فعال سازی ارجاع نظارت پس از قبولی در آزمون نظام مهندسی

نحوه فعالسازی ارجاع نظارت بعد از قبولی در آزمون نظام مهندسی

مقدمه: ارجاع نظارت چیست و چرا مهم است؟

بعد از قبولی در آزمون نظام مهندسی، بسیاری از مهندسان تصور می کنند با دریافت پروانه اشتغال، کار تمام است و به صورت خودکار برای آن ها پروژه نظارت ارسال می شود؛ در حالی که بین «قبولی در آزمون» تا «قرار گرفتن در صف ارجاع نظارت»، چند مرحله مهم وجود دارد که اگر درست انجام نشوند، عملاً هیچ کاری به شما ارجاع نخواهد شد.

ارجاع نظارت به زبان ساده یعنی انتخاب و معرفی مهندس ناظر توسط سامانه های سازمان نظام مهندسی و شهرداری (مانند سامانه ماده ۳۳ در تهران) بر اساس قواعد مشخص و امتیازها و ظرفیت هر مهندس. هدف این مقاله، توضیح همه مراحل فعالسازی ارجاع نظارت از لحظه اعلام قبولی تا قرار گرفتن در صف ارجاع است.

مسیر کلی از قبولی در آزمون تا قرار گرفتن در صف ارجاع

مسیر را یک نگاه کلی ببینیم

مراحل اصلی کار به صورت خلاصه به شکل زیر است:

• قبولی در آزمون نظام مهندسی
• عضویت در سازمان نظام مهندسی ساختمان استان
• درخواست و صدور پروانه اشتغال به کار مهندسی
• ثبت و فعال سازی پروانه در سازمان و شهرداری و دریافت شماره امضا
• ورود به سامانه ارجاع نظارت (مانند سامانه ماده ۳۳ در تهران)
• تکمیل فرم خوداظهاری و تنظیمات ارجاع (رشته، پایه، مناطق، متراژ و...)
• اطمینان از حضور در صف ارجاع و رفع وضعیت هایی مثل «عدم حضور»
• قرار گرفتن در صف ارجاع و دریافت اولین پروژه نظارت

در ادامه، هر کدام از این مراحل را به صورت کامل و کاربردی توضیح می دهیم.

مرحله اول: بعد از قبولی در آزمون نظام مهندسی چه کار کنیم؟

بررسی وضعیت قبولی و مهلت ها

• نوع قبولی را بررسی کنید (قطعی یا مشروط).
• اگر قبولی مشروط دارید، معمولاً باید دوره یا مدارک خاصی را تکمیل کنید تا اجازه دریافت پروانه را پیدا کنید.
• به مهلت اعتبار نتیجه آزمون توجه کنید؛ معمولاً برای مدتی محدود اعتبار دارد و اگر خیلی تأخیر کنید، ممکن است نیاز به آزمون مجدد باشد.

برنامه ریزی مسیر از ابتدا

• مسیر کلی «قبولی تا ارجاع» را برای خودتان روی کاغذ یا در یک فایل بنویسید.
• نام و آدرس سامانه های مهم را یادداشت کنید (سامانه عضویت استان، سامانه صدور پروانه، سامانه ارجاع نظارت و...).
• از همین ابتدا مدارک هویتی، تحصیلی و شغلی خود را مرتب و اسکن کنید تا چند بار مجبور به تکرار کار نشوید.

مرحله دوم: عضویت در سازمان نظام مهندسی استان

چرا عضویت در سازمان پیش نیاز ارجاع است؟

برای آنکه بتوانید پروانه اشتغال بگیرید و در صف ارجاع نظارت قرار بگیرید، ابتدا باید عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان استان محل فعالیت خود شوید. بدون عضویت، عملاً پروانه ای صادر نمی شود و بدون پروانه، ارجاعی هم در کار نخواهد بود.

مراحل معمول عضویت

• ثبت نام اولیه در سامانه عضویت سازمان نظام مهندسی استان.
• تکمیل فرم ها و بارگذاری مدارک مانند:
  • کارت ملی و شناسنامه
  • مدرک تحصیلی معتبر و مورد تأیید
  • کارت پایان خدمت یا معافیت (برای آقایان)
  • عکس پرسنلی
• پرداخت ورودیه و حق عضویت سالانه.
• دریافت شماره عضویت و تکمیل پرونده عضویت.

مرحله سوم: درخواست و صدور پروانه اشتغال به کار مهندسی

پروانه اشتغال چیست؟

پروانه اشتغال به کار مهندسی، مجوز رسمی فعالیت شما به عنوان مهندس ناظر، طراح یا مجری است. تا این پروانه صادر نشود، در هیچ سامانه ارجاعی به عنوان ناظر فعال شناخته نمی شوید.

مدارک و مراحل رایج برای دریافت پروانه

• ورود به سامانه مخصوص صدور پروانه (طبق دستورالعمل استان).
• تکمیل فرم های مربوط به درخواست پروانه.
• بارگذاری مدارک مورد نیاز، مانند:
  • مدرک تحصیلی با تأییدیه لازم
  • کارت پایان خدمت یا معافیت (برای آقایان)
  • سوابق بیمه و شغلی (در صورت نیاز برای برخی پایه ها)
  • عکس پرسنلی جدید
• پرداخت هزینه های صدور پروانه.
• انتظار برای بررسی پرونده و صدور پروانه از طرف سازمان و وزارت راه و شهرسازی.

بعد از صدور پروانه، یک فایل یا نسخه قابل چاپ (PDF یا تصویر) در اختیار شما قرار می گیرد که در مراحل بعدی برای سازمان و شهرداری مورد استفاده است.

مرحله چهارم: فعال سازی پروانه در سازمان و شهرداری و دریافت شماره امضا

ثبت پروانه در سازمان

• بعد از صدور پروانه، ابتدا باید آن را در واحد عضویت و صدور پروانه سازمان نظام مهندسی استان ثبت و تأیید کنید.
• بدون ثبت نهایی پروانه در سازمان، پروانه در سامانه های دیگر (مثلاً ارجاع نظارت) به عنوان پروانه فعال شناخته نمی شود.

فعال سازی در سیستم شهرداری و دریافت شماره امضا

• با در دست داشتن پروانه، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک شهر (در شهرهایی مانند تهران) یا مراجع معادل در سایر شهرها مراجعه کنید.
• مدارک مورد نیاز مانند:
  • کپی پروانه اشتغال
  • کارت ملی
  • عکس و فرم های مخصوص
  را تحویل دهید.
• بعد از بررسی، برای شما «شماره امضای شهرسازی» صادر و پروانه در سیستم شهرداری فعال می شود.

تا زمانی که این شماره امضا صادر نشده و پروانه در سیستم شهرسازی فعال نشده باشد، حتی اگر پروانه معتبر داشته باشید، هیچ پروژه ای از طرف سامانه ارجاع نظارت برای شما ثبت و ارسال نخواهد شد.

مرحله پنجم: ورود به سامانه ارجاع نظارت (مثال: سامانه ماده ۳۳)

ورود به سامانه ارجاع

پس از فعال سازی پروانه در سازمان و شهرداری، نوبت ورود به سامانه ارجاع نظارت استان است. در بسیاری از استان ها، این سامانه در قالب سامانه «ماده ۳۳» یا سامانه های مشابه اجرا می شود.

• در استان هایی مانند تهران، ابتدا وارد درگاه متمرکز (مثلاً sso سازمان) می شوید.
• با کد ملی، رمز عبور و کد پیامکی وارد حساب کاربری خود می شوید.
• آیکون سامانه ارجاع نظارت یا سامانه ماده ۳۳ را انتخاب می کنید.
• وارد کارتابل شخص حقیقی (یا حقوقی) خود می شوید.

کارتابل ناظر چیست؟

• موقعیت و رشته و پایه شما در ارجاع نظارت را نشان می دهد.
• تنظیمات ارجاع (مناطق، متراژ، گروه ساختمانی و...) در آن قابل مشاهده و اصلاح است.
• صف ارجاع و لیست پروژه های ارجاع شده در آن ثبت می شود.

مرحله ششم: تکمیل فرم خوداظهاری و تنظیمات ارجاع

فرم خوداظهاری چیست؟

فرم خوداظهاری در سامانه ارجاع نظارت، جایی است که شما شرایط و محدودیت های کاری خود را اعلام می کنید. این فرم در عمل تعیین می کند که چه پروژه هایی، در کدام مناطق و با چه متراژی می تواند به شما ارجاع شود.

موارد مهم در فرم خوداظهاری

• انتخاب رشته و پایه (مثلاً عمران – نظارت پایه ۳).
• تعیین حداکثر متراژ قابل قبول برای هر پروژه.
• انتخاب مناطق شهری محل فعالیت (در برخی شهرها امکان انتخاب چند منطقه یا همه مناطق وجود دارد).
• انتخاب گروه های ساختمانی مجاز (گروه های مختلف بر اساس متراژ و تعداد طبقات).
• ثبت سوابق کاری سال های قبل؛ اگر سابقه ندارید، این قسمت را به درستی (مثلاً صفر) وارد کنید.
• به روزرسانی شماره موبایل، ایمیل و آدرس جهت دریافت پیامک ها و اطلاعیه ها.

نکات مهم در تنظیم متراژ و مناطق

• در ابتدای کار بهتر است حداکثر متراژ پروژه را خیلی بالا انتخاب نکنید، تا درگیر پروژه های بسیار پرحجم و پرریسک نشوید.
• برای افزایش شانس ارجاع، تعداد مناطق انتخابی را تا حد منطقی بیشتر در نظر بگیرید.
• تغییرات فرم خوداظهاری معمولاً محدودیت زمانی دارد (مثلاً هر ۳۰ روز یک بار)، پس با دقت و برنامه ریزی تصمیم بگیرید.

مرحله هفتم: شرایط حضور در صف ارجاع و رفع وضعیت «عدم حضور»

چرا بعضی مهندسان در صف دیده نمی شوند؟

گاهی مهندس تمام مراحل قبلی را انجام داده، اما در سامانه، وضعیت او به صورت «عدم حضور» یا «غیرمجاز در صف ارجاع» نمایش داده می شود. دلایل رایج این مسئله می تواند یکی از موارد زیر باشد:

• خروج از شرکت حقوقی و اعمال نشدن تغییر وضعیت در سامانه.
• تغییر وضعیت شغلی از مجری به ناظر و نیاز به طی شدن دوره های زمانی مشخص.
• عضویت در شرکت حقوقی در شرایطی که امکان حضور هم زمان در صف حقیقی محدود است.
• حضور برای اولین بار در صف ارجاع و در حال محاسبه بودن امتیازات اولیه.
• انتقال از یک استان به استان دیگر و در حال تطبیق بودن سوابق.
• محرومیت یا محدودیت ناشی از رأی شورای انتظامی.
• عدم اعتبار یا انقضای پروانه اشتغال (تمدید نشده است).

چگونه وضعیت خود را در صف ارجاع بررسی کنیم؟

• در صفحه وضعیت کلی کاربر، معمولاً جدولی وجود دارد که برای هر منطقه و هر گروه ساختمانی نشان می دهد «مجاز به ارجاع» هستید یا نه.
• اگر در ستون مجاز، گزینه «خیر» را ببینید، با کلیک روی آن معمولاً توضیحی درباره علت عدم حضور نمایش داده می شود.
• در صورت وجود ابهام، می توانید از طریق پشتیبانی سامانه یا واحد ارجاع سازمان، علت دقیق را پیگیری کنید.

مرحله هشتم: مکانیزم صف ارجاع و نحوه تخصیص پروژه

صف ارجاع بر چه اساسی کار می کند؟

سامانه های ارجاع نظارت بر اساس ترکیبی از عوامل مختلف، پروژه ها را بین مهندسان تقسیم می کنند. مهم ترین این عوامل عبارتند از:

• رشته و پایه مهندس ناظر.
• ظرفیت اشتغال سالانه و میزان ظرفیت استفاده شده.
• میانگین متراژ کارکرد در سال های گذشته.
• وضعیت اشتغال حرفه ای (شغل اصلی بودن یا شغل دوم بودن فعالیت مهندسی).
• امتیازهای مثبت و منفی ناشی از عملکرد (قبول یا رد کارها، تخلفات، عدم حضور و...).

ارجاع خودکار و ارجاعات داوطلبی

• ارجاع خودکار: در این حالت سامانه بر اساس صف و امتیاز، پروژه را به طور خودکار به شما اختصاص می دهد و پیامک برایتان ارسال می شود.
• ارجاع داوطلبی (کاندیداتوری): برخی پروژه ها که چند بار توسط ناظران رد شده یا شرایط ویژه ای دارند، در زمان های مشخص به صورت داوطلبی در سامانه نمایش داده می شوند. شما می توانید برای آن ها اعلام آمادگی کنید و در صورت داشتن امتیاز بالاتر، کار به شما می رسد.

نکات مربوط به بافت فرسوده

• پروژه های بافت فرسوده گاهی ضوابط و تعرفه های متفاوتی دارند.
• ممکن است حق الزحمه در این پروژه ها با ضرایب خاصی محاسبه شود.
• با توجه به ریسک های اجرایی (گودبرداری، مجاورین قدیمی و...) باید این پروژه ها را با دقت بیشتری ارزیابی کنید.

مرحله نهم: بعد از ارجاع اولین پروژه نظارت چه باید کرد؟

دریافت پیامک ارجاع و بررسی اولیه

• با ارجاع پروژه، معمولاً یک پیامک برای شما ارسال می شود که شامل اطلاعات اصلی پروژه است.
• سپس وارد کارتابل خود در سامانه ارجاع می شوید و جزئیات کامل پروژه را مشاهده می کنید (آدرس، متراژ، گروه ساختمانی و...).

اقدامات لازم قبل از قبول پروژه

• تماس با مالک و برگزاری جلسه حضوری در محل پروژه (در صورت امکان).
• بررسی شرایط محیطی پروژه:
  • عرض و دسترسی خیابان ها
  • وضعیت بافت اطراف (نوساز، فرسوده، تراکم بالا و...)
  • شرایط گودبرداری و ساختمان های مجاور حساس
• برآورد سطح ریسک پروژه، به خصوص اگر اولین تجربه نظارت شماست.

قبول یا رد پروژه و محدودیت زمانی

• برای قبول یا رد پروژه معمولاً یک مهلت زمانی محدود در نظر گرفته می شود (مثلاً حدود یک تا دو روز).
• اگر در این بازه زمانی هیچ اقدامی نکنید، ممکن است سامانه به صورت خودکار عدم قبول را برای شما ثبت کند.
• قبول پروژه های بسیار پرریسک در اولین تجربه ها توصیه نمی شود؛ رد آگاهانه یک پروژه پرریسک، بهتر از قبول بدون آمادگی آن است.

تبدیل ارجاع به تعهد رسمی نظارت

• بعد از قبول کار توسط شما و تأیید شهرداری، معمولاً پیامک صدور برگ تعهد نظارت برایتان ارسال می شود.
• با صدور برگ تعهد، شما به طور رسمی ناظر پروژه هستید و مسئولیت های حقوقی و فنی نظارت بر عهده شماست.

اشتباهات رایج که مانع قرار گرفتن در صف ارجاع می شوند

مواردی که باید از آن ها جلوگیری کنید

• صدور پروانه انجام شده ولی در واحد عضویت سازمان ثبت نهایی نشده است.
• عدم فعال سازی پروانه در سیستم شهرداری و نگرفتن شماره امضای شهرسازی.
• تکمیل نکردن فرم خوداظهاری یا انتخاب متراژ و مناطق بسیار محدود.
• ثبت اشتباه شماره موبایل یا بی اطلاعی از تغییر شماره و عدم دریافت پیامک ها.
• تمدید نکردن پروانه و منقضی شدن تاریخ اعتبار آن.
• رد کردن مکرر پروژه ها بدون دلیل منطقی و خروج موقت از صف.
• ابهامات ناشی از عضویت در شرکت حقوقی یا انتقال استان و حل نکردن این وضعیت با سازمان.

جمع بندی: از قبولی تا اولین ارجاع نظارت

چک لیست کوتاه برای فعالسازی ارجاع نظارت

• قبولی در آزمون نظام مهندسی و توجه به مهلت اعتبار نتیجه.
• عضویت در سازمان نظام مهندسی ساختمان استان.
• درخواست و صدور پروانه اشتغال به کار مهندسی.
• ثبت پروانه در سازمان و فعال سازی آن در شهرداری و دریافت شماره امضا.
• ورود به سامانه ارجاع نظارت (مانند سامانه ماده ۳۳) و تکمیل فرم خوداظهاری.
• بررسی وضعیت حضور در صف و رفع مشکلاتی مانند «عدم حضور».
• آشنایی با مکانیزم صف ارجاع، امتیازها و ارجاع خودکار یا داوطلبی.
• رفتار حرفه ای در قبول یا رد اولین پروژه و مدیریت مسئولیت های نظارتی.

اگر همه این مراحل را به ترتیب و با دقت انجام دهید، مسیر شما از «قبولی در آزمون» تا «دریافت اولین پروژه نظارت» شفاف و قابل پیش بینی خواهد بود.