمان، از سوی کارفرما به پیمانکار معرفی می شود.

ماده 9. مهندس مشاور، مهندس ناظر

الف) مهندس مشاور، شخص حقیقی یا حقوقی است که برای نظارت بر اجرای کار، در چارچوب اختیارات تعیین شده در اسناد و مدارک پیمان، از سوی کارفرما به پیمانکار معرفی می شود.

ب) مهندس ناظر، نماینده مقیم مهندس مشاور در کارگاه است و در چارچوب اختیارات تعیین شده در اسناد و مدارک پیمان به پیمانکار معرفی می شود.

ماده 10. رئیس کارگاه

رئیس کارگاه، شخصی حقیقی دارای تخصص و تجربه لازم است که پیمانکار، او را به مهندس مشاور معرفی می کند تا اجرای موضوع پیمان در کارگاه را سرپرستی کند.

ماده 11. پیمانکار جزء

پیمانکار جزء، شخصی حقیقی یا حقوقی است که تخصص در انجام کارهای اجرایی را دارد و پیمانکار برای اجرای بخشی از عملیات موضوع پیمان، با او قرارداد می بندد.

ماده 12. کار، کارگاه، تجهیز و برچیدن کارگاه

الف) کار، عبارت از مجموعه عملیات، خدمات یا اقدامات موردنیاز، برای آغاز کردن، انجام و پایان دادن عملیات موضوع پیمان است و شامل کارهای دائم است که باقی خواهد ماند و به عنوان موضوع پیمان تحویل کارفرما می گردد، و کارهای موقتی است که به منظور اجرا و نگهداری موضوع پیمان انجام می شود.

ب) کارگاه، محل یا محل هایی است که عملیات موضوع پیمان در آن اجرا می شود یا به منظور اجرای پیمان، با اجازه کارفرما از آن استفاده می کنند. کارگاه ها یا کارخانه های تولیدی خارج از محل ها و زمین های تحویلی کارفرما، که به منظور ساخت تجهیزات یا قطعاتی که در کار نصب خواهد شد مورد استفاده قرار می گیرد جزء کارگاه به شمار نمی آید.

ج) تجهیز کارگاه، عبارت از عملیات، اقدام ها و تدارکاتی است که باید به صورت موقت برای دوره اجرا انجام شود، تا آغاز کردن و انجام دادن عملیات موضوع پیمان، طبق اسناد و مدارک پیمان میسر شود.

د) برچیدن کارگاه، عبارت از جمع آوری مصالح، تجهیزات، تأسیسات و ساختمان های موقت، خارج کردن مواد زائد، مصالح، تجهیزات، ماشین آلات و دیگر تدارکات پیمانکار از کارگاه و تسطیح و تمیز کردن محل های تحویلی کارفرما می باشد.

ماده 13. مصالح، تجهیزات، مصالح و تجهیزات پایکار، ماشین آلات و ابزار، تأسیسات و ساختمان های موقت، وسایل

الف) مصالح، عبارت از مواد، اجناس و کالاهایی است که در عملیات موضوع پیمان مصرف یا نصب شده و در کار باقی می مانند.

ب) تجهیزات، عبارت از دستگاه ها و ماشین آلاتی است که در عملیات موضوع پیمان نصب شده و در کار باقی می مانند.

ج) مصالح و تجهیزات پای کار، عبارت از مصالح و تجهیزاتی است که پیمانکار، با توجه به اسناد و مدارک پیمان برای اجرای موضوع پیمان تهیه کرده و در محل یا محل هایی از کارگاه که در طرح جانمایی تجهیز کارگاه یا محل انباشت مصالح تعیین گردیده است، نگهداری و حفاظت می کند. مصالح و تجهیزات موجود در محل مصرف یا نصب نیز مصالح و تجهیزات پایکار نامیده می شود.

تبصره - قطعات پیش ساخته و تجهیزاتی که در اجرای موضوع پیمان با اجازه کارفرما و زیر نظر مهندس مشاور، در کارگاه ها یا کارخانه های تولیدی خارج از کارگاه ساخته شده است نیز در حکم مصالح و تجهیزات پایکار به شمار می رود.

د) ماشین آلات و ابزار، عبارت از دستگاه ها، تجهیزات، ماشین آلات، و به طور کلی، ابزارهای اجرای کار است که به منظور اجرای موضوع پیمان به صورت موقت به کار گرفته می شود.

ه) تأسیسات و ساختمان های موقت، عبارت از انواع ساختمان ها، محوطه سازی ها، انبارها، تأسیسات آب، برق، سوخت و مخابرات، شالوده دستگاه ها، و به طور کلی، تمام تأسیسات و بناهایی است که به صورت موقت، برای دوره اجرا تأمین شده و جزء کارهای تجهیز کارگاه به شمار می رود.

و) وسایل، عبارت از اثاثیه اداری، مسکونی، آشپزخانه و دیگر لوازم مورد نیاز است که برای دوره اجرا تأمین شده و جزء تجهیز کارگاه منظور می شود.

ماده 14. برآورد هزینه اجرای کار، مبلغ پیمان، مبلغ اولیه پیمان، مبلغ نهایی پیمان، ضریب پیمان، نرخ پیمان، مدت پیمان، مدت اولیه پیمان، متوسط کارکرد فرضی ماهانه

الف) برآورد هزینه اجرای کار، مبلغی است که به عنوان هزینه اجرای موضوع پیمان، به وسیله کارفرما محاسبه و اعلام شده است.

ب) مبلغ پیمان مبلغ درج شده در ماده 3 موافقتنامه به اضافه مبلغ ناشی از تغییر مقادیر کار و قیمت جدید است. مبلغ پیمان هنگام مبادله پیمان، همان مبلغ درج شده در ماده 3 موافقتنامه است که مبلغ اولیه پیمان نامیده می شود.

ج) مبلغ نهایی پیمان، مبلغ درج شده در ماده 3 موافقتنامه و تغییرات احتمالی است که براساس اسناد و مدارک پیمان، در آن ایجاد می شود.

د) ضریب پیمان، حاصل تقسیم مبلغ اولیه پیمان به مبلغ برآورد هزینه اجرای کار است.

ه) نرخ پیمان برای هر یک از اقلام کار عبارت از بهای واحد آن قلم کار در فهرست بهای منضم به پیمان با اعمال ضریب پیمان و ضریب های پیش بینی شده در فهرست بها و مقادیر کار است. در پیمان هایی که مشمول تعدیل آحاد بها هستند، نرخ پیمان، نرخ محاسبه شده به روش پیشگفته، پس از اعمال تعدیل آحادها می باشد.

و) متوسط کارکرد فرضی ماهانه، عبارت از: حاصل تقسیم مبلغ اولیه پیمان به مدت اولیه پیمان است.

ز) مدت پیمان یا مدت اجرای کار، مدت درج شده در بند ب ماده 4 موافقتنامه به اضافه تغییرات احتمالی است که براساس ماده 30 در آن ایجاد می شود. مدت پیمان هنگام مبادله پیمان، همان مدت درج شده در ماده 4 موافقتنامه است که مدت اولیه پیمان نامیده می شود.

ماده 15. روز، ماه، تاریخ ها، مفرد و جمع، عنوان ها

الف) روز و ماه، روز و ماه تقویمی و شمسی است.

ب) تاریخ ها طبق تقویم رسمی کشور است.

ج) هرگاه معنای عبارت ایجاب کند، کلمات مفرد معنای جمع و کلمات جمع معنای مفرد دارند.

د) عنوان های بکار رفته در متون موافقتنامه و شرایط عمومی و دیگر قسمت های اسناد و مدارک پیمان، صرفاً به منظور راهنمایی و آگاهی از مفاد اسناد و مدارک است و نمی توان در تفسیر اسناد و مدارک پیمان، از آنها استفاده کرد.

فصل دوم - تأییدات و تعهدات پیمانکار

ماده 16. تأییدات پیمانکار

موارد زیر را پیمانکار تایید می نماید:

الف) تمام اسناد و مدارک موضوع ماده 2 موافقتنامه را مطالعه نموده و از مفاد آن کاملاً آگاه شده است.

ب) نسبت به تعیین نیروی انسانی مورد نیاز و تدارک مصالح، تجهیزات، ماشین آلات و ابزار اجرای کار طبق مشخصات در محل یا از نقاط دیگر، اطمینان یافته است.

ج) محل اجرای کار را دیده و بررسی کرده است و از وضعیت آب و هوا، بارندگی و امکان اجرای کار در فصل های مختلف سال، با توجه به آمار 20 سال پیش از تاریخ ارائه پیشنهاد قیمت و در نظر گرفتن مدت اجرای کار، اطلاع یافته است.

د) از قوانین و مقررات مربوط به کار، بیمه های اجتماعی، مالیات ها، عوارض و دیگر قوانین و مقررات، که تا تاریخ تسلیم پیشنهاد معمول و مجری بوده است، کاملاً مطلع بوده و متعهد است که همه آنها را رعایت کند. در هر حال، مسئولیت عدم رعایت قوانین و مقررات یاد شده، بر عهده پیمانکار است.

ه) در تهیه پیشنهاد قیمت، سود مورد نظر خود و تمام هزینه های ناشی از مفاد بندهای بالا را در نظر گرفته و بعداً از هیچ بابت، حتی درخواست اضافه پرداختی ندارد.

به هر حال، پیمانکار تایید می نماید که هنگام تسلیم پیشنهاد، مطالعات کافی انجام داده و هیچ موردی باقی نمانده است که بعداً در مورد آن استناد به جهل خود نماید.

ماده 17. کارکنان

الف) پیمانکار متعهد است که عملیات موضوع پیمان را به وسیله افرادی که در کار خود تخصص و تجربه کافی دارند، انجام دهد. کسانی که در اجرای پیمان خدماتی برای پیمانکار انجام می دهند، کارکنان پیمانکار شناخته می شوند. اگر در اسناد و مدارک پیمان، استفاده از متخصصان خارجی پیش بینی شده باشد، پیمانکار متعهد است قبلاً وضعیت استخدام، مانند میزان حقوق و مزایا، مدت استخدام و محل اقامت و مشخصات آنها را به وسیله مهندس مشاور به اطلاع کارفرما برساند و با رعایت مقررات ذیربط و تأمین هزینه های مربوط، برای استخدام آنها اقدام کند. کارفرما ویزای لازم را برای استخدام متخصصان یاد شده فراهم می نماید. تشخیص لزوم و حدود نیاز توسط کارفرماست و این مساعدت از مسئولیت پیمانکار نمی کند.

ب) تأمین نیروی انسانی مورد نیاز و محل سکونت مناسب، آب آشامیدنی و غذای کافی برای آنها به عهده پیمانکار است.

پیمانکار باید برای تدارک دائمی آذوقه کارگران، اقدامات لازم به عمل آورد، بدون آنکه این اقدام برای وی حق انحصاری ایجاد کند و به آزادی کارگران در تأمین مواد مورد نیاز آنها، از هر منبعی که مایل به تحصیل آن باشند، محدودیتی وارد سازد. بهای آذوقه که بدین ترتیب از طرف پیمانکار تهیه می شود، نباید از بهای جنس مشابه در نزدیکترین شهر یا محل گرانتر باشد و پیمانکار نمی تواند هزینه های دیگری، مانند هزینه حمل را به قیمت های خرید اضافه کند.

ج) کارکنان ایرانی کارگاه باید دارای شناسنامه، کارکنان بیگانه کارگاه باید دارای پرونده اقامت و اجازه کار باشند.

د) پیمانکار نباید کارکنان شاغل کارفرما، وزارتخانه ها، سازمان ها و شرکت های دولتی و شهرداری ها را بدون اجازه مقام لازم ذیربط استخدام نماید. همچنین پیمانکار باید از به کار گماردن اشخاصی که استخدام آنها از نظر اداره وظیفه عمومی مجاز نیست، خودداری کند.

ه) پیمانکار موظف است که برای کارگران کارنامه کارکرد روزانه صادر کند و در اختیار آنان قرار دهد. مهندس ناظر می تواند از ادامه کار کارگران بدون کارنامه جلوگیری نماید.

و) پیمانکار متعهد است که دستمزد کارگران خود را طبق قانون کار مرتباً پرداخت کند. در صورتی که در پرداخت دستمزد کارگران تاخیری پیش آید، مهندس مشاور به پیمانکار اخطار می کند که طلب کارگران را پرداخت نماید در صورت استنکاف پیمانکار کارفرما می تواند دستمزد کارگران را برای ماه یا ماه هایی که صورت وضعیت آن به پیمانکار پرداخت شده است طبق کارنامه های کارگری که در دست کارگران و دارای امضای رئیس کارگاه است، با توجه به پرداخته های علی الحساب که به آنها شده است، با حضور نماینده مهندس مشاور و پیمانکار از محل مطالبات پیمانکار پرداخت کند و مبلغ پرداختی را به اضافه 15 درصد، به حساب بدهی پیمانکار منظور نمایید و اگر مطالبات پیمانکار کافی نباشد، از محل تضمین های پیمانکار تأمین کنند. در صورتیکه نماینده پیمانکار، با وجود اخطار مهندس مشاور، از حضور در برابر پرداخت ها خودداری کند، کارفرما پرداخت دستمزد را انجام می دهد، بدون اینکه پیمانکار حق اعتراضی نسبت به عمل و مبلغ پرداختی و تعداد کارگران و میزان استحقاقی آنان داشته باشد. در صورت تکرار تاخیر در پرداخت دستمزد کارگران به مدت بیش از یک ماه، برای ماهی که صورت وضعیت آن پرداخت شده است، کارفرما می تواند پیمان را فسخ نماید.

ز) پیمانکار باید تا حد ممکن، کارگران مورد نیاز خود را از بین ساکنان منطقه اجرای کار، که صلاحیت انجام کارهای موضوع پیمان را داشته باشند، انتخاب کند و به کار گمارد.

ح) پیمانکار موظف به اجرای مقررات بیمه های درمانی و اجتماعی، مقررات و دستورالعمل های حفاظت فنی و بهداشت کار است.

ط) در اجرای این پیمان، پیمانکار در مقابل کارفرما مسئول اعمال کارکنان خود است، هرگاه کارکنان و کارگران پیمانکار و پیمانکاران جزء، صلاحیت لازم برای انجام کار مربوط را نداشته باشند یا باعث اختلال نظم کارگاه شوند، مهندس مشاور یا مهندس ناظر، مراتب را برای بار اول به رئیس کارگاه تذکر می دهد، و در صورت تکرار می تواند از پیمانکار بخواهد متخلفان را برکنار کند. در اینصورت، پیمانکار موظف به اجرای این دستور است و حق ندارد بر کنار شدگان را بار دیگر در همان کارگاه به کار گمارد. اجرای این دستور از مسئولیت های پیمانکار نمی کاهد و ایجاد حقی برای او نمی کند.

ماده 18. مسئولیت حسن انجام کار، برنامه کار، گزارش پیشرفت کار، هماهنگی با دیگر پیمانکاران، رئیس کارگاه

الف) پیمانکار مسئولیت کامل حسن اجرای کارهای موضوع پیمان را طبق اسناد و مدارک پیمان به عهده دارد.

ب) پیمانکار متعهد است که سازمان، روش اجرا و برنامه زمانی تفصیلی اجرای کار را طبق نظر مهندس مشاور بر اساس نقشه های موجود و برنامه زمانی کلی تهیه کند و ظرف یک ماه از تاریخ مبادله پیمان یا مدت دیگری که در اسناد و مدارک پیمان تعیین شده است، تسلیم مهندس مشاور نماید تا پس از اصالح و تصویب کارفرما برای اجرا به پیمانکار ابلاغ شود. اگر در اسناد و مدارک پیمان، جزئیاتی برای چگونگی تهیه برنامه زمانی تفصیلی و بهنگام کردن آن تهیه شده باشد، پیمانکار ملزم به رعایت آن می باشد.

ج) در صورتیکه در حین اجرای کار، پیمانکار تشخیص دهد که تغییراتی در برنامه زمانی تفصیلی ضروری است، موظف است که پیش از رسیدن موعد انجام کارهایی که به نظر او باید در برنامه آن تغییر داده شود، مراتب را با ذکر دلیل به مهندس مشاور اطلاع دهد. مهندس مشاور، تغییرات مورد تقاضای پیمانکار را در چارچوب برنامه زمانی کلی رسیدگی می کند و آنچه را که مورد قبول است، پس از تصویب کارفرما، به پیمانکار ابلاغ می کند. بدیهی است که این تغییرات در حدود مندرجات پیمان، از میزان تعهدات و مسئولیت های پیمانکار نمی کاهد.

اگر تغییر برنامه زمانی تفصیلی از سوی مهندس مشاور مطرح شود، پیمانکار با توجه به نظر مهندس مشاور، تغییرات برنامه زمانی تفصیلی را تهیه می کند و به شرح پیشگفته، برای طی مراتب بررسی و تصویب تسلیم مهندس مشاور می نماید.

د) پیمانکار متعهد است که هماهنگی لازم با دیگر پیمانکاران یا گروه های اجرایی مربوط به کارفرما، که به نحوی با موضوع قرارداد مرتبط هستند، به عمل آورد. برنامه ریزی چگونگی این هماهنگی توسط مهندس مشاور به پیمانکار ابلاغ می شود.

ه) پیمانکار متعهد است که در پایان هر ماه، گزارش کامل کارهای انجام شده در آن ماه را تهیه نماید. شکل و چگونگی تهیه گزارش را مهندس مشاور تعیین می کند. این گزارش، شامل مقدار و درصد فعالیت های انجام شده، میزان پیشرفت یا تأخیر نسبت به برنامه زمانی تفصیلی، مشکلات و مراتب اجرایی، نرخ و مقدار مصالح و تجهیزات وارد شده به کارگاه، تعداد و نرخ ماشین آلات موجود و آماده بکار، تعداد و تخصص نیروی انسانی موجود و دیگر اطلاعات لازم می باشد. در صورتی که جزئیات دیگری برای چگونگی تهیه گزارش پیشرفت کار در اسناد و مدارک پیمان تعیین شده باشد، پیمانکار موظف به رعایت آن است.

و) پیمانکار متعهد است که یک نسخه از برنامه، نمودارها و گراف پیشرفت کار را در کارگاه آماده داشته باشد؛ در صورت لزوم مهندس مشاور و کسانی که اجازه بازدید از کارگاه را دارند از آن استفاده کنند.

ز) پیمانکار باید پیش از آغاز عملیات، شخص واجد صلاحیتی را که مورد قبول مهندس مشاور باشد، به عنوان رئیس کارگاه معرفی نمایند. رئیس کارگاه باید در اکثر اوقات در کارگاه حاضر باشد و عملیات اجرایی، با مسئولیت و نظارت او انجام شود. اگر ضمن کار معلوم شود رئیس کارگاه قادر به انجام وظایف خود نیست، مهندس مشاور، با ذکر دلیل، درخواست تعویض او را از پیمانکار خواهد کرد و پیمانکار مکلف است ظرف یک ماه، شخص واجد صلاحیت دیگری را که مورد قبول مهندس مشاور باشد، معرفی کند.

پیمانکار باید به منظور اجرای کار و دریافت دستورکارها و نقشه ها از مهندس مشاور و همچنین برای تنظیم صورت وضعیت های موقت، اختیارات کافی به رئیس کارگاه بدهد. هر نوع اختلاف و اخطاری که مربوط به اجرای کار باشد و از طرف مهندس مشاور یا نماینده او به رئیس کارگاه ابلاغ شود، در حکم ابلاغ به پیمانکار است.

پیمانکار می تواند، در صورت لزوم، رئیس کارگاه را عوض کند، مشروط به اینکه پیش از تعویض، مراتب را به اطلاع مهندس مشاور برسان و صلاحیت جانشین او مورد قبول نامبرده باشد.

ماده 19. کنترل نقاط نشانه، پیاده کردن نقشه ها، اندازه گیری ها

الف) پیمانکار، پیش از آغاز عملیات موضوع پیمان، باید نقاط نشانه و مبدأ را از لحاظ تطبیق با نقشه ها کنترل نماید و در صورتی که اختلافی موجود نباشد، درستی آنها را تأیید و اعلام دارد و در صورتی که اختلافی وجود داشته باشند، مراتب را به اطلاع مهندس مشاور برساند تا وضع موجود با مهندس مشاور و کارفرما صورت مجلس شود و ملاک شروع عملیات قرار گیرد. بدیهی است که پس از آغاز عملیات، هیچگونه اعتراضی از جانب پیمانکار در این زمینه پذیرفته نیست.

پس از تحویل هر قسمت از کارگاه، پیمانکار باید بی درنگ، نقاط نشانه و مبدأ و همچنین علائم مربوط به آنها را با بتن یا مصالح بنایی تثبیت نماید و در طول مدت اجرای کار تا تحویل موقت، به هزینه خود، حفظ و نگهداری کند.

ب) پیمانکار متعهد است که نقشه ها، امتدادها و محورها را با نظارت مهندس مشاور پیاده کند و درستی آنها را با مهندس مشاور صورت مجلس کند. در صورتی که هنگام پیاده کردن نقشه ها، امتدادها و محورها، اختلافی در مورد تراز زمین طبیعی با تراز آنها در مدارک فنی مشاهده شود، وضع موجود را پیمانکار و مهندس مشاور و کارفرما صورت مجلس می کنند.

تراز کف پی ها و زیرسازی راه ها و تمام عملیاتی که پس از انجام کار پوشیده می شوند و بعداً مرئی نیستند، یا به هر صورت، کنترل و اندازه گیری کامل آنها میسر نباشد، باید پیش از پوشیده شدن یا از بین رفتن آثار آنها صورت مجلس شود و به امضای مهندس ناظر و رئیس کارگاه برسد. این صورت مجلس ها، ملاک اندازه گیری ها در تنظیم صورت وضعیت است. اگر پیمانکار عملیاتی را که باید مورد آزمایش و بازدید قرار گیرد و تأیید شود، پیش از آنکه اقدامات پیشگفته انجام شود بپوشاند، موظف است قسمت های انجام شده را به هزینه خود برداشته و پس از انجام آزمایش ها و بازدیدهای لازم و تأیید انجام کار از سوی مهندس ناظر، به هزینه خود، نسبت به پوشش مجدد و اصالح کار اقدام کند.

ج) اندازه گیری ها براساس نقشه های اجرایی، دستورکارهای اجرا شده و صورتجلسه ها، که شامل کروکی های لازم و روشن است، انجام می شود.

ماده 20. تجهیز کارگاه، تدارک مصالح، تجهیزات و ماشین آلات

الف) پیمانکار موظف است که پس از تحویل گرفتن کارگاه، با توجه به مدت تعیین شده برای تجهیز، طرح جانمایی تجهیز کارگاه را مشخص کرده و پس از تأیید مهندس مشاور، آن را مبنای تجهیز کارگاه قرار دهد. تأمین آب، برق، سوخت و مخابرات، و به طور کلی، تجهیز کامل کارگاه به نحوی که برای اجرای کار طبق اسناد و مدارک پیمان لازم است، به عهده پیمانکار می باشد. مگر آنکه در اسناد و مدارک پیمان، ترتیب دیگری پیش بینی شده باشد.

ب) تأمین نیروی انسانی، مصالح و تجهیزات، ماشین آلات و ابزار به عهده پیمانکار است، مگر آنکه در اسناد و مدارک پیمان ترتیب دیگری پیش بینی شده باشد.

مصالح و تجهیزاتی که پیمانکار برای انجام عملیات موضوع پیمان تهیه و در کارگاه نگهداری می کند، باید به قرار زیر باشد:

1- اگر منابع تهیه مصالح و تجهیزات در اسناد و مدارک پیمان تعیین شده یا تقریباً معین شود، باید از همان منابع تهیه گردد. نمونه یا کاتالوگ فنی مصالح باید از نظر تطبیق با مشخصات فنی، پیش از سفارش، به تأیید مهندس مشاور برسد. در هر حال، از نظر مرغوبیت باید کاملاً طبق مشخصات فنی باشد و مورد تأیید مهندس مشاور قرار گیرد.

2- عدم تعیین منابع تهیه مصالح و تجهیزات در اسناد و مدارک پیمان یا عدم ضمانت اجرا، از تعهدات پیمانکار در قبال تهیه مصالح و تجهیزات مرغوب و کافی نمی کاهد. بدین روی، پیمانکار موظف است با مطالعه کافی نسبت به امکانات محلی و کیفیت منابع تهیه مصالح و تجهیزات، نظر و پیشنهاد خود را تسلیم مهندس مشاور کند. در صورتی که استفاده از این قبیل منابع مورد موافقت مهندس مشاور و کارفرما قرار گیرد اقدام به تهیه و حمل آنها نماید. بدیهی است که کارفرما این حق را دارد که منابع تهیه مصالح را تا حدی که ممکن است تغییر دهد و پیمانکار موظف به رعایت آن می باشد. اگر به مناسبت تغییر محل، اضافه یا کسر هزینه ای بابت تغییر مسافت حمل یا عوامل دیگر ایجاد شود، تفاوت بها، به اقتضای مورد، از پیمانکار کسر یا به او پرداخت می شود. پیمانکار ملزم به رعایت مقررات مربوط به استخراج و بهره برداری شن و ماسه و دیگر مصالح معدنی است.

3- نوع، مقدار و تاریخ ورود مصالح و تجهیزات به کارگاه باید با مهندس ناظر صورت مجلس شود. مصالح باید به طور مرتب به نحوی انبار شود که تمام آن به سهولت قابل بازرسی، شمارش و اندازه گیری باشد. انبار مصالح باید از هر لحاظ قابل حفاظت بوده تا مصالح از عوامل جوی و عوامل دیگر مصون باشد.

4- هرگاه بعضی از مصالح و لوازم در داخل کشور در انحصار دولت باشند، کارفرما تسهیلات لازم برای تهیه آن مصالح و لوازم را فراهم می کند. اگر تهیه بعضی از مصالح یا لوازم، طبق مشخصات ذی ربط در داخل کشور میسر نباشد و ورود آنها هم از طرف دولت ممنوع شده یا بشود، کارفرما یا خودش اجازه ورود مصالح و لوازم مزبور را برای پیمانکار تحصیل می کند یا مشخصات را تغییر می دهد.

5- در مواردی که باید مصالح و تجهیزاتی باید به وسیله پیمانکار از خارج کشور تهیه شود، کارفرما اجازه ورود آنها را از سازمان های ذی ربط به هزینه پیمانکار تحصیل می نماید. هرگاه ضمن اجرای کار، محدودیت های جدیدی پیش آید که به علت آن، پیمانکار نتواند مصالح و تجهیزات مورد نیاز اجرای کار را در مدتی که برنامه پیشرفت کار ایجاب می کند، از خارج کشور تهیه و وارد کند، مراتب را با ذکر دلیل و ارائه اسناد از طریق مهندس مشاور به اطلاع کارفرما می رساند تا با توجه به برنامه زمانی اجرای کار، کارفرما در مورد چگونگی تأمین این قبیل مصالح و تجهیزات، تصمیم گیری نماید.

6- در صورتیکه در اسناد و مدارک پیمان، مشخصاتی برای ماشین آلات و ابزار اجرای کار تعیین شده باشد، پیمانکار باید آنها را طبق مشخصات تعیین شده تأمین کند. هرگاه به نظر مهندس مشاور، ماشین آلات و ابزار موجود پیمانکار، برای اتمام کار در مدت پیمان کافی نیست یا مشخصات آنها برای اجرای کار، مناسب نیست، مراتب را به پیمانکار ابلاغ می کند. پیمانکار مکلف است که ماشین آلات و ابزار خود را طبق نظر مهندس مشاور و در مدتی که نامبرده تعیین می نماید، تکمیل و تقویت کنند، بدون اینکه برای این کار، ادعای خسارت یا هزینه های اضافی از کارفرما داشته باشد.

7- پیمانکار نمی تواند ماشین آلات و ابزاری را که برای انجام عملیات لازم است از کارگاه خارج کند. در مورد بیرون بردن ماشین آلاتی که در کارگاه مورد نیاز نیست، پیمانکار، تقاضای بیرون بردن ماشین آلات مازاد را به مهندس مشاور تسلیم می کند. مهندس مشاور، به تقاضای او رسیدگی می کند، و در صورتی که موجه باشد، اجازه خروج می دهد.

8- در صورتی که طبق اسناد و مدارک پیمان، تأمین اقلامی از تجهیزات که پیمانکار باید نصب کند و به صورت دائم در کار باقی بماند، در تعهد کارفرما باشد، پیمانکار مسئول نقص احتمالی این تجهیزات نیست، مگرآنکه ثابت شود که نقص آنها مربوط به کار پیمانکار است.

9- اگر در اسناد و مدارک پیمان، تکلیفی برای تعیین غدیر، مسکن و دفتر کارکنان کارفرما، مهندس مشاور و آزمایشگاه در محل کار به پیمانکار گذاشته شود، پیمانکار موظف به تأمین آنها، طبق شرایط پیش بینی شده، می باشد.

ماده 21. حفاظت از کار و شخص ثالث، بیمه کار، مراقبت های لازم

الف) پیمانکار از روز تحویل کارگاه تا روز تحویل موقت عملیات موضوع پیمان، مسئول حفظ و نگهداری کارهای انجام شده، مصالح، تجهیزات، ماشین آلات و ابزار، زمین ها، راه ها، تأسیسات و بناهایی می باشد که زیر نظر و مراقبت او قرار دارد، و به همین منظور، اقدامات لازم را برای نگهداری و حفاظت آنها در داخل کارگاه در مقابل عوامل جوی و طغیان آب رودخانه ها و سیل و حریق و مانند اینها به عمل می آورد.

ب) پیمانکار در چارچوب مقررات و دستورالعمل های حفاظت فنی و بهداشت کار، مسئول خسارت های وارد شده به شخص ثالث در محوطه کارگاه است، و در هر حال، کارفرما در این مورد هیچ مسئولیتی به عهده ندارد. کارفرما و مهندس مشاور می توانند در صورت مشاهده عدم رعایت دستورالعمل های حفاظت فنی و بهداشت کار، دستور توقف بخشی از کار را که دارای ایمنی لازم نیست تا برقراری ایمنی طبق دستورالعمل های یاد شده صادر نمایند. در این حالت، پیمانکار حق مطالبه خسارت در اثر دستور توقف کار را ندارد.

پیمانکار متعهد است که تدابیر لازم برای جلوگیری از وارد شدن خسارت و آسیب به اموال مجاور اتخاذ نماید، و اگر در اثر سهل انگاری او خسارتی به اموال و تأسیسات مجاور یا محصول آنها وارد آید، پیمانکار مسئول جبران آن می باشد.

ج) پیمانکار مکلف است که پیش از شروع کار، تمام یا آن قسمت از کارهای موضوع پیمان را که در اسناد و مدارک پیمان تعیین شده است، در مقابل مواردی از حوادث مذکور در اسناد یاد شده به نفع کارفرما نزد مؤسسه ای که مورد قبول کارفرما باشد بیمه نموده و بیمه نامه ها را به کارفرما تسلیم کند. بیمه نامه ها باید تا تاریخ تحویل موقت اعتبار داشته باشد، اما زمانی که تحویل موقت انجام نشده است، پیمانکار مکلف است که بیمه نامه را تا مدتی که لازم است تمدید کند. کارفرما حق بیمه های مربوط به بیمه به شرح پیشگفته را در مقابل ارائه اسناد صادر شده از سوی بیمه گر عیناً به بیمه گر پرداخت می کند. آن قسمت از حق بیمه ها که مربوط به مدت تأخیر غیر مجاز پیمانکار می باشد، به حساب بدهی پیمانکار منظور می شود.

در صورت بروز حادثه ای که باعث از بین رفتن تمام یا قسمتی از کارهای انجام یافته و مصالح و تجهیزات پایکار شود، پیمانکار موظف است که فوراً مراتب را به کارفرما و مهندس مشاور و طبق مقررات بیمه به بیمه گر اطلاع دهد، سپس طبق دستور کارفرما و مهندس مشاور، کارها را به حالت اولیه باز گرداند. برنامه زمانی انجام کارهای پیشگفته توسط پیمانکار تهیه می گردد و پس از تأیید مهندس مشاور و کارفرما به اجرا در می آید. کارفرما خسارت های وارد شده به کارها را که بیمه شده است از بیمه گر وصول می نماید و مبلغ وصول شده از بیمه گر را برای تجدید عملیات به تناسب پیشرفت کار و طبق هزینه های تمام شده، اعم از هزینه های مستقیم و غیرمستقیم (بالاسری)، با تأیید مهندس مشاور به تدریج تا عودت کار به حالت اولیه به پیمانکار پرداخت می کند. کارفرما باید کارهای موضوع پیمان را به نحوی بیمه کند که در صورت بروز حادثه، خسارت دریافتی از بیمه گر برای عودت کارها به حالت اولیه کافی باشد. در صورتیکه تکلیف بیمه کار در اسناد و مدارک پیمان تعیین نشده باشد، پیش از شروع کار، پیمانکار چگونگی بیمه کار را از کارفرما استعلام می نماید و کارفرما در مدت 10 روز کارها و حوادث مشمول بیمه را تعیین و به پیمانکار ابلاغ می کند تا پیمانکار طبق مفاد این بند، در مورد بیمه کار اقدام کند.

اگر کارفرما عملیات موضوع پیمان را بیمه نکند، در صورت وقوع حادثه، جبران خسارت های وارد شده به عهده او می باشد.

پیمانکار موظف است که تمام ساختمان ها و تأسیسات موقت، ماشین آلات، ابزار و وسایل کارگاه را، که متعلق به او یا در اختیار اوست و برای انجام عملیات موضوع پیمان به کار می گیرد، به هزینه خود بیمه کند و رونوشت بیمه نامه ها را به کارفرما تسلیم نماید. ماشین آلات و ابزاری را که کارفرما در اختیار پیمانکار قرار می دهد کارفرما بیمه می کند.

پیمانکار موظف است که روشنایی قسمت هایی از داخل کارگاه را که باید روشن باشد تأمین کند، همچنین تمام علائم راهنمایی و رانندگی و وسایل حفاظتی، و در صورت لزوم حصارکشی را فراهم نمایند و تعداد کافی نگهبان و مراقب در هر جا که لازم باشد، بگذارد.

پیمانکار متعهد است که عملیات اجرایی خود را طوری انجام دهند که راه عبور مناسبی در پیاده رو و سواره رو برای عابرین و رانندگان و وسایل نقلیه همیشه به ماند و مصالح خود را در محل هایی انبار کند که موجب ناراحتی عابرین، یا رانندگان نشود. استفاده از ماشین آلات و ابزار در ساعات عادی کار، و در نتیجه صدای آنها و همچنین استفاده از راه های اصلی به منظور انجام عملیات، مزاحم تلقی نمی شود.

در مواردی که اجرای کار ایجاب نمی کند که قسمتی از سواره رو، یا پیاده رو برای مدت معین بسته شود، پیمانکار باید به سبک مجهزی که به اطلاع مهندس مشاور یا مهندس ناظر به لحاظ مسدود شدن آن ها باشد، به ترتیب مذکور در ماده «29- ه» شرایط خصوصی درج می نماید.

3-9. ار مورد نيا براي پرداخ حقوخ متخصصان خارجي يا تهيه مصالح و تجهيهزات خهاص ا خهارگ، بها توجه به مقررات ار ي شور و سهميه ار ي دستگاه اجرايي، با تعييا نهرخ برابهري ار ، بهه ترتيهب، در مهواد «38 - الف »و «38 - ب».شرايط خصوصي پيش بيني مي شود.

3-10. در ارهايي ه به ماشيا آالت و ابزا خاصي نيا اس ه در داخل شهور نمهي تهوان ،تهاميا هرد دستگاه اجرايي، با توجه به مقررات ار ي شور و سهميه ار ي ه در اختيار دارد، نوع تعهداد، و مشخصهات ماشهيا آالت مورد نيا و اعتبار ار ي ه براي ايا منظور اختصهاص خواههد داد را در مهاده «38 - ج» شهرايط خصوصهي پيش بيني مي نمايد. پرداخ معادل ريال ي ايا ماشيا آالت و ديگر هزينه هاي خريد آنها به عههده پيمانكهار اسه و مالكي آنها متعلق به پيمانكار مي باشد . در ارهايي ه به روش ترك مناقصه بهه پيمانكهار ارجهاع مهي شهود، مفهاد ماده «38- ج»شرايط خصوصي آنها بايد پيش ا ارجاع ار به پيمانكار، به ت،ييد سا مان برنا.مه و بودجه برسد.

3-11. در پيمانهايي ه دستگاههاي اجرايي در نظر دارند به منظور ايجاد انگيزه براي تسريع در ار ، هزينه تسريع ار به پيمانكار پرداخ نند ، بايد ميزان و شرايط مورد نظر براي پرداخ آن را همراه با مشخصات اصلي ار، به سا مان برنامه و بودجه منعكس نمايند تا در صورت تصويب شرايط و ميزان تسريع ار ا سوي ايا سا مان ، مراتب در ماده50.الف شرايط خصوصي پيمان مربو درگ شود.

3-12. مهنههدس مشههاوري ههه مسههئولي نظههارت بههر اجههراي ههار را بههه عهههده مههي گيههرد، بايههد تمهها.صفحه هاي شرايط خصوصي را امضا و مهر ند.

3-13. بهها توجهه ه بههه اينكههه شههمول بخشههنامه ههها و دسههتورالعملهاي اجرايههي طرحهههاي عمرانههي بههه پيمانههها در مفههاد هههر يههك ا آنههها مشههخص شههده اسهه ، بخشههنامه ههها و دسههتورالعملهاي نافههذ بر ههار مههورد نظههر در مههان.ارجاع ار، بايد جداگانه مورد عمل قرار گيرد.

ماده 22. ترتیب گردش مدارک، نقشه ها و ابلاغ دستورکارها

الف) تمام نقشه ها، مشخصات، دستورالعمل ها و استانداردهای فنی که دارای مهر و امضای مهندس مشاور است، به تعداد نسخه های درج شده در اسناد و مدارک پیمان و در صورتیکه در اسناد و مدارک پیمان تعداد نسخه معین نشده باشد، در دو نسخه بدون دریافت هزینه در اختیار پیمانکار قرار می گیرد. در صورت نیاز پیمانکار، نسخه های اضافی به هزینه او تکثیر می شود.

پیمانکار باید یک نسخه از نقشه ها و مشخصات، با آخرین تغییرات آنها را همیشه در کارگاه نگهداری کند، تا در صورت لزوم به منظور بازرسی کارهای اجرا شده در اختیار مهندس مشاور، کارفرما یا نمایندگان آنها قرار گیرد. نسخه اصل نقشه ها و مدارک، تا پایان کار نزد مهندس مشاور باقی می ماند.

ب) پیمانکار موظف است که پیش از آغاز هر قسمت از کار، تمام نقشه ها، دستورالعمل ها و دیگر اسناد و مدارک فنی مربوط به آن قسمت را با دقت مطالعه کند و اندازه های درج شده در نقشه ها را کنترل نماید، به نحوی که هیچگونه ابهامی از نظر چگونگی اجرای کار برای خود و کارکنانش باقی نماند. به طورکلی، کمبود نقشه برای هر قسمت از کار هرگز از تعهدات پیمانکار مبنی بر اجرای کامل کار نمی کاهد. در صورت مشاهده اشتباه در اندازه ها یا هرگونه اشکال در مدارک، نقشه ها یا دستورالعمل ها پیمانکار باید به موقع رفع نقص آنها را از مهندس مشاور درخواست کند. مهندس مشاور موظف است که با توجه به برنامه زمانی اجرای کار، برای تکمیل نقشه ها و ابلاغ به پیمانکار اقدام کند.

ج) هرگاه پیمانکار در مورد درستی بعضی از نقشه ها و محاسبات یا دستور کارها یا مشخصات مصالح و تجهیزاتی که باید به دستور کارفرما از منابع معینی تهیه شود، ایرادی داشته باشد، باید با توجه به برنامه زمانی تفصیلی مراتب را با ذکر دلیل به اطلاع مهندس مشاور برساند. در صورتی که مهندس مشاور، درستی مدارک پیشگفته را تأیید کند، ولی پیمانکار همچنان نسبت به آنها ایراد داشته باشد، پیمانکار باید موضوع را به کارفرما منعکس نماید و پس از دریافت نظر کارفرما، طبق نظر او عمل کند. در چنین حالتی، پیمانکار فقط مسئول اجرای درست کار است و در مورد صحت نقشه ها، مشخصات، محاسبات و دستور کارهای مربوط، مسئولیتی ندارد. هزینه رفع عیب و نقص در چنین مواردی به عهده پیمانکار نمی باشد.

د) پیمانکار، نقشه های کارگاهی را که نقشه های جزئیات ساخت قطعات و قسمت هایی از کار است، در صورت نیاز ضمن اجرای کار، بر اساس نقشه های اجرایی، مشخصات فنی و دستورالعمل سازندگان، تهیه می کند و در سه نسخه، که یک نسخه آن قابل تکثیر می باشد، تسلیم مهندس مشاور می نماید. مهندس مشاور، نقشه های یاد شده را پس از بررسی و اصالح لازم، تأیید و در یک نسخه به پیمانکار ابلاغ می کند. نسخه قابل تکثیر این مدارک نزد مهندس مشاور نگهداری می شود.

ه) نقشه های چون ساخت، نقشه های کارهای انجام شده به نحوی که اجرا شده اند، می باشند و شامل تمام نقشه های اجرایی، اعم از تغییر یافته یا بدون تغییر است. پیمانکار باید نقشه های چون ساخت را به تدریج و به نظر مهندس مشاور، در سه نسخه که یک نسخه از آن قابل تکثیر باشد تهیه کند و برای بررسی و تأیید، به مهندس مشاور بدهد. مهندس مشاور یک نسخه از نسخه های چون ساخت تأیید شده را در اختیار پیمانکار قرار می دهد.

و) پیمانکار باید مشخصات فنی، نقشه ها و دستورالعمل های نصب، راه اندازی و بهره برداری تجهیزاتی را که تأمین آنها به عهده اوست، از سازنده آنها بگیرد و در دو نسخه، به مهندس مشاور بدهد. مهندس مشاور، براساس مدارک سازنده، نقشه های اجرایی محل استقرار تجهیزات یاد شده را تهیه و برای اجرا به پیمانکار ابلاغ می کند.

ز) مهندس مشاور، تمام موافقت ها، معرفی ها، تصویب ها، اخطارها و دستور کارها را به صورت کتبی، به پیمانکار ابلاغ می کند و در صورت لزوم، به نحو پیش بینی شده در اسناد و مدارک پیمان، به تأیید کارفرما نیز می رساند و سپس به پیمانکار ابلاغ می کند. پیمانکار پس از وصول دستور کارها، می تواند برای اصالح آنها اظهار نظر کند. اما در هر حال، موظف به اجرای چنین دستور کارهایی است.

در صورت صدور دستور کار شفاهی از سوی مهندس مشاور، پیمانکار می تواند درخواست ابلاغ کتبی آنها را بنماید و مهندس مشاور نیز موظف است که دستور کارها را کتبی به پیمانکار ابلاغ کند، در غیر این صورت، این دستور کارها برای پیمانکار معتبر نیست.

مهندس مشاور یک نسخه رونوشت از تمام نامه های ابلاغی، همراه با نقشه ها، دستور کارها و صورت جلسه ها را برای کارفرما ارسال می کند.

ح) پیش از تحویل موقت کار طبق ماده ۳۹، پیمانکار دستورالعمل های راه اندازی، راهبری، تعمیر و نگهداری را همراه با نقشه های چون ساخت در سه نسخه، که یک نسخه آن قابل تکثیر می باشد، به مهندس مشاور می دهد. مدارک یاد شده باید به نحوی باشد که راهبری، تعمیر و نگهداری تمام قسمت های موضوع پیمان به سهولت انجام شود. در صورتی که در اسناد و مدارک پیمان، تعداد نسخه یا مشخصات ویژه ای برای مدارک موضوع این بند تعیین شده باشد، طبق آن عمل می شود.

ماده 23. حفاظت تأسیسات زیربنایی و تغییر وضع آنها

پیمانکار باید عملیات موضوع پیمان را به نحوی اجرا کند که به تأسیسات زیربنایی موجود در کارگاه، مانند خطوط آب، برق، گاز، مخابرات و مانند اینها آسیبی وارد نشود. هرگاه در اثر عمل پیمانکار، به تأسیسات زیربنایی خسارتی وارد شود، پیمانکار متعهد است که هزینه تعمیر و برقراری مجدد آنها را بپردازد. هرگاه پیمانکار نسبت به جبران خسارت وارد شده اقرار و اقدامی به عمل نیاورد، کارفرما می تواند به ترتیب ماده 32 از محل مطالبات پیمانکار خسارت و هزینه آن را به اضافه 15 درصد به حساب بدهی پیمانکار منظور نماید و پیمانکار، از این بابت، حق هیچگونه اعتراضی را ندارد.

در صورتیکه وضعیت تأسیسات زیربنایی در اسناد و مدارک پیمان مشخص نشده باشد، پیمانکار باید قبل از آغاز عملیات، تعیین وضعیت آنها را از مهندس مشاور استعلام نماید و پس از اطلاع از نظر مهندس مشاور، برای عملیات حفاری اقدام نماید. بدین ترتیب مسئولیت پیمانکار در مورد به روز آوردن هرگونه خسارت و هزینه های پیشگفته در مورد تأسیسات زیربنایی، منحصر به آن است که نوع، محل یا مسیر تأسیسات مزبور به اطلاع پیمانکار رسیده یا در اسناد و مدارک پیمان مشخص شده باشد.

هرگاه اجرای عملیات موضوع پیمان، تغییر وضعیت تأسیسات یاد شده را ایجاب نماید، پیمانکار به اطلاع کارفرما و با هماهنگی مقامات ذی ربط، برای تغییر وضعیت آنها اقدام نماید. هزینه های مربوط به عملیات یاد شده، به عهده کارفرماست.

ماده 24. واگذاری، پیمانکاران جزء

الف) پیمانکار حق واگذاری پیمان به دیگران را ندارد.

ب) پیمانکار می تواند به منظور تسهیل و تسریع در اجرای قسمتی یا قسمت هایی از عملیات موضوع پیمان، پیمان هایی با پیمانکاران جزء ببندد، مشروط به آنکه آنها را به واگذاری کار به دیگران ممنوع نماید. در صورتیکه در اسناد و مدارک پیمان، کارفرما، لزوم تأیید صلاحیت پیمانکاران جزء را پیش بینی کرده باشد، پیمانکار موظف است تأیید کارفرما را در این مورد تحصیل نماید. این واگذاری نباید به پیشرفت کار طبق برنامه زمانی اجرای کار لطمه ای بزند، و به هر حال، از مسئولیت و تعهدات پیمانکار نمی کاهد.

پیمانکار مسئول تمام عملیاتی است که توسط پیمانکاران جزء یا کارگران آن ها انجام می شود. در پیمان هایی که بین پیمانکار و پیمانکاران جزء بسته می شود، در صورت بروز اختلاف بین آن ها، کارفرما حق دارد، در صورت اقتضای امر، به مورد اختلاف رسیدگی نماید. پیمانکار و پیمانکار جزء نیز نمی توانند از نظارت کارفرما در این مورد جلوگیری کنند. کارفرما در این مورد قطعی است و تعهد می نماید که الزامات آن را اجرا نماید.

هرگاه در پرداخت مطالبات پیمانکاران جزء، به توجه به شرایط درج شده در پیمان آن ها، تاخیری روی دهد، در صورت وصول پیمانکار جزء، تعهدات خود را بر اساس پیمان تنظیم شده خود با پیمانکار اعلام داده و مدارک آن را تسلیم نماید و پیمانکار نیز از پرداخت آن خودداری کند، کارفرما می تواند بنا بر تقاضای پیمانکار جزء، با حضور نماینده پیمانکار، به کار او رسیدگی کند. اگر در اثر این رسیدگی، پیمانکار جزء طلبکار شناخته شود و پیمانکار از پرداخت آن خودداری کند، کارفرما حق دارد طلب پیمانکار جزء را برای کارهایی که صورت وضعیت آن به پیمانکار پرداخت شده است، از محل مطالبات پیمانکار بپردازد. در صورتی که با اخطار کارفرما، پیمانکار یا نماینده او برای رسیدگی حاضر نشوند، کارفرما رسیدگی می نماید و به شرح پیشگفته عمل می کند و این عمل قطعی و غیر قابل اعتراض است.

هرگاه پس از فسخ یا خاتمه پیمان، پیمانکاران جزء مطالباتی از پیمانکار داشته باشند، مهندس مشاور و کارفرما، به شرح پیشگفته موضوع را رسیدگی می نمایند. اگر پس از رسیدگی و تهیه صورت حساب نهایی، پیمانکار مطالباتی داشته باشد، کارفرما می تواند طلب پیمانکاران جزء را از محل مطالبات پیمانکار بپردازد.

ماده 25. اجرای کار در شب

اجرای کار در شب در موارد زیر مجاز است.

الف) در برنامه زمانی تفصیلی پیش بینی شده باشد.

ب) هرگاه به سبب بروز تأخیرهایی از سوی پیمانکار، انجام کار طبق تشخیص پیمانکار در مدت پیمان امکان پذیر نباشد، پیمانکار می تواند بدون آنکه حق دریافت اضافه هزینه کار را داشته باشد با تأیید مهندس مشاور و موافقت کارفرما، قسمتی از کار را در شب اجرا کند.

ج) هرگاه مهندس مشاور تشخیص دهد که پیشرفت کار پیمانکار، به نحوی نیست که همه عملیات در مدت پیمان پایان یابد، می تواند پس از موافقت کارفرما، به پیمانکار دستور دهد که قسمتی از کار را در شب اجرا کند. در این حالت پیمانکار مکلف به اجرای این دستور است و حق ادعا یا مطالبه هیچ گونه خسارت و اضافه بها ندارد.

د) اگر به تشخیص مهندس مشاور و تأیید کارفرما برای جبران تأخیرهایی که ناشی از تقصیر پیمانکار نیست، کار در شب نیز انجام شود، اضافه هزینه های مربوط به کار در شب، با تأیید مهندس مشاور و تصویب کارفرما، پرداخت می شود. در محاسبه این هزینه ها به منظور تعیین هزینه های اضافی دستمزد نیروی انسانی برای کار در شب، باید مقررات قانون کار و امور اجتماعی ملاک عمل قرارگیرد.

پیمانکار متعهد است که ترتیب کار را طوری دهد که تا حد امکان، اجرای کار در شب برای ساکنان مجاور مزاحمتی ایجاد نکند.

ماده 26. آثار تاریخی و اشیاء عتیقه

هرگاه ضمن اجرای کار، اشیاء عتیقه یا آثار تاریخی و مسکوکات قدیمی و مانند آن، در محل کار پیدا شود، پیمانکار متعهد است که بی درنگ مراتب را از طریق مهندس مشاور به اطلاع کارفرما و طبق قوانین به اطلاع دستگاه های انتظامی برساند. کارفرما برای حفظ و نگهداری بلافاصله اشیاء عتیقه، اقدام فوری به عمل می آورد.

پیمانکار باید تا زمان اقدام به حفاظت از سوی کارفرما یا مقامات ذیربط، برای حفظ و نگهداری اشیاء و آثار مزبور، مراقبت لازم را به عمل آورد.

هرگاه اجرای این ماده، موجب توقف یا تعطیل عملیات موضوع پیمان گردد، طبق ماده 49 رفتار می شود.

ماده 27. اقامتگاه قانونی

اقامتگاه قانونی کارفرما و پیمانکار همان است که در موافقتنامه پیمان نوشته شده است. در صورتی که یکی از طرفین، محل قانونی خود را تغییر دهد، باید نشانی جدید خود را دست کم 15 روز پیش از تاریخ تغییر، به طرف دیگر اطلاع دهد، و تا وقتی که نشانی جدید به طرف دیگر اعلام نشده است، مکاتبات به نشانی سابق ارسال می شود و دریافت شده تلقی می گردد.

فصل سوم - تعهدات و اختیارات کارفرما

ماده 28. تحویل کارگاه

الف) کارفرما متعهد است که کارگاه را خلع ید و بدون معارض تحویل پیمانکار دهد.

اگر اجرای کار در زمین ها و محل های تحویلی، مستلزم اخذ پروانه با پرداخت حقوقی از قبیل عوارض شهرداری، حق ارشد و مشتقات و مانند اینها باشد، کارفرما متعهد به تحصیل پروانه ساختمان و پرداخت وجوه مزبور است.

تبصره 1. اگر در اسناد و مدارک پیمان، تأمین تمام یا قسمتی از زمین مورد نیاز تجهیز کارگاه به عهده پیمانکار گذاشته شده باشد، طبق شرایط پیش بینی شده در پیمان عمل می شود.

تبصره 2. در صورتی که محل تحویل شده به پیمانکار معارض پیدا کند و موجب توقف اجرای تمام یا قسمتی از کار شود، آن قسمتی از کار که متوقف شده است، مشمول تعلیق می گردد و طبق ماده 49 رفتار می شود.

ب) کارفرما پس از مبادله پیمان، زودترین تحویل کارگاه را که نباید بیشتر از 30 روز از تاریخ مبادله پیمان باشد، به پیمانکار اعلام می کند. پیمانکار باید در زمان تعیین شده در محل کار حاضر شود و طبق صورت مجلس هایی، اقدام به تحویل گرفتن کارگاه نماید. در صورتیکه حداکثر 20 روز از زمان تعیین شده برای تحویل کارگاه حاضر نشود، کارفرما حق دارد که طبق ماده 46 پیمان را فسخ کند.

در صورت مجلس تحویل کارگاه باید حدود و موقعیت زمین ها و محل هایی که در آنها موضوع پیمان اجرا می شود و نقاط نشانه با مشخصات آنها، محور عملیات و محل منابع تهیه مصالحی که باید در کارگاه تولید گردد، درج شود.

اگر تحویل کارگاه به طور یک جا میسر نباشد، کارفرما باید کارگاه را به ترتیبی تحویل دهد که پیمانکار بتواند عملیات موضوع پیمان را طبق برنامه زمانی تفصیلی انجام دهد. در این حالات نیز مهلت کارفرما برای تحویل دست کم اولین قسمت از کارگاه که برای تجهیز کارگاه و شروع عملیات موضوع پیمان لازم است حداکثر 30 روز است.

ج) هر گاه کارفرما نتواند کارگاه را به ترتیبی تحویل دهد که پیمانکار بتواند کار را طبق برنامه زمانی تفصیلی انجام دهد و مدت تأخیر در تحویل کارگاه بیش از یک ماه شود، کارفرما به منظور جبران خسارت تأخیر در تحویل کارگاه، هزینه های اضافی ایجاد شده برای پیمانکار را که طبق رابطه زیر محاسبه می شود، پرداخت می کند، مشروط به اینکه با تأیید مهندس مشاور پیمانکار در محل های تحویل شده تأخیر غیر مجاز نداشته باشد.

مبلغ خسارت تاخیر تحویل کارگاه = 7.5 ÷ (مدت تأخیر به ماه) × (مبلغ کارهایی که در تحویل محل اجرای آن تاخیر شده است) × (متوسط کارکرد فرضی ماهانه) ÷ (مبلغ اولیه پیمان پس از کسر یک ماه)

درصد مدت پیمان یا 6 ماه، هرکدام که کمتر است بیشتر شود، حقی به پیمانکار تعلق می گیرد. اگر مدت تأخیر از 30 روز آن قسمت از کار را از تعهدات خود حذف کند، ولی اگر این مبلغ بیشتر از 25 درصد مبلغ اولیه پیمان باشد، در صورت اعلام خاتمه پیمان از سوی پیمانکار، پیمان خاتمه یافته و طبق ماده 48 عمل می شود. هرگاه پیمانکار در محل هایی که در تحویل آنها بیش از مدت پیشگفته تأخیر شده است، کار اجرایی را شروع نماید، حق حذف تعهدات در آن قسمت از کار را از خود سلب می نماید.

تبصره - اگر کارفرما نتواند هیچ قسمت از کارگاه را به پیمانکار تحویل دهد، برای تأخیر بیش از یک ماه تا 30 درصد مدت پیمان یا 6 ماه، هرکدام که کمتر است، نسبت به تاریخ مبادله پیمان، ماهانه معادل 2.5 درصد متوسط کارکرد فرضی ماهانه را به پیمانکار پرداخت می کند. اگر پیمانکار پس از انقضای 30 درصد مدت پیمان یا 6 ماه، هرکدام که کمتر است، مایل به ادامه اجرای کار نباشد، با اعلام او، قرارداد طبق ماده 48 خاتمه پیدا می کند و پیمانکار هیچگونه دعاوی دیگری نمی تواند مطرح نماید.

درصد خسارت تأخیر در تحویل تمام یا قسمتی از کارگاه، برای مدت مازاد بر یک ماه، حداکثر تا 30 درصد مدت پیمان یا 6 ماه هر کدام که کمتر است مقابل پرداخت است.

د) در مواردی که به استناد این ماده، قسمتی از تعهدات پیمانکار حذف شود، تضمین انجام تعهدات پیمانکار نیز به تناسب کاهش داده می شود.

ه) پیمانکار نمی تواند جز آنچه طبق نقشه ها و دستور کارهاست، در زمین ها و محل های متعلق به کارفرما یا ملک غیر که از طرف کارفرما به پیمانکار تحویل شده است، اقدام به اقدامات بنایی یا ساختمان کند. اگر در اثر اجرای کار در ملک غیر که از سوی کارفرما تحویل شده است، صاحب ملک اقدامی دعوا و درخواست خسارت و جلوگیری و توقف کار نماید، تعقیب ادعا با کارفرماست و پیمانکار هیچگونه مسئولیت و تعهدی در این مورد ندارد.

و) در صورتی که طبق اسناد و مدارک پیمان، تأمین تمام یا قسمتی از زمین مورد نیاز تجهیز کارگاه به عهده پیمانکار باشد یا پیمانکار بخواهد طبق صلاحید خود از محل های دیگر از محل های تحویلی کارفرما برای تجهیز کارگاه استفاده کند، باید موقعیت آنها را به تأیید کارفرما برساند. در این حالت، مسئولیت هرنوع ادعا و طلب خسارت از سوی صاحبان ملک به عهده پیمانکار است و کارفرما در این موارد مسئولیتی ندارد.

هرگاه پیمانکار محل مورد نیاز تجهیز کارگاه را به صورت اجاره ای در اختیار بگیرد باید در اجاره نامه آنها، امکان انتقال مورد اجاره را به کارفرما پیش بینی کند.

ماده 29. تغییر مقادیر کار، قیمت های جدید، تعدیل نرخ پیمان

الف) در ضمن اجرای کار، ممکن است مقادیر درج شده در فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان تغییر کند. تغییر مقادیر به وسیله مهندس مشاور محاسبه می شود و پس از تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ می کند. پیمانکار با دریافت ابلاغ تغییر مقادیر کار موظف به انجام کار با نرخ پیمان است، به شرط آنکه مبلغ ناشی از تغییر مقادیر کار، از حدود تعیین شده در زیر بیشتر نشود.

1- افزایش مقادیر باید در چارچوب موضوع پیمان به پیمانکار ابلاغ شود. مجموع مبلغ مربوط به افزایش مقادیر و مبلغ کارهای با قیمت جدید "موضوع بند ج" نباید از 25 درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر شود.

تبصره - اگر نرخ پیمان مشمول تعدیل آحادها باشد، برای محاسبه افزایش مبلغ پیمان به سبب قیمت های جدید، ابتدا قیمت های جدید به مبنای نرخ پیمان تبدیل می شود و سپس ملاک محاسبه قرار می گیرد.

2- جمع مبلغ مربوط به کاهش مقادیر و حذف آنها نباید از 25 درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر شود. اگر این مبلغ، از حد تعیین شده بیشتر شود و پیمانکار با اتمام کار با نرخ پیمان موافق باشد، عملیات موضوع پیمان در چارچوب پیمان انجام می شود. ولی در صورتی که پیمانکار مایل به اتمام کار نباشد، پیمان طبق ماده 48 خاتمه داده می شود.

تبصره 1. در صورت حذف قسمت هایی از کار به استناد بند ج ماده 28، برای تعیین حد افزایش یا کاهش مقدار بر طبق بندهای بالا، به جای مبلغ اولیه پیمان، مبلغ اولیه پیمان پس از کسر مبلغ کارهای حذف شده به وسیله پیمانکار، ملاک قرار می گیرد.

تبصره 2. اضافه یا کاهش مقادیر کار طبق مفاد بندهای (الف-1) و (الف-2) این ماده تا 10 درصد با دستور مهندس مشاور عمل می شود، ولی اضافه بر آن با تصویب کارفرما قابل اجراست.

ب) در صورتیکه پس از تکمیل کار و تصویب صورت وضعیت قطعی مشخص شود، مقادیر کار بدون آنکه از سوی کارفرما کم شده باشد، نسبت به مقادیر منضم به پیمان کاهشی بیش از حد تعیین شده در بند (الف-3) داشته باشد، در این حالت نیز نرخ پیمان ملاک عمل است.

ج) اگر در چارچوب موضوع پیمان، کارهایی به پیمانکار ابلاغ شود که برای آنها قیمت و مقدار در فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان پیش بینی نشده است، پیمانکار باید بی درنگ پس از دریافت ابلاغ مهندس مشاور، قیمت پیشنهادی خود را برای اجرای کارهای یاد شده، همراه با تجزیه قیمت، به مهندس مشاور تسلیم کند. قیمتی که با توافق پیمانکار و مهندس مشاور تعیین شود و به تصویب کارفرما برسد، ملاک پرداخت است. قیمت های جدیدی که به اینصورت تعیین می شود باید برحسب هزینه اجرای کار در محل اجرا محاسبه گردد. از اینرو، تنها ضریب هزینه بالاسری پیمان به قیمت های جدید اعمال می شود.

تبصره - در صورتیکه پیمان با استفاده از فهرست های بهای واحد پایه منعقد شده باشد، چگونگی تعیین قیمت جدید، علاوه بر مفاد این بند، تابع دستورالعمل نحوه استفاده از قیمت های پایه در تعیین قیمت جدید با اولویت دستورالعمل یاد شده است.

د) جمع بهای قیمت های جدید، علاوه بر آنکه تابع سقف تعیین شده در بند الف است، نباید از 10 درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر شود.

ه) تعدیل نرخ پیمان طبق شرایط پیش بینی شده در شرایط خصوصی است.

ماده 30. تغییر مدت پیمان

الف) در صورت وقوع هریک از موارد زیر که موجب افزایش مدت اجرای کار شود، پیمانکار می تواند درخواست تمدید مدت پیمان را نماید. پیمانکار درخواست تمدید مدت پیمان را با ارائه محاسبات و دلایل موجه، به مهندس مشاور تسلیم می کند و مهندس مشاور پس از بررسی و تأیید، مراتب را برای اتخاذ تصمیم به کارفرما گزارش می کند و سپس نتیجه تصمیم کارفرما را به پیمانکار ابلاغ می نماید.

1) در صورتی که طبق بندهای "الف" و "ج" ماده 29، مبلغ پیمان تغییر کند.

2) هرگاه به دستور کارفرما یا مهندس مشاور، نقشه های اجرایی یا مشخصات فنی تغییر اساسی کند.

3) هرگاه کارفرما در تحویل کارگاه، ابلاغ دستور کارها یا نقشه ها و تحویل مصالحی که تهیه آنها به عهده اوست، تأخیر کند. تأخیر در ابلاغ دستور کارها و نقشه ها به شرطی مشمول این بند است که پیمانکار با توجه به برنامه زمانی تفصیلی آنها را از مهندس مشاور درخواست کرده باشد.

4) اگر در تحویل مصالحی که فروش آنها لزوماً باید با حواله کارفرما صورت گیرد تأخیر ایجاد شود، به شرطی که پیمانکار با توجه به برنامه زمانی تفصیلی برای تهیه آنها به موقع اقدام کرده باشد.

5) در موارد حوادث قهری و همچنین در موارد مربوط به کشف اشیاء عتیقه و آثار تاریخی که در مواد 26 و 42 پیش بینی شده است.

6) هرگاه محدودیت برای ورود مصالح و تجهیزات طبق بند "د" ماده 20 پیش آید.

7) در صورتی که کار طبق ماده 49 به حالت تعلیق درآید.

8) در صورتی که قوانین و مقررات جدیدی وضع شود که در تغییر مدت اجرای کار مؤثر باشد.

9) هرگاه کارفرما نتواند تعهدات مالی خود را در موعدهای درج شده در اسناد و مدارک پیمان انجام دهد.

10) موارد دیگری که به تشخیص کارفرما خارج از قصور پیمانکار باشد.

ب) اگر وقوع برخی از موارد درج شده در بند "الف"، موجب کاهش مدت پیمان شود، مهندس مشاور با کسب نظر پیمانکار، کاهش مدت پیمان واقعی را تعیین می کند و مراتب را برای اتخاذ تصمیم به کارفرما گزارش می نماید و سپس نتیجه را به پیمانکار ابلاغ می کند.

ج) در پایان مدت اولیه پیمان یا هر تمدید مدت پیمان، اگر کار به اتمام نرسیده باشد، مهندس مشاور با کسب نظر پیمانکار و با توجه به موارد تعیین شده در بند "الف" علل تأخیر کار را بررسی می کند و میزان مجاز و غیرمجاز آن را با توافق پیمانکار تعیین می نماید و نتیجه را به کارفرما گزارش می کند، و سپس نظر کارفرما را در مورد میزان مجاز یا غیر مجاز تأخیر کار به پیمانکار اعلام می کند و معادل مدت تأخیر مجاز، مدت پیمان را تمدید می نماید.

د) در اجرای مفاد این ماده برای تمدید مدت پیمان، تأخیرهای همزمان ناشی از عوامل مختلف درج شده در بند الف، فقط یکبار محاسبه می شود.

ه) در اجرای مفاد این ماده اگر پیمانکار با مهندس مشاور توافق نداشته باشد یا نسبت به تصمیم کارفرما معترض باشد، طبق نظر کارفرما عمل می شود و پیمانکار می تواند براساس ماده 53 برای حل مسئله اقدام نماید.

ماده 31. مدیریت اجرا

کارفرما می تواند قسمتی از اختیارات خود را به شخص حقوقی، که مدیر طرح نامیده می شود، واگذار کنند. کارفرما مدیر طرح را با تعیین حدود اختیارات واگذار شده به پیمانکار معرفی می نماید. تمام تصمیم گیری های مدیر طرح در چارچوب اختیارات واگذار شده، در حکم تصمیم کارفرما می باشد.

ماده 32. نظارت بر اجرای کار

الف) عملیات اجرایی پیمانکار، همیشه باید زیر نظر و یا اطلاع مهندس مشاور انجام شود. نظارتی که از طرف کارفرما و مهندس مشاور در اجرای کارها به عمل می آید، به هیچ روی از میزان مسئولیت پیمانکار نمی کاهد.

نظارت مستقیم بر کار پیمانکار، در محدوده کارگاه و موارد خاص (برای ساخت قطعات و تجهیزات) در خارج از کارگاه انجام می شود. در هر حال، پیمانکار باید گزارش پیشرفت اقدام هایی را که در خارج از کارگاه به منظور انجام تعهدات پیمان انجام می دهد، به مهندس مشاور تسلیم کند.

ب) مهندس مشاور، تنها مرجع فنی پیمانکار برای اجرای موضوع پیمان از سوی کارفرماست.

هرگونه تغییرات، اظهار نظرهای فنی و اصالحات مورد نظر پیمانکاران، سازندگان و بازرسان فنی، پس از هماهنگی با مهندس مشاور انجام می گیرد و توسط وی به پیمانکار ابلاغ می شود. مواردی که مهندس مشاور، موظف به کسب مجوز از کارفرما، برای انجام وظایف نظارت است، در اسناد و مدارک پیمان تعیین شده است.

ج) مهندس مشاور به منظور اطمینان از صحت اجرای کار اقدام به آزمایش مصالح و کارهای انجام یافته می کند. هزینه انجام آزمایش ها بر عهده کارفرماست، مگر آنکه در اسناد و مدارک پیمان ترتیب دیگری پیش بینی شده باشد. هرگاه نتیجه این آزمایش ها با آنچه که در مدارک فنی تعیین شده است تطبیق نکند، پیمانکار متعهد است که مصالح و کارها را طبق دستور مهندس مشاور اصالح کند. هزینه انجام این اصالحات به عهده پیمانکار است، مگر آنکه نقص موجود ناشی از مدارک فنی باشد.

پیمانکار موظف است که برای نمونه برداری از مصالح یا انجام هر نوع آزمایش، تعداد لازم کارگر را به صورت موردی و موقت به طور رایگان در اختیار مهندس مشاور بگذارد.

د) در صورتیکه مهندس مشاور مواردی از عدم رعایت مشخصات فنی، نقشه ها و دیگر مدارک فنی پیمان را در اجرای کارها مشاهده کند، با اخطار کتبی، اصالح کارهای معیوب را در مدت مناسبی که با توجه به حجم و نوع کار تعیین می نماید از پیمانکار بخواهد. اگر پس از پایان مهلت تعیین شده پیمانکار نسبت به اصالح کارها اقدام نکند، کارفرما می تواند خود کارهای معیوب را اصالح کند و هزینه های آن را به اضافه 15 درصد، از مطالبات پیمانکار کسر کند. در صورتیکه عدم توجه به اخطار مهندس مشاور برای اصالح هر کار معیوب از سوی پیمانکار ادامه یابد، کارفرما می تواند پیمان را طبق ماده 46 فسخ نماید.

ه) کارفرما در مدت اجرای پیمان، هرموقع که لازم بداند، توسط نمایندگان خود، عملیات پیمانکار را بازرسی می کنند. پیمانکار موظف است که هر نوع اطلاعات و مدارکی را که مورد نیاز باشد، در اختیار نمایندگان کارفرما بگذارد و تسهیلات لازم را برای انجام این بازرسی ها فراهم سازد.

و) اگر کارفرما در مدت اجرای پیمان، تصمیم به تغییر مهندس مشاور بگیرد، این تصمیم باید دست کم یک ماه پیش تر به اطلاع پیمانکار برسد. پیمانکار و مهندس مشاور موظف هستند که تکلیف آزمایش های ناتمام، صورت جلسه های در دست اقدام و صورت کارکردهای در حال رسیدگی را مشخص کنند. در صورتی که مهندس مشاور به شرح پیشگفته عمل نکند، کارفرما مستقیماً، جدا از مهندس مشاور تکلیف کارهای ناتمام را روشن می کند و هزینه های مربوط به این اقدام را به حساب بدهی مهندس مشاور منظور می نماید.

اگر در زمان اقدام کارفرما مبنی بر تغییر مهندس مشاور، بخش هایی از کار توسط پیمانکار در حال اجرا باشد که اتمام آن بخش منجر به صدور تأییدیه های مهندس مشاور شده و این امر مقتضی به زمان پس از تغییر مهندس مشاور شود، اینگونه موارد، باید در طول یک ماه از تاریخ اقدام کارفرما، از سوی پیمانکار به کارفرما منعکس شود، تا کارفرما ترتیب لازم را برای عدم انقطاع آن بخش از کار پیمانکار و صدور به موقع تأیید به دهد.

کارفرما مهندس مشاور جدید را به پیمانکار معرفی می کند و اختیارات او را طبق آنچه که برای مهندس مشاور قبلی تعیین شده بود، تنفیذ یا تغییرات مربوط را به پیمانکار ابلاغ می نماید و از آن پس تصمیم ها و دستورهای مهندس مشاور جدید در چارچوب پیمان برای پیمانکار لازم الاجرا است.

ماده 33. مهندس ناظر

الف) مهندس ناظر که نماینده مهندس مشاور در کارگاه است، وظیفه دارد که با توجه به اسناد و مدارک پیمان، در اجرای کار، نظارت و مراقبت دقیق به عمل آورد و مصالح و تجهیزاتی را که باید به مصرف برسد، براساس نقشه ها و مشخصات فنی مورد رسیدگی و آزمایش قرار دهد و هرگاه عیب و نقصی در آنها یا در نحوه مهارت کارکنان یا چگونگی کار مشاهده کند، دستور رفع آنها را به پیمانکار بدهد. همچنین هرگاه برخی از ماشین آلات معیوب باشد یا تعداد آنها طبق مشخصات فنی نباشد، مهندس ناظر تعمیر یا تصحیح آنها را از پیمانکار می خواهد. با رعایت مفاد بند "ب" هرگونه دستوری که از طرف مهندس ناظر به پیمانکار داده شود، به مثابه دستورهای داده شده توسط مهندس مشاور است و پیمانکار ملزم به اجرای آنهاست.

ب) مهندس ناظر، به هیچ روی حق ندارد که از تعهدات پیمانکار بکاهد یا موجب تمدید مدت پیمان یا پرداخت اضافی به پیمانکار شود یا هر دستور تغییر کاری را صادر کند.

ج) پیمانکار مکلف است که دستورهای مهندس ناظر را در حدود مفاد این ماده اجرا نماید، مگر در موردی که آنها را بر خلاف اسناد و مدارک پیمان تشخیص دهد، که در این صورت، موظف است که موضوع را به مهندس مشاور گزارش دهد و کسب تکلیف کند. هرگاه مهندس مشاور موضوع را حل وفصل ندهد، نظر کارفرما در آن مورد قاطع می باشد.

د) با وجود نظارتی که از طرف مهندس ناظر در اجرای کارها به عمل می آید، کارفرما و مهندس مشاور حق دارند مصالح مصرفی و کارهای انجام یافته را مورد رسیدگی قرار دهند و اگر مشخصات آنها را مغایر نقشه ها و مشخصات فنی تشخیص دهند، پیمانکار متعهد است مصالح و کارهای معیوب را به هزینه خود تعویض نمایید. به هر حال، نظارت مهندس ناظر از مسئولیت پیمانکار نمی کاهد و سلب حق از کارفرما و مهندس مشاور نمی کند.

فصل چهارم - تضمین، پرداخت، تحویل کار

ماده 34. تضمین انجام تعهدات

پس از امضای پیمان، برای تضمین انجام تعهدات ناشی از آن، پیمانکار باید ضمانت نامه ای معادل 5 درصد مبلغ اولیه پیمان، صادر شده از طرف بانک مورد قبول کارفرما و طبق نمونه ای که ضمیمه اسناد مناقصه بوده است، تسلیم کارفرما کند. ضمانت نامه یاد شده باید تا یک ماه پس از تاریخ تحویل موقت موضوع پیمان معتبر باشد. تا هنگامی که تحویل موقت انجام نشده است، پیمانکار مکلف است برای تمدید آن اقدام کند و اگر تا 15 روز پیش از انقضای مدت اعتبار ضمانت نامه پیمانکار اقدام به تمدید آن را فراهم نگردد و ضمانت نامه تمدید نشود، کارفرما حق دارد که مبلغ ضمانت نامه را از بانک ضامن دریافت کند و وجه آن را به جای ضمانت نامه، به رسم وثیقه نزد خود نگه دارد. کارفرما تضمین انجام تعهدات را پس از تصویب صورت مجلس تحویل موقت، با توجه به تبصره 1 این ماده آزاد می کند.

تبصره 1 - حداکثر تا یک ماه پس از تحویل موقت، آخرین صورت وضعیت موقت طبق ماده 37 با منظور داشتن مصالح پایکار تنظیم می شود. هرگاه براساس این صورت وضعیت پیمانکار بدهکار نباشد یا جمع بدهی او از نصف کسور تضمین حسن انجام کار کمتر باشد، ضمانت نامه انجام تعهدات بی درنگ آزاد می شود. ولی هرگاه میزان بدهی پیمانکار از نصف کسور تضمین حسن انجام کار بیشتر باشد، ضمانت نامه انجام تعهدات، بر حسب مورد طبق شرایط تعیین شده در ماده 52 آزاد می شود.

تبصره 2 - در صورتیکه تمام یا قسمتی از ضمانت نامه انجام تعهدات، به صورت نقد نزد کارفرما باشد یا با رعایت مقررات، به جای ضمانت نامه بانکی از انواع دیگر یا اوراق بهادار استفاده شود، چگونگی گرفتن تضمین و استرداد آن در هر مورد، طبق شرایطی است که در این پیمان برای ضمانت نامه بانکی تعیین شده است.

ماده 35. تضمین حسن انجام کار

از مبلغ هر پرداخت به پیمانکار، معادل 10 درصد به عنوان تضمین حسن انجام کار کسر و در حساب سپرده نزد کارفرما نگهداری می شود. نصف این مبلغ پس از تصویب صورت وضعیت قطعی طبق ماده 40 و نصف دیگر آن پس از تحویل قطعی با رعایت مواد 41 و 42 مسترد می گردد.

تبصره - پیمانکار می تواند وجوه سپرده تضمین حسن انجام کار را طبق دستورالعمل ناظر در زمان ارجاع کار که شماره و تاریخ آن در اسناد و مدارک پیمان درج شده است، دریافت کند.

ماده 36. پیش پرداخت

کارفرما موافقت دارد که به منظور تقویت بنیه مالی پیمانکار، مبلغی به عنوان پیش پرداخت به پیمانکار پرداخت کند. میزان، روش پرداخت و چگونگی واریز پیش پرداخت و دیگر ضوابط آن، بر اساس دستورالعمل مربوط است که در زمان ارجاع کار نافذ بوده و شماره و تاریخ آن در اسناد و مدارک پیمان درج شده است.

پیمانکار در موعدهای مقرر در دستورالعمل پیشگفته، برای دریافت هریک از اقساط پیش پرداخت، درخواست خود را به مهندس مشاور می نویسد. کارفرما پس از تأیید مهندس مشاور هر قسط پیش پرداخت را در مقابل تضمین تعیین شده در دستورالعمل، بدون اینکه وجوهی از آن کسر شود، پرداخت می نماید. مهلت پرداخت هر قسط پیش پرداخت 20 روز از تاریخ درخواست پیمانکار که به تأیید مهندس مشاور رسیده است، یا 10 روز از تاریخ ارائه تضمین از سوی پیمانکار، هرکدام که بیشتر است، می باشد.

ماده 37. پرداخت ها

الف) در آخر هر ماه، پیمانکار، وضعیت کارهای انجام شده از شروع کار تا آن تاریخ را که طبق نقشه های اجرایی، دستور کارها و صورت مجلس هاست اندازه گیری می نماید و مقدار مصالح و تجهیزات پایکار را تعیین می کند، سپس بر اساس فهرست بهای منضم به پیمان، مبلغ صورت وضعیت را محاسبه کرده و آن را در آخر آن ماه تسلیم مهندس ناظر می نماید. مهندس مشاور صورت وضعیت پیمانکار را از نظر تطبیق با اسناد و مدارک پیمان کنترل کرده و در صورت لزوم با تعیین دلیل اصالح می نماید و آن را در مدت حداکثر 10 روز از تاریخ دریافت از سوی مهندس ناظر برای کارفرما ارسال می نماید و مراتب را نیز به اطلاع پیمانکار می رساند. کارفرما صورت وضعیت دریافتی از سوی مهندس مشاور را رسیدگی کرده و پس از کسر وجوهی که بابت صورت وضعیت موقت قبلی پرداخت شده است و همچنین اعمال کسور قانونی و کسور متعلقه به پیمان، باقیمانده مبلغ قابل پرداخت به پیمانکار را حداکثر ظرف مدت 20 روز از تاریخ وصول صورت وضعیت، با صدور چک به نام پیمانکار، پرداخت می کند. با پرداخت صورت وضعیت موقت، تمام کارها و مصالح و تجهیزاتی که در صورت وضعیت مزبور درج گردیده است متعلق به کارفرماست لیکن به منظور اجرای بقیه کارهای موضوع پیمان، به رسم امانت، تا تحویل موقت در اختیار پیمانکار قرار می گیرد.

مبالغ درج شده در صورت وضعیت های موقت و پرداخت هایی که بابت آنها به عمل می آید جنبه موقت و علی الحساب دارد و هرگونه اشتباه اندازه گیری و محاسباتی و جز اینها، در صورت وضعیت های بعدی یا در صورت وضعیت قطعی اصالح و رفع می شود. به منظور ایجاد امکان برای تهیه و رسیدگی و تصویب صورت وضعیت قطعی در مهلت های تعیین شده در ماده 40، پیمانکار باید ضمن اجرای کار و پس از اتمام هر یک از اجزای آن، نسبت به تهیه متره های قطعی و ارائه آنها به مهندس مشاور برای رسیدگی همراه با صورت مجلس ها و مدارک مربوط اقدام نماید. این اسناد باید در تهیه صورت وضعیت های موقت نیز مورد استفاده قرار گیرد.

تبصره 1 - هرگاه صورت وضعیت ارسالی از طرف مهندس مشاور مورد تأیید کارفرما قرار نگیرد، کارفرما پس از وضع کسور تعیین شده در این ماده، تا 70 درصد مبلغ صورت وضعیتی را که مهندس مشاور ارسال نموده است، به عنوان علی الحساب و در مدت مقرر در این ماده در وجه پیمانکار پرداخت می کند و صورت وضعیت را همراه با دلایل رد آن، برای تصحیح به مهندس مشاور برمی گرداند، تا پس از اعمال اصالحات لازم در مدت حداکثر 10 روز، دوباره به شرح یاد شده، برای کارفرما ارسال شود و بقیه مبلغ به ترتیب پیشگفته به پیمانکار پرداخت گردد. در اینصورت مهلت پرداخت مبلغ صورت وضعیت از تاریخی شروع می شود که صورت وضعیت تصحیح شده تسلیم کارفرما شود.

تبصره 2 - هرگاه پیمانکار نسبت به صورت وضعیتی که به شرح پیشگفته اصالح شده است معترض باشد، اعتراض خود را با ذکر دلیل، حداکثر ظرف مدت یک ماه به کارفرما اعلام می کند تا مورد رسیدگی قرار گیرد.

تبصره 3 - اگر پیمانکار در موعد مقرر صورت وضعیت موقت را تهیه و تسلیم مهندس ناظر نکند، مهندس مشاور با تأیید کارفرما و به هزینه پیمانکار اقدام به تهیه آن می کند و اقدامات بعدی برای رسیدگی و پرداخت آن را به ترتیب این ماده به عمل می آورد. در این حال هیچگونه مسئولیتی از نظر تأخیر در پرداخت صورت وضعیت مربوط متوجه کارفرما نیست.

ب) در پیمان هایی که مشمول تعدیل آحاد بها هستند، پس از تأیید هر صورت وضعیت موقت از سوی کارفرما، پیمانکار صورت وضعیت تعدیل آحاد بهای آن صورت وضعیت را براساس آخرین شاخص های اعلام شده محاسبه می نماید و به منظور بررسی و پرداخت به نحوی که در بند "الف" تعیین شده است، برای مهندس مشاور ارسال می نماید.

تبصره - اگر به هر دلیل و غیر از قصور پیمانکار، تعدیل آحاد بهای هر نیمه سال (شش ماه اول و دوم) یا هر سه ماه پس از سپری شدن سه ماه از آن نیمه سال، با شاخص های قطعی، پرداخت نشود، طبق بند 9 ماده 30 عمل خواهد شد.

ج) برای پرداخت وجوه دیگری که به موجب اسناد و مدارک پیمان به پیمانکار تعلق می گیرد، مهندس مشاور، ظرف مدت 10 روز از تاریخ دریافت صورت حساب پیمانکار، آن را رسیدگی می نماید و به کارفرما تسلیم می نماید تا طبق بند "الف" برای رسیدگی و پرداخت آن اقدام شود.

ماده 38. پرداخت های ارزی

هرگاه طبق اسناد و مدارک پیمان، پیمانکار برای بعضی از هزینه های اجرای موضوع پیمان، احتیاج به ارز داشته باشد، به ترتیب زیر عمل می شود:

الف) اگر در اجرای بند "الف" ماده 17، برای استخدام متخصصان خارجی در اسناد و مدارک پیمان پرداخت ارز از سوی کارفرما تعهد شده باشد، کارفرما ارز مورد نیاز را در مقابل پرداخت معادل ریالی آن از سوی پیمانکار، به نرخ رسمی فروش بانک مرکزی ایران در تاریخ پرداخت، در اختیار پیمانکار قرار می دهد، به شرط آنکه در قرارداد آنها، قسمتی از حقوق و هزینه ها نباید از 50 درصد بیشتر باشد، به ارز پیش بینی شده باشد.

ب) برای تهیه مصالح و تجهیزاتی که در اسناد و مدارک پیمان پرداخت ارز از سوی کارفرما تعهد شده و باید از خارج کشور وارد شود و در عملیات موضوع پیمان مصرف گردیده و در کار باقی بماند، پیمانکار باید طبق مشخصات تعیین شده در اسناد و مدارک پیمان و با توجه به برنامه زمانی تفصیلی، برای تهیه پروفرمای خرید مصالح و تجهیزات مورد بحث، به طوری که دارای 90 روز اعتبار باشد، اقدام نماید. پیمانکار باید به مسئولیت خود، اسناد روشن کننده مشخصات و قیمت های آنها را با اسناد و مدارک پیمان، کنترل نماید و پس از تأیید، به مهندس مشاور تسلیم کند. مهندس مشاور، اسناد دریافتی را بررسی می کنند و پس از تأیید، ظرف مدت 20 روز از تاریخ وصول آنها، نظر کارفرما را به پیمانکار ابلاغ می نماید. اسناد مربوط به خرید مصالح و تجهیزات پیشگفته باید به نام کارفرما صادر شود. کارفرما براساس اسناد تأیید شده به حساب پیمانکار اقدام به گشایش اعتبار می کند. پیمانکار با نظارت کارفرما نسبت به ترخیص مصالح و تجهیزات سفارش شده از گمرک، به هزینه خود اقدام می نماید. پس از آنکه مصالح و تجهیزات یاد شده وارد کارگاه شد و بهای آن به صورت مصالح یا تجهیزات پایکار در صورت وضعیت ها منظور گردید، پرداخت های قبلی که به صورت اعتبار از طرف کارفرما انجام شده است، از طلب پیمانکار کسر می شود.

ج) در اجرای بندهای "الف" و "ب"، اگر نرخ تسعیر ارزی نسبت به نرخ آن در تاریخ تسلیم پیشنهاد قیمت پیمانکار تغییر کند، در صورت افزایش نرخ ارز، تفاوت نرخ تسعیر ارز به حساب طلبکاری پیمانکار منظور می شود و در صورت کاهش نرخ ارز به حساب بدهی پیمانکار منظور می گردد.

د) تعدیل نرخ کارهای موضوع بند "ب"، در صورت شمول تعدیل به این پیمان، تابع مقررات تعدیل خاص طبق دستورالعمل نحوه تعدیل آحاد بها که در مورد این پیمان نافذ است، می باشد.

ه) اگر برای خرید ماشین آلات و ابزار خاصی که برای اجرای کار مورد نیاز است و امکان تهیه آنها در داخل نیست و باید از خارج از کشور وارد شود، از سوی کارفرما تسهیلات ارزی در اسناد و مدارک پیمان پیش بینی شده باشند، در این مورد، به ترتیب پیش بینی شده عمل می شود. پرداخت هزینه تأمین ماشین آلات و ابزار موضوع این بند به عهده پیمانکار، و مالکیت آنها، متعلق به پیمانکار است.

ماده 39. تحویل موقت

الف) پس از آنکه عملیات موضوع پیمان تکمیل گردید و کار آماده بهره برداری شد، پیمانکار از مهندس مشاور تقاضای تحویل موقت می کند و نماینده خود را برای عضویت در هیأت تحویل معرفی می نماید. مهندس مشاور، به درخواست پیمانکار رسیدگی می کند و در صورت توافق ضمن تعیین تاریخ آمادگی کار برای تحویل موقت، تقاضای تشکیل هیأت تحویل موقت را از کارفرما می نماید. کارفرما به گونه ای ترتیب کار را فراهم می کند که هیأت تحویل، حداکثر در مدت 20 روز از تاریخ آمادگی کار که به تأیید مهندس مشاور رسیده است، در محل کار حاضر شود و برای تحویل موقت اقدام نماید. اگر به نظر مهندس مشاور، عملیات موضوع پیمان آماده بهره برداری نباشد، ظرف مدت هفت روز از دریافت تقاضای پیمانکار، نقص و کارهایی را که باید پیش از تحویل موقت تکمیل شود، با اطلاع پیمانکار می رساند.

هیأت تحویل موقت متشکل از:

• نماینده کارفرما
• نماینده مهندس مشاور
• نماینده پیمانکار

کارفرما تاریخ و محل تشکیل هیأت را به اطلاع مهندس مشاور و پیمانکار می رساند و تا تشکیل هیأت، مهندس مشاور، برنامه انجام آزمایش هایی را که برای تحویل کار لازم است تهیه و به پیمانکار ابلاغ می کند تا آن قسمت از وسایل را که تدارک آنها طبق اسناد و مدارک پیمان به عهده اوست، برای روز تشکیل هیأت در محل کار آماده کند. پیمانکار موظف است که تسهیلات لازم را برای هیأت تحویل، فراهم آورد.

آزمایش های لازم به تشخیص و با نظر اعضای هیأت در محل انجام می شود، و نتایج آن در صورت مجلس تحویل موقت درج می شود. جز آزمایش هایی که طبق اسناد و مدارک پیمان هزینه آنها به عهده پیمانکار است، هزینه آزمایش ها را کارفرما پرداخت می کند.

هرگاه هیأت تحویل، عیب و نقصی در کارها مشاهده نکند، اقدام به تنظیم صورت مجلس تحویل موقت می نماید. صورت مجلس تحویل موقت را به همراه نتیجه آزمایش های انجام شده، برای کارفرما ارسال می کنند و نسخه ای از آن را نیز تا ابلاغ از سوی کارفرما، در اختیار پیمانکار قرار می دهند. کارفرما پس از تأیید، تحویل موقت عملیات موضوع پیمان را به پیمانکار ابلاغ می نماید.

هرگاه هیأت تحویل، عیب و نقصی در کارها مشاهده نماید، اقدام به تنظیم صورت مجلس تحویل موقت با تعیین مهلتی برای رفع نقص می کند و فهرستی از نقایص و معایب کارها و عملیات ناتمام و آزمایش هایی که نتیجه آن بعداً معلوم می شود را تنظیم و ضمیمه صورت مجلس تحویل موقت می نماید و نسخه ای از آن را به پیمانکار می دهد. پس از اعلام رفع نقص از جانب پیمانکار، مهندس مشاور، به اتفاق نماینده کارفرما، دوباره عملیات را بازدید می کند و اگر براساس فهرست نقایص اعلام شده هیچگونه عیب و نقصی باقی نمانده باشد، مهندس مشاور، صورت مجلس تحویل موقت و گواهی رفع نقایص و معایب را که به امضای نماینده کارفرما، مهندس مشاور و پیمانکار رسیده است، همراه با نتایج آزمایش های خواسته شده، برای کارفرما ارسال می کند تا پس از تأیید کارفرما، به پیمانکار ابلاغ شود. اگر به تشخیص کارفرما، حضور نماینده او در بازدید از کار و گواهی رفع نقص ضروری نباشد، به مهندس مشاور نمایندگی می دهد تا به جای نماینده کارفرما اقدام کند.

ب) تاریخ تحویل موقت، تاریخ تشکیل هیأت در محل و تحویل کار به کارفرماست که در صورت مجلس تحویل موقت درج می شود. تاریخ شروع دوره تضمین، تاریخ تحویل موقت است، به شرط آنکه هیأت تحویل، هیچگونه نقصی در کار مشاهده نکنند یا نقصی در مهلتی که از طرف هیأت تعیین شده است، رفع شود؛ اگر زمانی که پیمانکار صرف رفع نواقص می کند، بیش از مهلت تعیین شده باشد، تاریخ تحویل موقت همان تاریخ تشکیل هیأت و تحویل کار به کارفرماست، ولی تاریخ شروع دوره تضمین، تاریخ رفع نقص است که به تأیید مهندس مشاور رسیده باشد.

اگر هیأت تحویل موقت، در مدت کمتر از موعد مقرر (10 روز از تاریخ اعلام آمادگی کار از سوی پیمانکار که به تأیید مهندس مشاور رسیده است) در محل حاضر شود و برای تحویل موقت اقدام نماید، تاریخ تحویل موقت تاریخ تشکیل هیأت در محل و تحویل کار به کارفرماست و در این حالت، اگر هیأت نقصی در کار مشاهده نکنند یا نقصی در مهلتی که از سوی هیأت تعیین شده است رفع شود، تاریخ شروع دوره تضمین 20 روز پس از تاریخ اعلام آمادگی کار از سوی پیمانکار که به تأیید مهندس مشاور رسیده است می باشد، مگر آنکه زمانی که پیمانکار صرف رفع نقص می کند، بیش از مهلت تعیین شده باشد که در اینصورت، تاریخ شروع دوره تضمین، برابر تاریخ رفع نقص که به تأیید مهندس مشاور رسیده است، منهای مدت تأخیر تشکیل هیأت در محل (نسبت به مهلت 20 روز) می باشد. کارفرما باید هزینه های حفظ و نگهداری از کار را برای مدت تأخیر در تحویل موقت (نسبت به مهلت 20 روز) به پیمانکار پرداخت کند.

ج) در صورتیکه در اسناد و مدارک پیمان، برای تکمیل و تحویل موقت قسمت های مستقلی از کار، زمان های مجزایی پیش بینی شده باشد، یا به نظر کارفرما، بهره برداری از قسمت های مستقلی از کار پیش از تکمیل کل کار مورد نیاز باشد، کارفرما با رعایت این ماده، قسمت های پیشگفته را تحویل موقت گرفته و اقدام های پس از تحویل موقت مانند آزاد نمودن تضمین انجام تعهدات، شروع دوره تضمین، تحویل قطعی و استرداد کسور تضمین حسن انجام کار را به تناسب آن قسمت از کار که تحویل موقت گردیده است، طبق اسناد و مدارک پیمان، به صورت مستقل انجام می دهد.

د) اگر با توجه به بند "الف" ماده 29، عملیات موضوع پیمان تا حد 125 درصد مبلغ اولیه پیمان انجام شود، ولی کارهای اجرا شده قابل بهره برداری نباشد و پیمانکار برای ادامه کار موافقت نکنند، کارفرما طبق ماده 48 به پیمان خاتمه می دهد.

ه) در صورتی که عملیات موضوع پیمان طبق این ماده آماده تحویل موقت شود، ولی پیمانکار تقاضای تحویل کار را نکند، مهندس مشاور آماده بودن کار برای تحویل موقت را به کارفرما اعلام می نماید تا کارفرما طبق این ماده برای تشکیل هیأت و تحویل موقت کار اقدام کنند. اگر پس از 10 روز از تاریخ ابلاغ کارفرما، پیمانکار نماینده خود را برای تحویل موقت معرفی نکند، کارفرما با تأمین دلیل به وسیله دادگاه محل، نسبت به تحویل موقت موضوع پیمان، طبق این ماده اقدام می نماید. در این حالت، پیمانکار حق هیچگونه اعتراضی در این مورد را ندارد.

پس از تقاضای پیمانکار برای تحویل موقت، در صورتی که آماده بودن کار برای تحویل موقت مورد تأیید مهندس مشاور باشد ولی تدارکات لازم برای راه اندازی و انجام آزمایش های مورد نیاز مانند آب و برق که باید از سوی کارفرما تأمین شود فراهم نباشد، نحوه تحویل موقت و تحویل قطعی و آزاد کردن تضمین های پیمانکار با رعایت حقوق طرفین پیمان طبق نظر هیأتی متشکل از نماینده سازمان برنامه و بودجه، نماینده کارفرما و نماینده پیمانکار می باشد. نظر این هیأت قطعی و لازم الاجرا است.

پیمانکار موظف است که پس از تحویل موقت، تمام وسایل، ماشین آلات و ابزار اضافی متعلق به خود در محل های تحویلی کارفرما را ظرف مدت مناسبی که مورد قبول مهندس مشاور باشد، از محل های یاد شده خارج کند. به علاوه، پیمانکار باید ظرف مدت معینی که توسط مهندس مشاور تعیین می شود، ساختمان ها و تأسیسات موقت را که برای اجرای کار در محل های تحویلی کارفرما ساخته است تخریب یا پیاده کند و مصالح و مواد زائد آن را از محل کار خارج و کارگاه را به هزینه خود تمیز کند. در غیر اینصورت، کارفرما می تواند برای خارج نمودن آنها به هر نحو که مقتضی بداند عمل نماید و هزینه های آن را به حساب بدهی پیمانکار منظور دارد. در اینصورت، پیمانکار حق اعتراض نسبت به کارفرما و ادعای ضرر و زیان به اموال و دارایی های خود را ندارد.

با توجه به اینکه مالکیت ساختمان های پیش ساخته و مصالح بازیافتی و قطعات پیش ساخته ساختمان ها و تأسیسات تجهیز کارگاه که به وسیله پیمانکار در محل های تحویلی کارفرما احداث شده است، متعلق به پیمانکار است، هرگاه تمام یا قسمتی از این ساختمان ها و تأسیسات موقت پیمانکار مورد نیاز کارفرما باشد، با توجه به اینکه در این حالت نباید وجهی بابت برچیدن ساختمان ها و تأسیسات یاد شده به پیمانکار پرداخت شود، قیمت آن با تراضی طرفین تعیین و به کارفرما فروخته و تحویل می شود.

ماده 40. صورت وضعیت قطعی

پیمانکار باید حداکثر تا یک ماه از تاریخ تحویل موقت، صورت وضعیت قطعی کارهای انجام شده را براساس اسناد و مدارک پیمان، بدون منظور نمودن مصالح و تجهیزات پایکار تهیه کند و برای رسیدگی به مهندس مشاور تسلیم نماید. مهندس مشاور صورت وضعیت دریافت شده را رسیدگی نموده و ظرف مدت سه ماه برای تصویب کارفرما ارسال می نماید.

کارفرما صورت وضعیت دریافت شده را ظرف مدت دو ماه از تاریخ وصول رسیدگی می کند و نظر نهایی خود را ضمن ارسال یک نسخه از آن به پیمانکار، اعلام می دارد.

در صورتی که پیمانکار، ظرف مهلت تعیین شده، برای تهیه صورت وضعیت قطعی اقدام نکند، با تأیید کارفرما، مهندس مشاور به هزینه پیمانکار، اقدام به تهیه آن می کند و پس از امضای پیمانکار برای تصویب کارفرما ارسال می دارد. در صورتیکه پیمانکار از امضای صورت وضعیت خودداری کند، مهندس مشاور بدون امضای پیمانکار، صورت وضعیت را برای کارفرما می فرستد.

در حالتی که پیمانکار صورت وضعیت را قبلاً امضاء نموده است اگر اعتراضی نسبت به نظر کارفرما داشته باشد یا در حالتی که صورت وضعیت را قبلاً امضاء نکرده است و نسبت به نظر کارفرما اعتراض دارد، اعتراض خود را حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ وصول صورت وضعیت، به ارائه دلیل و مدرک به اطلاع کارفرما می رساند. کارفرما حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ وصول نظر پیمانکار، به موارد اعتراض رسیدگی می کند و قبول یا رد آنها را اعلام می نماید.

پیمانکار می تواند برای تعیین تکلیف آن قسمت از اعتراض خود که مورد قبول کارفرما واقع نمی شود، طبق ماده 53 اقدام نماید.

در صورتی که پیمانکار ظرف مهلت تعیین شده به صورت وضعیت اعتراض نکند، صورت وضعیت قطعی از طرف پیمانکار قبول شده تلقی می شود.

مقدار کارها که به ترتیب بالا در صورت وضعیت قطعی منظور می شود، به تنهایی قاطع است و مأخذ تسویه حساب قرار می گیرد، هر چند که بین آنها و مقداری که در صورت وضعیت های موقت منظور گردیده است، اختلاف باشد.

تبصره - در مواردی که طبق مواد 47 یا 48 پس از فسخ یا خاتمه پیمان، اقدام به تهیه صورت وضعیت قطعی می شود، مهلت تهیه صورت وضعیت قطعی از تاریخ صدور درخواست تا تاریخ تحویل کارهای انجام شده می باشد.

ماده 41. تحویل قطعی

در پایان دوره تضمین تعیین شده در ماده 5 موافقتنامه، کارفرما بنابه تقاضای پیمانکار و تأیید مهندس مشاور، اعضای هیأت تحویل قطعی و تاریخ تشکیل هیأت را به همانگونه که در ماده 39 برای تحویل موقت پیش بینی شده است، معین و به پیمانکار ابلاغ می کند. هیأت تحویل قطعی، پس از بازدید کارها هرگاه عیب و نقصی که ناشی از کار پیمانکار باشد، مشاهده ننماید موضوع پیمان را تحویل قطعی می گیرد و بی درنگ صورت جلسه آن را تنظیم و برای کارفرما ارسال می کند و نسخه ای از آن را تا ابلاغ از سوی کارفرما، به پیمانکار می دهد و سپس کارفرما تصویب تحویل قطعی کار را به پیمانکار ابلاغ می نماید.

تبصره 1 - هرگاه هیأت تحویل قطعی عیب و نقصی ناشی از کار پیمانکار مشاهده کند، برای رفع آنها طبق ماده 42 رفتار می شود.

تبصره 2 - اگر پیمانکار در پایان دوره تضمین تعیین شده در ماده 5 موافقتنامه تقاضای تحویل قطعی کار نکند، مکلف به رفع نواقص ناشی از کار خود که تا زمان تقاضای تحویل قطعی باقی مانده است می باشد و تاریخ تقاضای پیمانکار، ملاک اقدامات مربوط به تحویل قطعی است.

تبصره 3 - اگر کارفرما با وجود تقاضای پیمانکار، اقدام به اعزام هیأت تحویل نکند و این تأخیر بیش از دو ماه طول انجامد و پس از درخواست مجدد پیمانکار و انقضای یک ماه از تاریخ تقاضای مجدد، کارفرما در این زمینه اقدامی نکنند، عملیات موضوع پیمان تحویل قطعی شده تلقی می گردد و باید اقدامات پس از تحویل قطعی در مورد آن انجام شود.

ماده 42. مسئولیت های دوره تضمین

اگر در دوره تضمین، معایب و نواقصی در کار یافته شود که ناشی از کار پیمانکار باشند، پیمانکار مکلف است که آن معایب و نقص را به هزینه خود رفع کند. برای این منظور، کارفرما مراتب را با ذکر معایب و نقص و محل آنها به پیمانکار ابلاغ می کند و پیمانکار باید حداکثر 15 روز پس از ابلاغ کارفرما شروع به رفع معایب و نواقص کند و آنها را طی مدتی که مورد قبول کارفرماست، رفع نماید.

هرگاه پیمانکار در انجام این تعهد قصور ورزد یا مسامحه کند، کارفرما حق دارد آن معایب و نقص را خودش یا به ترتیبی که مقتضی بداند رفع نماید و هزینه آن را به اضافه 15 درصد، از محل تضمین پیمانکار یا از مطالبات و سپرده ای که پیمانکار نزد او دارد برداشت نماید.

هزینه های حفاظت، نگهداری و بهره برداری کارهای تحویل شده در دوره تضمین به عهده کارفرماست.

فصل پنجم - حوادث قهری، فسخ، ختم، تعلیق، هزینه تسریع، خسارت تأخیر، تسویه حساب، حل اختلاف

ماده 43. بروز حوادث قهری

جنگ، اعم از اعلام شده یا نشده، اعتصاب های عمومی، شیوع بیماری های واگیردار، زلزله، سیل و طغیان های غیرعادی، آتش سوزی های دامنه دار و مهار نشده، و دیگر حوادث مشابه و خارج از کنترل دو طرف پیمان که در منطقه اجرای کار وقوع یابد و ادامۀ کار را برای پیمانکار ناممکن سازد، جزو حوادث قهری به شمار می رود و در صورت بروز آنها، به ترتیب زیر عمل می شود. در بروز حوادث قهری، هیچ یک از دو طرف، مسئول خسارت های وارد شده به طرف دیگر در اثر این حوادث نیست.

الف) پیمانکار موظف است که حداکثر کوشش خود را برای حفاظت از کارهای اجرا شده که در وضعیت قهاری رها کردن آنها منجر به زیان جانی می شود و انتقال مصالح و تجهیزات پایکار به محل های مسلمان و ایمن، به کار برد. کارفرما نیز باید تمام امکانات موجود خود را در محل، در حد امکان، برای تسریع در این امر، در اختیار پیمانکار قرار دهد.

ب) در مورد خسارت های وارد شده به کارهای موضوع پیمان، تأسیسات و ساختمان های موقت، ماشین آلات و ابزار و وسایل پیمانکار، به شرح زیر عمل می شود.

1- هر گاه خسارت های وارد شده به کارهای موضوع پیمان، مشمول موضوع بند "ج" ماده 21 باشد، برای جبران آن، طبق همان ماده اقدام می شود.

2- خسارت های وارد شده به کارهای موضوع پیمان که مشمول بیمه به موجب بند "ج" ماده 21 نباشد، جبران خسارت به عهده کارفرماست. اگر میزان خسارت های دریافتی از بیمه برای جبران خسارت ها کافی نباشد، جبران خسارت مازاد به عهده کارفرماست.

3- جبران خسارت های وارد شده به ساختمان ها و تأسیسات موقت، ماشین آلات و ابزار و وسایل پیمانکار، با توجه به بند "د" ماده 21، به عهده پیمانکار است.

ج) کارفرما اگر وضعیت کارها را پس از حادثه برای ادامه کار آماده بداند، فوراً وضعیت کارها را برای آغاز اجرای کارها به پیمانکار ابلاغ می کند. پیمانکار مکلف است بی درنگ کارها را آغاز کند. کارفرما برنامه زمانی مناسب برای انجام کارهای پیشگفته را پس از رسیدگی و تأیید مهندس مشاور، با در نظر گرفتن وضعیت اولیه کارها و اصالحات لازم، تهیه و پس از تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ می گردد.

د) اگر کارفرما وضعیت اولیه کارها را برای ادامه کار ضروری بداند و برنامه زمانی اصالح و بازسازی کارها را بیش از شش ماه پس از بروز حادثه تعیین کند، کارفرما بدون رعایت ماده 48، به پیمان خاتمه می دهد.

ه) کارفرما هزینه های توقف کار پیمانکار را برای مدت یک ماه اول بر اساس بندهای "ب" و "ج" ماده 49، به پیمانکار پرداخت می کند.

ماده 44. ممنوعیت قانونی

الف) پیمانکار در موقعی که ممنوعیت قانونی مشمول پیمان را کشف می کند، اعالم می نماید. در صورتیکه ممنوعیت قانونی برای کارفرما ایجاد کند و پیمانکار در آن خالف باشد، کارفرما طبق ماده 47 فسخ پیمان را ابلاغ می کند و طبق ماده 47 رفتار می شود.

موارد زیر، از جمله ممنوعیت های قانونی مشمول پیمانکار، ضمن اجرای کار و پیش از تحویل موقت شمرده می شود:

1- تغییراتی در سهام داران، میزان سهام، مدیران یا بازرسان شرکت پیمانکار که از حد مجاز پیش بینی شده در اسناد پیمان تجاوز کند.

2- تغییراتی در دستگاه های دولتی یا کارفرما که به تشخیص کارفرما، اجرای پیمان را با مشکل مواجه سازد.

در موارد بند "الف"، طبق ماده 49 رفتار می شود و در موارد بند "ب"، در صورتی که ممنوعیت قانونی رفع نشود، کارفرما پیمان را به موجب ماده 48 خاتمه می دهد. کارفرما مکلف است موقعی که ممنوعیت قانونی را کشف می کند، مراتب را به پیمانکار اعالم کند. اگر پیمانکار در مهلت معقولی که کارفرما تعیین می کند، اقدام به رفع ممنوعیت قانونی نکند، کارفرما طبق ماده 47 فسخ پیمان را ابلاغ می کند.

ماده 45. حقوق انحصاری ثبت شده

الف) پیمانکار کارفرما را در مقابل تمام دعاوی، خسارت ها، مطالبات احتمالی مربوط به نقض حقوق انحصاری ثبت شده، تألیفات، علائم تجاری، نامه های اختراع و حقوق مشابه که در اجرای موضوع پیمان ایجاد می شود، مصون می دارد.

ب) کارفرما مفادی را که به استناد آنها تأیید می کند که نقض حقوق انحصاری ناشی از رعایت مفاد اسناد و مدارک پیمان است، به پیمانکار ابلاغ می کند. در صورتی که برای پیمانکار معلوم شود که نقض حقوق انحصاری به دلیل رعایت اسناد و مدارک پیمان است، پیمانکار باید فوراً مراتب را به مهندس مشاور اعالم کند. کارفرما تا حدی که لازم باشد تغییرات مورد نیاز برای رفع نقض حقوق انحصاری را انجام داده و به پیمانکار ابلاغ می کند.

ماده 46. موارد فسخ پیمان

الف) کارفرما می تواند در صورت تحقق هر یک از موارد زیر، پیمان را طبق ماده 47 فسخ کند.

1- تأخیر در تحویل کارگاه از جانب پیمانکار بیش از مهلت تعیین شده در بند "ب" ماده 28.

2- تأخیر در ارائه برنامه زمانی تفصیلی بیش از مدت تعیین شده در اسناد پیمان.

3- تأخیر در تجهیز کارگاه برای شروع عملیات موضوع پیمان بیش از مدت تعیین شده در بند "ج" ماده 28.

4- تأخیر در شروع عملیات موضوع پیمان بیش از یک دهم مدت اولیه پیمان یا دو ماه، هرکدام که کمتر است.

5- تأخیر در اتمام هر یک از کارهای پیش بینی شده در برنامه زمانی تفصیلی بیش از مدت تعیین شده برای آن کار با توجه به ماده 30.

6- تأخیر در اتمام کار بیش از یک چهارم مدت پیمان با توجه به ماده 30.

7- عدم شروع کار پس از وضعیت قهری موضوع ماده 43 و ابلاغ کارفرما برای شروع کار.

8- گذاشتن کارگاه بدون سرپرست یا تعطیل کردن کار، بدون اجازه کارفرما، بیش از 10 روز.

9- عدم انجام دستور مهندس مشاور برای اصالح کارهای معیوب طبق بند "د" ماده 32.

10- انحلال شرکت پیمانکار.

11- ورشکستگی پیمانکار یا توقیف ماشین آلات و اموال پیمانکار توسط محاکم قضایی که به توقف یا کندی پیشرفت کار منجر شود.

12- تأخیر در پرداخت دستمزد کارگران به مدت بیش از یک ماه طبق بند "و" ماده 17.

13- هر گونه رشوه، هدایا یا پرداخت های غیرقانونی که پیمانکار برای تحصیل پیمان یا حفظ منافع خود به عوامل کارفرما یا آنها توسط واسطه ها کرده است.

ب) کارفرما در صورت احراز موارد زیر، می تواند پیمان را فسخ کند.

1- واگذاری پیمان به شخص ثالث.

2- پیمانکار مشمول ممنوعیت قانونی مشمول به موجب بند "ب" ماده 44 شده باشد، حداکثر به استناد بند 64 قانون محاسبات عمومی.

ماده 47. اقدامات فسخ پیمان

الف) کارفرما در صورت بروز یک یا چند مورد از موارد درج شده در ماده 46، در صورتی که پیمان را قابل فسخ تشخیص دهد، فسخ پیمان را که شامل ذکر مواردی است که اسناد آن به پیمانکار است، ابلاغ می کند.

ب) پیمانکار مکلف است که در مدت 10 روز از تاریخ ابلاغ کارفرما، در صورت داشتن ادله ای مبنی بر انطباق با موارد اعلام شده با کارفرما، پاسخ خود را تسلیم کند. کارفرما پس از رسیدگی به ادله ارائه شده توسط پیمانکار، در صورت اقتضا، فسخ پیمان را به پیمانکار ابلاغ می کند و سپس کارفرما اقدامات پس از فسخ را به شرح زیر انجام می دهد.

ج) کارفرما تضمین انجام تعهدات و تضمین حسن انجام کار را ضبط می کند و کارهای انجام شده، مصالح، تجهیزات، ماشین آلات و ابزار و تمام تدارکات دیگر را که در کارگاه موجود است، بی درنگ و به طور کامل در اختیار می گیرد. برای صورت برداری از کارهای انجام شده و مصالح و تجهیزات و ماشین آلات و ابزار و تمام تدارکات دیگر موجود در کارگاه، پیمانکار را دعوت می کند تا ظرف یک هفته نماینده معرفی نماید. هرگاه پیمانکار از معرفی نماینده ظرف مدت تعیین شده خودداری کند یا نماینده معرفی شده از جانب او در موعد مقرر برای صورت برداری حاضر نشود، کارفرما به منظور تأمین دلیل، با حضور نماینده دادگاه محل، برای صورت برداری اقدام می نماید و پیمانکار حق هیچگونه اعتراضی در این مورد را ندارد.

پس از صورت برداری، پیمانکار بی درنگ، طبق ماده 40، اقدام به تهیه صورت وضعیت قطعی از کارهای انجام شده می کند.

د) کارفرما تأسیسات و ساختمان های موقت را که در کارگاه احداث شده و برای ادامه کار مورد نیاز است، در اختیار می گیرد و بهای آن را برابر ارزش مصالح و تجهیزات بازیافتی که با توافق دو طرف تعیین می شود با توجه به اینکه در این گونه موارد وجهی بابت برچیدن کارگاه به پیمانکار پرداخت نمی شود، به حساب طلب پیمانکار منظور می نماید. اگر تأسیسات و ساختمان های پیشگفته در خارج از محل های تحویلی کارفرما ایجاد شده باشد، کارفرما بهای اجاره آنها را که با توافق دو طرف تعیین می شود، برای مدتی که به منظور تکمیل کار در اختیار خواهد داشت، به پیمانکار پرداخت می کند.

ه) کارفرما می تواند ماشین آلات و ابزار و وسایل متعلق به پیمانکار را که در کارگاه موجود است و به تشخیص خود برای اتمام کار مورد نیاز بداند، برای مدت مناسبی که برای جایگزین کردن آنها با ماشین آلات دیگر لازم است در اختیار بگیرد و هزینه اجاره آنها را که با توافق دو طرف تعیین می شود، به حساب طلب پیمانکار منظور نماید. کارفرما نمی تواند بدون موافقت پیمانکار ماشین آلات او را بیش از مدت های تعیین شده در زیر در اجاره خود بگیرد.

1- در مورد ماشین آلات ثابت مانند دستگاه مرکزی بتن، کارخانه آسفالت و ماشین آلات خاصی که نام آنها در شرایط خصوصی پیمان پیش بینی شده است، برابر مدتی که از رابطه زیر بدست می آید:

مدت اختیار کارفرما برای اجاره = 2 + (مدت اولیه پیمان × مبلغ صورت وضعیت قطعی ÷ مبلغ پیمان) ماه

2- در مورد سایر ماشین آلات، برابر ده ماه.

اگر پیمانکار به کارفرما بدهکار باشد، کارفرما به میزان طلب خود، اقلامی از ماشین آلات و ابزار و وسایل پیمانکار را که توسط کارشناس یا کارشناسان منتخب طرفین ارزیابی می شود در اختیار می گیرد و با رعایت قرائن جاری کشور، به تملک قطعی خود در می آورد.

و) کارفرما از مصالح و تجهیزات پایکار آنچه مطابق مشخصات بوده و برای اجرای پیمان تهیه شده است قبول می کند و بهای آن را بر اساس نرخ متعارف روز در تاریخ خرید که مورد توافق دو طرف باشد، به حساب طلب پیمانکار منظور می نماید.

ز) پیمانکار با دریافت ابلاغ فسخ پیمان، باید فهرست مصالح و تجهیزات سفارش شده برای اجرای کار همراه با شرایط خرید آنها را برای کارفرما ارسال نماید. کارفرما تا 10 روز از دریافت فهرست پیشگفته، اقلامی از مصالح و تجهیزات سفارش شده را که مورد نیاز تشخیص می دهد به پیمانکار اعالم می نماید تا پیمانکار قرارداد خرید آنها را به کارفرما منتقل نماید. مبالغی که بابت خرید این مصالح و تجهیزات از سوی پیمانکار نقدیه شده است، در مقابل تسلیم اسناد و مدارک آن به حساب طلب پیمانکار منظور می گردد و تأدیه بقیه بهای خرید و هر نوع تعهد مربوط به آنها به عهده کارفرما خواهد بود.

ح) هرگاه پیمانکار ظرف دو هفته از تاریخ ابلاغ کارفرما، برای توافق در اجرای بندهای "د" و "ه" و "و" حاضر نشود یا توافق بین طرفین حاصل نگردد، کارفرما با انتخاب دو کارشناس رسمی دادگستری اقدام می نماید. نظر این کارشناسان برای طرفین قطعی است و حق الزحمه آنان را کارفرما می پردازد و به حساب بدهی پیمانکار منظور می کند.

ط) پیمانکار مکلف است که مازاد مصالح و تجهیزات و دیگر تدارکات خود را که در محل های تحویلی کارفرما باقی مانده است، حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ کارفرما از محل های یاد شده خارج کند. در غیر این صورت، کارفرما می تواند برای خارج کردن آنها به هر نحو که مقتضی بداند عمل نماید و هزینه های آن را به حساب بدهی پیمانکار منظور دارد. در این حالت، پیمانکار نمی تواند نسبت به ضرر و زیان وارد شده به اموال و دارایی های خود، دعوایی مطرح نماید.

ی) از تاریخ ابلاغ فسخ پیمان تا تاریخی که صورت برداری ها و ارزیابی طبق این ماده پایان می یابد، هزینه های مربوط به نگهداری و حفاظت کارگاه به عهده کارفرما و هزینه های دیگر به عهده پیمانکار است. این مدت نباید بیشتر از سه ماه شود، در غیر این صورت هزینه های مربوط به نگهداری و حفاظت کارگاه برای ایام بیش از سه ماه، به عهده کارفرماست.

ماده 48. خاتمه پیمان

هرگاه پیش از اتمام کارهای موضوع پیمان، کارفرما بدون آنکه تقصیری متوجه پیمانکار باشد، یا به مصلحت خود یا علل دیگر، تصمیم به خاتمه دادن پیمان بگیرد، خاتمه پیمان را با تعیین تاریخ آماده کردن کارگاه برای تحویل، که نباید بیشتر از 15 روز باشد، به پیمانکار ابلاغ می کند. کارفرما کارهایی را که ناتمام ماندن آنها موجب بروز خطر یا زیان مسلم است در این ابلاغ تعیین می کند و مهلت بیشتری به پیمانکار می دهد تا پیمانکار بتواند در آن مهلت، این گونه کارها را تکمیل کند و کارگاه را آماده تحویل نماید.

اقدامات پس از خاتمه دادن پیمان به شرح زیر است:

الف) کارفرما آن قسمت از کارها را که ناتمام است؟ طبق مقررات درج شده در ماده 41 تحویل قطعی و آن قسمت را که پایان یافته است طبق مقررات تعیین شده در ماده 39 تحویل موقت می گیرد. اگر معایبی در کارهای نیمه تمام مشاهده شود، پیمانکار مکلف است، به هزینه خود، در مدت زمان مناسبی که با توافق کارفرما تعیین می شود، رفع عیب نماید و سپس تحویل قطعی دهد. در صورتیکه پیمانکار در مهلت مقرر اقدام به رفع نقص نکند، کارفرما طبق بند "د" ماده 32 عمل می کند.

ب) تا حدی که مورد لزوم و درخواست کارفرماست، پیمانکار باید نقشه ها، کاتالوگ ها، قراردادهای با پیمانکار جزء و سایر مدارک اجرای کار را تحویل کارفرما دهد.

ج) صورت وضعیت کارهای انجام شده طبق ماده 40 تهیه می شود.

د) در مورد مصالح و تجهیزات موجود و سفارش شده، به شرح زیر، اقدام می شود:

1- مصالح و تجهیزات موجود در کارگاه که طبق مشخصات فنی بوده و برای اجرای موضوع پیمان تهیه شده است، اندازه گیری و بهای آنها بر اساس نرخ متعارف روز در تاریخ خرید، که مورد توافق دو طرف باشد، در صورت وضعیت قطعی منظور می شود.

2- پیمانکار با دریافت ابلاغ خاتمه پیمان، بی درنگ فهرست مصالح و تجهیزات ارائه شده برای اجرای کار را همراه با شرایط خرید آنها برای کارفرما ارسال می نماید. کارفرما تا 10 روز از دریافت فهرست پیشگفته، اقلامی از مصالح و تجهیزات سفارش شده را که مورد نیاز تشخیص می دهد به پیمانکار اعالم می نماید تا پیمانکار قرارداد خرید آنها را به کارفرما منتقل نماید. مبالغی که بابت خرید این مصالح و تجهیزات از سوی پیمانکار نقدیه شده است، در مقابل تسلیم اسناد و مدارک آن به حساب طلب پیمانکار منظور می گردد و تأدیه بقیه بهای خرید و هر نوع تعهد مربوط به آنها به عهده کارفرما خواهد بود.

3- پیمانکار باید بی درنگ پس از دریافت ابلاغ خاتمه پیمان، تمام قراردادهای خود با پیمانکاران جزء و اشخاص ثالث را خاتمه دهد. خاتمه قراردادهای خرید مصالح و تجهیزاتی که مورد نیاز کارفرما نیست پس از اعالم نظر کارفرما طبق بند 2 انجام می شود.

4- در صورتیکه پیمانکار به منظور اجرای موضوع پیمان، در مقابل اشخاص ثالث تعهداتی کرده است و در اثر خاتمه دادن به پیمان ملزم به پرداخت هزینه و خسارت هایی به آن اشخاص گردد، این هزینه ها و خسارت ها، پس از رسیدگی و تأیید کارفرما، به حساب پیمانکاری پیمانکار منظور می شود.

ه) کارفرما تأسیسات و ساختمان های موقتی را که در کارگاه احداث شده است، در اختیار می گیرد. بهای این تأسیسات و ساختمان ها با در نظر گرفتن پرداخت هایی که قبلاً به پیمانکار شده است، با توافق دو طرف تعیین می شود و به حساب طلب پیمانکار منظور می شود و بابت آنها وجهی به عنوان برچیدن کارگاه پرداخت نمی شود. اگر تأسیسات و ساختمان های پیشگفته در خارج از محل های تحویلی کارفرما ایجاد شده باشد، کارفرما بهای اجاره آنها را که با توافق دو طرف تعیین می شود، برای مدتی که به منظور تکمیل کار در اختیار خواهد داشت به پیمانکار پرداخت می کند.

و) پیمانکار مکلف است که مازاد مصالح و تجهیزات و دیگر تدارکات خود را که در محل های تحویلی کارفرما باقی مانده است، حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ کارفرما، از محل های یاد شده خارج کند. در غیر اینصورت کارفرما می تواند، برای خارج کردن آنها به هر نحو که مقتضی بداند عمل نماید و هزینه های آن را به حساب بدهی پیمانکار منظور کند. در این صورت، پیمانکار نمی تواند نسبت به ضرر و زیان وارد شده به اموال و دارایی های خود دعوایی مطرح نماید.

ز) در مورد تضمین های پیمانکار، به ترتیب زیر، عمل می شود.

1- تضمین انجام تعهدات پیمان، طبق روش تعیین شده در تبصره 1 ماده 34 آزاد می شود، با این تفاوت که آخرین صورت وضعیت موقت موضوع تبصره پیشگفته، حداکثر تا یک ماه پس از تحویل کار، اعم از قسمت تحویل موقت شده و قسمت تحویل قطعی شده، با احتساب مصالح پایکار تهیه می شود.

2- تضمین حسن انجام کار قسمت تحویل موقت شده و قسمت تحویل قطعی شده، هریک جداگانه طبق ماده 35 آزاد می شود.

ماده 49. تعلیق

الف) کارفرما می تواند در مدت پیمان، اجرای کار را برای مدت حداکثر سه ماه معلق کند. در این صورت باید مراتب را با تعیین تاریخ شروع تعلیق به پیمانکار اطلاع دهد. در مدت تعلیق، پیمانکار مکلف است که تمام کارهای انجام شده، مصالح و تجهیزات پایکار، تأسیسات و ساختمان های موقت را براساس پیمان به طور شایسته، حفاظت و حراست کند.

ب) کارفرما هزینه های بالاسری پیمانکار را در دوران تعلیق، به میزان تعیین شده در اسناد و مدارک پیمان، به پیمانکار می پردازد. اگر در اسناد و مدارک پیمان، تعیین هزینه های یاد شده، به توافق طرفین در زمان ابلاغ تعلیق موکول شده باشد، کارفرما در مورد میزان آن با پیمانکار توافق می نماید. در صورتی که در اسناد و مدارک پیمان، هیچ نوع پیش بینی برای پرداخت هزینه های بالاسری پیمانکار در دوره تعلیق نشده باشد، کارفرما ماهانه مبلغی معادل 10 درصد متوسط کارکرد فرضی ماهانه به پیمانکار می پردازد. اگر به دستور کارفرما، قسمتی از کار متوقف شود، بابت هزینه های پیشگفته در مدت تعلیق، ماهانه مبلغی معادل 10 درصد متوسط کارکرد فرضی ماهانه، به تناسب مبلغ کار متوقف شده، به پیمانکار پرداخت می شود. برای تعیین هزینه تعلیق، کسر ماه به تناسب اعمال می شود.

تبصره - در صورتیکه پیش از آغاز عملیات موضوع پیمان تعلیق پیمان از سوی کارفرما ابلاغ شود، 80 درصد هزینه تعلیق محاسبه شده طبق این بند، به پیمانکار پرداخت می شود.

ج) کارفرما و پیمانکار در مورد ماشین آلاتی که پیمانکار مایل است در مدت تعلیق از کارگاه خارج نماید، بدون پرداخت هیچ گونه هزینه ای، توافق می کنند. اجاره مربوط به دوران توقف آن تعداد از ماشین آلات که در کارگاه باقی می مانند براساس توافق طرفین به پیمانکار پرداخت می شود.

د) در صورتیکه تعلیق بیش از سه ماه ضروری باشد، کارفرما می تواند با موافقت پیمانکار مدت تعلیق را برای یک بار و حداکثر سه ماه، با شرایط پیشگفته افزایش دهد. در صورت عدم موافقت پیمانکار با تعلیق بیش از سه ماه، پیمان خاتمه یافته و طبق ماده 48 عمل می شود.

ه) هرگاه عوامل موجب تعلیق کار برطرف شود، کارفرما با تعیین مهلتی برای پیمانکار به منظور آماده نمودن کارگاه، تاریخ شروع مجدد کار را به پیمانکار ابلاغ می کند.

ماده 50. هزینه تسریع کار، خسارت تأخیر کار

الف) اگر در مقابل اتمام پیش از موعد کار، در اسناد و مدارک پیمان، پرداخت هزینه تسریع کار به پیمانکار، پیش بینی شده باشد، و پیمانکار پیش از سررسیدن مدت پیمان عملیات موضوع پیمان را تکمیل کند و آماده تحویل نماید، پیمانکار محق به دریافت هزینه تسریع طبق شرایط پیش بینی شده می باشد.

ب) در صورتیکه مدت انجام کار، بیش از مدت اولیه پیمان به علاوه مدت های تمدید شده پیمان باشد، مهندس مشاور با رعایت ماده 30 میزان تأخیر غیر مجاز پیمانکار را تعیین می کند، تا پس از تصویب کارفرما، به شرح زیر، ملاک محاسبه خسارت تأخیر قرار گیرد.

1- هرگاه جمع مدت تأخیر غیرمجاز از یک دهم مدت پیمان بیشتر نشود، برای هر روز تأخیر، یک دو هزارم مبلغ باقیمانده کار که در اجرای آن تأخیر شده است.

2- هرگاه جمع مدت تأخیر غیر مجاز از یک دهم مدت پیمان بیشتر شود، تا یک چهارم مدت پیمان طبق بند 1 و برای مازاد آن تا یک چهارم مدت پیمان، برای هر روز تأخیر یک هزارم مبلغ باقیمانده کار که در اجرای آن تأخیر شده است.

3- هرگاه جمع مدت تأخیر غیر مجاز از یک چهارم مدت پیمان بیشتر شود ولی پیمان همچنان ادامه یابد، مجموع خسارت های قابل دریافت از پیمانکار نمی تواند از جمع خسارت محاسبه شده بر پایه بند 2 بیشتر شود و مدت اضافه بر یک چهارم مدت پیمان، برای ادامه و انجام کار بدون دریافت خسارت منظور می شود.

4- مبلغ باقیمانده کار که در اجرای آن تأخیر شده است، عبارتست از مبلغ پیمان، منهای مبلغ صورت وضعیت مربوط به کارهای انجام یافته تا آخرین روز مدت پیمان.

5- در صورتیکه پیمان، طبق ماده 46 فسخ گردد یا طبق ماده 48 خاتمه داده شود، تأخیر کار، نسبت به برنامه زمانی تفصیلی با رعایت ماده 30 بررسی شده، میزان مجاز و غیرمجاز آن بررسی می شود. بابت تأخیر غیر مجاز پیمانکار، طبق مفاد این بند، پرداخت خسارت تاخیر به پیمانکار تعلق می گیرد. در این حالت، مبلغ باقیمانده کار که در اجرای آن تأخیر شده است، عبارتست از مبلغ کارهایی که طبق برنامه زمانی تفصیلی و با در نظر گرفتن تأخیر مجاز پیمانکار باید تا تاریخ فسخ یا خاتمه پیمان انجام می شد، منهای مبلغ کار انجام شده.

6- در مواردی که اخذ خسارت تأخیر بیش از ارقام درج شده در این ماده ضروری باشد و در اسناد و مدارک پیمان، میزان آن پیش بینی شده باشد، خسارت تاخیر را براساس آن محاسبه می کنند.

ماده 51. صورت حساب نهایی

صورت حساب نهایی پیمان که ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب صورت وضعیت قطعی توسط کارفرما تهیه و تصویب می شود و نهایی می شود، عبارت است از مبلغ صورت وضعیت قطعی که طبق ماده 40 تعیین می شود به علاوه یا منهای مبالغی که براساس اسناد و مدارک پیمان، به مبلغ بالا اضافه یا از آن کسر می گردد، مانند وجوه ناشی از تعدیل آحاد بها، بهای مصالح، تجهیزات و ماشین آلات تحویلی کارفرما به پیمانکار، مبلغ جبران خسارت یا جریمه های رسیدگی و قطعی شده.

صورت حساب نهایی تهیه شده، توسط کارفرما در صورتیکه مورد قبول پیمانکار باشد، توسط کارفرما و پیمانکار امضا می شود. اگر پیمانکار به صورت حساب نهایی تهیه شده توسط کارفرما معترض باشد و آن را امضا نکند، باید ظرف یک ماه، نظر خود را با مدارک کافی به کارفرما بنویسد و گر نه صورتحساب نهایی از طرف پیمانکار پذیرفته شده تلقی می شود.

کارفرما در صورت تأیید اعتراض پیمانکار، صورت حساب نهایی را اصالح می کند و طرفین پیمان آن را امضا می کنند.

صورت حساب نهایی تأیید شده به شرح بالا که ملاک تسویه حساب پیمانکار طبق ماده 52 قرار می گیرد، برای دو طرف پیمان قطعی است و هرگونه اعتراض و ادعایی در مورد آن بی تأثیر است.

در صورتیکه پیمانکار نسبت به صورت حساب نهایی تهیه شده توسط کارفرما معترض باشد و اعتراض خود را در مدت تعیین شده اعلام کند و اعتراض او مورد قبول کارفرما قرار نگیرد، پیمانکار می تواند برای حل مسئله، طبق ماده 53 اقدام نماید.

تبصره 1 - در صورتیکه به علت تاخیر در رسیدگی آخرین صورت وضعیت موقت یا صورت وضعیت قطعی یا تاخیر در تهیه صورت حساب نهایی، هزینه های اضافی بابت تمدید ضمانت نامه های پیمانکار ایجاد شود، کارفرما این هزینه های اضافی را که از سوی پیمانکار تأمین شده است، به او پرداخت می کند و اگر مدت تاخیر در آزاد کردن هر یک از تضمین ها از سه ماه بیشتر شود، کارفرما تضمین مربوط را آزاد می نماید.

تبصره 2 - هرگاه بر اساس صورت وضعیت قطعی، معلوم شود که در آخرین صورت وضعیت موقت، پیمانکار بدهکار نبوده یا بدهی او کمتر از نصف کسور تضمین حسن انجام کار بوده است، یا طبق صورت حساب نهایی، مشخص شود که در زمان تصویب صورت وضعیت قطعی پیمانکار بدهکار نبوده است، کارفرما باید ضمانت نامه آزادشده مربوط به هر یک از موارد یادشده را آزاد کرده و هزینه تمدید آنها را که از سوی پیمانکار تأمین شده است برای مدتی که در آزاد نمودن آنها تاخیر ایجاد گردیده پرداخت کند.

ماده 52. تسویه حساب

الف) هرگاه بر اساس صورت حساب نهایی که به شرح ماده 51 تهیه شده است، پیمانکار بستانکار شود، طلب او حداکثر در مدت یک ماه از تاریخ امضای صورتحساب نهایی یا اعلام کارفرما پرداخت می گردد و به غیر از نصف تضمین حسن انجام کار، که تا تحویل قطعی باید نزد کارفرما باقی بماند، دیگر تضمین های پیمانکار، از هر نوع که باشد، بی درنگ آزاد می شود.

ب) هرگاه بر اساس صورت حساب نهایی، پیمانکار بدهکار شود، مکلف است که در مدت یک ماه از تاریخ امضای صورتحساب نهایی یا اعلام کارفرما، بدهی خود را به شرحی که کارفرما اعالم می کند پرداخت کند. اگر پیمانکار از پرداخت استنکاف ورزد یا تاخیر نماید، کارفرما حق دارد بدون انجام تشریفات قضایی طلب خود را از محل سپرده ها و تضمین های پیمانکار (در صورتیکه طبق ماده 47 ضبط نشده باشد)، وصول نمایند و اگر مبالغ این سپرده ها و تضمین های پیمانکار تکافو نکند، با رعایت قوانین جاری کشور از دیگر دارایی های او وصول کند.

هرگاه پیمانکار در مهلت مقرر در بالا طلب کارفرما را پرداخت کند، علاوه بر نصف کسور تضمین حسن انجام کار، که تا تحویل قطعی نزد کارفرما باقی می ماند، سایر ضمانت نامه ها و سپرده های او، به هر عنوان که باشد، بی درنگ آزاد می شود.

ماده 53. حل اختلاف

الف) هرگاه در اجرا یا تفسیر مفاد پیمان بین دو طرف اختلاف نظر پیش آید، دو طرف می توانند برای حل سریع آن، قبل از درخواست ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به داوری طبق بند "ج"، به روش تعیین شده در بندهای 1 و 2 عمل نمایند.

1- در مورد مسایل ناشی از برداشت متفاوت دو طرف از مفاد بخشنامه هایی که به استناد ماده 23 قانون برنامه و بودجه از سوی سازمان برنامه و بودجه ابلاغ شده است، هر یک از دو طرف از سازمان برنامه و بودجه چگونگی اجرای بخشنامه مربوط را استعلام نمایند و دو طرف طبق نظری که از سوی سازمان برنامه و بودجه اعالم می شود، عمل کنند.

2- در مورد اختلاف نظرهایی که خارج از شمول بند 1 باشد، رسیدگی و اعلام نظر درباره آنها به کارشناس یا هیأت کارشناسی منتخب دو طرف واگذار شود و دو طرف طبق نظری که از سوی کارشناس یا هیأت کارشناسی، در چارچوب پیمان و قوانین و مقررات مربوط اعالم می گردد، عمل کنند.

ب) در صورتیکه دو طرف در انتخاب کارشناس یا هیأت کارشناسی موضوع بند 2 به توافق نرسند یا نظر اعالم شده طبق بندهای 1 و 2 مورد قبول هر یک از دو طرف نباشد، برای حل اختلاف طبق بند "ج" اقدام می گردد.

ج) هرگاه در اجرا یا تفسیر مفاد پیمان بین دو طرف اختلاف نظر پیش آید، هر یک از طرفین می تواند درخواست ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به داوری را به رئیس سازمان برنامه و بودجه ارائه نماید.

تبصره 1 - چنانچه رئیس سازمان یاد شده با تقاضای مورد اشاره موافقت نمود، مرجع حل اختلاف شورای عالی فنی خواهد بود.

تبصره 2 - رسیدگی و اعلام نظر شورای عالی فنی در چارچوب پیمان و قوانین و مقررات مربوط انجام می شود. پس از اعالم نظر شورای یاد شده، طرفین بر طبق آن عمل می نمایند.

د) ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به شورای عالی فنی، تغییراتی در تعهدات قراردادی دو طرف نمی دهد و موجب آن نمی شود که یکی از دو طرف به تعهدات قراردادی خویش عمل نکند.

ماده 54. قوانین و مقررات حاکم بر پیمان

قوانین و مقررات حاکم بر پیمان منحصراً قوانین و مقررات کشور جمهوری اسلامی ایران است.

شرایط خصوصی

شرایط خصوصی، در توضیح و تکمیل مواردی از شرایط عمومی پیمان است که تعیین تکلیف برخی از موارد در آنها، به شرایط خصوصی پیمان موکول شده است و هیچگاه نمی تواند مواد شرایط عمومی پیمان را نقض کند. از این رو، هرگونه نتیجه گیری و تفسیر مواد مختلف این شرایط خصوصی، به تنهایی و بدون توجه به مفاد ماده مربوط به آن در شرایط عمومی پیمان، بی اعتبار است. شماره و حروف بکار رفته در مواد این شرایط خصوصی، همان شماره و حروف مربوط به آن در شرایط عمومی پیمان است.

اگر شرایط عمومی مصوب سازمان برنامه و بودجه همراه اسناد و مدارک پیمان نباشد، شرایط عمومی ابلاغ شده از سوی سازمان برنامه و بودجه به شماره ...... مورخ ...... بر این پیمان حاکم است.

ماده 17 - الف

پیمانکار متعهد است که برای اجرای موضوع پیمان، تعداد ...... نفر/ ماه کارشناس خارجی با تخصص های تعیین شده در زیر، به کار گمارد.

......

......

......

ماده 18 - ب

آخرین مهلت پیمانکار، برای ارائه برنامه زمانی تفصیلی اجرای کار ...... روز از تاریخ مبادله پیمان است.

جزئیات روش تهیه برنامه زمانی تفصیلی و بهنگام کردن آن، به شرح زیر است:

......

......

......

ماده 18 - ه

گزارش پیشرفت کار پیمانکار باید دارای جزئیات زیر باشد:

......

......

......

ماده 20 - الف

کارفرما امکانات و تسهیلات تجهیز کارگاه، از قبیل ساختمان، راه، آب، برق، مخابرات و سوخت را که در زیر تعیین شده است، در اختیار پیمانکار قرار می دهد.

......

......

......

ماده 20 - ب و 20 - ز

کارفرما، به شرح زیر، مصالح، تجهیزات و ماشین آلات را تأمین می نماید.

......

......

......

ماده 20 - ه

پیمانکار باید مشخصات تعیین شده در زیر را در تأمین ماشین آلات رعایت نماید.

......

......

......

ماده 20 - ح

پیمانکار متعهد است که برای اسکان کارفرما، مهندس مشاور و آزمایشگاه، به شماره افراد زیر، دفتر کارگاهی، مسکن کارگاهی و غذا، به تفکیک و به شرح و مشخصات زیر، تأمین نماید.

......

......

......

ماده 21 - ج

قسمت هایی از موضوع پیمان که پیمانکار باید بیمه نماید و همچنین مواردی از حوادث که باید مشمول بیمه گردد، به شرح زیر است:

......

......

......

ماده 21 - چگونگی پرداخت هزینه احداث و نگهداری راه های انحرافی

چگونگی پرداخت هزینه احداث و نگهداری راه های انحرافی به پیمانکار، به شرح زیر است:

......

......

......

ماده 22 - الف

شمار نسخه های نقشه ها و مشخصات فنی که بدون دریافت هزینه در اختیار پیمانکار قرار می گیرد، به شرح زیر است:

......

......

......

ماده 23 - ج

شمار نسخه ها و مشخصات دستورالعمل های راه اندازی، تعمیر، نگهداری و راهبری و نقشه های چون ساخت که پیمانکار تهیه می کند، به شرح زیر است:

......

......

......

ماده 24 - ب

پیمانکار موظف است که در انتخاب پیمانکاران جزء، موارد زیر را رعایت کند.

......

......

......

ماده 28 - الف

پیمانکار مصالح مورد نیاز برای تجهیز کارگاه را به شرح زیر، تأمین می نماید.

......

......

......

ماده 29 - ه

تعدیل نرخ پیمان به شرح زیر است:

......

......

......

ماده 32 - ج

هزینه انجام آزمایش های زیر، به عهده پیمانکار است:

......

......

......

ماده 35

دریافت وجه سپرده تضمین حسن انجام کار پیمان، طبق مصوبه شماره ...... مورخ ...... هیأت وزیران، است.

ماده 36

میزان، روش پرداخت و نحوه واریز پیش پرداخت پیمان، طبق مصوبه شماره ...... مورخ ...... هیأت وزیران است.

ماده 38 - الف

میزان و ترتیب پرداخت های ارزی به پیمانکار، برای متخصصان خارجی، به شرح زیر است:

......

......

......

ماده 38 - ب

کارفرما ارز مورد نیاز برای تهیه مصالح و تجهیزات زیر را از خارج کشور تأمین می کند.

......

......

......

ماده 38 - ج

کارفرما ارز مورد نیاز برای خرید ماشین آلات و ابزار خاصی که در زیر نامبرده شده است را طبق شرایط زیر تأمین می نماید.

......

......

......

ماده 39 - ب

پیمانکار موظف است که پیش از تکمیل کل کار، قسمت های زیر را که برای بهره برداری از آنها به شرح زیر تعیین شده است، تکمیل نماید و به کارفرما تحویل دهد.

......

......

......

ماده 47 - د

ماشین آلات اختصاصی این پیمان که در صورت فسخ پیمان باید برای اتمام کار به صورت اجاره در اختیار کارفرما قرار گیرد، به شرح زیر است.

......

......

......

ماده 49 - ب

هزینه بالاسری پیمانکار در دوره تعلیق، به میزان و ترتیب تعیین شده در زیر، پرداخت می شود.

......

......

......

ماده 50 - الف

در صورت اتمام پیش از موعد کار، کارفرما هزینه تسریع کار را به نحوی تعیین شده در زیر، به پیمانکار پرداخت می نماید.

......

......

......

ماده 50 - ب - 6

خسارت تأخیر غیر مجاز پیمانکار ناشی از کار پیمانکار که به میزان و ترتیب زیر، از پیمانکار وصول می شود.

......

......

......