نشریه ۵۵ – جلد ۷: پوشش ها

۱-۱۱- پوشش ها

۱-۱-۱۱- کلیات

۱-۱-۱-۱۱- هدف و دامنه کاربرد

پوشش ها کاربردهای مختلفی در ساختمان دارند. پوشش ها می توانند انعطاف پذیر، سخت و یا نرم باشند. جنس پوشش می تواند از موادی نظیر چوب، لمینیت، وینیل، کاشی و سرامیک، مواد نساجی و غیره باشد. در این فصل پوشش ها به ۳ گروه کفپوش، دیوارپوش و پوشش های زینتی و حفاظتی تقسیم بندی شده و مشخصات فنی و شیوه اجرای این پوشش ها آورده شده است. از پوشش ها می توان در مکان های صنعتی، اداری، مسکونی، بیمارستانی، مراکز آموزشی، ورزشی، مراکز خرید، هتل ها، پارکینگ و غیره استفاده کرد.

۲-۱-۱-۱۱- اصطلاحات و تعاریف

افزودنی: موادی هستند که به منظور ایجاد ویژگی خاص مانند پراکندگی پیگمنت ها، جلوگیری از تشکیل کف، جلوگیری از فساد رنگ و .... به فرمولاسیون رنگ اضافه می شوند.

اکستندر و فیلر (رنگدانه یار و پرکن): رنگدانه یارها و پرکن ها موادی هستند که به منظور ایجاد یا بهبود کاربری ویژه مانند مقاومت در برابر رطوبت، مقاومت در برابر سایش، بهبود خواص مکانیکی و.... یا کاهش قیمت تمام شده به فرمولاسیون رنگ اضافه می شوند.

پوشش دیواری: فرآورده ای به شکل رول که با استفاده از چسب بر روی دیوار یا سقف داخلی ساختمان ها نصب می شود.

پوشش دیواری تکمیل شده (Finished wallcovering): پوششی است که بعد از نصب نیاز به عملیات تزیین و رنگ آمیزی ندارد. از فرآیندهای گوناگونی برای تولید انواع پوشش های دیواری استفاده می شود.

پوشش دیواری چوب پنبه ای: محصولی که اساساً از چوب پنبه یا چوب پنبه ترکیبی متراکم شده به شکل رول تهیه شده و کاربرد اصلی آن در درون ساختمان ها می باشد.

پوشش دیواری نساجی (Textile wallcovering): پوششی که رویه آن از الیاف طبیعی یا مصنوعی به صورت بریده یا یکسره مانند: نخ (Yarn)، پارچه های تار و پودی (Woven fabrics)، پارچه های حلقوی بافت (Knitted fabrics)، نخ های طنابی (Threads)، طناب (Rope)، قیطان (Braid)، نمد (Felt) و غیره تشکیل شده و به یک لایه موسوم به پایه (Base web) متصل شده است.

پوشش دیواری وینیلی با لایه پایه کاغذ: پوشش دیواری تکمیل شده ای است که لایه پایه آن از جنس کاغذ و لایه رویی آن از جنس پلی وینیل کلراید می باشد. سطح رویی کاغذ و یا پوشش وینیلی آن تزئین شده است. ضخامت و استحکام این پوشش به گونه ای است که می توان آن را به صورت فیلم از لایه پایه کاغذی جدا کرد.

پوشش دیواری وینیلی با لایه پایه منسوج نبافته: پوشش دیواری تکمیل شده ای است که لایه پایه آن از جنس منسوج نبافته و لایه رویی آن از جنس پلی وینیل کلراید می باشد. سطح رویی لایه پایه و یا پوشش وینیلی آن تزئین شده است. ضخامت و استحکام این پوشش به گونه ای است که می توان آن را به صورت فیلم از لایه پایه منسوج نبافته جدا کرد.

پوشش کامپوزیت چوب پلاستیک: پوششی به صورت مخلوطی از چوب و پلاستیک است. چوب برای افزایش سختی به آن اضافه می شود.

پیگمنت (رنگدانه): رنگدانه ها وظیفه ایجاد رنگ دهی و پوشش دهی در فرمولاسیون رنگ را ایفا می کنند. برخی پیگمنت ها مانند پیگمنت های ضد خوردگی نقش حفاظتی نیز دارند.

جلا (Varnish): پوشش هایی فاقد پیگمنت و فیلر با درصد رزین زیاد می باشند. بنابراین جلاها شامل رزین (رزین آلکید در روغن جلا)، حلال و افزودنی هستند. جلاها پوشش هایی بدون فام، شفاف (Transparent) و با براقیت بسیار زیاد هستند که هم از نقطه نظر تزیینی و هم به جهت حفاظتی کاربرد پیدا کرده اند.

چوب پنبه: عبارت است از لایه محافظ درخت بلوط چوب پنبه ای (Cork oak) (Quercus suber L.) که می توان آن را به صورت دوره ای از تنه درخت خارج و پس از رشته رشته کردن از آن به عنوان ماده اولیه برای ساخت محصولات چوب پنبه ای استفاده کرد.

حلال: حلال نقش رقیق سازی، بهبود جریان پذیری و تسهیل کاربری رنگ را بر عهده دارد.

دیوارپوش فومی: دیوارپوش متشکل از فوم پلی اتیلن که می توان آن را در دیوار مهد کودک، خانه های بازی کودک، سالن های ورزشی، استودیوهای موسیقی، تالار، سالن اجتماعات و هتل و همچنین دکوراسیون داخلی منازل و اتاق ها بدون نیاز به زیرسازی به کار برد.

رزین: یکی از اجزای اصلی رنگ که نقش چسبندگی به سطح زمینه و پیوستگی رنگ را بر عهده دارد.

رنگ اکریلیک پایه آب: رنگی است بر پایه رزین های اکریلیک و استایرن اکریلیک آب پایه که به دلیل چسبندگی و دوام خوب، مقاومت شست وشوی زیاد و مقاومت جوی خوب هم برای مصارف داخل و هم خارج ساختمان (نمای ساختمان) کاربری دارد.

رنگ پلاستیک: پوششی است آب پایه بر پایه رزین های پلی وینیل استات که در ایران به دو گروه تمام پلاستیک و نیم پلاستیک تقسیم می شود. از رنگ های تمام پلاستیک برای دیوارهای داخلی ساختمان و از رنگ های نیم پلاستیک که در برابر شست وشو مقاومتی ندارند برای سقف ها استفاده می گردد.

رنگ روغنی: رنگی است بر پایه رزین آلکید بلند روغن (Long oil Alkyd) که دوام، استحکام، چسبندگی و مقاومت بسیار خوبی در برابر شست وشو دارد. این رنگ معمولا برای سطوح داخلی ساختمان ها و بناها استفاده می گردد.

صفحه روکش دار گچی: فرآورده ای متشکل از یک هسته گچی که با ورقه های کاغذ مقاوم پوشش داده شده و به خوبی به آن ها چسبیده تا صفحه ای مسطح و مستطیل شکل به وجود آورد. نوع سطوح کاغذی با توجه به شرایط استفاده تغییر می کند و هسته گچی ممکن است برای ایجاد خواص تکمیلی دارای مواد افزودنی باشد.

فام: رنگ یک پوشش را فام آن پوشش گویند مانند سفید، سبز، آبی و غیره.

کفپوش: منظور از پوشش های کف یا کفپوش، خارجی ترین قسمت کف سازی یا به عبارت دیگر بیرونی ترین لایه ای است که روی کف سازی قرار می گیرد.

کفپوش پلیمری درجا: نوعی از پوشش ها است که پس از انجام واکنش شیمیایی اجزای آن در دمای محیط به یک ترکیب سخت، چسبنده و مقاوم تبدیل می شوند. کفپوش های پلیمری به صورت یکپارچه بر روی سطوح اجرا شده و مقاومت سطح را در برابر عوامل محیطی فرساینده، سایش مکانیکی و مواد شیمیایی افزایش می دهد.

کفپوش لمینیت با چاپ مستقیم و لایه روکش رزینی: در این نوع کفپوش، لایه رویه از لایه تزیینی که با استفاده از چاپ غیرمستقیم، چاپ مستقیم یا چاپ دیجیتال انجام شده و لایه روکش شامل رزین هایی معمولاً اکریلیک، متاکریلیک یا مواد مشابه عمل آوری شده با تشعشعات UV یا سایر روش های عمل آوری تشکیل شده است.

کفپوش لمینیت با رویه رزین های آمینوپلاست: این نوع کفپوش شامل یک رویه تزیینی است که می تواند از نظر بافت سطحی و میزان براقیت متفاوت باشد.

کفپوش نساجی: یک پوشش کف نرم متشکل از الیاف است.

کفپوش های PVC نیمه منعطف (Semi-flexible floor tiles): کفپوش های سفت و محکمی هستند که از پلی وینیل کلراید ساخته شده اند و تنها تحت شرایط خاصی قابلیت خم شدن دارند.

کفپوش های انعطاف پذیر: کفپوش های انعطاف پذیر PVC متشکل از پلی وینیل کلراید و/یا یک یا چند کوپلیمر وینیل کلراید یا پلیمرهای مناسب دیگر به همراه روان کننده، پایدار کننده، پرکننده و رنگدانه هستند.

لاک اپوکسی: بر پایه رزین اپوکسی و برای حفظ زیبایی و محافظت از سطوح بتنی، سنگ، موزاییک، سطوح فلزی و کفپوش ها استفاده می شود.

لاک اکریلیک: این لاک بر پایه رزین های اکریلیک پایه آب بوده و معمولاً در مصارف ساختمانی و برای محافظت از نماها و سطوح رنگ شده اعمال می گردد.

لاک پلی استر: از لاک پلی استر برای محافظت از سطوح چوبی در شرایط جوی مختلف استفاده می شود. این لاک در برابر سایش، روغن های گیاهی و حیوانی، شرایط آب و هوایی و مواد شیمیایی مختلف دارای مقاومت نسبتاً زیادی می باشد.

لاک پلی یورتان: لاک هایی از این گونه برای محافظت از سطوح چوبی، MDF، فلزی، بتنی و کفپوش ها استفاده می شود. این لاک ها ترکیباتی دوجزئی از پلی ال (استری یا اکریلیک) و هاردنر (ایزوسیانات) می باشند که مقاومت بسیار زیادی در برابر مواد شیمیایی، اسیدها و قلیاها، اشعه فرابنفش خورشید (در صورت استفاده از هاردنر ایزوسیانات آلیفاتیک)، رطوبت، آلودگی های محیطی و سایش دارند.

لاک نیترو سلولز: این لاک بر پایه رزین نیترو سلولز بوده و بیشتر برای همرنگی سطوح چوبی به کار می رود. از لاک نیترو سلولز در صنایع چرم سازی و مرکب چاپ نیز استفاده می شود.

لعاب: یک نوع پوشش سخت شیشه ای و درخشان است که از آن برای حفظ زیبایی و محافظت سطوح مختلفی مانند سفال، کاشی، سرامیک، فولاد، چدن، فلز و غیره استفاده می شود.

لمینیت: یک نوع پوشش کف است به ظاهر مشابه چوب که از یک مغزی تخته چندلا یا تخته الیافی با دانسیته متوسط (MDF) با یک لایه ورقه نازک روی سطح آن ساخته شده است.

لینولئوم: محصولی است که از طریق غلتک زنی یک یا چند لایه مخلوط همگن سیمان، لینولئوم، چوب پنبه و/یا خاک اره، رنگ دانه ها و مواد یا پرکننده معدنی شامل تقویت کننده هایی از جنس الیاف تولید می شود.

نقطه شبنم (Dew Point): دمای سطح در دمای محیطی معین و رطوبت نسبی که در آن قرار دارد، سبب تجمیع نم و رطوبت می شود. این پدیده از نکات مهم در هنگام اعمال پوشش خصوصاً در نقاط با رطوبت زیاد است.

۲-۱۱- کفپوش ها

۱-۲-۱۱- کفپوش های لمینیت یا چند لایه

لمینیت به دو بخش لمینیت با دانسیته متوسط (MDF) و لمینیت با تراکم زیاد (HDF) تقسیم بندی می شود. لمینیت از یک مغزی (تخته چند لایه، تخته الیافی) با یک لایه ورقه نازک رویی، ساخته شده است. اجزای تشکیل دهنده کفپوش لمینیت در شکل ۱۱-۱ نشان داده شده است. این اجزا متشکل از لایه رویه (surface layer) شامل لایه محافظ و لایه تزئینی، لایه مغزی (substrate) همان مغزی کفپوش لمینیت و لایه پشتیبان (backer) است. در صورت اجرای لایه مغزی با ذرات فشرده چوب این مصالح باید الزامات EN 309 و با تخته الیافی خشک پرس شده باید الزامات EN 316 را برآورده کنند.

صیقل کاری و روغن زدن لمینیت مجاز نمی باشد. لازم است یک لایه برای زیر لمینیت جهت کنترل رطوبت و سروصدا پیش بینی شود.

لایه پشتیبان (backer) باید از ورق های آغشته (Impregnated papers) ساخته شود. همچنین توصیه می شود لایه زیرسازی (underlay) بین کفپوش لمینیت و سطح زیرین برای افزودن مشخصات خاص اضافه شود. برخی محصولات کفپوش لمینیت دارای زیرسازی پیش چسبانده شده هستند که مستقیماً به لایه پشتیبان متصل می شوند.

۱-۱-۲-۱۱- کفپوش لمینیت با رویه رزین پایه اکریلیکی

در این نوع کفپوش ها، سطح رویه تزیینی بالایی از رزین هایی معمولاً اکریلیک، متاکریلیک یا مواد مشابه تشکیل شده که هنگام نصب توسط اشعه سخت می شوند. رویه ساخته شده با این روش به نام لمینیت فشرده شده با اشعه الکترونی (EPL) نام دارد و لایه رویه باید به لایه زیرین متصل باشد.

قبل از انجام آزمایش ها، سطح براقیت کفپوش لمینیت باید مطابق با استاندارد EN ISO 2813 با زاویه تابش ۶۰ درجه تعیین گردد. سطح براقیت رویه به دو دسته زیر تقسیم می شود:

سطح براقیت معمولی: \(< 85\) واحد براقیت آیينه ای.
سطح براقیت زیاد: \(\ge 85\) واحد براقیت آیينه ای.

۲-۱-۲-۱۱- کفپوش لمینیت با رویه رزین های آمینوپلاست

این نوع کفپوش شامل یک رویه تزئینی است که می تواند از نظر بافت سطحی و میزان براقیت متفاوت باشد. این رویه باید شامل یک یا چند ورق نازک از مصالح لیفی (Fibrous material) معمولاً کاغذ و آغشته به رزین های آمینوپلاست ترموست (معمولاً ملامین) باشد. این ورق ها با اعمال هم زمان حرارت و فشار مانند لمینیت با فشردگی بالا (HPL) و لمینیت با فشردگی پیوسته (CPL) باید فشرده شوند.

در برخی موارد CPL و HPL توسط یک ماده اتصال دهنده به سطح ورق پایه چسبانده می شود (معمولاً در پانل های پایه چوبی) و یا در برخی دیگر از موارد مانند DPL (لمینت با فشار مستقیم) مستقیماً بر روی یک لایه زیرین پرس می شود (معمولاً در پانل های پایه چوبی). زیر این محصول معمولاً یک لایه پشتیبان (backer) (مانند CPL و HPL و کاغذهای آغشته شده به عنوان ماده متعادل کننده (balancing material)) قرار داده می شود.

۳-۱-۲-۱۱- الزامات کفپوش لمینیت

۱-۳-۱-۲-۱۱- الزامات کلی

تمامی کفپوش های لمینیت باید با روش های ارائه شده در جدول ۱۱-۱ مورد آزمون قرار گیرند و مشخصات آن ها باید منطبق با الزامات این جدول باشد. در مواردی که کفپوش برای کاربردهای ویژه مانند ایجاد جلوه های تزئینی استفاده می شود، الزامات بیشتر باید توسط مهندس مشاور ارائه شود. رواداری مجاز فاق و زبانه باید امکان نصب بدون چسب کفپوش لمینیت را فراهم آورد. برای تعیین مقاومت کافی کفپوش های لمینیت در برابر تغییرات رطوبتی باید آزمون در آزمایشگاه با شرایط محیطی کنترل شده انجام شود.

خاصیت یا ویژگی	الزامات	روش آزمون
ضخامت (بدون زیرسازی)	نسبت به مقدار اسمی \(\Delta t_{avg}\le0.50~mm\) \(t_{max}-t_{min}\le0.50~mm\)	EN 13329 پیوست A
ضخامت (با زیرسازی پیش چسبانده شده)	نسبت به مقدار اسمی \(\Delta t_{avg}\le0.50~mm\) \(t_{max}-t_{min}\le0.80~mm\)	EN 13329 پیوست A
طول (l)	برای مقادیر اسمی اعلام شده، مقادیر اندازه گیری شده نباید از مقادیر زیر بیشتر شود: \(l\le 1500~mm: \Delta l\le0.5~mm;\) \(l > 1500~mm: \Delta l\le0.3~mm\)	EN 13329 پیوست B
عرض (W)	نسبت به مقدار اسمی \(\Delta w\le0.10~mm\) \(W_{max}-W_{min}\le0.20~mm\)	EN 13329 پیوست B
طول و عرض قطعات چهارگوش \((l=w)\)	نسبت به مقدار اسمی \(\Delta l_{avg}\le0.10~mm\) نسبت به مقدار اسمی \(\Delta w_{avg}\le0.10~mm\) \(l_{max}-l_{min}\le0.20~mm\) \(w_{max}-w_{min}\le0.20~mm\)	EN 13329 پیوست C
گونیا بودن (squareness)	\(q_{max}\le0.20~mm\)	EN 13329 پیوست C
همراستا بودن (straightness)	\(s_{max}\le0.30~mm/m\)	EN 13329 پیوست C
همواری (تخت بودن سطح) (flatness)	بیشینه مقدار هر کدام به تنهایی: \(f_{w,concave}\le0.15\%\) \(f_{w,convex}\le0.20\%\) \(f_{l,concave}\le0.50\%\) \(f_{l,convex}\le1.00\%\)	EN 13329 پیوست C
فضاهای باز (فاصله بین دو قطعه) (openings)	\(o_{avg}\le0.15~mm\) \(o_{max}\le0.20~mm\)	EN 13329 پیوست D
اختلاف ارتفاع (height difference)	\(h_{avg}\le0.10~mm\) \(h_{max}\le0.15~mm\)	EN 13329 پیوست D
تغییر ابعادی بعد از تغییر رطوبت نسبی (\(\delta w\))	\(\Delta l_{average}\le0.9~mm\) \(\Delta w_{average}\le0.9~mm\)	EN 13329 پیوست D
فرورفتگی (تغییر ضخامت پسماند) (Residual indentation)	پس از ۱۵۰ دقیقه فرورفتگی باقی مانده باید کمتر یا مساوی 0.05 باشد.	EN ISO 24343-1
استحکام سطحی (Surface soundness)	بیشتر یا مساوی \(1~N/mm^{2}\)	ISIRI 13253
پایداری نوری (Light fastness) (1000 \(\pm\) 5 ساعت در معرض تابش)	تغییر رنگ نمونه نور دیده و نور ندیده باید بر اساس ISO 105-B02 بزرگتر یا مساوی معیار 4 خاکستری باشد.	EN ISO 4892 روش B (چرخه 5 یا چرخه 6)

جدول ۱۱-۱- الزامات کلی کفپوش لمینیت

۲-۳-۱-۲-۱۱- الزامات طبقه بندی

کفپوش های لمینیت مطابق با الزامات جدول ۱۱-۲ طبقه بندی می شوند. همچنین ویژگی های مربوط به هر کدام از کفپوش ها در جدول ۱۱-۳ آورده شده است. این طبقه بندی در واقع راهنمای انتخاب کفپوش برای مکان مورد نظر است.

طبقه	نماد	کثرت استفاده	مثال کاربرد
خانگی	21	کم تردد	اتاق های خواب
خانگی	22	متوسط	اتاق نشیمن، سالن های ورودی
خانگی	23	پرتردد	راهروها، اتاق نشیمن، سالن های ورودی
تجاری	31	کم تردد	اتاق هتل، دفاتر کوچک، بوتیک ها، اتاق کنفرانس یا جلسه
تجاری	32	متوسط	بوتیک ها، دفاتر، سینما، تئاتر، کلاس های درس
تجاری	33	پرتردد	راهروها، فروشگاه های بزرگ، سالن های چند منظوره، مدارس، دفاتر سالنی مجتمع، کف هواپیماها، اتوبوس ها و قطارها
تجاری	34	بسیار پرتردد	-

جدول ۱۱-۲- الزامات طبقه بندی کفپوش های لمینیت

آزمون ضربه توپ بزرگ و آزمون صندلی کاستور محصولات کلاس ۳۴ باید با زیرسازی های پیش نصب شده یا با یک زیرسازی مشخص شده توسط سازنده انجام شود. برای آزمون ضربه توپ بزرگ محصولات کلاس ۲۱ تا ۲۳ و ۳۱ تا ۳۳، فوم مورد استفاده باید مطابق استاندارد EN 13329 باشد.

طبقه بندی	خانگی	تجاری	روش آزمون
	کم تردد 21	متوسط 22	پرتردد 23	کم تردد 31	متوسط 32	پرتردد 33	بسیار پرتردد 34
مقاومت به سایش	AC1	AC2	AC3	AC3	AC4	AC5	AC6	EN 13329 پیوست E
مقاومت به ضربه (توپ کوچک)	\(\ge8~N\)	\(\ge8~N\)	\(\ge8~N\)	\(\ge8~N\)	\(\ge12~N\)	\(\ge15~N\)	\(\ge20~N\)	EN 13329 پیوست H
مقاومت به ضربه (توپ بزرگ)	\(\ge500~mm\)	\(\ge500~mm\)	\(\ge500~mm\)	\(\ge500~mm\)	\(\ge750~mm\)	\(\ge1000~mm\)	\(\ge1600~mm\)	EN 13329 پیوست H
مقاومت به لکه	گروه 3 و 4	گروه 3 و 4	گروه 3 و 4	گروه 3 و 4	گروه 3 و 4	گروه 3 و 4	گروه 3 و 4	EN 438
مقاومت به آتش سیگار	f	f	f	f	f	f	f	ISIRI 3294
تأثیر پایه مبلمان	آزمایش می گردد، هیچ آسیبی قابل مشاهده نیست	آزمایش می گردد، هیچ آسیبی قابل مشاهده نیست	آزمایش می گردد، هیچ آسیبی قابل مشاهده نیست	آزمایش می گردد، هیچ آسیبی قابل مشاهده نیست	آزمایش می گردد، هیچ آسیبی قابل مشاهده نیست	آزمایش می گردد، هیچ آسیبی قابل مشاهده نیست	آزمایش می گردد، هیچ آسیبی قابل مشاهده نیست	EN 424
تأثیر چرخ صندلی (کاستور)	\(25000\) سیکل بدون آسیب	\(25000\) سیکل بدون آسیب	\(25000\) سیکل بدون آسیب	\(25000\) سیکل بدون آسیب	\(25000\) سیکل بدون آسیب	\(25000\) سیکل بدون آسیب	\(25000\) سیکل بدون آسیب (وقتی با پایه نوع H)	EN 425: 2002b
واکشیدگی (تورم در ضخامت) (Thickness swelling)	\(\le20\%\)	\(\le20\%\)	\(\le18\%\)	\(\le18\%\)	\(\le15\%\)	\(\le15\%\)	\(\le8\%\)	ISO 24336
مقاومت قفل شدگی (Locking strength)	\(\ge1.0~N/mm^{2}\)	\(\ge1.0~N/mm^{2}\)	\(\ge1.0~N/mm^{2}\)	\(\ge1.0~N/mm^{2}\)	\(\ge1.25~N/mm^{2}\)	\(\ge1.25~N/mm^{2}\)	\(\ge1.50~N/mm^{2}\)	ISO 24334
ثبات ابعادی (Dimensional stability) (شرایط خشک و خیس)	\(C_{max}^{c}:\le0.20\%\) و \(\le0.20\%\)	\(C_{max}^{c}:\le0.20\%\) و \(\le0.20\%\)	\(C_{max}^{c}:\le0.25\%\) و \(\le0.25\%\)	\(C_{max}^{c}:\le0.25\%\) و \(\le0.25\%\)	\(C_{max}^{c}:\le0.25\%\) و \(\le0.25\%\)	\(C_{max}^{c}:\le0.25\%\) و \(\le0.25\%\)	\(C_{max}^{c}:\le0.25\%\) و \(\le0.25\%\)	EN 13329 پیوست D
تغییر در صاف شدگی سطح (\(h_{Lavg}\) و \(h_{Savg}\))	\(\le0.15~mm\)	\(\le0.15~mm\)	\(\le0.15~mm\)	\(\le0.15~mm\)	\(\le0.15~mm\)	\(\le0.15~mm\)	\(\le0.15~mm\)	ISO 24339

جدول ۱۱-۳ ویژگی های کفپوش های لمینیت

۳-۳-۱-۲-۱۱- الزامات فنی تکمیلی

برای کاربردهای ویژه کفپوش های لمینیت باید خصوصیات و الزامات ارائه شده در جدول ۱۱-۴ را دارا باشند.

خصوصیات	الزامات	روش آزمون
درصد رطوبت در هنگام ارسال نمونه از کارخانه	تمام اجزا باید رطوبتی بین ۴ تا ۱۰ درصد داشته باشند. محموله ها باید مشابه یکدیگر باشند به گونه ای که اختلاف حداکثر و حداقل رطوبت مساوی و کمتر از ٪۱ باشد.	ISIRI 5786
عیوب ظاهری و سطحی	معایب جزیی قابل قبول در استاندارد ذکر شده است.	EN 438-2
مقاومت در برابر خراشیدگی	اجزا باید دارای حداقل مقاومت درجه ۳ در برابر خراشیدگی باشند.	EN 438-2
مقاومت در برابر ریز خراشیدگی (Micro-scratch resistance)	باید بر اساس روش های A/B در کلاس مقاوم در برابر ریز خراشیدگی باشند.	EN 16094

جدول ۱۱-۴- الزامات فنی تکمیلی کفپوش های لمینیت برای کاربردهای ویژه

۴-۱-۲-۱۱- نشانه گذاری و بسته بندی کفپوش های لمینیت

کفپوش های لمینیت باید طوری بسته بندی شوند که هیچ گونه آسیبی تا زمان نصب به گوشه ها، لبه ها و سطوح کفپوش وارد نشود. دستورالعمل نصب، نظافت و نگهداری باید همراه با محصول ارائه گردد.

باید اطلاعات زیر به وضوح توسط تولید کننده بر روی برچسب یا بسته بندی و یا بر روی برگه نشانه گذاری در داخل بسته بندی درج گردد:

الف - شماره استاندارد، مشخصات تولید کننده، نام محصول، رنگ، طرح و شماره سری ساخت.
ب - نماد مناسب با توجه به طبقه بندی نمونه بر اساس جدول مربوط.
پ - ابعاد اظهار شده کفپوش لمینیت به میلی متر، در صورت نیاز ضخامت اسمی زیرسازی پیش چسبانده شده.
ت - ضخامت اسمی محصول با زیرسازی پیش چسبانده شده.
ث - تعداد قطعات موجود در یک بسته.
ج - مساحت قطعات بر حسب متر مربع مربوط به کل اجزای یک بسته.

۵-۱-۲-۱۱- الزامات زیرسازی کفپوش لمینیت

در جدول ۱۱-۵ مشخصات و الزامات مهم زیرسازی و تأثیر انتخاب و نصب دقیق محصولات مورد استفاده ارائه شده است. زیرسازی های پیش چسبانده شده به کفپوش های لمینیت، همچنین زیرسازی های کفپوش های لمینیت برای استفاده در مناطق حساس الکترواستاتیکی مانند اتاق های کامپیوتر و غیره مشمول این بند نیستند.

۱-۵-۱-۲-۱۱- الزامات عمومی

تمامی زیرسازی های کفپوش لمینیت باید الزامات جدول ۱۱-۵ را بر اساس آزمایشات تعیین شده برآورده کنند.

شماره	مشخصات	الزامات (رواداری ها)	روش آزمایش
۱-۱	ضخامت (t)	ضخامت اندازه گیری شده به میلی متر و رواداری ضخامت اعلام شده (\(\pm 15\%\) یا \(\pm 0.5~mm\))	EN 823 + EN 16354 A.3.1
۲-۱	طول (l)	طول اندازه گیری شده، رواداری طول اعلام شده (\(\pm 10~mm\) برای تخته و \(\pm 5~mm\) برای رول)	EN 822 + EN 16354 A.3.3
۳-۱	عرض (w)	عرض اندازه گیری شده، رواداری عرض اعلام شده (\(\pm 12.5~mm\))، \(W_{max}-W_{min}\le10~mm\) و تغییر عرضی	EN 822 + EN 16354 A.3.2
۴-۱	گونیا بودن (squareness) (q)	\(q_{max}<5~mm/m\)	EN 824 + EN 16354 A.3.4
۵-۱	صاف بودن (flatness) (s)	\(s_{max}<5~mm/m\)	EN 825 + EN 16354 A.3.5
۶-۱	مطابقت دقیق (precision conformity) (\(PC\))	\(PC\ge0.5~mm\)	EN ISO 868 + EN 16354 A.3.6
۷-۱	مقاومت فشاری (compressive strength) (\(CS\))	\(CS\ge 10~kPa\)	EN 826 + EN 16354 A.3.7
۸-۱	مقاومت در برابر بار دینامیکی (Dynamic Load resistance) (\(DL\))	\(DL\ge10000\) سیکل	EN 13793 + EN 16354 A.3.9

جدول ۱۱-۵- الزامات عمومی زیرسازی کفپوش لمینیت

۲-۵-۱-۲-۱۱- علامت گذاری و برچسب زدن

اطلاعات زیر باید به وضوح بر روی محصول یا بر روی برچسب یا بسته بندی زیرسازی های کفپوش لمینیت مشخص شوند:

نام محصول یا سایر مشخصه های شناسایی (مثلاً نوع روکش در صورت وجود).
ضخامت اعلام شده (\(t_a\))، عرض و طول.
سطح در هر بسته.
مقاومت فشاری (مقدار CS).

در موارد خاص مشخصه های خاصی که در جدول ۱۱-۵ ذکر شده می توانند در صورت نیاز به محصول، برچسب یا بسته بندی اضافه شوند.

۶-۱-۲-۱۱- الزامات نصب کفپوش لمینیت

نصب کفپوش لمینیت باید پس از آب بندی ساختمان و نصب دیوارهای بیرونی، پنجره ها، درها و سقف ها و نیز پس از اندازه گیری های لازم برای کف سازی و متعاقب اتمام همه کارهای ضروری در بالای سر کفپوش ها انجام شود. به طورکلی کفپوش های لمینیت به صورت کف شناور نصب می شوند، اما در برخی از کاربردها چسباندن آن ها به کف مجاز می باشد.

۱-۶-۱-۲-۱۱- آماده سازی کف

پیش از نصب کفپوش، ویژگی های مورد نیاز کف سازی برای نصب مناسب کفپوش باید کنترل شود. همچنین باید الزامات ذیل کنترل شود:

یکنواختی و نظم کف سازی ها: یکنواختی سطح نصب باید با قرار دادن یک تراز بر روی برآمدگی های سطح و اندازه گیری میزان بیشترین تورفتگی سطح (انحراف عمودی) تعیین شود.
- حد مجاز رواداری در سیستم هایی که به صورت فاق و زبانه و با چسب متصل می شوند:
  - بین دو نقطه مرجع که یک متر از هم فاصله دارند، حداکثر انحراف عمودی مجاز \(2~mm\) است.
  - بین دو نقطه مرجع که ۲ متر از هم فاصله دارند، حداکثر انحراف عمودی مجاز \(5~mm\) است.
- حد مجاز رواداری در سیستم هایی که به صورت پانلی بوده و به طور مکانیکی و بدون چسب نصب می شوند:
  - بین دو نقطه مرجع که ۱ متر از هم فاصله دارند، حداکثر انحراف عمودی مجاز \(2~mm\) است.
  - بین دو نقطه مرجع که ۲ متر از هم فاصله دارند، حداکثر انحراف عمودی مجاز \(3~mm\) است.
- تفاوت ارتفاع عمودی نیز به صورت منفرد با ارتفاع بیش از \(1.2~mm\) مجاز نمی باشد.
- در حالتی که ناهمواری های سطح بیش از مقدار مجاز قید شده باشد، باید بر اساس دستورالعمل سازنده سطح را تراز نمود.
رطوبت محتوی کف سازی های چوبی: زمانی که کفپوش لمینیت نصب می شود، رطوبت محتوی چوب یا پانل های بر پایه چوب باید نزدیک به رطوبت حالت بهره برداری باشد. علاوه بر آماده سازی خوب کف سازی، اطمینان از تهویه مناسب و هوادهی کف سازی چوبی از اهمیت زیادی برخوردار است. کف سازی های ساخته شده از چوب یا محصولات مبتنی بر چوب نباید با نصب لایه های بیشتری از مواد درزبندی (sealed) شوند.
از آنجا که استفاده از مواد تراز کننده و مواد عایق و نظایر آن مانع از دسترسی هوا می شود، باید اقدامات لازم برای اطمینان از تهویه مناسب انجام شود.
- قرنیزهایی با قابلیت تهویه با پنجره ها یا توری های مشبک مناسب باید نزدیک به سطح در طول کف سازی و کفپوش لمینیت در نظر گرفته شود.
- اقدامات احتیاطی باید انجام شود تا اطمینان حاصل شود که حفره زیر کف سازی (Cavity) به خوبی هوادهی می شود و به طور دائم خشک است و میزان رطوبت تعادلی چوب یا پانل های بر پایه چوب در هر چهار فصل متعادل است.
کفپوش موجود: در هنگام نصب بر روی کفپوش موجود باید از عدم وجود آزبست اطمینان حاصل شود. اگر کفپوش های موجود به کف سازی چسبانده شده اند، هر دو کفپوش باید به خوبی یکنواخت و یکپارچه شوند. اگر کفپوش موجود جدا نمی گردد، کل ضخامت پوشش جدید نباید بیش از \(5~mm\) باشد.
محافظت از بخار: در حالتی که کف سازی از مصالح معدنی است، باید از بخاربند برای محافظت کفپوش لمینیت از نم و رطوبت باقیمانده استفاده شود. در حالتی که کفپوش از قبل موجود باشد، سطح باید با بخاربند پوشانده شود و در حالتی که کفپوش نساجی از قبل روی سطح موجود باشد، همواره باید از سطح خارج شود.
گرمایش از کف: در هنگام نصب کفپوش لمینیت در اتاق هایی که دارای گرمایش از کف با آب هستند، صرف نظر از وجود کف قدیم یا جدید، پیش از نصب لایه بخاربند باید منحنی دمایی در دو حالت بالا رفتن و پایین آمدن حرارت مطابق با قسمت چهار استاندارد EN 1264-4 اندازه گیری شود تا الزامات حرارتی کفپوش مورد کنترل قرار گیرد.
- مناطق طراحی شده برای اندازه گیری رطوبت محتوی باید به طور مشخص و واضح علامت گذاری شوند. اگر چنین مناطقی مشخص نشده باشند، اندازه گیری ها در طول فازهای افزایش حرارت و پایین آمدن حرارت باید تکرار شده و به منظور کاهش ریسک باید تعداد اندازه گیری ها افزایش یابد.
- پیش از شروع به کار نصب یک بخاربند باید نصب گردد. درجه حرارت سطحی کف (substrate) پیش از نصب، در طول نصب و برای حداقل سه روز پس از نصب کفپوش لمینیت باید در حدود \(18^\circ C\) نگه داشته شود. پس از سه روز درجه حرارت باید به آرامی افزایش یابد تا به درجه حرارت عملکردی مورد نیاز برسد. درجه حرارت سطح کف سازی نباید از \(28^\circ C\) فراتر رود.

۲-۶-۱-۲-۱۱- بازرسی کالا

انتخاب نوع کفپوش لمینیت مناسب باید با توجه به سیستم طبقه بندی ارائه شده بر اساس نوع و میزان رفت وآمدی که روی سطح صورت می گیرد، انجام پذیرد. در هنگام انتخاب کفپوش لمینیت باید به الزامات مربوط به ویژگی های خاص منطقه نصب توجه شود؛ از جمله در معرض رطوبت قرار گرفتن باید در نظر گرفته شود.

مغزی استفاده شده در کفپوش لمینیت در اثر کاهش یا افزایش رطوبت منبسط و منقبض می شود. لذا باید از تجمع آب راکد روی سطح کفپوش اجتناب شود. کفپوش لمینیت باید تنها به وسیله یک پاک کننده مرطوب تمیز شود و استفاده از جریان آب بدین منظور مجاز نمی باشد.

در صورت وجود شرایط اقلیمی پایدار و طولانی مدت (رطوبت نسبی کمتر از ۳۰ درصد و بیشتر از ۹۰ درصد) باید تغییرات ابعادی و انحراف در خصوصیات معمولی و ذاتی محصول پیش بینی شود.

در هنگام نصب بسته های کفپوش لمینیت و پیش از آن باید موارد زیر کنترل شود:

الف - نوع، رنگ و طرح محصول و انطباق آن با سفارش.
ب - تعداد ارسال شده و انطباق آن با تعداد سفارش.
پ - ابعاد، ظاهر، عیوب قابل مشاهده و خرابی احتمالی در طول حمل ونقل.
ت - رطوبت محتوی آن ها در صورتی که شبهه ای وجود داشته باشد.

ارزیابی انطباق باید بر اساس دستورالعمل زیر انجام پذیرد:

الف - هر محموله کفپوش لمینیت با سطح \(200~m^{2}\) به عنوان یک پالت در نظر گرفته شود.
ب - برای انجام آزمایش ها باید ۲۰ کفپوش از هر پالت برداشته شود. کفپوش ها باید به صورت تصادفی و از بسته های مختلف یک پالت انتخاب گردند.
پ - ابعاد، ظاهر، رواداری نصب با استفاده از روش آزمون مشخص شده در استاندارد EN 13329 بازرسی شود.
ت - در صورت وجود شبهه، رطوبت محتوی نمونه ها باید بر اساس استاندارد EN 13329 آزمون شود.
ث - در صورت وجود شبهه، خواص طبقه بندی نمونه ها باید بر اساس استاندارد EN 13329 آزمون شود.

در صورت عدم رعایت بیش از ۵ درصد از آزمون های الزامات عملکردی، کل محموله باید عودت داده شود.

۳-۶-۱-۲-۱۱- شرایط محیط

کفپوش های لمینیت باید بدون اینکه بسته بندی آن ها باز شود، در اتاقی که قرار است نصب شوند یا یک اتاق با شرایط محیطی مشابه برای حداقل ۴۸ ساعت قرار داده شوند. شرایط زیر باید پیش از نصب و برای حداقل ۳ روز پس از نصب رعایت شود:

درجه حرارت سطحی کف باید حداقل \(15^\circ C\) باشد.
درجه حرارت محیط باید حداقل \(18^\circ C\) باشد.
رطوبت نسبی باید حداقل ۳۰٪ و حداکثر ۷۵٪ باشد.

کفپوش های لمینیت در حالت بسته بندی شده در طول مدت تثبیت شرایط محیطی نباید به دیوارها تکیه داده شوند و یا در حالت ایستاده قرار گیرند. پانل ها باید روی کف یا چهار تخته پهن قرار گرفته و حداقل ۰/۵ متر از دیوارهای مجاور فاصله داشته باشند.

۴-۶-۱-۲-۱۱- بخاربند

قبل از قرار دادن بخاربند، کف سازی باید صاف و هموار، تمیز و خشک باشد. توصیه می شود از یک ورقه نازک با ضخامت حداکثر \(0.2~mm\) از جنس پلی اتیلن به عنوان بخاربند استفاده شود. استفاده از سایر مصالح با ضخامت یکسان با تأیید دستگاه نظارت مجاز است. باید توجه شود که ورق های بخاربند حداقل \(200~mm\) با یکدیگر همپوشانی داشته باشند. قسمت هایی که خارج از سطح هستند باید پس از نصب کفپوش لمینیت بریده شوند.

۵-۶-۱-۲-۱۱- زیرسازی

زیرسازی باید از خواص مقاومت فشاری مناسبی برخوردار باشد تا از تغییر شکل ناخواسته و غیرضروری جلوگیری کند. زیرسازی باید بر اساس توصیه های سازنده و تأیید دستگاه نظارت انتخاب شود.

در حالت نصب گرمایش کفی، مقاومت حرارتی سیستم نباید از مقدار مورد نیاز برای عملکرد درست سیستم گرمایشی فراتر رود.

زیرسازی باید روی تمام سطح کف سازی اجرا شود. ورق های زیرسازی نباید با یکدیگر همپوشانی داشته باشند و یا بین آن ها باز بماند. درزها در زیرسازی نباید با درزهای بین کفپوش های لمینیت منطبق باشند.

۶-۶-۱-۲-۱۱- جهت نصب و الگوی نصب

کفپوش های لمینیت می توانند به شکل منظم یا نامنظم نصب شوند. برای الگوهای نامنظم باید توصیه های سازنده دنبال شود.

۷-۶-۱-۲-۱۱- طرح ریزی

پیش از شروع نصب، تعیین نقطه آغاز از اهمیت اساسی برخوردار است. باید با اندازه گیری و مشخص شدن عرض فضای نصب و عرض ردیف اول اطمینان حاصل شود که آخرین ردیف دارای عرض بیش از \(50~mm\) باشد. طول کوتاه ترین برش کفپوش نباید کمتر از \(200~mm\) باشد.

۸-۶-۱-۲-۱۱- فاصله ها و درزهای انبساطی

باید یک فاصله انبساطی بین پیرامون کفپوش لمینیت و تمام بخش های عمودی ساختمان در نظر گرفته شود. این فاصله انبساطی باید با توجه به رطوبت نسبی اتاق تعیین شود:

در اتاق هایی با رطوبت محتوی ۳۰٪ تا ۵۰٪ رطوبت نسبی، یک فاصله \(8~mm\) تا \(10~mm\) توصیه می شود.
برای اتاق های با رطوبت ۵۰٪ تا ۹۰٪ رطوبت نسبی، یک فاصله بین \(5~mm\) تا \(8~mm\) توصیه می شود.

هیچ گونه تماسی نباید بین کف تکمیل شده و قسمت های عمودی ساختمان وجود داشته باشد.

پروفیل های درزبندی انبساطی یا تزئینی باید بر اساس اندازه و هندسه سطح کف انتخاب شود. به طور معمول از درزهای انبساطی در موقعیت های زیر باید استفاده شود:

روی سطوحی بزرگ تر از \(12~m\) در جهت طول هر کفپوش لمینیت.
روی سطوحی بزرگ تر از \(8~m\) در جهت مسیر نصب.
در درگاه بین اتاق ها.
در مناطق ایوان.
بین اتاق های مجاور.

پروفیل های درز انبساطی باید بر اساس دستورالعمل سازنده نصب شوند.

۹-۶-۱-۲-۱۱- نصب کفپوش با چسب

در مواقعی که کفپوش ها به صورت فاق و زبانه به یکدیگر چسبانده می شوند، کاربرد چسب باید بر اساس دستورالعمل سازنده باشد. مهم است که چسب اضافی زمانی که کفپوش ها روی هم قرار گرفته و به آرامی فشار داده می شوند، از روی کفپوش ها زدوده شود.

۱۰-۶-۱-۲-۱۱- قرنیزها

قرنیزها باید بالاتر از کفپوش ها و بر روی دیوار نصب شوند. هیچ گونه تماسی نباید بین قرنیز و کفپوش وجود داشته باشد.

۱۱-۶-۱-۲-۱۱- پس از نصب

کفپوش های لمینیت فاق و زبانه چسب زده شده به منظور پرهیز از هرگونه اختلال در گیرش چسب، نباید زودتر از ۱۲ ساعت در معرض بارهای سنگین یا رفت وآمد قرار گیرند. این الزام برای کفپوش هایی که به صورت مکانیکی نصب می شوند، کاربرد ندارد.

۷-۱-۲-۱۱- پایان کار

پس از نصب سطح کف باید به دقت بازرسی و تمیز شود.

۱-۷-۱-۲-۱۱- بازرسی نهایی

بازرسی کف باید توسط اشخاصی که به طور قائم ایستاده اند، صورت گیرد. از منبع نوری زاویه دار، نور کاذب یا نور مستقیم نباید برای ارزیابی یا تشخیص عیوب سطوح استفاده شود.

۲-۷-۱-۲-۱۱- غیریکنواختی در محل اتصالات

نامنظمی بین کفپوش ها ممکن است در طول کناره ها و انتهای کار ظاهر شود. حداکثر اختلاف شیب مجاز یک کفپوش \(0.15~mm\) و حداکثر اختلاف ارتفاع مجاز \(0.10~mm\) است.

۳-۷-۱-۲-۱۱- تاب دار شدن مقعر یا محدب

حداکثر حد رواداری تحدب و تقعر قابل قبول پس از نصب در کل عرض کفپوش نصب شده در عرض \(200~mm\) برابر \(0.25~mm\) می باشد.

۴-۷-۱-۲-۱۱- درزها

در صورتی که درزها محکم به یکدیگر متصل شده باشند، وجود فضای خالی روی سطح کف با عرض حداکثر \(0.2~mm\) مجاز است.

۲-۲-۱۱- کفپوش تمام چوب

۱-۲-۲-۱۱- الزامات و ویژگی های کفپوش تمام چوب

کفپوش های تمام چوب باید الزامات جدول ۱۱-۶ را رعایت نمایند.

شماره استاندارد	عنوان استاندارد ملی ایران
ISIRI 16390	ویژگی های عمومی کفپوش چوبی یکپارچه شامل ویژگی های ساخت، اشکال و ابعاد، رواداری ها و شرایط بازرسی و تحویل
ISO 1072	الزامات پارکت چوبی
ISIRI 19618	الزامات پارکت چوبی چندلایه
ISO 631	الزامات پارکت چوبی موزاییکی
ISIRI 16391	بلوک های کفپوش چوبی مربوط به سوزنی برگان
ISIRI 16392	بلوک های کفپوش چوبی مربوط به پهن برگان

جدول ۱۱-۶ شماره استاندارد مبنای ویژگی های مختلف کفپوش های تمام چوب

۲-۲-۲-۱۱- الزامات اجرای کفپوش تمام چوب

نصب کفپوش چوبی باید پس از آب بندی ساختمان و پس از نصب دیوارهای بیرونی، پنجره ها، درها و سقف ها و نیز پس از خشک شدن عملیات تر (شامل عملیات بنایی، رنگ آمیزی و نصب سیستم های سرمایش و گرمایش) انجام شود. رطوبت کف به خصوص در مجاورت دیوارهای خارجی و لوله های تأسیساتی باید اندازه گیری شود و این رطوبت برای کفپوش بتنی نباید از ۵ درصد و در سایر موارد نباید از ۱۲ درصد بیشتر باشد. کف باید تمیز، خشک، مسطح، یکنواخت و کفپوش پیش از نصب باید با درجه حرارت و رطوبت محیط به تعادل رسیده باشد. بدین منظور کفپوش باید پیش از نصب ۲۴ ساعت در شرایط محل قرار گیرد. بسته بندی کفپوش ها پیش از نصب نباید باز شود.

به واسطه انقباض و انبساط کفپوش چوبی باید درز انبساط بین قطعات کفپوش و بین کفپوش و کناره های دیوار در نظر گرفته شود.

برای ارزیابی کیفیت کفپوش های چوبی توصیه می شود حداقل ۵ بسته از محصول قبل از نصب باز شود و تنوع رنگ و بافت آن مورد بررسی قرار گیرد. کفپوش چوبی قبل از نصب باید از نظر تنوع، ترکیب، رنگ، پرداخت، فرز، ماشین کاری و کیفیت تخته های چوبی مورد بررسی قرار گیرد.

رطوبت نسبی اتاق در هنگام نصب باید بین ۴۰٪ تا ۶۰٪ باشد. قبل از نصب کف چوبی، کف زیرین باید از نظر سازه ای سالم، خشک، تمیز و تراز باشد. استفاده از این نوع کفپوش برای سازه های با سیستم گرمایش کف مجاز نمی باشد.

۱-۲-۲-۲-۱۱- روش اعمال چسب با ماله

در هنگام چسباندن کفپوش، کف زیرین باید صاف و عاری از هرگونه شیب باشد. برای اطمینان از نصب صحیح تخته ها و لبه ها توصیه می شود از تعدادی وزنه برای محکم نگه داشتن تخته ها به کف زیرین تا زمانی که چسب به درستی بچسبد، استفاده شود. از ضربه زدن به تخته ها با چکش فلزی پرهیز شود. تا هنگام استحکام چسب که عموماً ۲۴ ساعت زمان می برد، باید از تردد اجسام سنگین روی کفپوش جلوگیری شود. پس از اتمام نصب، کف باید به طور دقیق بررسی و کاملاً تمیز شود و بقایای چسب و گردوغبار از روی آن پاک شود.

تخته های چوبی تحت تأثیر رطوبت هوا و تغییرات دما و رطوبت روزانه منبسط و منقبض می شوند. باید درز انبساط کافی در طول و عرض اتاق در نظر گرفته شود. به منظور تأمین فضا برای انبساط و انقباض نرمال، باید کفپوش با حداقل فاصله \(10~mm\) از دیواره اجرا شود.

۲-۲-۲-۲-۱۱- الزامات روش نصب شناور

الف - کف زیرین باید تمیز و عاری از گردوغبار بوده و قبل از نصب اطمینان حاصل شود که کاملاً خشک باشد. کف زیرین نباید قبل از نصب شسته و یا در معرض آب قرار گیرد.
ب - یک عایق رطوبتی مانند یک لایه پلی اتیلن به ضخامت حداقل \(0.02~mm\) باید بین کف و لایه رویی اجرا شود. ورق های موازی باید دارای حداقل \(200~mm\) همپوشانی باشند و محل همپوشانی با نوار ضد آب پوشانده شود. عایق رطوبتی باید به اندازه \(50~mm\) روی دیوار ادامه یابد.
پ - نصب باید به صورتی انجام شود که طرف شیار تخته رو به دیوار باشد تا از ضربه زدن به سمت شیار تخته خودداری شود. ضربه زدن باید در سمت زبانه انجام شود. درز انبساط باید تقریباً در \(10~mm\) طول دیوار و به طور منظم بین ردیف اول تخته و دیوار ایجاد گردد. رج بعدی باید با قطعه ای به طول حداقل \(450~mm\) کوتاه تر یا بلندتر از اولین تخته ردیف اول شروع شود. محل قطع کفپوش ها نباید در امتداد یک خط قرار گیرد.
ت - تخته ها را باید در امتداد تمام اتصالات به یکدیگر چسباند. بدین منظور باید از چسب چوب توصیه شده توسط سازنده استفاده نمود. چسب باید روی لبه داخلی بالای شیار تخته (شامل شیار در بالای اتصال) در یک خط پیوسته اعمال شود. هرگونه چسب اضافی باید بلافاصله با یک پارچه تمیز پاک شود.
ث - بعد از اعمال چسب، تخته های ردیف بعد باید در محل خود فشار داده شوند و با استفاده از چکش لاستیکی و یک بلوک مخصوص به تخته ضربه زده شود. هرگز نباید با پتک به صورت مستقیم به تخته ضربه زد. هنگام نصب آخرین ردیف تخته ها باید درز انبساط \(10~mm\) بین آن ها و دیوار در نظر گرفته شود.
ج - پس از اتمام مراحل نصب و استحکام چسب به اندازه کافی، هرگونه درز یا شکاف قابل مشاهده در امتداد تخته ها یا در محل تلاقی دو تخته باید با یک پرکننده به رنگ چوب یا نوار چوب پنبه ای (cork strip) و یا ترکیبی از آن ها پر شود.
تخته های قرنیز (Skirting-boards) باید با میخ زدن، پیچ کردن یا چسباندن مستقیم به دیوارهای اطراف یا قرنیزهای موجود نصب شوند. قرنیزها نباید به کف نصب شده متصل شوند چون از انبساط و انقباض کف جلوگیری می کنند.

۳-۲-۲-۲-۱۱- حفاظت از کف

پس از اتمام نصب و قبل از اعمال محافظ کف، کف ها باید با استفاده از کف شوی توصیه شده توسط سازنده تمیز شوند. هرگونه خراشیدگی باید قبل از ادامه کار با پرکننده ها ترمیم شوند. گردوغبار کف باید پاک شود و از مرطوب کردن سطح باید خودداری شود.

توصیه می شود که سطح کفپوش تا پیش از اتمام عملیات ساختمانی، بسته به میزان تردد، شرایط کف ها و محل نصب آن با فوم و پوشش مناسب پوشانده شود. در این خصوص از هیچ گونه نوار چسبی نباید روی سطح کفپوش های چوبی استفاده گردد.

۳-۲-۲-۱۱- انبارش مصالح در محل

در جابجایی و انبارش کفپوش چوبی باید به عدم تغییر رطوبت دقت شود. کفپوش ها باید در بسته بندی پلاستیکی قرار داشته باشند و بسته بندی تا قبل از نصب نباید باز شود. بسته ها باید در مکانی خشک و به صورت افقی و با فاصله حداقل \(100~mm\) از زمین نگهداری گردند. هرگز نباید بسته ها را به صورت عمودی کنار دیوارها قرار داد. شرایط محل نگهداری مصالح باید مشابه شرایط محل نصب و با رطوبت نسبی بین ۴۰٪ تا ۶۰٪ و در مکانی خشک باشد و از باد و باران و نور خورشید محافظت شود.

۳-۲-۱۱- کفپوش های نساجی

کفپوش های نساجی می توانند از مواد مختلفی نظیر نایلون، اولفین ها، پلی استر یا پشم ساخته شوند. اصطلاحات رایج در این نوع کفپوش در ISIRI 1949 آورده شده است.

۱-۳-۲-۱۱- سطوح قابل استفاده کفپوش های نساجی

مشابه جدول ۱۱-۲، کفپوش های نساجی بر اساس مکان استفاده طبقه بندی می شوند. نصب کفپوش های نساجی در کاربری های مسکونی و تجاری و در مکان هایی با رفت وآمد کم، متوسط و زیاد مجاز می باشد و هر مکان از نظر الزامات کفپوش متفاوت است. (جدول ۱۱-۷)

نوع کاربرد	میزان تردد	نماد
مسکونی	کم تردد	21
مسکونی	با تردد معمولی	22
مسکونی	پرتردد	23
تجاری	کم تردد	31
تجاری	با تردد معمولی	32
تجاری	پرتردد	33

جدول ۱۱-۷- طبقه بندی های قابل استفاده برای کفپوش نساجی

۲-۳-۲-۱۱- الزامات مربوط به شناسایی کفپوش

اطلاعات برای شناسایی و نصب کفپوش نساجی و خصوصیاتی که تولید کننده باید ارائه کند، در جدول ۱۱-۸ آورده شده است.

خصوصیات	روش آزمون	حد رواداری (نسبت به مقادیر اسمی)	قابلیت کاربرد (علامت X به معنای مورد نیاز است)
			کفپوش های با خاب	کفپوش های بدون خاب	سوزن زنی شده تخت	سوزن زنی شده خاب دار	فلوک
ضخامت کلی (mm)	ISO 1765	\(\pm 15\%\) یا \(\pm 1.5~mm\)	X	X	X	X	X
جرم کلی به ازای واحد سطح (\(gr/m^{2}\))	ISO 8543	\(\pm 15\%\)	X	X	X	X	X
ضخامت مؤثر خاب (ضخامت خاب بالای کف) (\(STP\) (mm))	ISO 1766	\(\pm 15\%\) یا \(\pm 1.5~mm\)	X			X	X
جرم مؤثر خاب (جرم خاب بالای کف به ازای واحد سطح) (\(SPW\) (\(gr/m^{2}\)))	ISO 8543، EN 984	\(\pm 15\%\) یا \(\pm 1.5~mm\)	X			X	X
دانسیته سطحی خاب (\(SPD\) (\(g/cm^{3}\)))	ISO 8543	-	X			X	X
تعداد حلقه ها (بر \(dm^{2}\))	ISO 1763	\(\pm 10\%\) یا \(\pm 1.75\%\)	X

جدول ۱۱-۸- اطلاعات مورد نیاز برای شناسایی و نصب کفپوش نساجی

۳-۳-۲-۱۱- الزامات پایه کفپوش نساجی

کفپوش های نساجی باید الزامات جدول ۱۱-۹ را دارا باشند.

خصوصیات	روش آزمون	الزامات	کاربرد برای (علامت X به معنای مورد نیاز است)
			کفپوش با خاب	کفپوش بدون خاب	سوزن زنی شده تخت	سوزن زنی شده خاب دار	فلوک
ثبات رنگی در برابر نور (الیاف مصنوعی)	EN ISO 105-B02	\(\ge 5\)	X	X	X	X	X
ثبات رنگی در برابر نور (الیاف طبیعی)	EN ISO 105-B02	\(\ge 4\)	X	X	X	X	X
ثبات رنگی در برابر سایش (خشک)	EN ISO 105-X12	\(\ge 3-4\)	X	X	X	X	X
ثبات رنگی در برابر سایش (تر)	EN ISO 105-X12	\(\ge 3-2\)	X	X	X	X	X
ثبات رنگی در برابر آب (تغییر رنگ)	EN ISO 105-E01	\(\ge 3-4\) (کفپوش های ساده تاری-پودی)، \(\ge 3-2\) (دیگر کفپوش ها)	X	X	X	X	X
ثبات رنگی در برابر آب (لکه گذاری)	EN ISO 105-E01	\(\ge 4\) (تمامی کفپوش ها)	X	X	X	X	X
پرزدار شدن (کفپوش های با خاب حلقوی)	EN 1963 Test C	لیف مهار (Fibre bind) کمتر از 80 الیاف طبیعی	X
پرزدار شدن (کفپوش های با خاب بریده شده)	EN 1963 Test A	کاهش وزن ٪25	X
پرزدار شدن (لیف مهار شده به سطح کفپوش Fibre bind)	ISO 11856	کاهش وزن کمتر از \(0.0035~mg\) به ازای هر مالش و/یا کمتر از \(250~mg\) به ازای هر 10000 مالش (\(30000\) سایش)	X
ثبات ابعادی (جمع شدگی - انبساط)	ISO 2551	\(1/2\% - 0/5\%\)	X	X	X	X	X
ارزیابی اشباع	EN 1269	\(\ge 3-2\)				X
پرزدادن (مویی شدن)	EN 1963 test D (\(200\) چرخه)	\(\ge 2.5\)	X
مقاومت در برابر پوسته شدن	EN ISO 24345	\(\ge 40~N\) به ازای \(50~mm\)	X	X	X	X	X
نفوذ ناپذیری آب	EN 1307 پیوست G	پاس کند	X	X	X	X	X

جدول ۱۱-۹- الزامات پایه کفپوش نساجی

۴-۳-۲-۱۱- الزامات طبقه بندی کفپوش های نساجی

۱-۴-۳-۲-۱۱- طبقه بندی کفپوش های نساجی دارای خاب

طبقه بندی کفپوش های دارای خاب بر اساس تغییر در ظاهر آن ها صورت می گیرد. تعداد چرخه ها برای دوام طولانی مدت و دوام کوتاه مدت بر اساس استاندارد ISO 10361 در جدول ۱۱-۱۰ آورده شده است. بررسی تغییر در ظاهر باید بر اساس الزامات استاندارد EN 1471 انجام شود.

استفاده از لایه زیر کفپوش اختیاری است. اگر کفپوش با یک لایه در زیر کفپوش آزمون می شود، لایه زیر کفپوش باید بر اساس استاندارد EN 1307، کارفشاری (Work of Compression) معادل \(175 \pm 25~kPa\) را دارا باشد.

طبقه	کفپوش های دارای بیش از ۸۰ درصد پشم	سایر کفپوش ها
	کوتاه مدت	بلندمدت	کوتاه مدت	بلندمدت
21	الزامی ندارد	\(\ge 2\)	الزامی ندارد	\(\ge 2\)
22	الزامی ندارد	\(\ge 2\)	الزامی ندارد	\(\ge 2\)
23	\(\ge 2.5\)	\(\ge 3\)	\(\ge 2.5\)	\(\ge 3.5\)
31	\(\ge 2.5\)	\(\ge 3\)	\(\ge 2.5\)	\(\ge 3\)
32	\(\ge 3\)	\(\ge 3.5\)	\(\ge 3\)	\(\ge 3.5\)
33	\(\ge 3.5\)	\(\ge 4\)	\(\ge 3.5\)	\(\ge 4\)

جدول ۱۱-۱۰ طبقه بندی بر اساس تغییر در ظاهر برای کفپوش های نساجی دارای خاب

۲-۴-۳-۲-۱۱- طبقه بندی کفپوش های نساجی سوزن زنی شده تخت

کفپوش های نساجی سوزن زنی شده تخت بر اساس آزمون مقاومت در برابر سایش، یکپارچگی کلی ساختار و تغییر در رنگ طبقه بندی می شوند. این کفپوش ها باید الزامات جدول ۱۱-۱۱ را رعایت نمایند. تغییر در رنگ بر اساس استاندارد EN 985 و با استفاده از صندلی چرخدار (Castor chair) باید مورد آزمایش قرار گیرد. شرایط ارزیابی در استاندارد EN 1471 آورده شده است.

طبقه	الزامات مقاومت در برابر سایش (\(m_v\) (\(gr/m^{2}\)))	یکپارچگی کلی ساختار (EN 985 Test C)	تغییر در رنگ (با استفاده از صندلی چرخدار EN 985 Test A)
		EN 985 Test A (\(750\) چرخه)	EN 985 Test B (\(5000\) چرخه)
21	الزامی ندارد	الزامی ندارد	الزامی ندارد	الزامی ندارد
22	\(\ge 80\)	الزامی ندارد	\(\ge 2\)	الزامی ندارد
23	\(\ge 740\)	هیچ آسیبی نبیند	\(\ge 3-2\)	\(\ge 3-2\)
31	\(\ge 750\)	\(25000\) چرخه	\(\ge 2-3\)	\(\ge 2-3\)
32	\(\ge 740\)	هیچ آسیبی نبیند	\(\ge 2-3\)	\(\ge 2-3\)
33	\(\ge 30\)	هیچ آسیبی نبیند	\(\ge 3\)	\(\ge 2\)

جدول ۱۱-۱۱ الزامات طبقه بندی کفپوش های نساجی سوزن زنی شده تخت

۳-۴-۳-۲-۱۱- طبقه بندی کفپوش های نساجی سوزن زنی شده خاب دار

کفپوش های سوزن زنی شده خاب دار باید بر اساس آزمایش های مقاومت در برابر سایش، مویی شدن (پرزدهی) (نوع B1 فقط)، یکپارچگی کلی ساختار و تغییر در ظاهر طبقه بندی شوند.

استفاده از لایه زیر کفپوش اختیاری است اما استفاده از آن باید در گزارش نشان داده شود. اگر کفپوش با لایه زیر کفپوش آزمون می شود، لایه زیر کفپوش باید کار فشاری برابر \(175 \pm 25~kPa\) را داشته باشد.

در جدول ۱۱-۱۲ حداقل الزامات طبقه بندی کفپوش سوزن زنی شده خاب دار آورده شده است.

طبقه	کاهش الیاف نسبی (\(m\%\)) (EN 1963)	کاهش الیاف مطلق (\(m\) (\(gr/m^{2}\))) (EN 1963)	مویی شدن (پرزدهی) (EN 1963 test D)	یکپارچگی کلی ساختار (EN 985 test C)	تغییر در ظاهر (ISO 10361)
					کوتاه مدت	بلندمدت
21	الزامی ندارد	الزامی ندارد	الزامی ندارد	الزامی ندارد	\(\ge 1\)	\(\ge 2\)
22	\(\le 45\%\)	\(\ge 80\)	\(\ge 2.5\)	\(10000\) چرخه، هیچ آسیبی نبیند	\(\ge 2\)	\(\ge 3\)
23	\(\le 25\%\)	\(\ge 740\)	\(\ge 3.5\)	\(25000\) چرخه، هیچ آسیبی نبیند	\(\ge 2.5\)	\(\ge 3\)
31	\(\le 35\%\)	\(\ge 750\)	\(\ge 3.0\)	\(25000\) چرخه، هیچ آسیبی نبیند	\(\ge 2.5\)	\(\ge 3\)
32	\(\le 25\%\)	\(\ge 740\)	\(\ge 3.5\)	\(25000\) چرخه، هیچ آسیبی نبیند	\(\ge 3\)	\(\ge 3.5\)
33	\(\le 15\%\)	\(\ge 430\)	\(\ge 4.0\)	\(25000\) چرخه، هیچ آسیبی نبیند	\(\ge 3\)	\(\ge 3.5\)

جدول ۱۱-۱۲ - الزامات طبقه بندی کفپوش نساجی سوزن زنی شده خاب دار

۴-۴-۳-۲-۱۱- طبقه بندی کفپوش های نساجی بدون خاب

کفپوش های نساجی بدون خاب بر اساس نتایج آزمون های مقاومت در برابر سایش، یکپارچگی کلی ساختار و تغییر در ظاهر طبقه بندی می شوند. طبقه نهایی کمترین نتیجه در بین تمام طبقه بندی های به دست آمده است.

استفاده از لایه زیر کفپوش اختیاری است اما باید همیشه در گزارش آزمایش نشان داده شود. اگر کفپوش با لایه در زیر آن آزمون می شود، لایه زیر کفپوش باید کار فشاری برابر \(175 \pm 25~kPa\) را داشته باشد.

در جدول ۱۱-۱۳ حداقل الزامات طبقه بندی کفپوش های نساجی بدون خاب آورده شده است.

طبقه	کاهش جرم (\(m\) (\(gr/m^{2}\))) (EN 1963 test A)	یکپارچگی کلی ساختار (EN 985 test C)	تغییر در ظاهر (ISO 10361)
			کوتاه مدت	بلندمدت
21	\(\ge 225\)	تا \(10000\) چرخه، هیچ آسیبی نبیند	الزامی ندارد	\(\ge 2\)
22	\(\ge 200\)	تا \(10000\) چرخه، هیچ آسیبی نبیند	الزامی ندارد	\(\ge 2\)
23	\(\ge 75\)	تا \(10000\) چرخه، هیچ آسیبی نبیند	\(\ge 3.5\)	\(\ge 3\)
31	\(\ge 130\)	تا \(25000\) چرخه، هیچ آسیبی نبیند	\(\ge 3\)	\(\ge 2.5\)
32	\(\ge 75\)	تا \(25000\) چرخه، هیچ آسیبی نبیند	الزامی ندارد	\(\ge 3\)
33	\(\ge 30\)	تا \(25000\) چرخه، هیچ آسیبی نبیند	\(\ge 3.5\)	\(\ge 4\)

جدول ۱۱-۱۳ الزامات طبقه بندی کفپوش های نساجی بدون خاب

۵-۴-۳-۲-۱۱- طبقه بندی کفپوش های فلوک

طبقه بندی کفپوش های فلوک بر اساس مقاومت در برابر سایش و تغییر در ظاهر می باشد. در جدول ۱۱-۱۴ الزامات این طبقه بندی آورده شده است.

طبقه	مقاومت در برابر سایش (EN 1307)	تغییر در ظاهر (ISO 10361)
		کوتاه مدت	بلندمدت
21	الزامی ندارد	\(\ge 2\)	الزامی ندارد
22	الزامی ندارد	الزامی ندارد	\(\ge 2\)
23	الزامی ندارد	\(\ge 3.5\)	\(\ge 2.5\)
31	\(\ge 500\)	\(\ge 2.5\)	الزامی ندارد
32	\(\ge 1000\)	\(\ge 3\)	\(\ge 2.5\)
33	\(\ge 1000\)	\(\ge 4\)	\(\ge 3.5\)

جدول ۱۱-۱۴ الزامات طبقه بندی کفپوش های فلوک

۶-۴-۳-۲-۱۱- الزامات کفپوش های نساجی کاشی مانند

الزامات کفپوش های کاشی مانند (Carpet tiles) در جدول ۱۱-۱۵ آورده شده است.

خصوصیات	روش آزمون	الزامات
جرم کلی هر کفپوش کاشی مانند	ISO 8543	کفپوش های کاشی مانند بدون چسبانده شدن: \(0.500~kg\) کفپوش کاشی مانند آزاد: \(0.1875~kg\)
جرم به ازای واحد سطح (\(m\))	ISO 8543	کفپوش های کاشی مانند چسبانده شده: \(0.000~kg\) کفپوش کاشی مانند ثابت: \(0.000~kg\) کفپوش کاشی مانند قابل برداشتن: \(3.500~kg\)
ابعاد	EN 994	الزامی ندارد.
مربع بودن و راست گوشه ای	EN 994	\(\le 0.15\%\) در دو جهت
ثبات ابعادی	EN 986	انقباض و جمع شدگی \(\le 0.4\%\) در دو جهت انبساط \(\le 0.2\%\) در هر دو جهت
اعوجاج خارج از صفحه	EN 986	حداکثر انحراف هر قسمت از نمونه از صفحه خودش \(\le 2~mm\)
خرابی در لبه بریده شده (ساییدگی)	EN 1814	بدون خرابی

جدول ۱۱-۱۵ الزامات کفپوش های نساجی کاشی مانند

۵-۳-۲-۱۱- الزامات رده بندی خاص برای کفپوش های نساجی

کفپوش های نساجی برای رده بندی خاص و لوکس باید الزامات جدول ۱۱-۱۶ را داشته باشند.

طبقه	وزن به ازای واحد سطح مورد استفاده روی زمینه (\(gr/m^{2}\)) (EN 984 یا ISO 8543)	تطابق بدون آزمون
LC1	\(\ge 400\)	سوزن زنی شده تخت نوع A1/A2/A3، کفپوش ها بدون خاب، کفپوش های فلوک
LC2	\(\ge 400\)	سوزن زنی شده خاب دار نوع B3
LC3	\(\ge 600\)	-
LC4	\(\ge 800\)	-
LC5	\(\ge 1000\)	-

جدول ۱۱-۱۶ رده بندی خاص برای کفپوش های نساجی

۶-۳-۲-۱۱- خواص عملکردی تکمیلی برای کفپوش های نساجی

خواص عملکردی تکمیلی بر اساس نیاز باید بر اساس جدول ۱۱-۱۷ باشد.

مشخصات	الزامات	روش آزمون
استفاده مستمر (صندلی چرخدار کاستور)	\(\ge 2.4\)	EN 985
استفاده گاه به گاه (صندلی چرخدار کاستور)	\(\ge 2.0\)	EN 985
رفتار آنتی استاتیک (ولتاژ بدن)	\(\le 2.0~kV\) در rh \(25\%\)	ISO 6356
رفتار الکتریکی (مقاومت افقی - مقاومت عمودی)	مقدار مشخص شده	ISO 10965
رفتار الکتریکی (کفپوش رسانا - نارسانا)	\(\ge 10^{6}~\Omega\) تا \(\le 10^{10}~\Omega\)	ISO 10965
خواص اکوستیکی (صدابندی کوبه ای)	مقدار مشخص شده به \(\Delta L_{w}\)	EN ISO 10140-3 پیوست D
خواص اکوستیکی (جذب صدا)	مقدار محاسبه شده (\(\alpha\))، مقدار محاسبه شده (\(\alpha_w\))	EN ISO 354
مقاومت حرارتی	مقدار مشخص شده به واحد \(m^{2}K/W\)	ISO 8302
شرایط مناسب برای رطوبت گاه و بی گاه	جمع شدگی \(\le 0.8\%\) در هر جهت بسته به اثرات تغییرات شرایط رطوبتی و حرارتی	ISO 2551
ثبات ابعادی	ازدیاد طول \(\le 0.4\%\) در هر جهت بسته به اثرات تغییرات شرایط رطوبتی و حرارتی	ISO 2551
ثبات رنگی تر خشک در اثر سایش	\(\ge 4\)	EN ISO 105

جدول ۱۱-۱۷ - خواص عملکردی تکمیلی کفپوش های نساجی

۷-۳-۲-۱۱- الزامات نصب کفپوش نساجی

الزامات نصب کفپوش نساجی در برگیرنده تمامی مواد نساجی اعم از سطوح خاب دار و بدون خاب است و کفپوش های کاشی مانند به استثنای قالیچه و موکت ها را نیز شامل می شود.

پیش از شروع به نصب کفپوش نساجی، باید شرایط محل نصب کنترل شود تا مشکلی برای نصب وجود نداشته باشد. مواردی که لازم است کنترل شود عبارتند از:

الف - تمامی کف ها و زیرسازی ها باید صاف، محکم و خشک باشد.
ب - کف ها باید از گردوغبار و آلودگی و ذرات خارجی پاک شوند.
پ - اگر مراحل آماده سازی شامل کار با مواد آب پایه است، باید این کار در زمان مناسب انجام شود و فرصت خشک شدن به مواد داده شود.
ت - در هنگام اتصال کامل کفپوش نساجی، کف های متخلخل باید ابتدا مطابق دستورالعمل سازنده چسب آماده سازی شود.
ث - زمانی که از کفپوش نساجی روی سیستم های گرمایش کفی استفاده می شود، مقاومت حرارتی آن ها باید به میزانی انتخاب شود که خللی در تأمین انتقال حرارتی ایجاد نکند. توصیه می شود مقاومت حرارتی \(\le 0.17~m^{2}K/W\) در نظر گرفته شود. گرمایش کف باید ۴۸ ساعت پیش و پس از نصب کفپوش خاموش باشد.
ج - درجه حرارت اتاق پیش از نصب کفپوش و در طی آن باید حداقل \(18^\circ C\) و درجه حرارت کف در منطقه نصب حداقل باید \(10^\circ C\) و میزان رطوبت محیط در هنگام نصب باید بین ۵۰٪ تا ۶۵٪ رطوبت نسبی نگه داشته شود.
چ - کفپوش نساجی باید در درجه حرارت \(18^\circ C\) برای مدت ۲۴ ساعت به صورت باز بماند تا با محیط سازگار شده و از تنش های ایجاد شده در مرحله بسته بندی و حمل ونقل رها شود.

پیمانکار باید بسته های کفپوش دریافت شده را پیش از نصب با توجه به موارد زیر بازرسی کند:

نوع رنگ و طرح محصول در مقایسه با سفارش.
مقدار دریافت شده در مقایسه با مقدار سفارش داده شده.
ابعاد، ظاهر، نواقص ظاهری و خرابی احتمالی در زمان حمل ونقل.

تمامی مواد کفپوش کاری باید در یک مکان تمیز، گرم، خشک و با تهویه مناسب نگهداری شوند. تخته ها نیز باید در شرایط مسطح و با حائل نگهداری شوند.

هنگام استفاده از چسب باید توصیه های سازنده کفپوش نساجی و تطابق آن با جنس کف مدنظر قرار گیرد. توصیه می شود به منظور کاهش اثرات نامطلوب شیمیایی در طول نصب و پس از بهره برداری از چسب هایی با مواد فرار کم استفاده شود. استفاده از چسب های مایع و یا چسب دوطرفه در نصب کفپوش های نساجی مجاز است. از چسب ها نباید به عنوان پوشش ضد آب استفاده گردد.

توصیه هایی در خصوص مناسب بودن نصب انواع مختلف کفپوش های نساجی با استفاده از سیستم های مختلف چسب در جدول ۱۱-۱۸ آورده شده است.

برای مناطق حساس به الکتریسیته ساکن باید از چسب های رسانا استفاده شود. این چسب ها باید حاوی الیاف یا ذرات فلزی و/یا کربن سیاه (Carbon Black) باشد.

در هنگام نصب کفپوش باید شرایط محل نصب، محل درزها، جهت خاب کفپوش، جهت الگو و اینکه نصب خانگی است یا تجاری مورد توجه قرار گیرد. جزییات اجرایی روش های مختلف نصب کفپوش نساجی در مکان های خانگی و تجاری، روی پله و مناطق حفاظت شده در برابر الکتریسیته ساکن در ISIRI 12618 آورده شده است.

نوع کفپوش نساجی	نصب با گیره	چسبندگی کامل	سیستم چسب موقتی	چسبندگی کامل با زیر لایه کفپوش	اتصال به دیواره ها
بافت تاری پودی بدون فوم پشت	ندارد	دارد	دارد (فقط برای مکان های خانگی دارای مساحت بین 4 و 5 متر یا کمتر و بدون درز دوخت مناسب است)	دارد	ندارد
بافت ویلتون	دارد	دارد	دارد	دارد	ندارد
بافت اکسمینستر	دارد	دارد	دارد	دارد	ندارد
بافت رو به رو	دارد	دارد	دارد	دارد	ندارد
بافت تافتینگ - پشت ثانویه	دارد	دارد	دارد (تنها برای استفاده موقت مانند نمایشگاه های فروش مناسب می باشد)	دارد	دارد (اندازه مکان طبق توصیه تولید کننده)
بافت تافتینگ - پشت تکی	ندارد	دارد	ندارد	دارد	دارد (اندازه مکان طبق توصیه تولید کننده)
بافت تافتینگ - پشت فوم دار	ندارد	دارد	دارد (تنها برای استفاده موقت مانند نمایشگاه های فروش مناسب می باشد)	دارد	دارد (تنها طبق توصیه تولید کننده)
بافت تافتینگ - پشت نمدی	دارد	دارد	دارد (تنها برای استفاده موقت مانند نمایشگاه های فروش مناسب می باشد)	دارد	دارد (تنها طبق توصیه تولید کننده)
بی بافت - کفپوش نمدی سوزنی تخت پشت فوم دار	ندارد	دارد	دارد	دارد	دارد
بی بافت - کفپوش نمدی سوزنی تخت پشت دار	ندارد	دارد	ندارد	دارد	دارد
بی بافت - کفپوش نمدی سوزنی تخت با پشت ثانویه	ندارد	دارد	ندارد	دارد	دارد
بی بافت - کفپوش نمدی سوزنی خاب دار با پشت	ندارد	دارد	دارد	دارد	دارد
بی بافت - کفپوش نمدی سوزنی خاب دار با پشت ثانویه	ندارد	دارد	دارد	دارد	دارد (اندازه مکان طبق توصیه تولید کننده)
بی بافت - کفپوش نمدی سوزنی خاب دار پشت فوم دار	ندارد	دارد	دارد	دارد	دارد
سایر موارد - اتصال ذوبی دارای پشت ثانویه	دارد	دارد	دارد (تنها برای استفاده موقت مانند نمایشگاه های فروش مناسب می باشد)	دارد	دارد
سایر موارد - فلوک	دارد	دارد	دارد	دارد	دارد (اندازه مکان طبق توصیه تولید کننده)
سایر موارد - حلقوی	دارد	دارد	دارد	دارد	دارد (اندازه مکان طبق توصیه تولید کننده)
سایر موارد - کاشی مانند	ندارد	دارد	دارد (تنها برای استفاده موقت مانند نمایشگاه های فروش مناسب می باشد)	دارد	دارد

جدول ۱۱-۱۸ انواع کفپوش و روش های مناسب نصب

۴-۲-۱۱- کفپوش های انعطاف پذیر

۱-۴-۲-۱۱- الزامات کفپوش های انعطاف پذیر

۱-۱-۴-۲-۱۱- الزامات کفپوش انعطاف پذیر چوب پنبه ای

الزامات فنی و مشخصات مورد نیاز کفپوش انعطاف پذیر چوب پنبه ای باید مطابق ISIRI 13050 باشد. الزامات طبقه بندی بر اساس میزان استفاده این نوع کفپوش ها، همچنین الزامات نشانه گذاری، برچسب گذاری و بسته بندی در ISIRI 13050 ارائه شده است.

۲-۱-۴-۲-۱۱- الزامات کفپوش انعطاف پذیر لینولئوم

الزامات و مشخصات فنی کفپوش انعطاف پذیر لینولئوم (Linoleum) باید مطابق ISIRI 14016 باشد. این استاندارد برای کفپوش های بر پایه پلی وینیل کلراید یا لاستیک کاربرد ندارد.

۳-۱-۴-۲-۱۱- الزامات کفپوش نیمه منعطف و انعطاف پذیر PVC

مشخصات و روش های آزمون کاشی های کف وینیل نیمه انعطاف پذیر که بر پایه پلی وینیل کلراید (PVC) است و به صورت کاشی آماده می شوند، در جدول ۱۱-۱۹ ارائه شده است.

مشخصه/ویژگی	الزام	روش آزمون
ضخامت کلی (mm)	مقدار اسمی \(\pm 0.13\)	ISO 24346
کاشی ها (طول ضلع (mm))	انحراف \(\le 0.13\%\) نسبت به طول اسمی	ISO 24342
کاشی ها (راستی لبه و قائمه بودن ضلع (mm))	حداکثر \(0.4~mm\) انحراف مجاز برای هر نقطه	ISO 24342
ثبات ابعادی در برابر حرارت	\(\le 0.20\%\)	ISO 23999
مقاومت در برابر ضربه	بدون ترک های بیش از حد (No cracks beyond limit)	ASTM F1265
انعطاف پذیری (mm)	\(\ge 25\)	ISO 24344:2008، روش B
مقاومت دندانه (mm) (مقاومت دندانه IR)	\(0.15~mm\) تا \(0.4~mm\)	ISO 24343-3

جدول ۱۱-۱۹ الزامات عمومی کفپوش نیمه منعطف و انعطاف پذیر PVC

طبقه بندی کفپوش های انعطاف پذیر باید مطابق با ISO 10874 باشد. الزامات استفاده از کاشی کف نیمه انعطاف پذیر وینیل (ترکیب پلی وینیل کلراید) در جدول ۱۱-۲۰ مشخص شده است.

رده	نماد	میزان و شدت استفاده	ضخامت کلی (حداقل مقدار اسمی mm، همه انواع)	ضخامت لایه سطحی اسمی (حداقل مقدار اسمی mm، فقط در نوع III اعمال می شود)
21	21	خانگی، کم تردد/سبک	\(1.5\)	\(0.15\)
22	22	خانگی، عمومی/متوسط	\(2.0\)	\(0.15\)
22+	22+	خانگی، تردد عمومی	\(2.0\)	\(0.25\)
23	23	خانگی، تردد زیاد	\(2.0\)	\(0.25\)
31	31	تجاری، کم تردد	\(2.0\)	\(0.25\)
32	32	تجاری، تردد متوسط	\(2.5\)	\(0.5\)
33	33	تجاری، پرتردد	\(3.0\)	\(0.5\)
34	34	تجاری، بسیار پرتردد	\(3.0\)	\(0.5\)
41	41	صنعتی سبک، کم تردد	\(3.0\)	\(0.5\)
42	42	صنعتی سبک، تردد متوسط	\(3.0\)	موجود نیست
43	43	صنعتی سبک، پرتردد	\(3.0\)	موجود نیست

جدول ۱۱-۲۰ الزامات طبقه بندی کفپوش انعطاف پذیر نیمه انعطاف پذیر PVC برای سطوح کاربرد

۲-۴-۲-۱۱- الزامات نصب و اجرای کفپوش انعطاف پذیر

۱-۲-۴-۲-۱۱- مصالح به کاررفته در نصب کفپوش انعطاف پذیر

توصیه می شود زیرسازی ها از بین موارد زیر و بر اساس تأیید دستگاه نظارت انتخاب گردند:

الف - زیرسازی سیمانی شامل یک طرح اختلاط خاص از سیمان و سنگدانه ریز یا مخلوطی از یک لاستیک طبیعی یا پلیمر مصنوعی (synthetic polymer dispersion).
ب - مخلوط پودر/سیمان یا پلیمر/سیمان و سنگدانه های ریز.
پ - اپوکسی یا سایر ترکیبات رزین به عنوان مثال پرایمر.
ت - زیرسازی های سازگار برای تماس مستقیم با یک کف انیدریتی (anhydrite screed).

استفاده از مصالح ذیل به عنوان زیرلایه پس از تأیید دستگاه نظارت مجاز می باشد:

الف - زیرسازهای چوب پنبه مطابق EN 12103.
ب - چوب پنبه مطابق EN 12455.
پ - چوب پنبه لاستیکی مطابق EN 12103.
ت - پلی وینیل کلراید (studded polyvinyl chloride).

۳-۴-۲-۱۱- سطوح زیرین (Subfloors)

پیش از شروع به کار باید از ویژگی های لازم سطح زیرین (Subfloors) برای نصب موفق کفپوش اطمینان حاصل شود. این خصوصیات شامل موارد زیر است:

الف - صاف بودن کف های بتنی.
ب - رطوبت کف های بتنی.
پ - یکپارچگی کف.
ت - عدم وجود ترک (making-good of cracks).
ث - اصلاح درزهای ساختمانی.
ج - شکاف ها و تغییر تراز (changes of level).
چ - رطوبت سطوح زیرین چوبی.
ح - عدم وجود آزبست در کفپوش موجود.

یک نمونه از سطح زیرین متداول بر روی سطح بتنی در شکل ۱۱-۲ نشان داده شده است. لازم به ذکر است ترتیب لایه ها و/یا تعداد لایه ها می تواند با توجه به کاربرد متفاوت باشد.

در صورت استفاده از زیرسازی بتنی باید تا هنگام گیرش کامل بتن صبر نمود. در کل، لایه کفپوش نباید در معرض رطوبت قرار گیرد.

۴-۴-۲-۱۱- الزامات نصب

کفپوش های انعطاف پذیر باید پس از اجرای سایر بخش های ساختمان نصب گردند تا در معرض رطوبت قرار نگیرند.

۱-۴-۴-۲-۱۱- بازرسی کالا

دستگاه نظارت باید قبل از نصب رول های دریافتی کفپوش های انعطاف پذیر یا بسته های کاشی مانند موارد زیر را بررسی نماید:

الف - نوع، رنگ و الگوی محصول در مقایسه با سفارش.
ب - مقدار تحویل داده شده در مقایسه با سفارش.
پ - ابعاد، ظاهر، نقایص قابل مشاهده و آسیب های احتمالی هنگام حمل ونقل.

۲-۴-۴-۲-۱۱- کفپوش های موجود

در کاربری های تجاری و صنعتی توصیه می شود هرگونه کفپوش موجود قبل از نصب کفپوش انعطاف پذیر جدید برداشته شود. در کاربری های مسکونی در صورت عدم امکان برداشت کفپوش و مناسب بودن شرایط آن، اجرای کفپوش جدید بر روی آن مجاز است.

۳-۴-۴-۲-۱۱- گرمایش از کف

قبل از شروع گرمایش خشک بودن سطح بسیار مهم است. در EN 1264-4 مراحل نصب یک سامانه گرمایش از کف بر پایه آب با درجه حرارت کم شرح داده شده است. برای سطوح بتنی، بتن باید حداقل ۲۱ روز و برای سطوح انیدریتی (Anhydrite screeds) باید حداقل ۷ روز عمل آوری شده باشند.

گرمایش در دمای \(25^\circ C\) به مدت ۳ روز اعمال می شود و برای رسیدن به حداکثر دمای طراحی که به مدت ۴ روز حفظ می شود، به آرامی افزایش می یابد. سطح مورد بررسی قرار می گیرد و هرگونه ترکی ترمیم می شود. سپس گرمایش دوباره به مدت ۱۴ روز از سر گرفته می شود و حداقل ۲ روز قبل از تراز کردن و نصب کفپوش خاموش می شود و پس از حداقل ۲ روز بعد از اتمام نصب مجدداً روشن می شود.

۴-۴-۴-۲-۱۱- نقشه جانمایی (Planning of layout/Layout of the installation)

اصولی که باید به طور معمول برای تعیین طرح نصب رعایت شوند عبارتند از:

الف - تعداد اتصالات لازم به حداقل رسانده شود.
ب - در صورت امکان این مکان ها از مناطق ترافیکی سنگین دور نگه داشته شوند.
پ - نوارها در طول معابر در جهت ترافیک در طول یک اتاق یا به سمت دیوار حاوی پنجره اصلی نصب شود.
ت - لبه های کفپوش با الگوهای تکراری مطابقت داده شود.
ث - از استفاده از الگوهای حساس به خاطر خطر محو شدن در دمای زیاد یا تابش شدید نور خورشید در طول استفاده خودداری شود.
ج - تا حد امکان از مصالح یک دپو در یک منطقه استفاده شود.
چ - کاشی ها به گونه ای قرار گیرد که از ایجاد اتصالات در فاصله ۴ سانتی متری از قرنیزها (Skirting) جلوگیری شود.

۵-۴-۴-۲-۱۱- درجه حرارت در طول نصب

برای نصب مناسب، مصالح کفپوش و محیط اطراف باید در درجه حرارت و رطوبتی قرار داشته باشند که اجازه می دهد محصول به راحتی استفاده شده و چسب به طور صحیح عمل آوری شود.

برای نصب مناسب در مناطق مرطوب در صورتی که کفپوش در گوشه ها باید خم شود و در محل هایی که ضروری است از جوش های ضد آب استفاده شود، محصول و محیط اطراف باید دارای حداقل دمای \(18^\circ C\) باشند.

کفپوش در جایی که قرار است نصب شود باید برای حداقل ۲۴ ساعت نگهداری شود. جعبه های حاوی کاشی باید به طور همزمان در بخش های مختلف توزیع شوند و توصیه می شود کاشی ها حداقل نیم ساعت قبل از نصب از بسته های خود جدا شده و در محل نصب قرار گیرند. اگر لبه های ورقه های مصالح پس از مدت نگهداری در محیط مستقیم نباشند، باید آن ها را صاف کرد.

۶-۴-۴-۲-۱۱- چسب

در هنگام استفاده از چسب ها توصیه می شود راهنمایی های تولید کننده در مورد کاربرد و نحوه استفاده از پرایمرها و زمان باز چسب (Open time) رعایت شود.

توصیه می شود نصب با استفاده از روش کاملاً چسبانده شده یا با استفاده از چسبناک کننده ها انجام گیرد. استفاده از کپسول های وینیل به صورت شل در مناطقی با مساحت تا \(20~m^{2}\) یا مطابق با دستورالعمل سازنده نیز مجاز می باشد.

در صورتی که کفپوش بعد از نصب از هر دو جهت غلتک زده شود، باید به چسب اجازه داده شود تا کاملاً خشک شود. غلتک زنی در ترافیک سبک (پیاده روی سبک) معمولاً بعد از ۱ روز مجاز می باشد. بعد از ۲ روز مبلمان سبک می تواند در محل نصب قرار گیرد و گرمایش ملایم از کف شروع شود. بعد از ۳ روز مبلمان سنگین و بارهای غلتکی (Rolling loads) می توانند اعمال شوند و گرمایش کامل بعد از ۱ هفته صورت گیرد.

۷-۴-۴-۲-۱۱- جوشکاری

الزامات فعلی کفپوش های پلاستیکی شامل الزامات مقاومت درز اتصالات جوش داده شده برای مصالح ورقه ای است که در مکان های با کاربری تجاری و صنعتی سبک استفاده می شود. اتصالات جوشی همیشه برای مکان هایی دارای رطوبت مطلوب است و اتصالات جوشی گرم برای مناطق مرطوب خاص توصیه می شود.

ورقه های پلی وینیل کلراید (Polyvinyl chloride) برای استفاده در اکثر مکان ها به صورت سرد جوشکاری می شوند و محصولات نیمه انعطاف پذیر و ضخیم فقط با استفاده از این روش می توانند آب بندی شوند. کفپوش لاستیکی نیازی به جوشکاری ندارد.

۸-۴-۴-۲-۱۱- پله ها

کف پله ها (Stair treads) و پیشانی پله ها (Risers) باید مانند سایر سطوح مناسب نصب کفپوش انعطاف پذیر باشند. زاویه پیش آمدگی پله (Stair nosing) و زاویه شمشیری (Back angle) باید مطابق الزامات ذیل باشد:

الف - مستقیم باشد.
ب - گرد گوشه و/یا دارای زاویه قائم و به موازای یکدیگر بر روی پله های مستقیم باشد.
پ - خراشیده نبوده و شکافی نداشته باشد.

کفپوش انعطاف پذیری که به طور خاص برای استفاده در پله ها ساخته نشده، هرگز نباید به صورت یک ورق پیوسته نصب شود. یک پروفیل پیش آمدگی باید بین پیشانی و کف پله و بالای کف پله قرار گیرد. پروفیل مصرفی باید مقاوم، بادوام و با قابلیت تحمل بار ترافیکی باشد.

پیش آمدگی های فلزی با یا بدون نوارهای ضد لغزش باید به لایه زیرین پیچ شده یا چسبانده شوند. پیش آمدگی های انعطاف پذیر لاستیکی یا پلاستیکی با لبه های مستقیم یا گرد باید با چسب مخصوص ثابت شوند.

پیش آمدگی کف پله های گرد باید شعاعی حداقل \(12~mm\) داشته و در طول مستقیم باشد و به هیچ وجه نباید از پیشانی پله جدا شود. نصب باید از پایین پله شروع و به سمت بالا (کف پله، پیش آمدگی، پیشانی) ادامه یابد. کف پله باید کفپوش پوشانده و لبه کفپوش بریده شود تا دقیقاً در برابر پیشانی قرار گیرد. قطعه کفپوش روی پیشانی پله قرار داده شده و لبه زیرین بریده می گردد تا به طور دقیق در مقابل کفپوش کف پله قرار گیرد. اتصال بین دو قطعه (کفپوش کف پله و پیشانی) باید درزبندی شود.

۹-۴-۴-۲-۱۱- قرنیزها و لبه ها و نوارهای جداکننده

استفاده از انواع قرنیز (Skirtings) عمودی یا افقی همراه با کفپوش انعطاف پذیر مجاز است. بخش های اکسترود شده (Extruded sections) باید با چسب به دیوار وصل شوند و در موارد خاص باید در درزها به کفپوش جوش داده شوند.

لبه ها و نوارهای تقسیم کننده (Dividing strip) چوبی، فلزی یا پلاستیکی باید در محل اتصال بین کفپوش های مختلف، در لبه کف یا چارچوب درب استفاده شود.

۱۰-۴-۴-۲-۱۱- کفپوش های رسانا (Conductive floor coverings)

کلیه کارها از جمله روش های اتصال به زمین باید مطابق دستورالعمل سازنده کفپوش و تولید کننده چسب انجام شود. برای اطمینان از اینکه خصوصیات کفپوش رسانا در طول سرویس حفظ می شود، باید در روش ها و مواد مخصوص تمیز کننده، توصیه های سازنده کفپوش رعایت شود.

پس از زمان خشک شدن مشخص شده، کف رسانا باید با استفاده از چسب رسانا به آن ها چسبانده شود. پرایمرهای رسانا باید حداقل در دو مکان به طور دائم و مطمئن به زمین متصل شوند. برای این منظور توصیه می شود از نوارهای مسی، برنجی یا استیل ضدزنگ استفاده شود. در مناطق با مساحت زیاد، هیچ نقطه ای نباید بیش از ۱۰ متر از محل اتصال فاصله داشته باشد. در فواصل نزدیک تر در کف های رسانا، در مناطقی که مواد منفجره ساخته یا ذخیره می شوند، اتصال فقط باید توسط متخصصان برق انجام شود.

استفاده از نوار مسی در مکان هایی که لایه مغزی فاقد پرایمر است، توصیه می شود. نوار مسی، برنجی یا استیل ضدزنگ توصیه شده توسط سازنده کفپوش باید با چسب مشخصی به لایه مغزی آماده شده به گونه ای چسبانده شود که در صورت نیاز هر کاشی، صفحه، ورق یا قطعه با حداقل یک نوار (ترجیحاً در طول و در مرکز) در تماس باشد.

در انتهای اتاق نوارهای رسانا باید توسط یک نوار عرضی به هم متصل شوند. از آنجا که باید امکان دیدن موقعیت نوارها در هنگام نصب نهایی وجود داشته باشد، چیدمان نوارهای رسانا باید مستقیم باشد. نوارهای رسانا باید حداقل در دو مکان توسط یک متخصص برق واجد شرایط به زمین وصل شوند.

۵-۴-۲-۱۱- تکمیل کار

پس از اتمام نصب، کف باید با جارو یا مکش تمیز شود و گردوغبار و زباله ها از روی آن برداشته شوند. هرگونه ردی از چسب نیز باید تمیز گردد. در صورت ادامه کار پس از اتمام نصب کفپوش، کلیه محل های عبور و مرور برای جلوگیری از خراشیدگی باید با ورقه های پلاستیکی یا پوشش مناسب دیگر پوشانده شوند.

کفپوش با خصوصیات ویژه (به عنوان مثال مقاوم در برابر لغزش، کفپوش رسانا، مناطق مرطوب خاص و اتاق های تمیز (clean rooms)) برای اطمینان از حفظ خصوصیات خاص به روش های مخصوص نگهداری نیاز دارند که باید توسط تولید کننده از پیش مشخص شده باشد.

۵-۲-۱۱- کفپوش های کاشی، سرامیک، موزاییک و سنگ

۱-۵-۲-۱۱- الزامات و ویژگی های کاشی، سرامیک و موزاییک

الزامات موزاییک سیمانی برای استفاده در داخل و خارج ساختمان به تفکیک در جدول ۱۱-۲۱ آورده شده است. الزامات و ویژگی های سنگ های مختلف، انواع کاشی و .... مطابق استانداردهای ملی ایران در جدول ۱۱-۲۲ آورده شده است.

خصوصیات	الزامات	روش آزمون
ضخامت (کاربرد داخلی)	رده ۱ - ضخامت لایه نما یا رویی موزاییک که در طبقات نصب می شود باید حداقل \(4~mm\) باشد. رده ۲ - ضخامت لایه نما یا رویی موزاییک که روی زمین نصب می شود باید حداقل \(8~mm\) باشد.	ISIRI 755-1
ضخامت (کاربرد بیرونی)	رده ۱ - ضخامت لایه نما یا رویی موزاییک که در طبقات نصب می شود باید حداقل \(4~mm\) باشد. رده ۲ - ضخامت لایه نما یا رویی موزاییک که روی زمین نصب می شود باید حداقل \(8~mm\) باشد.	ISIRI 755-2
ویژگی ظاهری، ابعاد و شکل (انحرافات ابعادی)	طول \(\le 0.3\%\) عرض \(\le 0.3\%\) ضخامت قطعه: \(\le 2~mm\) برای ضخامت های کمتر از \(4~mm\)، \(\le 3~mm\) برای ضخامت های بیشتر از \(4~mm\)	ISIRI 755-1 ISIRI 755-2
صافی لبه لایه بالایی	حداکثر اختلاف بین لبه و خط کش نباید بیشتر از \(0.3\%\) طول لبه باشد.	ISIRI 755-1 ISIRI 755-2
مسطح بودن لایه نما (بالایی)	انحراف از سطح نباید از \(0.3\%\) طول قطر تجاوز نماید. این مورد برای موزاییک های دارای نمای برجسته کاربرد ندارد.	ISIRI 755-1 ISIRI 755-2
خصوصیات سطح و ظاهر	در شرایط طبیعی نور روز و شرایط آب و هوایی خشک نباید روی سطح موزاییک هیچ گونه برآمدگی، تورفتگی، پوسته پوسته شدن یا ترک خوردگی که از فاصله ۲ متری مشاهده شود. رنگ موزاییک در هر سفارش باید یکنواخت باشد.	ISIRI 755-1 ISIRI 755-2
استحکام شکست (کاربرد داخلی)	میانگین مقاومت شکست آزمونه ها باید بیشتر یا معادل \(5~MPa\) باشد. مقاومت شکست هیچ آزمونه منفردی نباید کمتر از \(4~MPa\) باشد.	ISIRI 755-1
استحکام شکست (کاربرد بیرونی)	میانگین مقاومت \(3.5~MPa\) و هر نمونه منفرد \(2.8~MPa\) (رده ۱ - مقاومت کم ST) میانگین مقاومت \(4.0~MPa\) و هر نمونه منفرد \(3.2~MPa\) (رده ۲ - مقاومت متوسط TT) میانگین مقاومت \(5.0~MPa\) و هر نمونه منفرد \(4.0~MPa\) (رده ۳ - مقاومت زیاد UT)	ISIRI 755-2
بار شکست (کاربرد داخلی)	رده ۲: برای سطحی \(\le 1100~cm^{2}\) هر نمونه منفرد نباید کمتر از \(2.5~kN\) باشد (BLII). رده ۳: برای سطحی \(> 1100~cm^{2}\) هر نمونه منفرد نباید کمتر از \(3.0~kN\) باشد (BLIII).	ISIRI 755-1
بار شکست (کاربرد بیرونی)	میانگین: \(3.0~kN\)، هر نمونه منفرد: \(2.4~kN\) (3T) میانگین: \(4.0~kN\)، هر نمونه منفرد: \(3.2~kN\) (4T) میانگین: \(5.0~kN\)، هر نمونه منفرد: \(4.0~kN\) (5T) میانگین: \(7.0~kN\)، هر نمونه منفرد: \(5.6~kN\) (7T) میانگین: \(11.0~kN\)، هر نمونه منفرد: \(8.8~kN\) (11T) میانگین: \(14.0~kN\)، هر نمونه منفرد: \(11.2~kN\) (14T) میانگین: \(25.0~kN\)، هر نمونه منفرد: \(20.0~kN\) (25T) میانگین: \(30.0~kN\)، هر نمونه منفرد: \(24.0~kN\) (30T)	ISIRI 755-2
مقاومت سایشی (کاربرد داخلی)	هنگامی که موزاییک طبق روش چرخ پهن آزمون می شود، طول سایش هیچ نمونه منفردی نباید از \(25~mm\) تجاوز کند.	ISIRI 755-1
مقاومت سایشی (کاربرد بیرونی)	هنگامی که موزاییک طبق روش بوهم آزمون می شود، نتیجه آزمون هیچ نمونه منفردی نباید از \(26~cm^{3}/50~cm^{2}\) (رده ۲ - مقاومت سایشی کم G) تا \(18~cm^{3}/50~cm^{2}\) (رده ۴ - مقاومت سایشی زیاد I) تجاوز کند.	ISIRI 755-2
مقاومت در برابر سر خوردن (کاربرد داخلی و بیرونی)	موزاییک های سیمانی مورد استفاده داخلی و بیرونی مقاومت رضایت بخشی در برابر سرخوردن دارند، به شرطی که سطح بالایی آن ها ساب نخورده باشد یا پرداخت آن ها چنان نباشد که سطح بسیار صاف یا صیقلی را به وجود آورد.	ISIRI 755-1 ISIRI 755-2
جذب آب (کاربرد داخلی)	جذب آب کل نمونه منفرد نباید بیشتر از ۸ درصد وزنی نمونه باشد.	ISIRI 755-1
جذب آب (کاربرد بیرونی)	جذب آب سطحی برای هر نمونه منفرد نباید بیشتر از \(0.4~gr/cm^{2}\) باشد. کاهش جرم بعد از یخ زدن و آب شدن \(\le 1.0~kg/m^{2}\) (میانگین)، \(\le 1.5~kg/m^{2}\) (نمونه منفرد)	ISIRI 755-2

جدول ۱۱-۲۱ - الزامات موزاییک سیمانی برای کاربرد داخل و بیرون ساختمان

شماره استاندارد ملی	عنوان استاندارد ملی
۱۸۸۱۰	سنگ مصنوعی مدولار برای کف و پله ها
۱۷۰۱۱	سنگ طبیعی اسلب ها برای استفاده در کف و پله ها
۶۱۸	بلوک سنگ طبیعی برای کف و تزئینات
۱۷۱۹۲	سنگ طبیعی، کاشی های مدولار
۱۷۰۱۲	قطعات سنگفرش مشبک بتنی
۱۷۰۱۴	اسلب و سنگ طبیعی برای کف های داخلی
۱۷۰۱۷	اسلب و سنگ طبیعی برای سنگفرش بیرونی
۲۵	کاشی سرامیکی
۱۷۰۱۰	کاشی های سرامیکی تزئیناتی برای استفاده در کف و دیوار
۱۴۴۹۹	کاشی های سرامیکی و موزاییکی آنتی باکتریال

جدول ۱۱-۲۲ الزامات و ویژگی های سنگ ها و کاشی ها مطابق استانداردهای ملی ایران

۲-۵-۲-۱۱- الزامات نصب

جزئیات نصب و نگهداری پوشش کف از جنس کاشی، موزاییک، کفپوش و آجرهای سرامیکی که ضخامت آن ها کمتر از \(38~mm\) است، در صورتی که زیرسازی آن ها بتن، سیمان، چوب، شن و ماسه، آسفالت یا هر نوع کف سازی دیگر با روکش ملاتی باشد، باید بر اساس ISIRI 12495-3 انجام شود. جزئیات اجرا و نگهداری پوشش کف با استفاده از سنگ طبیعی، موزاییک های مرمری و بلوک های کامپوزیت باید بر اساس ISIRI 12495-5 اجرا شود.

اجرای کاشی کاری و سرامیک دیوار و کف در مکان هایی با نیازمندی های عملکردی یا زیست محیطی خاص باید بر اساس ISIRI 12495-4 انجام شود.

۶-۲-۱۱- کفپوش های آجری و بتنی

۱-۶-۲-۱۱- الزامات و ویژگی های کفپوش های آجری و بتنی

الزامات و ویژگی های آجر رسی مورد استفاده در کف باید با ISIRI 19481 مطابقت داشته باشد. اگرچه این استاندارد برای آجر رسی مورد مصرف در کف به صورت چهارگوش و یا سایر شکل ها معمولاً در فضای خارجی ساختمان نظیر پیاده روها و بام ها است، ولی می توانند در داخل ساختمان نیز کاربرد داشته باشند.

استفاده از الیاف آزبست و فرمالدئید در ساخت آجر مصرفی مجاز نمی باشد. استفاده از آجرهایی که دارای خصوصیات مقاومت شیمیایی و نسوز می باشند به عنوان کاشی کف رسی مجاز است.

الزامات و ویژگی های بلوک کفپوش بتنی باید با ISIRI 20185 مطابقت داشته باشد.

۲-۶-۲-۱۱- الزامات نصب

الزامات نصب کفپوش های آجری و بتنی باید مطابق با جدول ۱۱-۲۳ و بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی باشد.

روش آزمون	الزامات
BS 7533-7	الزامات و شیوه نصب کفپوش بتنی
BS 7533-3	الزامات و شیوه نصب کفپوش بتنی پیش ساخته و آجری برای کفپوش های انعطاف پذیر
BS 7533-11	تعمیر و نگهداری کفپوش های بتنی و آجری
ISIRI 20367	الزامات نصب و اجرای کفپوش کاشی بتنی به عنوان کفپوش داخلی و خارجی

جدول ۱۱-۲۳ الزامات نصب کفپوش های آجری و بتنی

۷-۲-۱۱- کفپوش پلیمری درجا

۱-۷-۲-۱۱- الزامات و ویژگی های کفپوش پلیمری درجا

الزامات و ویژگی های کفپوش پلیمری درجا باید مطابق استاندارد EN 13813 باشد. در این استاندارد الزامات مربوط به مقاومت فشاری، خمشی، سایشی، سختی سطح، مقاومت در برابر چرخ، تورم، مدول الاستیسیته، مقاومت اتصال و مقاومت به ضربه بیان شده است.

۲-۷-۲-۱۱- الزامات اجرای کفپوش پلیمری درجا

الزامات اجرای این نوع کفپوش باید مطابق با استاندارد BS 8204-6 باشد. بر اساس این استاندارد ضروری است که در مراحل طراحی و ساخت مشاوره کاملی با تولید کننده کفپوش پلیمری جهت اطمینان از انتخاب محصول مناسب در شرایط مورد نظر (چه در هنگام اجرا و چه از نظر شرایط مورد انتظار پس از اجرا) صورت گیرد. در هنگام انتخاب نوع کفپوش پلیمری باید موارد ذیل در دستور کار قرار گیرد:

الف - کاربری مورد نظر برای کفپوش پلیمری شامل نوع، مقدار و تناوب عبور و مرور.
ب - نوع بارگذاری (استاتیک یا دینامیک) و شدت ضربه.
پ - جزئیات مواد شیمیایی در تماس با کف و مقدار، تناوب و دمای هر نشتی محتمل.
ت - آلودگی های محتمل در محیط و اثر آن در مقاومت در برابر لغزش.
ث - دمای ناشی از انتقال گرمایی که کفپوش در خدمات عادی یا در عملیات پاکسازی باید متحمل شود.
ج - یکنواختی و بقای رنگ، ظاهر و جلوه های تزئینی.
چ - میزان قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید یا اشعه ماورا بنفش.
ح - ظاهر و کیفیت پرداخت سطح.
خ - تطابق با الزامات بهداشتی یا صنایع غذایی.
د - نوع و تناوب فرآیند پاکسازی.
ذ - الزامات خاص مانند مقاومت به آتش یا مشخصات آنتی استاتیک.
ر - طول عمر مورد انتظار از کفپوش.
ز - ضخامت کفپوش.
س - زمان قابل استفاده برای اجرا و پخت کفپوش.
ش - تعیین سن زیرسازی و نوع آن (از جمله اطلاعات مربوط به هرگونه استفاده قبلی از کف که بر روی چسبندگی و عملیات مقدماتی لازم اثرگذار است).

۳-۱۱- دیوارپوش ها

۱-۳-۱۱- دیوارپوش های پلیمری

این نوع از دیوارپوش ها باید به صورت دولایه و از PVC ساخته شده باشند. انواع دیوارپوش های PVC که قابلیت استفاده در ساختمان را دارند عبارتند از:

الف - دیوارپوش ساده که با فرایند اکستروژن یا کو-اکستروژن تولید می شود. فاقد لایه پوششی است و می تواند در رنگ های متنوعی عرضه شود.
ب - دیوارپوش هایی که با فرایند اکستروژن یا کو-اکستروژن تولید می شوند و دارای یک لایه پوششی تزئینی به شکل روکشی (Laminated Foil) یا چاپی (Lacquer-Coating) هستند. روکش باید با استفاده از چسب یا تحت فشار و گرما روی دیوارپوش قرار گیرد.

۱-۱-۳-۱۱- مشخصات فنی و استانداردها

مشخصات فنی و روش آزمون دیوارپوش های پلیمری باید مطابق با ISIRI 19068 باشد. در دیوارپوش های دارای لایه پوششی تزئینی (روکشی یا چاپی) برای بررسی کیفیت، چسبندگی لایه پوششی به زیرلایه دیوارپوش PVC، مقاومت نسبت به بخار آب، مقاومت گرمایی و چسبندگی پوشش به زیرلایه باید مورد بررسی قرار می گیرد.

الزامات نماپوش PVC سخت شده باید مطابق با ISIRI 16615 باشد. در ISIRI 16667 الزامات نماپوش های PVC با لایه زیرین پلاستیک اسفنجی (نماپوش وینیلی لایه دار) ارائه شده است. الزامات ساخت و روش های آزمون اشاره شده در این استاندارد شامل ویژگی های مواد اولیه و ابعاد، پیچش، جمع شدگی، استحکام در برابر ضربه، انبساط، شکل ظاهری و مقاومت در برابر نیروی باد است. همچنین روش های آزمون در مطابقت با این ویژگی ها نیز مشخص شده است.

۲-۱-۳-۱۱- حمل ونقل و نگهداری

دیوارپوش باید طوری بسته بندی شود که در جابه جایی معمول، حمل ونقل و انبار کردن آسیبی نبیند. محل نگهداری دیوارپوش باید به گونه ای باشد که درجه حرارت دیوارپوش و ملحقات آن از \(54^\circ C\) فراتر نرود. دیوارپوش بسته بندی شده باید روی یک سطح صاف نگهداری شوند و تمام طول سطح بسته بندی روی سطح قرار گیرد. دیوارپوش ها باید از مناطق با احتمال سقوط اجسام یا محل فعالیت ساختمانی که می تواند ضربه ای به آن ها وارد کند، دور نگه داشته شوند. دیوارپوش ها باید در محل خشک نگه داشته شوند و ضروری است بیش از ۶ بسته روی هم قرار نگیرند.

۳-۱-۳-۱۱- اصول و مراحل نصب دیوارپوش

اجرای دیوارپوش به دو روش نصب مستقیم و با نصب زیرسازی فلزی مطابق با الزامات زیر مجاز است.

۱-۳-۱-۳-۱۱- روش نصب مستقیم

در این روش، پانل ها باید در اندازه مورد نظر برش خورده و به وسیله بست به فاصله های ۴۵ تا ۵۰ سانتی متر بر روی دیوار نصب گردند. در دیوارهای مسطح نظیر دیوارهای گچی که نیاز به زیرسازی ندارند، این روش توصیه می شود.

۲-۳-۱-۳-۱۱- روش نصب دیوارپوش با زیرسازی فلزی

در این روش ابتدا باید سازه فلزی به دیوار متصل و تراز شده و سپس دیوارپوش بر روی سازه فلزی پیچ گردد. استفاده از یک لایه عایق در فاصله آزاد میان پانل ها و دیوار اصلی مجاز است. برای اطلاعات بیشتر در خصوص اصول و نحوه اجرای دیوارپوش و نماپوش PVC به استاندارد ASTM D4756 مراجعه گردد.

۲-۳-۱۱- دیوارپوش چوبی

۱-۲-۳-۱۱- مشخصات فنی و استانداردها

مشخصه ها و ضوابط دیوارپوش های چوبی باید مطابق با ISIRI 21752 باشد. مشخصه ها و روش های آزمون مربوط به فرآورده های صفحه چوبی (دیوارپوش و سقف پوش) برای مصارف داخل و خارج ساختمان در این استاندارد ذکر شده است. این استاندارد ارزیابی انطباق و الزامات نشانه گذاری مربوط به فرآورده های چوبی را نیز شامل می شود.

۲-۲-۳-۱۱- نصب دیوارپوش چوبی

اگر دیواری که دیوارپوش بر روی آن نصب می شود صاف بوده و گچی باشد، نیاز به زیرسازی نمی باشد. ولی اگر سطح زیرین با اندود سیمانی یا کاشی پوشیده شده باشد، حتماً باید زیرسازی انجام شود.

پیش از نصب دیوارپوش چوبی و اجرای زیرسازی، لوله ها و کابل ها باید عبور داده شده باشند. سپس زیرسازی به صورت سطح تراز و یکنواخت اجرا شود. زیرسازی باید دارای استحکام کافی باشد. توصیه می شود شیار جانبی دیوارپوش های چوبی از جنس PVC باشد. روکش دیوارپوش باید سطحی یکدست داشته و به خوبی لبه های کام و زبانه دیوارپوش را در برگیرد.

۳-۳-۱۱- دیوارپوش نساجی

پوشش دیواری نساجی باید از استحکام مناسبی برخوردار باشد تا با توجه به دستورالعمل های ارائه شده توسط تولید کننده با استفاده از چسب های پیشنهادی، نصب مطلوبی داشته باشد. برای اطمینان از عملکرد مطلوب پوشش های دیواری، پیمانکار باید دستورالعمل های ارائه شده توسط تولید کنندگان را در مورد نصب رعایت کند.

۱-۳-۳-۱۱- مشخصات فنی و استانداردها

ویژگی ها و روش های آزمون دیوارپوش های نساجی باید مطابق با ISIRI 20953 باشد. این استاندارد برای پوشش های دیواری نساجی تکمیل شده به شکل رول برای نصب روی دیوار و سقف با استفاده از چسب کاربرد دارد. استاندارد مزبور برای کالاهای غیرقابل انعطاف (Rigid materials) یا کالاهایی که به وسیله چسب نصب نمی شود یا به طور کامل توسط چسب نصب نمی شود و پوشش های دیواری غیرتزئینی مانند آستری های دیوار، عایق های صدا و/یا حرارت (Thermal or acoustic insulation) و پوشش های دیواری وینیلی بر پایه کاغذ یا منسوج نبافته و پوشش های دیواری با سطح پلاستیکی کاربرد ندارد.

۴-۳-۱۱- کاشی کاری، سرامیک کاری و سنگ کاری دیوار

۱-۴-۳-۱۱- مشخصه های فنی و الزامات کاشی، سرامیک، موزاییک و سنگ طبیعی

مشخصه های فنی کاشی، سرامیک و سنگ طبیعی مصرفی باید بر اساس استانداردهای ملی مطابق با جدول ۱۱-۲۴ باشد.

روش آزمون	الزامات
ISIRI 17019	الزامات و روش های آزمون ورق سنگ ها (اسلب ها) و کاشی ها برای پوشش دیوارهای داخلی (هر دو روش نصب مکانیکی یا چسباندن با استفاده از مواد چسبنده یا ملات)
ISIRI 25	الزامات کاشی های سرامیکی
ISIRI 4283	الزامات کاشی سرامیکی گروهی
ISIRI 17010	الزامات و ویژگی های کاشی های سرامیکی تزئیناتی برای استفاده در کف و دیوار
ISIRI 14499	الزامات و ویژگی های کاشی ها سرامیکی و موزاییکی آنتی باکتریال (خود تمیز شونده)

جدول ۱۱-۲۴ مشخصه های فنی کاشی سرامیک و سنگ طبیعی مصرفی

همچنین بایستی توجه نمود که در هنگام نصب موزاییک با استفاده از یک شبکه یا مواد پشت بند سرهم شده باید موارد ذیل رعایت شوند:

الف - مواد به کاررفته در شبکه و نیز چسب های آن ها نباید بیش از ۲۵ درصد از فضای هر قطعه موزاییک را اشغال کنند.
ب - مواد به کاررفته در شبکه، پشت بند و چسب های آن ها باید با ملات یا بستر چسب سازگار بوده و نباید به هنگام کار خراب و سست شوند.

کاشی و سرامیک دارای خواص بهبود یافته با فناوری نانو مانند کاشی و سرامیک دارای تزیینات نانویی، کاشی و سرامیک لکه گریز، کاشی آنتی باکتریال با رعایت الزامات کلی سایر محصولات قابل استفاده هستند. این محصولات هر کدام ویژگی خاصی ارائه می دهند. در کاشی های آنتی باکتریال، سطوح کاشی مانع از رشد و تکثیر انواع باکتری ها شده و محیط تمیزتری ایجاد می کند.

۲-۴-۳-۱۱- نصب و اجرای کاشی، سرامیک و موزاییک

اگر اجرای کاشی نیازمند فراهم آوردن شرایط محیطی یا عملکردی خاصی باشد و/یا خنثی کردن اثرات زیان آور بالقوه در کار ضرورت داشته باشد، باید الزامات ISIRI 12495-4 رعایت شود. این استاندارد شامل شرایط خاص مانند استخرهای شنا، قسمت های مربوط به دوش و غیره می باشد. در طراحی و اجرای این نوع پوشش ها باید دستورالعمل های تولید کننده یا فروشنده به دقت توسط پیمانکار مدنظر قرار گیرد.

پیش از آغاز اجرای موزاییک و کاشی باید شرایط لازم برای تکمیل کارهای جانبی فراهم و فواصل زمانی کافی میان عملیات زیرسازی، دوغاب ریزی و پاکسازی در نظر گرفته شده باشد. یخ زدگی می تواند در طول انجام نصب کاشی کاری تأثیر مخربی داشته باشد. در صورت وجود شرایط یخ زدگی باید عملیات اجرا و نصب متوقف شود.

جزئیات نصب و نگهداری پوشش دیوار از جنس کاشی و سرامیک روی دیوارهای داخلی باید بر اساس ISIRI 12495-1 و روی دیوارهای خارجی با انواع مختلف زیرسازی بر اساس ISIRI 12495-2 انجام شود. شایان ذکر است جهت آگاهی از جزییات نصب سرامیک در نمای خارجی ساختمان باید به ضوابط فصل هشتم این ضابطه و نیز ضابطه شماره ۷۱۴ سازمان برنامه و بودجه مراجعه شود.

اجرای کاشی کاری و سرامیک کاری دیوار و کف در مکان های با نیازمندی های عملکردی یا زیست محیطی خاص باید بر اساس ISIRI 12495-4 انجام شود.

۳-۴-۳-۱۱- جزییات کاشی کاری در نواحی جداسازی شده بین ستون و دیوار یا دیوارهای عمود برهم

دیوارهای غیرسازه ای باید طبق جزییات ارائه شده در فصل ششم از قاب سازه ای جداسازی شوند. اجرای هشتگیر یا اتصال دیوارهای عمود برهم در دیوار غیرسازه ای مجاز نمی باشد و این دیوارها نیز باید از هم جدا شوند.

برای عدم درگیری دیوار و ستون نباید کاشی به ستون متصل شود و باید یک لایه نازک پلی استایرن یا پشم سنگ روی ستون اجرا و روی آن رابیتس قرار داده شده و سپس ملات و کاشی بر روی آن اجرا گردد. همچنین در کنج ها باید بین کاشی در دو جهت متعامد فاصله گذاشته شود. این فاصله باید با استفاده از مواد درزگیر پر شود. توصیه می شود برای جداسازی مصالح تراکم پذیر توصیه می شود از پشم سنگ ضد رطوبت استفاده شود. جزییات این جداسازی ها در شکل های ۱۱-۳ و ۱۱-۴ نشان داده شده است.

۵-۳-۱۱- دیوارپوش سیمان الیافی

ورقه های صاف یا شکل داده شده سیمان الیافی و قطعات اتصال باید محتوی یک چسباننده معدنی نظیر سیمان یا سایر مواد پوزولانی بوده و با الیاف تقویت شده باشند. الیاف تقویت کننده باید غیرآزبستی بوده و به یکی از شکل های الیاف کوتاه و جدا از هم پخش شده به صورت تصادفی در خمیره، نوارها یا لایه های بافته شده، تور یا منسوج نبافته باشند. استفاده از مواد افزودنی، پرکننده ها و رنگدانه های سازگار با ترکیب سیمانی مجاز است. استفاده از هرگونه پوشش از جمله رنگ و سایر تغییرات ظاهری در سطح که به خصوصیات ورقه ها آسیب نرساند، مجاز است. در صورت هوازدگی و آسیب ورقه ها اگر میزان آسیب در حدی نباشد که از حداقل خصوصیات فیزیکی و مکانیکی تعیین شده در استاندارد مربوط یا از عملکرد ورقه ها به عنوان مواد با دوام بکاهد، نیازی به تعویض ورق ها نمی باشد.

لبه ورقه ها باید صاف و تمیز باشند. ورقه ها ممکن است دارای لبه های فارسی بر بوده یا از قبل فارسی بر شده باشند و/یا به منظور نصب از قبل سوراخ شده باشند. قطعات اتصال باید دارای ظاهر و پرداخت نهایی منطبق با ورقه های مورد استفاده باشند.

۱-۵-۳-۱۱- مشخصات فنی و استانداردها

الزامات فنی، روش های کنترل، آزمون مناسب و شرایط پذیرش ورقه های شکل داده شده (موج دار) سیمان الیافی و قطعات اتصال آن ها باید مطابق با ISIRI 12276 باشد. استفاده از ورقه های شکل داده شده (موج دار) سیمان الیافی و قطعات اتصال آن ها در ساخت رویه های دیوار داخلی مجاز است.

مشخصات فنی ورق های صاف سیمان الیافی با کاربری خارجی (نظیر پوشش نماهای خارجی ساختمان، تیغه ها، زیر نماها، پوشش محل های آسیب دیده) و همچنین ورق های با مصارف داخلی (به عنوان پارتیشن، کف، سقف و مشابه) باید مطابق با ISIRI 7515 باشد. این ورق ها ممکن است دارای سطحی صاف و طرح دار باشند.

ورق های صاف بر اساس نوع کاربری به دو رده تقسیم بندی می شوند که باید الزامات ذیل را برآورده کنند:

الف - ورق های مخصوص کاربری های خارجی و محل هایی که مستقیماً در معرض نور خورشید، برف و/یا باران قرار دارند. این ورق ها به صورت روکش دار یا بدون روکش قابل عرضه می باشند. این نوع ورق ها باید با ویژگی های مورد نظر در آزمون های نوع ورق ارائه شده در بند ۶ از ISIRI 7515 مطابقت داشته باشند. تولید کننده باید نوع و گروه ورق ها را در نشانه گذاری محصول ارائه نماید.
ب - ورق هایی که معمولاً برای مصارف داخلی و آن مصارف خارجی که در معرض نور مستقیم خورشید، باران و/یا برف قرار ندارند، کاربرد دارند. این ورق ها بر اساس مدول گسیختگی به بیش از پنج گروه طبقه بندی می شوند. کارخانه سازنده باید نوع و گروه این محصولات را در نشانه گذاری محصول ارائه نماید.

۲-۵-۳-۱۱- نصب تخته سیمانی

نصب تخته سیمانی باید مطابق الزامات فصل ششم این ضابطه صورت گیرد.

۳-۵-۳-۱۱- حمل ونقل و نگهداری

صفحه های سیمانی باید به صورت بسته بندی شده حمل شوند. در زمان جابه جا کردن و تخلیه آن ها باید دقت شود که نیروهای موضعی موجب شکستن قطعات نشوند. نگهداری صفحه ها نیز باید حتی الامکان در حالت افقی انجام شود و از تکیه دادن آن به دیوار خودداری شود.

صفحه ها سیمانی باید در محلی مسقف و محفوظ از رطوبت و تابش مستقیم آفتاب نگهداری شوند. باید تمهیدات لازم برای ایجاد جریان هوا و جلوگیری از افزایش بی رویه رطوبت در داخل و اطراف بسته ها در نظر گرفته شود.

جابه جایی صفحه ها باید با احتیاط انجام شود تا از کشیده شدن صفحه ها روی صفحه های زیرین و/یا بلند کردن از یک سوی آن ها جلوگیری شود. از طرف دیگر، صفحه ها باید به صورت قائم حمل شوند تا تغییر شکل های ایجاد شده باعث ایجاد خرابی ظاهری و تغییر شکل دائمی در آن ها نشود.

۶-۳-۱۱- دیوارپوش گچی

در صورتی که صفحات گچی با استفاده از الیاف پخش شده مسلح شده باشند، باید بر روی آن از مشخصه GF و اگر با شبکه الیاف مسلح شده باشند، بر روی آن از مشخصه GM استفاده شود.

۱-۶-۳-۱۱- مشخصات فنی و استانداردها

مشخصات فنی دیوارپوش های گچی مورد استفاده باید مطابق با استانداردهای ارائه شده در جدول ۱۱-۲۵ باشد.

روش آزمون	الزامات
ISIRI 14478-1	مشخصات و عملکرد صفحات روکش دار گچی مسلح شده به شبکه الیاف
ISIRI 14478-2	مشخصات و عملکرد صفحات گچی مسلح شده با الیاف پخش شده
ISIRI 14818-1	مشخصات و عملکرد صفحات روکش دار گچی بدون الیاف
ISIRI 12015-1	ویژگی ها و الزامات اندود گچ

جدول ۱۱-۲۵ مشخصه های فنی دیوارپوش های گچی

۲-۶-۳-۱۱- نصب دیوارپوش تخته گچی

استفاده از تخته گچی در محیط هایی که مستقیماً در تماس با آب یا رطوبت قرار دارند مجاز نمی باشد. انتهاهای قائم تخته گچی باید بر روی قاب فولادی سرد نورد شده نگهدارنده آن بنشیند. پیچ کردن ضلع های قائم تخته گچی به قاب سرد نورد شده با پیچ خودکار سرتخت کافی است و نیازی به اجرای تسمه فلزی در پشت اضلاع افقی و اتصال تخته گچی به آن ها نمی باشد. دیوار پشتیبان تخته گچی می تواند دیوار مصالح بنایی یا بتنی (طبق ضوابط فصل ششم) و/یا دیوار سبک سرد نورد شده (طبق ضوابط فصل هفتم ضابطه شماره ۶۱۲ سازمان برنامه و بودجه کشور) باشد.

در قاب سرد نورد شده که تخته گچی بر روی آن نصب می شود باید توجه کرد که تیرک پانل سرد نورد شده نباید به سقف متصل شود. در این حالت استفاده از تیرک تغییر شکل دهنده (دو تیرک قرار گرفته در درون هم که به صورت کشویی امکان جابه جایی دارند و تیرک بالا به سقف و تیرک پایین به قاب سرد نورد شده متصل است) مطابق با شکل ۱۱-۵ مجاز است. جزییات بیشتر در ضابطه شماره ۶۱۲ سازمان برنامه و بودجه ارائه شده است.

دیوار سبک سرد نورد شده پشتیبان باید دارای پوشش گالوانیزه از جنس روی به ضخامت تعیین شده در ضابطه شماره ۶۱۲ سازمان برنامه و بودجه کشور باشند. پوشش عایق حرارتی مورد استفاده در پشت تخته گچی باید غیر آب دوست باشد.

تخته گچی باید به صورت بسته بندی شده حمل شود. در زمان جابه جایی و تخلیه باید دقت شود تا نیروهای موضعی باعث شکستن قطعات نشوند. جابه جایی تخته ها باید با احتیاط انجام شود تا از کشیده شدن تخته ها روی صفحات زیرین و/یا بلند کردن از یک سوی آن ها جلوگیری شود.

نصب تخته گچی روی قاب سبک سرد نورد شده باید به گونه ای صورت گیرد که عایق حرارتی بتواند بین قطعات قاب سبک سرد نورد شده نصب شود. برای اجرای قاب فلزی سرد نورد باید از پروفیل های اکسترود شده آلومینیومی یا پروفیل های C و U گالوانیزه سرد نورد شده استفاده کرد. این قطعات باید به گونه ای طراحی و ساخته شوند که امکان تنظیم را در شرایطی که دیوار دارای اعوجاج و ناترازی است، دارا باشند.

نصب عایق حرارتی در زیر کار تخته گچی و در سمت داخل دیوارهای خارجی با استفاده انواع پشم های معدنی و/یا پلی استایرن منبسط شده مجاز است. در این حالت نصب عایق های حرارتی به صورت تودلی بین استادهای دیوارها صورت می گیرد. نصب تخته گچی بر روی استاد فلزی باید با استفاده از پیچ خودکار سرتخت صورت گیرد. در این حالت دو ضلع عمودی هر تخته گچی باید بر روی استاد قرار گرفته و دو ضلع افقی آن در فضای بین دو استاد قرار گیرند. برای جزئیات بیشتر به شکل ۱۱-۶ مراجعه شود. در حالت اتصال پنهان که در آن تخته گچی به کمک پیچ های خودکار سرتخت بر روی قاب سبک سرد نورد نصب می شوند، روی پیچ باید با ملات مخصوص پوشانده شود. در تمامی موارد فاصله اتصالات باید بر اساس ضابطه شماره ۶۱۲ سازمان برنامه و بودجه محاسبه گردد.

۷-۳-۱۱- دیوارپوش های رولی (کاغذ دیواری)

۱-۷-۳-۱۱- مشخصات فنی و استانداردها

ویژگی ها و مشخصات فنی پوشش های رولی برای قرار دادن روی دیوار داخلی، پارتیشن و سقف باید مطابق با استاندارد EN 15102 باشد. کاربرد اصلی این پوشش ها تزئیناتی است.

ویژگی ها و مشخصات فنی پوشش های رولی تزئینی وینیلی و پلاستیکی باید مطابق با ISIRI 16266 و/یا EN 233 باشد. این استانداردها برای پوشش های دیواری وینیلی بر پایه کاغذ و/یا منسوج نبافته به صورت رول (توپ) کاربرد دارند. هم چنین این استانداردها در پوشش های دیواری تکمیل شده خودچسب و/یا آن هایی که به وسیله چسب بر روی دیوار و سقف نصب می شوند، کاربرد دارند. واژه ها و نمادهای پوشش های رولی در ISIRI 20282 و/یا EN 235 آورده شده است.

ویژگی ها و مشخصات فنی پوشش های رولی برای استفاده در مناطقی با رفت وآمد زیاد و/یا مناطق تجاری باید مطابق با استاندارد EN 259-1 باشد.

۲-۷-۳-۱۱- نصب کاغذ دیواری

برای نصب کاغذ دیواری ابتدا باید زیرسازی انجام شود. برای زیرسازی باید ترک ها، گچ های کنده شده، جای میخ روی دیوار یا هر ایراد دیگر با بتونه پر شده و سطح دیوار کاملاً یکدست و تمیز باشد. تا خشک شدن کامل بتونه یا آستر نباید کار نصب کاغذ دیواری انجام شود.

کاغذ دیواری قدیمی باید پیش از نصب کاغذ دیواری جدید از سطح دیوار کنده شده و سپس زیرسازی انجام شده و کاغذ دیواری جدید نصب شود. برای نصب باید فاصله سقف تا کف اندازه گرفته شده و کاغذ دیواری ۵ تا ۱۰ سانتی متر بیشتر از این فاصله برش زده شود. پس از چسباندن کاغذ دیواری باید با وسیله مناسب (مانند کاردک) از بالا به پایین و به آرامی هرگونه حباب ایجاد شده در زیر کار صاف شده و حباب ها خارج گردند. در نهایت اضافات چسب که از درزها بیرون آمده باید با یک اسفنج تمیز پاک شوند.

۳-۷-۳-۱۱- بسته بندی

هر رول پوشش دیواری تکمیل شده باید در لفاف بسته بندی شده و سپس به تعداد مناسب در کارتن به نحوی قرارداده شود که در مراحل حمل ونقل و نگهداری آسیب نبیند.

۸-۳-۱۱- اندودکاری گچی

الزامات و ویژگی های گچ های مورد استفاده برای اندودکاری باید مطابق با ISIRI 12015-1 باشد. استفاده از اندود گچی در فضاهای داخلی در تماس مستقیم با آب یا رطوبت مجاز نمی باشد. در دیوارهای جداسازی شده از قاب (طبق جزییات فصل ششم) در کناره ها و بالای دیوار که فاصله بین دیوار و قاب یا وال پست با پشم سنگ ضد رطوبت یا پلی استایرن پر شده، باید یک لایه رابیتس و/یا مش الیاف به عرض ۱۰ سانتی متر کار گذاشته شود و سپس روی آن اندود گچی شود. اندود گچی هنگامی که بر روی رابیتس و/یا مش الیاف اجرا می شود باید حداقل در سه لایه اجرا شود. در سایر حالات اندود گچی را می توان در دو لایه اجرا نمود.

پوشش گچی نباید در هیچ حالتی مستقیماً بر روی تخته های عایق اجرا شود و باید حتماً بر روی عایق از رابیتس و/یا مش الیاف استفاده و سپس اندود اجرا شود. در سازه ها و وال پست های فولادی باید حتماً بر روی عضو فولادی یک لایه عایق اجرا شده و بر روی آن رابیتس و/یا مش الیاف زده شود و سپس اندود گچی اجرا شود. جزئیات در شکل ۱۱-۷ آورده شده است.

در صورتی که نیاز باشد برای عبور کانال های برقی یا تأسیساتی و/یا لوله های تأسیساتی شکافی در دیوار ایجاد شود، جهت جلوگیری از ایجاد ترک در اندود گچ باید روی شکاف (پیش از اجرای اندود گچی) با یک لایه رابیتس و/یا مش الیاف پوشانده و سپس اندود گچی بر روی آن اجرا شود. در صورتی که دیوارهای داخلی به صورت کامل توسط لوله های تأسیساتی قطع شوند، پیوستگی دو سمت دیوار باید به نحو مناسبی تأمین و بر روی آن رابیتس اجرا شود تا از ترک خوردگی اندود جلوگیری شود.

در صورتی که لوله تأسیساتی در معرض تغییرات شدید دمایی باشد، باید پیش از اجرای رابیتس بر روی لوله یک لایه عایق اجرا شود. یک راهکار دیگر استفاده از مش الیاف در دو سمت دیوار به منظور تأمین پایداری دیوار و جلوگیری از ترک خوردن اندود گچی می باشد. در این حالت مش الیاف باید از هر سمت شکاف به میزان حداقل ۱۰ سانتی متر ادامه داده شود. برای جزئیات بیشتر به شکل های ۱۱-۹ و ۱۱-۱۰ و ۱۱-۱۱ مراجعه شود.

۹-۳-۱۱- اندودکاری سیمانی

ویژگی ها و الزامات اندودکاری سیمانی دیوار (داخل و خارج ساختمان) باید مطابق با ISIRI 706-1 باشد. استفاده از اندود سیمانی برای فضاهای داخلی که در تماس مستقیم با آب یا رطوبت قرار دارد، مجاز نمی باشد.

در دیوارهای جداسازی شده از قاب (طبق جزییات فصل ششم) باید در کناره ها و بالای دیوار که فاصله بین دیوار و قاب یا وال پست با پشم سنگ ضد رطوبت و/یا پلی استایرن پر شده، یک لایه رابیتس و/یا مش الیاف به عرض ۱۰ سانتی متر کار گذاشته و سپس بر روی آن اندود سیمانی شود. در سازه ها و وال پست های فولادی باید حتماً بر روی عضو فولادی یک لایه عایق اجرا شده و بر روی آن رابیتس و/یا مش الیاف اجرا و سپس اندود سیمانی کشیده شود. وجود مصالح بنایی در لایه زیرین، ماده مناسبی برای پوشش سیمانی به شمار می رود چون از صلبیت کافی برخوردار است. همچنین زبری و خلل و فرج مصالح بنایی سبب اتصال خوب پوشش سیمانی می شود.

نمای سیمانی اجرایی بر روی دیوار بنایی باید متشکل از دو لایه (یک لایه پایه برای صاف نمودن هرگونه حفره بر روی سطح دیوار و یک لایه نهایی) به ضخامت کلی ۱۶ تا ۱۹ میلی متر باشد. به منظور حفظ زبری طبیعی مصالح بنایی، درزهای ملات در دیوار بنایی ابزار زده نمی شود. سطح بنایی باید تمیز و عاری از نقص هایی باشد تا اتصال بین پوشش سیمانی و مصالح بنایی را با اختلال همراه نسازد. با توجه به آنکه مصالح بنایی متخلخل می باشند، ممکن است آب را از مخلوط جذب نموده و آب کافی در پوشش سیمانی باقی نماند. بنابراین سطح بنایی باید قبل از اجرای لایه پایه مرطوب شود.

در صورت اجرای پوشش سیمانی بر روی دیوار بتنی (با توجه به اینکه دیوار بتنی به اندازه دیوار بنایی زبر و جاذب آب نیست) توصیه می شود سطح آن اندکی خراش داده شود و یک لایه دوغاب بر روی آن اجرا شود. ضخامت کلی نمای سیمانی بر روی دیوار بتنی باید نزدیک به ضخامت آن بر روی دیوار بنایی باشد. پوشش سیمانی هنگامی که بر روی رابیتس و/یا مش الیاف اجرا می شود، باید حداقل در سه لایه اجرا شود. در سایر حالات پوشش سیمانی را می توان در دو لایه اجرا نمود.

پوشش سیمانی نباید در هیچ حالتی مستقیماً بر روی تخته های عایق اجرا شود و باید حتماً از رابیتس و/یا مش الیاف روی عایق استفاده شود. پوشش سیمانی نباید مستقیماً روی تخته های گچی و/یا در تماس با پوشش گچی اجرا شود. اجزای تشکیل دهنده لایه اول پوشش سیمانی سیمان پرتلند، آهک، ماسه و آب می باشد.

توصیه می شود سیمان پرتلند و آهک برای لایه پایه به صورت مخلوط خشک بسته بندی استفاده شود. محتویات کیسه ها در سایت با اضافه کردن ماسه و آب و با استفاده از یک مخلوط کن مخلوط می شوند. در لایه نهایی نیازی به اضافه کردن ماسه وجود ندارد. بنابراین برای مصرف لایه پایانی فقط باید آب به مخلوط اضافه شود. برای لایه نهایی استفاده از پلیمری اکریلیک توصیه می شود. نمونه ای از اجرای اندود سیمان در شکل شماره ۱۱-۱۱ نمایش داده شده است.

در پوشش سیمانی با سنگدانه نمایان، لایه دومی که اجرا می شود باید دارای سنگدانه هایی از جنس خرده های مرمر و/یا سنگدانه های درشت مشابه با سختی متوسط تا زیاد باشد. و لایه دوم به ضخامت \(12~mm\) با این سنگدانه ها به صورت نمایان روی پوشش سیمانی پاشیده می شود.

۱۰-۳-۱۱- سایر دیوارپوش ها

۱-۱۰-۳-۱۱- دیوارپوش چوب پنبه ای

مشخصات دیوارپوش چوب پنبه ای باید مطابق با ISIRI 20246 باشد. در این استاندارد ویژگی های پوشش های دیواری چوب پنبه ای به صورت رول مورد استفاده در داخل ساختمان آورده شده است.

۲-۱۰-۳-۱۱- دیوارپوش چرمی

در نصب دیوارپوش چرمی به صورت پانلی (برخلاف دیوارپوش رولی)، پانل ها باید به دیوار پیچ شوند.

۳-۱۰-۳-۱۱- دیوارپوش آلومینیومی

دیوارپوش آلومینیومی باید از قطعات کوچک با ضخامت \(4~mm\) تشکیل شود. این قطعات باید در یک طرف دارای چسب باشند و با استفاده از آن بدون نیاز به تجهیزات خاصی روی دیوار نصب شوند.

۴-۱۰-۳-۱۱- دیوارپوش فومی

دیوارپوش فومی در دو نوع رولی و پازلی کاربرد دارد. دیوارپوش رولی باید به صورت رول هایی با ضخامت و ارتفاع معین با استفاده از چسب به دیوار نصب شوند. دیوارپوش پازلی باید به صورت قطعات پازل با ابعاد یک متر مربع و ضخامت های ۱۰ و ۱۵ میلی متر استفاده شوند و در کنار هم قرار گرفته و با چسب به دیوار متصل شوند.

۵-۱۰-۳-۱۱- دیوارپوش کامپوزیت چوب پلاستیک

ویژگی های پروفیل ها و صفحات دیوارپوش متشکل از کامپوزیت چوب پلاستیک (Wood-polymer composites - WPC) و/یا کامپوزیت های الیافی (Natural fiber composites - NFC) باید مطابق با ISIRI 19905-5 باشد. در این استاندارد ویژگی های پروفیل ها و صفحه های دیوارپوش ساخته شده از مواد سلولزی و پلاستیک های گرمانرم ذکر شده است. این استاندارد برای پروفیل های تولید شده با سایر روش های فرآوری پلاستیک ها مانند قالب گیری تزریقی (Injection moulding) نیز کاربرد دارد.

نصب این دیوارپوش باید با استفاده از استادهای آلومینیومی و/یا استادهای فولاد گالوانیزه سرد نورد شده با فواصل \(400~mm\) انجام شود. این استادها باید با استفاده از نبشی به دیوار غیرسازه ای و/یا قاب سازه ای متصل گردند. اتصال استاد به تیر طبقه یا دال باید به صورت لوبیایی باشد. استفاده از تیرک های فلزی افقی برای نصب مجاز می باشد. در این حالت اتصال تیرک به دیوار پشت یا ستون ها باید با استفاده از نبشی و اتصال نبشی به ستون با سوراخ لوبیایی برای تأمین آزادی جابه جایی درون صفحه ای باشد. اتصال چوب پلاست به استاد و/یا تیرک باید با استفاده از پیچ و کام و زبانه باشد. در این روش باید قطعه بالایی بعدی روی پیچ های اتصال قطعه پایینی (قبلی) را بپوشاند.

۴-۱۱- پوشش های زینتی و حفاظتی

۱-۴-۱۱- رنگ ها

به صورت عمومی رنگ ها پوشش هایی هستند که از چهار جزء رزین، پیگمنت، حلال و افزودنی ساخته شده اند. در این بخش، ارائه ویژگی ها و روش های آزمون رنگ های ساختمانی شامل رنگ های آب پایه (پلاستیک و اکریلیک) و رنگ های حلال پایه آلکیدی (روغنی) بیان می شود. اجرای پوشش های آب پایه بر روی سطوح گچی، سیمانی و آجری، هم چنان که اجرای رنگ های اکریلیک بر روی سطوح بتنی مجاز است. اجرای رنگ های روغنی روی سطوح فلزی، چوبی، سیمانی، آجری و سایر سطوح مشابه نیز مجاز می باشند.

استفاده از رنگ های ساختمانی تزئینی هم در داخل و هم در خارج ساختمان مجاز است. برای کاربری داخل ساختمان استفاده از رنگ های اکریلیک و پلاستیک و روغنی مجاز است. رنگ های اکریلیک در مقابل رنگ های پلاستیک از مقاومت شست وشوی بهتر و ثبات و دوام بیشتری برخوردار هستند. بدین منظور توصیه می شود از رنگ های اکریلیک برای دیوارها و از رنگ های پلاستیک برای سقف ساختمان ها استفاده شود. در مورد نمای ساختمان ها که در معرض شرایط محیطی و جوی مانند باران و برف، اشعه فرابنفش خورشید (UV) و آلودگی ها هستند، توصیه می شود از رنگ های نمای اکریلیک آب پایه استفاده شود. رزین اکریلیک مورد استفاده در این نوع رنگ ها از مقاومت رطوبتی و جوی خوبی برخوردار است.

در حوزه رنگ ها و پوشش های توسعه یافته با فناوری نانو می توان از رنگ ضد امواج الکترومغناطیسی (قابل کاربرد در اتاق کودک یا فضاهایی مانند مراکز داده، بیمارستان ها، نیروگاه های برق، سایت های نظامی، سایت های پتروشیمی)، رنگ اکریلیک آنتی باکتریال (برای جلوگیری از رشد و تکثیر انواع باکتری ها و عوامل بیماری زا در سطوح مختلف ساختمان) و رنگ خود تمیز شونده (برای ماندگاری و براقیت بیشتر رنگ در داخل و خارج سازه) نام برد. همچنین رنگ تزیینی ترک دارای ظاهری ترک دار به صورت نامنظم است و برای استفاده تزیینی در پتینه کاری و/یا کناف کاری کاربرد دارد.

۱-۱-۴-۱۱- مشخصات فنی و استانداردها

پارامترهای زیادی در کیفیت یک رنگ نقش دارند که در جدول ۱۱-۲۶ به آن ها اشاره شده است. مطابق این جدول هر کدام از پارامترهای رنگ بایستی منطبق با استانداردهای ملی و بین المللی اشاره شده باشند.

در مورد ارزیابی رنگ های پلاستیک و نیم پلاستیک باید از استاندارد ملی ایران به شماره ۲۸۹ استفاده شود. در خصوص رنگ های اکریلیک پایه آب، ضوابط و الزامات و روش های آزمون در کتاب تعیین مشخصه های کیفی و نحوه ارزیابی رنگ ها و پوشش های اکریلیک پایه آب برای استفاده در داخل و خارج ساختمان (مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به شماره نشر گ ۸۴۰) آورده شده است. پوشش های حفاظتی اکریلیک آب پایه برای بام باید مطابق استاندارد ملی به شماره ۱۶۹۵۱ باشد.

رنگ های روغنی (آلکیدی) براق باید مطابق استاندارد ملی ایران شماره ۱۷۰۰ و رنگ های نیمه براق روغنی (آلکیدی) باید مطابق استاندارد ملی ایران شماره ۵۴۷۵ باشد.

الزامات	روش آزمون منطبق
ویسکوزیته (گرانروی) رنگ	ASTM D562, ISO 2431 و ASTM D1200
دانسیته رنگ	ISIRI 6454, DIN 53217, ISO 2811 و ASTM D1475
براقیت	DIN EN ISO 2813, ASTM D523, ISO 7668, ISIRI 6455، 67، 530
ضخامت فیلم تر (Wet Film)	ASTM D 4414
اسیدی یا بازی بودن (pH)	ISIRI 5848, ASTM E 70-07
بازتابش و قدرت پوشش دهی	ISIRI 289, ISO 2814, ASTM D2805
نرمی ذرات (دانه بندی)	ISIRI 6460, ASTM D185
چسبندگی	ISO 2409, ASTM D 3359
درصد وزنی مواد آلی فرار (V.O.C)	ISIRI 5907, ASTM D 2369
درصد حجمی مواد آلی فرار	ASTM D 2697, ISIRI 7506
درصد وزنی جامدات	ASTM D 1644
درصد حجمی جامدات	ASTM D 2697
قابلیت انحنا (خمش)	ISIRI 5908, ASTM D 522
مقاومت در برابر شست وشو	ASTM D 4828
میزان ترک خوردگی رنگ های نما	ASTM D 661
میزان فرسودگی و خوردگی رنگ های نما	ASTM D 662
میزان ته نشینی رنگ	ASTM D 869
میزان پایداری رنگ در قوطی	ASTM D 1849
مقاومت رنگ های آب پایه در سیکل ذوب-انجماد و مقاومت حرارتی	ASTM D 2243, ISIRI 289
ارزیابی مقاومت رنگ در برابر ساییدگی	ASTM D 2486
ارزیابی مقاومت به زردگرایی	ISIRI 1700
ارزیابی میزان گچی شدن در رنگ های نما	ASTM D 4214
قابلیت رنگ با قلم مو	ISIRI 1700 و ASTM D 5068
قابلیت رنگ با غلتک	ISIRI 1700 و ASTM D 5069
قابلیت کاربری رنگ با رنگ پاش (پیستوله)	ISIRI 1700
حداقل دمای تشکیل فیلم برای رنگ های امولسیونی پایه آب	ISIRI 289, ASTM D 3793
مقاومت در برابر نور UV و نور روز	ISIRI 5475
مقاومت در برابر آب سرد	ISIRI 5475
تعیین زمان خشک شدن	ISIRI 5475

جدول ۱۱-۲۶ مطابقت مشخصات فنی رنگ با استانداردهای ملی و بین المللی

۲-۱-۴-۱۱- حمل ونقل و نگهداری

در مورد رنگ های آب پایه (مانند رنگ های آکریلیک و پلاستیک) مطابق با ISIRI 289، پوشرنگ باید در ظروف تمیز و مقاوم به خوردگی نگهداری شود. همچنین ظرف باید به قدر کافی محکم و مقاوم و به منظور جلوگیری از نشت و آلودگی در حین حمل ونقل و انبارداری آب بندی شده باشد.

در مورد رنگ های روغنی (مطابق با ISIRI 1700 و ISIRI 5475)، ظروف بسته بندی باید در حین حمل ونقل از مقاومت لازم برخوردار بوده و درب آن به خوبی بسته شود و مانع از ریزش محتویات داخل آن شود. در ضمن ظرف باید قابلیت درب بندی مجدد را داشته باشد. همچنین در زمان انبارداری ظرف رنگ نباید دچار تورم شود.

مطابق ISIRI 289، پوشرنگ های آب پایه در شرایط استاندارد (دمای \(5^\circ C\) تا \(45^\circ C\)) دور از نور مستقیم خورشید، دور از یخ زدگی به مدت حداقل ۱۲ ماه قابلیت نگهداری دارند. در مورد رنگ های روغنی (آلکیدی)، مطابق با ISIRI 1700 و ISIRI 5475، در ساخت رنگ نباید از حلال های مسمومیت زا مانند بنزن، بنزین، متانول و/یا حلال های کلردار استفاده شده باشد. در مورد زمان نگهداری رنگ های روغنی، اعداد ذکر شده حداقل ۱۸ ماه در شرایط استاندارد می باشد.

۳-۱-۴-۱۱- الزامات اجرای رنگ ها

اصول و نحوه اجرای هر رنگ باید روی لیبل آن رنگ توضیح داده شده باشد. اما به طور کلی برای اجرای یک پوشش، پس از انتخاب سیستم رنگ مناسب باید سطح مورد نظر از هرگونه آلودگی، چربی، روغن، گریس و ... پاک شود. سپس پرایمر مناسب با سیستم رنگ روی سطح مورد نظر اعمال شود. در این بین تمامی ترک ها و نقص ها باید توسط بتونه مناسب، تسطیح شود. در مرحله آخر، رنگ مورد نظر توسط قلم مو، غلتک و/یا دستگاه پاشش (رنگ پاش) اجرا شود. زمان خشک شدن هر لایه و زمان اجرای لایه بعدی باید روی لیبل و/یا کاتالوگ محصول درج شده باشد.

متناسب با ISIRI 289، ISIRI 1700 و ISIRI 5475، رنگ های آب پایه و روغنی (آلکیدی) باید قابلیت اجرا با قلم مو، غلتک و دستگاه پاشش (رنگ پاش) را داشته باشند. باید توجه داشت که دمای اجرای رنگ باید حداقل \(3^\circ C\) بیشتر از نقطه شبنم و بین \(5^\circ C\) تا \(40^\circ C\) بوده و رطوبت محیط زیر ۸۰٪ باشد.

بر روی بسته بندی رنگ ها باید الزامات ذیل درج شده باشد:

الف - نام و آدرس کامل تولید کننده.
ب - نام و/یا علامت تجاری.
پ - فام پوشرنگ.
ت - براقیت پوشرنگ (مات، نیمه مات، نیمه براق یا براق).
ث - مشخصات نوبت تولید.
ج - دستور مصرف.
چ - تاریخ تولید و تاریخ انقضا.
ح - حجم و/یا وزن خالص.
خ - نوع حلال رقیق کننده.
د - شرایط انبارداری.
ذ - نکات ایمنی مصرف.

۲-۴-۱۱- جلاها

۱-۲-۴-۱۱- مشخصات فنی و استانداردها

الزامات جلاهای براق آلکیدی در ISIRI 1554 بیان شده است. ویژگی هایی که برای جلا مطرح می شود باید به شرح ذیل باشد:

مطابق با ISIRI 1554 (بخش ۵-۲)، قشر حاصل از اجرا باید فاقد حالت پوست پرتقالی، شره کردن، فرورفتگی، چروکیدگی و حباب باشد.
مطابق با ISIRI 1554 (بخش ۳-۵)، پس از باز کردن درب قوطی، پوشش باید فاقد رویه باشد.
مطابق با ASTM D 2369 و ISIRI 5907، میزان مواد فرار موجود در جلا باید حداکثر ۵۰٪ باشد.
مطابق با ISO 6271 و ISIRI 6236-1، رنگ ظاهری جلا بر اساس گاردنر باید حداکثر ۱۲ باشد.
مطابق با ASTM D 562، ویسکوزیته (گرانروی) باید بین ۸۰ تا ۱۰۰ کریس باشد.
مطابق با ISO 1517، زمان خشک شدن سطحی حداکثر ۵ ساعت و مطابق با ASTM D 1640، زمان خشک شدن عمقی حداکثر ۲۴ ساعت باشد.
مطابق با ISO 1518 و ISIRI 1554 (بخش ۴)، خراش به سطح زیر کار جلا نفوذ نکند.
مطابق با ASTM D 522، ISO 1519 و ISIRI 5908، ترک یا کاهش چسبندگی دیده نشود.
مطابق با ISO 2813 و ASTM D 523، براقیت تحت زاویه \(60^\circ\) حداقل ۸۵٪ باشد.

حدود قابل قبول ویژگی های جلای براق آلکیدی (روغن جلا) مطابق جدول ۱۱-۲۷ بیان می شود.

ردیف	ویژگی	واحد	حدود قابل قبول
۱	مواد فرار موجود در جلا	درصد	حداکثر ۵۰
۲	رنگ ظاهری جلا	گاردنر	\(\le 12\)
۳	گرانروی (ویسکوزیته)	کریس	۸۰ - ۱۰۰
۴	زمان خشک شدن (الف: خشک شدن سطحی، ب: خشک شدن کامل)	ساعت	الف: حداکثر ۵، ب: حداکثر ۲۴
۵	براقیت جلا تحت زاویه \(60^\circ\)	درصد	حداقل ۸۵
۶	زمان پوشش مجدد با قلم مو و/یا پیستوله	ساعت	حداقل ۱۶
۷	مقاومت به خراش تحت وزنه \(500~gr\)	-	خراش به زمینه جلا نفوذ نکند
۸	قابلیت خمش با مندرل \(4~mm\)	-	ترک یا کاهش چسبندگی دیده نشود

جدول ۱۱-۲۷ ویژگی ها و حدود قابل قبول جلای براق آلکیدی (روغن جلا)

۲-۲-۴-۱۱- حمل ونقل و نگهداری

مطابق ISIRI 1554، جلاهای براق آلکیدی باید در دمای \(5^\circ C\) تا \(45^\circ C\)، دور از نور مستقیم خورشید، دور از یخ زدگی به مدت ۱۲ ماه قابلیت نگهداری داشته باشند. جلا باید در ظروف تمیز و خشک بسته بندی گردد. ظروف بسته بندی باید به گونه ای باشد که در حین حمل ونقل از مقاومت لازم برخوردار بوده و درب آن به گونه ای بسته شود که مانع از ریزش محتویات داخل آن گردد. ظرف باید قابلیت درب بندی مجدد را داشته باشد. جنس ظرف باید از موادی باشد که با محتویات ظرف فعل و انفعال شیمیایی نداشته باشد.

عبارات زیر حتماً باید روی برچسب محصولات رنگ وجود داشته باشد:

الف - نام و آدرس کامل تولید کننده.
ب - نام و/یا علامت تجاری.
پ - مشخصات نوبت تولید.
ت - دستور مصرف.
ث - تاریخ تولید و تاریخ انقضا.
ج - حجم و/یا وزن خالص.
چ - نوع حلال (تینر).
ح - شرایط انبارداری.
خ - نکات ایمنی مصرف.

۳-۲-۴-۱۱- اصول و نحوه اجرای جلا

برای اجرا ابتدا جلا باید به خوبی با تینر مخصوص (حلال نفتی A402) مخلوط شود تا ترکیبی همگن به دست آید. قبل از اقدام به اجرای جلا، سطح مورد نظر بررسی گردد تا در صورت وجود سوراخ یا ترک، بتونه کاری و سنباده خوری شود تا سطح کاملاً یکدست آماده گردد. پس از طی این مراحل، جلا را باید با قلم موی مناسب و/یا پیستوله روی سطح مورد نظر اجرا کرد. دمای مناسب برای اجرا باید بین \(5^\circ C\) تا \(40^\circ C\) باشد.

زمان خشک شدن سطحی و عمقی روغن جلا و زمان اجرای پوشش مجدد باید مطابق استاندارد ملی ۱۵۵۴ باشد:

زمان خشک شدن سطحی: حداکثر ۵ ساعت.
زمان پوشش دهی مجدد: حداکثر ۱۶ ساعت.
زمان خشک شدن کامل: حداکثر ۲۴ ساعت.

دمای شرایط اجرایی باید \(3^\circ C\) بیشتر از نقطه شبنم و رطوبت نسبی محیط زیر ۸۰٪ باشد.

۳-۴-۱۱- لاک ها

با توجه به زمینه و کاربرد، لاک های متنوعی وجود دارند. دامنه کاربرد آن ها نیز وسیع است:

استفاده از لاک های اپوکسی برای سطوح بتنی، فلزی، سنگ، سرامیک و کفپوش اپوکسی و پلی یورتان مجاز است.
لاک های پلی یورتان برای سطوح چوبی، MDF، فلزی، بتنی و کفپوش ها مجاز است.
لاک های اکریلیک آب پایه برای سطوح بتنی، سیمانی، گچی و رنگ ها و پوشش های نما مجاز است.
لاک های نیترو سلولز برای همرنگی سطوح چوبی و چرم سازی مجاز می باشد.

۱-۳-۴-۱۱- مشخصات فنی و استانداردها

مشخصات فنی لاک های مورد استفاده باید مطابق استانداردهای ملی و بین المللی و بر اساس جدول ۱۱-۲۸ باشد.

در زمان استفاده از لاک ها باید به دستورالعمل تولید کننده مراجعه شود. در مورد لاک های دوجزئی (مانند اپوکسی و پلی یورتان)، تولید کننده باید نسبت حجمی یا وزنی اختلاط دو جزء، رقیق کننده مناسب، ضخامت مناسب اجرا، زمان کاربری، زمان گیرایش اولیه، زمان گیرایش نهایی و زمان پخت کامل را ارائه دهد.

الزامات	روش آزمون
رزین اپوکسی	ISIRI 10469
رزین پلی استر غیراشباع	ISIRI 18014
رزین اکریلیک امولسیونی	ISIRI 5845
تعیین براقیت لاک	ISIRI 6455, ISO 7668, EN ISO 2813 و ASTM D523
آزمون زمان خشک شدن	ISO 9117-3, ASTM D1640
ویسکوزیته	ISIRI 6085 و ASTM D 562
قابلیت انعطاف پذیری و خمش	ISIRI 5908, ASTM D 522, ISO 17132
دانسیته	ISIRI 6454 و ISO 2811, ASTM D1475
مقاومت در برابر زردشدگی (Yellowing)	ISIRI 1554 (بخش ۴-۵), KS 2581
مقاومت در برابر رویه بستن	ISIRI 1554 (بخش ۳-۵) و ASTM D 154
تعیین درصد مواد فرار	ISIRI 5907
آزمون چسبندگی	ISO 2409 و ASTM D 3359
ارزیابی مقاومت لاک در برابر سایش	ASTM D 2486
مقاومت در برابر مواد شیمیایی	KS 2581
مقاومت در برابر حرارت	KS 2581
قابلیت کاربری لاک با قلم مو و پیستوله	ASTM D 5068
قابلیت کاربری لاک با غلتک	ASTM D 5069
مقاومت در برابر خراش	ISO 1518, SANS 279
مقاومت در برابر تغییرات دمایی و رطوبتی	ISO 3270
رنگ و شفافیت لاک بر اساس واحد گاردنر	ISIRI 6236-1, ISO 6271-1
مقاومت در برابر تاول زدن (Blistering)	ISO 4628-2
مقاومت در برابر ورقه ای و لایه لایه شدن (Flaking)	ISO 4628-5
مقاومت در برابر ترک خوردگی (Cracking)	ISO 4628-4
مقاومت در برابر گچی شدن (Chalking)	ISO 4628-6
تعیین ضخامت لاک	ISO 2808: 2007

جدول ۱۱-۲۸ مطابقت مشخصات فنی لاک ها با استانداردهای ملی و بین المللی

۲-۳-۴-۱۱- حمل ونقل و نگهداری

در مورد لاک ها، به دلیل تنوع و کاربری زیاد، شرایط نگهداری هر محصول خاص باید توسط تولید کننده روی برچسب و برگه مشخصات فنی محصول ذکر گردد. در کل مشخصاتی که توسط تولید کننده باید ارائه شود به شرح زیر است:

الف - پایه مواد (اپوکسی، پلی یورتان، اکریلیک...).
ب - تک جزئی یا دوجزئی بودن (در صورت دوجزئی بودن نسبت وزنی و/یا حجمی اختلاط اجزا).
پ - ضخامت لازم برای کاربری مناسب.
ت - دما و شرایط اجرایی لاک، دستورالعمل مصرف.
ث - حلال مناسب برای رقیق سازی در صورت نیاز.
ج - شماره و تاریخ تولید.
چ - حجم و/یا وزن خالص ظرف بسته بندی.
ح - شرایط ایمنی.
خ - مدت زمان انبارداری.

لاک ها باید در ظروف تمیز و خشک بسته بندی شوند. ظروف بسته بندی باید به گونه ای باشد که در حین حمل ونقل از مقاومت لازم برخوردار بوده و درب آن به گونه ای بسته شود که مانع از ریزش محتویات داخل آن شود. در ضمن ظرف باید قابلیت درب بندی مجدد را دارا باشد. جنس ظروف باید از موادی باشد که با محتویات ظرف فعل و انفعال شیمیایی ایجاد نکند. همچنین محیط انبارش باید مناسب، دور از نور مستقیم خورشید، دور از یخ زدگی و در دمای \(5^\circ C\) تا \(40^\circ C\) باشد.

۳-۳-۴-۱۱- اصول و نحوه اجرا

از آنجایی که برای سطوح مختلف لاک های متفاوت و متنوعی وجود دارد، لذا شرایط و ضوابط اجرایی هر لاک باید توسط تولید کننده در دستورالعمل مربوط ذکر گردد. برای لاک های اپوکسی و/یا پلی یورتان، نسبت وزنی و/یا حجمی اختلاط دو جزء باید توسط تولید کننده در دستورالعمل نحوه استفاده بیان شود. البته در کل برای اجرای پوشش های پلیمری (اعم از لاک، جلا، رنگ و غیره) ابتدا باید سطح زیر کار کاملاً تمیز و عاری از هرگونه آلودگی، چربی، روغن، گریس و ... باشد. سپس در صورت نیاز از پرایمر مناسب برای آماده سازی زمینه و افزایش چسبندگی استفاده گردد. در نهایت لاک مورد نظر در شرایط دمایی و رطوبتی مناسب (دمای \(10^\circ C\) تا \(40^\circ C\)، \(3^\circ C\) بیشتر از نقطه شبنم، رطوبت زیر ۸۰٪) توسط غلتک، قلم مو و/یا رنگ پاش اعمال شود.

۴-۴-۱۱- لعاب ها

۱-۴-۴-۱۱- مشخصات فنی و استانداردها

مشخصات فنی لعاب های مورد استفاده باید مطابق استانداردهای ملی و بین المللی و بر اساس جدول ۱۱-۲۹ باشد.

الزامات	روش آزمون
تعیین مقاومت قطعات لعابی در برابر ضربه	ISO 28762 و ISIRI 6825
تعیین مقاومت سایشی قطعات لعابی	ASTM C 501, ISIRI 6826
تعیین مقاومت شیمیایی قطعات لعابی در برابر اسید سیتریک جوشان	ISO 4532 و ISIRI 7423
تعیین کیفیت قطعات لعابی روی سطوح فولادی	ISO 28762: 2010
تعیین سختی لعاب (Mohs)	EN 15771
تعیین براقیت لعاب در زاویه \(60^\circ\)	ISO 2813
ارزیابی تفاوت رنگی لعاب	ISO 7724-3
بررسی چسبندگی لعاب	EN 10209: 1996
مقاومت به خراش	ISO 15695
تعیین ضخامت لعاب	ISO 2178
شرایط ظاهری لعاب	ISO 28762 (قسمت 6.6)

جدول ۱۱-۲۹ مطابقت مشخصات فنی لعاب ها با استانداردهای ملی و بین المللی

۲-۴-۴-۱۱- حمل ونقل و نگهداری

پودرهای لعاب باید در بسته بندی های مناسب و در محیط خشک و خنک حداکثر به مدت ۱۲ تا ۱۸ ماه نگهداری شود. در مورد قطعاتی که لعاب روی آن ها اجرا شده، باید در بسته بندی مناسب و مقاوم و دور از تابش مستقیم خورشید و سرما و یخبندان نگهداری شود.

قطعات لعابدار باید در بسته بندی های تمیز و خشک که در حین حمل ونقل از مقاومت لازم برخوردار باشد، نگهداری شود. محیط انبارش باید دور از نور مستقیم خورشید، دور از یخ زدگی و در دمای \(5^\circ C\) تا \(40^\circ C\) قرار داشته باشند.

۳-۴-۴-۱۱- اصول و نحوه اجرا

جهت اجرای جزئیات لعاب ها باید به دستورالعمل ارائه شده توسط تولید کننده مراجعه شود.

در فرآیند لعاب کاری، آماده سازی قطعات برای اعمال لعاب از اهمیت زیادی برخوردار است. عدم آماده سازی صحیح قطعات جهت اعمال لعاب می تواند منجر به بروز عیوب مختلفی (از قبیل خزیدگی لعاب در قطعه نهایی) شود که بر روی کیفیت و ارزش محصول نهایی تأثیر بسزایی دارد. برای آماده کردن بدنه قبل از لعاب زنی باید سطح از گردوغبار، چربی و سایر آلودگی ها پاک شود. این عمل باید با اسپری آب و اسفنج مرطوب انجام شود.

۵-۴-۱۱- پوشش های ضد خوردگی

پوشش های ضد خوردگی عموماً برای حفاظت از سطوح فلزی اعمال می گردند. با توجه به نوع آب و هوا و شرایط کاربری باید انواع پوشش های ضد خوردگی مناسب انتخاب گردد. طبقه بندی پوشش های ضد خوردگی باید مطابق با استاندارد ISO 12944-Part 3 انجام شود. مطابق با این استاندارد، پوشش های ضد خوردگی از لحاظ دوام به چهار گروه تقسیم می شوند. بازه زمانی دوام مورد انتظار هر کدام از این پوشش ها در جدول ۱۱-۳۰ آورده شده است. همچنین مطابق با استاندارد ISO 12944-Part 2، مناطق آب و هوایی بر حسب میزان خورندگی به ۵ گروه (با خورندگی بسیار کم، خورندگی کم، خورندگی متوسط، خورندگی زیاد و خورندگی بسیار زیاد) تقسیم بندی می شوند.

نوع گروه	بازه زمانی دوام پوشش
اول	کوتاه مدت (کمتر از ۷ سال)
دوم	میان مدت (۷ تا ۱۵ سال)
سوم	بلندمدت (۱۵ تا ۲۵ سال)
چهارم	بسیار بلندمدت (بیشتر از ۲۵ سال)

جدول ۱۱-۳۰ تقسیم بندی انواع پوشش ها مطابق با استاندارد ISO 12944-Part 3

از پوشش های ضد خوردگی باید برای کاربردهای ذیل استفاده شود:

الف - حفظ ظاهر سطوح به منظور کاربری نهایی.
ب - نگهداری شکل و اندازه ابعاد سطح مورد نظر.
پ - جلوگیری از اتلاف منابع اولیه و مواد خام.
ت - حفظ و افزایش ارزش افزوده و جلوگیری از تغییرات نامطلوب در خواص فیزیکی آن.
ث - تضمین عملیات نهایی روی ورق های خام.
ج - کاهش هزینه های نگهداری.
چ - اطمینان از کارکرد و کارآیی دستگاه ها و تجهیزات فلزی.

دوام به مدت زمانی گفته می شود که سیستم پوششی در صورت انجام شدن تعمیرات جزئی (طبق استاندارد ISO 12944-Part 3) پس از طی شدن آن به تعمیر کلی احتیاج پیدا می کند.

۱-۵-۴-۱۱- مشخصات فنی و استانداردها

مشخصات فنی پوشش های ضد خوردگی باید بر اساس مقادیر و موازین ارائه شده در استانداردهای مندرج در جدول ۱۱-۳۱ باشد.

الزامات	روش آزمون
ارزیابی چسبندگی پوشش به زمینه	ISO 2409, ASTM D 3359
تعیین ضخامت فیلم خشک (DFT)	ISO 2808
دانسیته	ISIRI 6454, DIN 53217 و ISO 2811, ASTM D 1475
زمان خشک شدن سطحی و خشک شدن عمقی	ASTM D 1640
نسبت اختلاط وزنی و/یا حجمی دو جزء برای پوشش های دوجزئی	توسط تولید کننده
ویسکوزیته (گرانروی) رنگ ها (با توجه به آزمون کاپ ویسکوزیته)	ISO 2431, ASTM D1200
ویسکوزیته رنگ با دستگاه ویسکومتر کریس	ASTM D 562
مقاومت به رویه بستن (در مورد ضد زنگ آلکیدی)	ISIRI 1554 (بخش ۳-۵)
تعیین درصد وزنی مواد آلی فرار (V.O.C)	ISIRI 5907 و ASTM D 2369
تعیین درصد حجمی مواد آلی فرار	ISIRI 7506 و ASTM D 2697
تعیین درصد جامدات وزنی	ASTM D 1644
تعیین درصد جامدات حجمی	ASTM D 2697
تعیین مقاومت در برابر ضربه	ASTM D 2794
تعیین مقاومت در برابر رطوبت	ASTM D 4585
تعیین مقاومت به خوردگی توسط آزمون پاشش نمکی	ASTM B 117, ISO 16151, ISIRI 2400, ISIRI 1032
بررسی وضعیت ظاهری پوشش های ضد خوردگی	ISO 4628

جدول ۱۱-۳۱ مطابقت مشخصات فنی پوشش های ضد خوردگی با استانداردهای ملی و بین المللی

جدول ۱۱-۳۲ به طور مشخص طبقه بندی آزمون های خوردگی فلزات و آلیاژها به همراه استانداردهای روش آزمون را ارائه می دهد.

طبقه بندی آزمون	نمونه استاندارد
A (آزمون های پاشش پیوسته نمک)	ISO 9227, IEC 60068-2-11, ASTM B 117
B (آزمون های متناوب غوطه ور کردن قطعات آزمون و خشک کردن و/یا متناوب پاشش و خشک کردن)	ISO 11130
C (آزمون های با چرخه متناوب رطوبت خشک تر همراه با مراحلی از پاشش نمک)	ISO 11474, ISO 14993, ISO 20340, ISO 16151, ISO 16701
D (آزمون هایی با قرار گرفتن در معرض اتمسفرهایی با غلظت کم گازهای افزاینده خوردگی و رطوبت زیاد)	ISO 10062, IEC 60068-2-60
E (آزمون هایی با قرار گرفتن در معرض اتمسفرهایی با غلظت زیاد گازهای افزاینده خوردگی همراه با مراحل خشک کردن و دوره کوتاه پاشش نمک)	ISO 21207
F (آزمون های رطوبت زیاد)	IEC 60068-2-78, IEC 60068-2-30, NT ELEC 25

جدول ۱۱-۳۲ طبقه بندی آزمون های خوردگی تسریع شده اتمسفری

پیش از استفاده از پوشش ضد خوردگی، ابتدا باید میزان خورندگی محیط، سطح زمینه و دوام (مقاومت به خوردگی) تعیین شود. با توجه به قدرت خورندگی محیط و تعیین دوام مورد نیاز، سیستم پوشش ضد خوردگی باید توسط مشاور انتخاب و ویژگی های آن مورد آزمون قرار گیرد. ویژگی های کلی که برای انواع پوشش های ضد خوردگی باید در نظر گرفت به شرح زیر می باشد:

الف - مقاومت به خوردگی توسط آزمون مه نمکی (Salt spray): در این آزمون ابتدا سه پلیت (Plate) رنگ آمیزی شده مطابق استاندارد ASTM D1654 خراش داده می شود و مطابق استاندارد ASTM B117 با محلول نمکی (۵٪ محلول) به مدت معینی (برای مثال ۱۵۰۰ ساعت) تحت آزمون قرار می گیرد. پس از آزمون، مناطق دور خراش ها نباید دچار تاول زدگی (Blister) شده باشد. همچنین طبق استاندارد ASTM D 1654-92-Table 1، نباید متوسط رتبه سه پلیت کمتر از ۶ باشد.
ب - آزمون چسبندگی (Cross-Cut): یک پلیت فلزی با پوشش ضد خوردگی مطابق با استاندارد ASTM D3359 رنگ آمیزی و تا رسیدن به سطح فلز خراش داده می شود. در این استاندارد روش A برای ضخامت های بیشتر از \(125~\mu m\) و روش B برای ضخامت های کمتر و/یا مساوی \(125~\mu m\) به کار برده می شود. میزان چسبندگی بین لایه ها و چسبندگی به سطح فلز باید ۱۰۰٪ باشد. طبق استاندارد ASTM D3359، برای روش A امتیاز ۵ و برای روش B امتیاز 5B مورد نیاز است.
پ - آزمون رطوبت: مطابق استاندارد ASTM D4585، رطوبت اندازه گیری شده و میزان تغییر سختی پوشش (مطابق استاندارد ASTM D3363) نباید بیشتر از یک واحد باشد. همچنین تغییر فام نیز نباید مشاهده شود.
ت - آزمون ضربه: آزمون ضربه باید مطابق استاندارد ASTM D2794 روی یک سطح بتنی مورد آزمایش قرار گیرد. نمونه پس از اعمال ضربه به مدت ۲۴ ساعت طبق استاندارد ASTM B117 تحت آزمون مه نمکی قرار گیرد. پس از اتمام آزمایش، نباید خطوط زنگ زدگی (Red dust) اطراف محل ضربه وجود داشته باشد.
ث - خشک شدن سطحی و عمقی و زمان رنگ آمیزی مجدد: زمان خشک شدن سطحی و عمقی باید مطابق استاندارد ASTM D1640 انجام شود. زمان خشک شدن سطحی و زمان رنگ آمیزی با توجه به ضخامت فیلم اجرایی، شرایط دمایی و رطوبتی محیط و نوع پوشش باید توسط تولید کننده مشخص گردد.
ج - محدوده ویژه برای ویسکوزیته، دانسیته، جامدات وزنی و جامدات حجمی: محدوده ویژه برای این موارد در پوشش های ضد خوردگی وجود ندارد و معیار مربوط توسط تولید کننده ارائه می شود. ویسکوزیته پوشش اجرایی باید به گونه ای باشد که پس از اجرا شره نکند.

خصوصیات و ویژگی های هر پوشش مقاوم در برابر خوردگی باید قابلیت تکرارپذیری و تجدیدپذیری داشته باشد. به این معنا که در هر سری تولید، مشخصات پوشش باید تقریباً ثابت و در محدوده قابل قبول استانداردهای مربوط باشد.

تکرارپذیری: به معنای آن است که اختلاف مطلق بین دو نتیجه آزمون منفرد حاصل از ماده یکسان توسط یک آزمونگر در یک آزمایشگاه با تجهیزات یکسان درون یک بازه زمانی کوتاه با استفاده از روش آزمون استاندارد شده با احتمال ۹۵٪ برابر ۱۰٪ باشد.
تجدیدپذیری: به معنای اختلاف مطلق بین دو نتیجه آزمون منفرد حاصل از ماده یکسان توسط آزمونگرها در آزمایشگاه های مختلف با استفاده از روش آزمون استاندارد شده با احتمال ۹۵٪ برابر ۲۰٪ است.

۲-۵-۴-۱۱- حمل ونقل و نگهداری

در حمل ونقل و نگهداری پوشش های ضد خوردگی باید موارد ذیل رعایت گردد:

الف - محموله باید در مقابل ضربات مکانیکی و رطوبت (نظیر بارش باران) محافظت شود.
ب - درب ظروف باید کاملاً محکم و آب بندی شده باشد.
پ - جنس ظروف به گونه ای باشد که محتویات داخل ظرف با خود ظرف واکنش ندهد.
ت - رنگ داخل ظرف باید کاملاً تمیز و عاری از آلودگی باشد.
ث - به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود.
ج - به دور از یخبندان نگهداری شود.
چ - در جای مسقف، خشک، خنک و در دمای \(5^\circ C\) تا \(40^\circ C\) نگهداری شود.

مدت زمان نگهداری هر پوشش با توجه به نوع آن پوشش باید توسط تولید کننده ارائه شده باشد. توجه شود که مدت زمان نگهداری پوشش های ضد خوردگی حداکثر به ۱۲ ماه محدود می شود.

ظروف پوشش های ضد خوردگی باید به گونه ای باشد که در حین حمل ونقل کاملاً مقاوم بوده و تنش های مکانیکی و ضربه را تحمل کند. درب ظروف باید کاملاً آب بندی شده باشد تا از خروج مواد فرار جلوگیری به عمل آید. در زمان انبارداری نیز رنگ نباید دچار تورم گردد. مشخصات زیر باید روی برچسب ظروف ارائه شده باشد:

الف - تاریخ تولید و انقضا.
ب - نام تولید کننده.
پ - فام رنگ.
ت - دستورالعمل اجرا.
ث - حجم و/یا وزن خالص.
ج - نوع رنگ، نوع رزین و در صورت دوجزئی بودن نوع هاردنر.
چ - نوع حلال مورد نیاز.
ح - شماره تولید.
خ - مدت زمان انبارداری.

۳-۵-۴-۱۱- اصول و نحوه اجرا

شرایط و ضوابط اجرایی هر پوشش باید از طرف تولید کننده تحت عنوان دستورالعمل اجرایی ارائه گردد. در هنگام اجرا، رطوبت باید زیر ۸۰٪ و دمای سطح حداقل \(3^\circ C\) سانتی گراد بیشتر از نقطه شبنم باشد.

به منظور اجرای پوشش های ضد خوردگی ابتدا باید عملیات زیرسازی انجام شود. عملیات زیرسازی شامل بلاستینگ (Blasting)، شست وشو با حلال، چربی گیری و فسفاته کاری است.

عملیات بلاستینگ (زنگ زدایی) باید مطابق استاندارد SSPC-SP 10 و معمولاً تا درجه \(Sa~2\frac{1}{2}\) انجام شود. قطعه بلاست شده بایستی سریعاً (حداکثر یک ساعت پس از بلاست شدن) پوشش دهی گردد. نوع بلاستینگ و درجه آن با توجه به نوع سطح و میزان زنگ زدگی باید توسط دستگاه نظارت تعیین شود.
به منظور پاک نمودن سطح قطعه از چربی، قطعه باید با حلال مناسب شست وشو داده شود. سطح قطعه پس از شست وشو باید عاری از ذرات چربی باشد.
برای ایجاد لایه فسفاته بر روی قطعه باید قطعه با محلول فسفاته مناسب شسته شود تا بر روی سطح قطعه لایه مورد نظر تشکیل گردد.

توصیه می شود عملیات پوشش دهی در ۳ لایه انجام شود:

لایه اول: اجرای پرایمر (آستری) ضد خوردگی.
لایه دوم: اجرای لایه میانی نفوذناپذیر.
لایه سوم: پوشش رویه اجرا گردد.

در صورتی که پوشش ضد خوردگی به صورت دوجزئی باشد (مانند اپوکسی و پلی یورتان)، ابتدا جزء اول و دوم باید مطابق دستورالعمل تولید کننده با هم مخلوط شوند. سپس در صورت نیاز حدود ۵٪ تا ۱۰٪ تینر برای بهبود کاربری به سیستم اضافه گردد.

برای اجرای پوشش های ضد خوردگی استفاده از غلتک، قلم مو و/یا سیستم پاششی مجاز است. البته برای اجرای پوشش های ضد خوردگی (اپوکسی غنی از روی، اپوکسی فسفات روی، اپوکسی روی کرومات و اپوکسی-اکسید آهن میکایی) باید از سیستم پاششی (اسپری هوا و/یا اسپری بدون هوا) استفاده گردد.

۶-۴-۱۱- پوشش های مقاوم در برابر حریق

پوشش های مقاوم در برابر حریق برای سازه ها شامل پوشش های معدنی پاششی (Spray Mortar)، پوشش های متورم شونده (Intumescent Coating) و پانل های ضد حریق می باشد. توصیه می شود پوشش های معدنی به صورت پاششی اجرا شوند. ضخامت اجرایی به طراحی و هندسه سازه و مدت زمان مقاومت در برابر حریق وابسته است که باید توسط تولید کننده ارائه شود. این پوشش ها قابلیت مقاومت در برابر حریق بین ۱ تا ۴ ساعت را دارند.

در رنگ ها و پوشش های منبسط شونده، با توجه به زمان مقاومت در برابر حریق، ضخامت اجرایی می تواند تا \(6~mm\) باشد. این پوشش ها در مواجهه با حریق و در دماهای بین \(270^\circ C\) تا \(300^\circ C\) شروع به پف کردن کرده و تا چندین برابر ضخامت اولیه خود افزایش حجم می دهند. در نهایت یک لایه ذغالی (Char) از خود باقی می گذارند که مانع از عبور حریق می شود. استفاده از پوشش های ضد حریق برای محافظت اسکلت های فلزی و فولادی، چاله آسانسور و مصالح ساختمانی (چوب، سیمان، گچ و ...) مجاز می باشد.

۱-۶-۴-۱۱- مشخصات فنی و استانداردها

برای ارزیابی عملکردی پوشش های ضد حریق باید عملکرد آن ها مطابق با استاندارد ملی به شماره ۷۲۷۱ مورد آزمون قرار گیرد. برای الزامات اجرا باید به استاندارد ملی ۲۲۲۹۶ رجوع شود. برای روش های آزمون باید به استانداردهای BS 476 Part 20-21، BS EN 1363-1، BS 8202-1، UL 263 و UL 119 مراجعه شود.

مشخصات پوشش های ضد حریق باید الزامات ذیل را برآورده سازند:

الف - دانسیته: به منظور تعیین ضخامت و دانسیته مواد ضد حریق اجرا شده روی اجزای سازه به استاندارد بین المللی ASTM E 605 مراجعه شود.
ب - چسبندگی پوشش: برای تعیین پیوستگی و چسبندگی مواد ضد حریق اجرا شده روی اجزای سازه باید مطابق با استاندارد بین المللی ASTM E 736 عمل شود. آزمایش پیوند برای سطوحی که یک لایه آستری خورده اند یا قبلاً رنگ شده اند مطابق استاندارد ASTM E 736 انجام می شود. در صورتی که دستیابی به پیوند و چسبندگی مناسب مقدور نباشد، باید با استفاده از توری فلزی حصاری در برگیرنده اطراف روکش به وجود آورد و به کمک پین هایی آن را به سطح متصل کرد. در تیرهای سایز خیلی بزرگ، پوشش دادن ۲۵٪ از وسط عرض تیر به کمک توری های فلزی کفایت می کند.
پ - رفتار آتشگیری سطح و تعیین ضریب گسترش آتش: این آزمون باید مطابق با استاندارد UL 723 و ASTM E 84 انجام شود.
ت - تعیین شدت رهایش گرما: این آزمون باید توسط دستگاه گرماسنج مخروطی و مطابق ISIRI 7271 قسمت ۱ انجام شود.
ث - قابلیت نسوختن مواد: این آزمون باید مطابق با ISIRI 7271 قسمت ۲ انجام شود.
ج - قابلیت افروزش در برخورد مستقیم شعله: این آزمون باید مطابق با ISIRI 7271 قسمت ۴ انجام شود.
چ - تعیین گرمای ناشی از سوختن: این آزمون باید مطابق با ISIRI 7271 قسمت ۵ و استاندارد بین المللی BS EN ISO 1716 انجام شود.
ح - مقاومت در برابر آتش: این آزمون باید مطابق با ISIRI 12055 انجام شود.

در صورت تشخیص دستگاه نظارت باید آزمایش های دیگری مطابق استانداردهای ذیل انجام شود:

الف - مقاومت فشاری: ASTM E 761.
ب - هوازدگی: ASTM E 859.
پ - خوردگی: ASTM E 937.
ت - چسبندگی در برابر ضربه: ASTM E 760.
ث - تغییر شکل: ASTM E 759.
ج - سختی: ASTM C 569.
چ - مقاومت در برابر رشد قارچ: ASTM G 21.

تواتر آزمون های کنترل کیفی پوشش های ضد حریق و نوع این آزمایش ها باید به صورت زیر باشد:

الف - برای طبقات با مساحت کمتر از \(1000~m^{2}\): هر \(500~m^{2}\) یک آزمون چسبندگی.
ب - برای طبقات با مساحت بین \(1000~m^{2}\) تا \(10000~m^{2}\): دو عدد آزمون چسبندگی و به ازای هر \(1000~m^{2}\) بیش از مساحت \(1000~m^{2}\) یک عدد آزمون اضافه شود.
پ - برای طبقات با مساحت بیش از \(10000~m^{2}\): یازده عدد آزمون چسبندگی و به ازای هر \(2000~m^{2}\) بیش از مساحت \(10000~m^{2}\) یک عدد آزمون اضافه شود.

در آزمون چسبندگی نباید خرابی هایی مانند ترک خوردگی، طبله کردن، ریزش، جدایش و غیره ملاحظه گردد. در صورت مشاهده چنین خرابی هایی، به آزمون های بیشتری به منظور ارزیابی وضع موجود نیاز است.

۲-۶-۴-۱۱- حمل ونقل و نگهداری

پوشش های مقاوم در برابر حریق و پوشش های معدنی پاششی باید قبل، حین و بعد از تحویل در محل اجرا در برابر رطوبت محافظت شوند. همچنین دقت شود تا مصالح مطابق دستورالعمل تولید کننده نگهداری و انبارش شود. نازل های هوا و پاشش مواد مخلوط شده باید عاری از هرگونه گرفتگی باشد. در انتهای کار هرگونه کسری ضخامت اجرا شده باید اصلاح شود. توجه گردد که دانسیته پوشش اجرا شده باید در محدوده \(\pm 15\%\) دانسیته بیان شده توسط تولید کننده باشد.

پوشش پاششی پس از اجرا تا زمان گیرایش نهایی تحت تأثیر شرایط محیطی قرار دارد. در این مدت زمان ضروری است پوشش اجرا شده در معرض خشک شدن سریع، باران، آب جاری، یخ زدن، حرکت سازه ای، ارتعاش و ضربه قرار نگیرد.

ظروف پوشش های مقاوم در برابر حریق باید در حین حمل ونقل کاملاً مقاوم بوده و تنش های مکانیکی و ضربه را تحمل کنند. همچنین درب ظروف باید کاملاً آب بندی شده و در زمان انبارداری ظرف نباید دچار تورم گردد. از آنجایی که شرایط نگهداری پوشش های مختلف ممکن است متفاوت باشد، حتماً باید به دستورالعمل شرایط نگهداری تولید کننده توجه شود.

همچنین مشخصات زیر باید روی برچسب ظروف ارائه گردد:

الف - تاریخ تولید و انقضا.
ب - نام تولید کننده.
پ - دستورالعمل اجرا.
ت - حجم و/یا وزن خالص.
ث - نوع پوشش.
ج - شماره تولید.
چ - مدت زمان انبارداری و شرایط انبارداری.
ح - شرایط اجرایی.

۳-۶-۴-۱۱- اصول و نحوه اجرا

ضوابط و شرایط اجرایی پوشش های مقاوم در برابر حریق (پوشش های معدنی پاششی) باید مطابق با ISIRI 2296 قسمت ۱ باشد. سطح زیر کار باید عاری از هرگونه روغن، گریس، آلودگی، رنگ سست، عوامل ایجاد کپک و نقاط ضعف باشد. همچنین در شرایطی که چسبندگی ناکافی است، توصیه می شود از نگهدارنده های مکانیکی استفاده نمود.

آماده سازی سطوح مختلف به منظور اجرای پوشش معدنی پاششی باید به شرح ذیل باشد:

الف - سطوح رنگ شده: تمام سطوح رنگ شده قدیمی سست و پوسته شده باید قبل از اجرای کار حذف شود. در صورت استفاده از نگهدارنده های مکانیکی، نیازی به این عملیات نمی باشد. پس از این مرحله باید آستری جدید و سازگار با پوشش اجرا شود. در جایی که از نگهدارنده های مکانیکی (مانند مش ها) استفاده می شود، باید از آستری مقاوم در برابر قلیایی استفاده شود.
ب - بتن و مصالح بنایی: پیش از اجرا باید سطح مه پاشی شود. همچنین قسمت های سست سطوح حذف شده و در صورت نیاز از نگهدارنده های مکانیکی استفاده شود.
پ - اندود گچی و تخته گچی: پوشش های پاششی حاوی سیمان نباید به طور مستقیم روی اندودهای گچی یا تخته گچی اعمال شوند. حتماً قبل از اجرای کار باید آستری مناسب اجرا شده و در صورت نیاز از نگهدارنده های مکانیکی استفاده شود.
ت - فلزات: اگر محیط ساختمانی به گونه ای باشد که بعد از اتمام ساخت خشک باقی بماند، برای پوشش های پاششی حاوی سیمان پرتلند آستری نیاز نمی باشد. در استفاده از آستری روی سطح فلزات باید دقت لازم به عمل آید که با پوشش پاششی سازگار باشد. در فلزات روکش شده با پلاستیک، استفاده از نگهدارنده های مکانیکی اجباری است. همچنین سفید شدگی (white rusting) فولاد روکش شده با فلز روی می تواند منجر به خوردگی سطح فولادی شود. در این شرایط حتماً باید از یک آستری سازگار با فولاد روکش شده با فلز روی استفاده گردد.
ث - الوار و مصالح چوبی: یک درزبند مقاوم در برابر آب باید قبل از اجرای پوشش تعبیه شود. باید از میخ های گالوانیزه و شبکه سیمی گالوانیزه برای کمک به حفظ پوشش استفاده گردد.

پس از آماده سازی های مناسب، پوشش های معدنی مقاوم در برابر حریق در ضخامت های پایین تا \(1~cm\) به وسیله پاشش مستقیم و توسط ماشین بر روی سطوح اجرا شوند. در ضخامت های بیش از \(1~cm\) باید از توری های ویژه (مش) به عنوان تقویت کننده استفاده شود. همچنین برای اطلاعات بیشتر در خصوص پوشش های ضد حریق می توان به ضابطه شماره ۸۳۰ سازمان برنامه و بودجه مراجعه نمود.

۵-۱۱- سلامت، ایمنی و محیط زیست

کلیه ضوابط عمومی مندرج در فصل ۲ (جلد اول)، ایمنی، سلامت و محیط زیست مرتبط با این فصل و متناسب با هر یک از مراحل اجرایی مرتبط با اجرای پوشش ها لازم الاجراست. در ادامه به ضوابط اختصاصی سلامت، ایمنی و محیط زیست مرتبط با پوشش ها پرداخته شده است.

۱-۵-۱۱- تخلیه مصالح (از قبیل پالت های کاشی، سرامیک، آجر، کفپوش بتنی، دیوارپوش های گچی و ....) باید با استفاده از وسایل بالابر و جرثقیل و مطابق ضوابط بند ۲-۷-۴ و ۵ انجام شود.

۲-۵-۱۱- بسته های بزرگ آجر و کفپوش های بتنی بسته بندی شده نباید بیش از ۳ بسته روی هم قرار داده شود. مصالح بسته بندی شده (آجر، کف و سرامیک و لمینیت و مانند آن) را باید با پالت بلند کرد و/یا با استفاده از جک پالت جابه جا نمود. در جابه جا نمودن آجرها نباید از چرخ دستی استفاده شود، مگر در محل هایی که فضا محدود باشد. برای مهار کارتن های سرامیک بر روی پالت، باید از بند استفاده کرد. مهار پالت ها با بند باید از رها شدن تمام بار جلوگیری کند.

۳-۵-۱۱- هنگام حمل صفحات روکش دار گچی باید خطر باد و عدم وجود مانع و عرض مسیر عبور مورد ارزیابی قرار گیرد. در صورت حمل صفحات روکش دار گچی با وسایل حمل کننده، باید این صفحات از قسمت بالا و پایین و/یا با دو دست از لبه پایینی و نزدیک به بدن گرفته شود.

۴-۵-۱۱- هنگامی که ارتفاع بار مانع دسترسی به صفحات بالایی از سطح زمین باشد، باید آن ها را با روشی ایمن و با استفاده از وسیله حمل کننده برداشته و به سطح زمین منتقل کرد.

۵-۵-۱۱- در صورت استفاده از چسب های پلیمری، هنگام نگهداری این مواد در انبارهای بسته، باید هوای انبار به طور مداوم تهویه شود تا از تجمع گازهای قابل اشتعال جلوگیری شود. این انبارها باید دور از آتش و مواد قابل اشتعال ساخته شوند و مجهز به تجهیزات اطفای حریق احتمالی مطابق بند ۲-۴-۶ باشد. هنگام استفاده از این موارد باید ضوابط بند ۲-۹-۶-۱۱- از (؟) رعایت شود و هوا در فضاهای بسته تهویه شود.

۶-۵-۱۱- انبار کردن و نگهداری موقت مواد و مصالح قابل احتراق و اشتعال پلیمری (مورد استفاده برای پوشش های کف و دیوار از قبیل لمینیت پلیمری، PVC، کفپوش های نساجی فومی و کامپوزیت های پلاستیکی، چسب و رزین اپوکسی، حلال های نفتی و آروماتیکی، رنگ های روغنی، جلا، لاک، تینر، قرنیزها، کفپوش های چوبی و کاغذ دیواری و مانند آن) باید با رعایت ضوابط بند ۲-۴-۳-۲ صورت گیرد.

۷-۵-۱۱- باطله ها، ضایعات و پسماندهای مصالح برشمرده شده در بند ۱۱-۵-۶، همچنین کارتن های مقوایی بسته بندی کاشی و سرامیک و.... باید بلافاصله بعد از اتمام عملیات اجرای پوشش ها جمع آوری شده و در مکانی خلوت و به دور از مسیر تردد کارگران و به دور از آتش و مواد قابل اشتعال نگهداری شود. محل نگهداری باید مجهز به تجهیزات اطفای حریق مطابق بند ۲-۴-۶ باشد.

۸-۵-۱۱- هنگام اجرای پوشش های حفاظتی و استفاده از رنگ و مواد شیمیایی و مشتقات نفتی لازم است تا تدابیر ضد حریق مطابق بندهای ۲-۴-۲ و ۳ به عمل آورده شود. در زمان به کارگیری یا رقیق کردن رنگ و/یا پوشش ضروری است کاربر از ماسک و دستکش استفاده کند.

۹-۵-۱۱- رنگ ها و پوشش های ساختمانی نباید حاوی مواد سمی مانند سرب، کروم، فرمالدئید و سایر مواد آلاینده ای که تماس با آن برای انسان زیان آور است، باشد.

۱۰-۵-۱۱- هنگام کار با ابزارهای دستی و قدرتی در اجرای پوشش ها باید ضوابط بند ۲-۷-۸ رعایت شود.

۱۱-۵-۱۱- برای جلوگیری از پراکندگی ذرات غبار (ذرات سیلیس) در زمان برشکاری سنگ، سرامیک و کاشی و.... در محیط کارگاه باید اقدامات حفاظتی مطابق بند ۲-۹-۶-۵ به عمل آید.

۱۲-۵-۱۱- برای جلوگیری از تنفس گردوغبار و ذرات معلق حاصل از برشکاری ورق های سیمانی، تخته گچی، کاشی، سرامیک و موزائیک، در هنگام نصب، اجرای اندود سیمانی و پوشش های معدنی مقاوم در برابر حریق و رنگ پاشی با پیستوله، کارگران باید به ماسک تنفسی مخصوص، عینک و نقاب حفاظتی، لباس کار با پوشش کامل سطح بدن، دستکش، کلاه (سربند) و کفش حفاظتی مطابق بخش ۲-۱۰ مجهز باشند.

۱۳-۵-۱۱- استفاده از کاشی های لعاب دار که در لعاب آن ها ترکیباتی مانند اکسیدهای سرب و کادمیم وجود دارد، برای محیط زیست زیان بخش است.

۱۴-۵-۱۱- کارگران برای کار در ارتفاع بیش از \(2~m\) از سطح، نیاز به سکوهای دسترسی دارند. کارگرانی که در ارتفاع بیش از \(1.8~m\) مشغول به کارند و در معرض خطر سقوط قرار دارند، باید مجهز به تجهیزات توقف سقوط مطابق بخش ۲-۶ باشند. جایگاه های کار ایمن به ویژه وسایل دسترسی ایمن باید مطابق بخش ۲-۵ برای کارگران شاغل در فعالیت هایی که در ارتفاع باید انجام شود، تأمین گردد.

۱۵-۵-۱۱- در صورت استفاده از دستگاه های جوشکاری پلیمر/پلاستیک باید کارگران نسبت به برخورد با جسم داغ توجیه و تدابیر حفاظتی لازم به منظور جلوگیری از سوختگی به عمل آورده شود.

۱۶-۵-۱۱- الزامات ایمنی عایق کاری رطوبتی باید مطابق بخش ۱۰-۶ (جلد ششم عایق کاری) انجام شود.