لزوم گزارش به موقع ناظران ساختمان: تضمین ایمنی و سلامت شهری

مقدمه

ساختمان ها، اسکلت فیزیکی و نمایانگر تمدن هر شهر هستند. اما این سازه های به ظاهر پایدار، در صورت عدم رعایت اصول فنی و ایمنی در حین ساخت، می توانند به مخاطره ای برای جان و مال ساکنان و همسایگان تبدیل شوند. در این میان، نقش ناظران ساختمان به عنوان نگهبانان فنی پروژه های عمرانی، نقشی حیاتی و انکارناپذیر است. با این حال، نظارت زمانی می تواند به رسالت خود عمل کند که همراه با «گزارش دهی به موقع» به مرجع صدور پروانه، عموماً شهرداری ها، باشد. این مقاله به تبیین ضرورت ها و فواید گزارش دهی منظم و زمان بندی شده ناظران می پردازد.

چرا گزارش دهی به موقع ضرورت دارد؟

• پیشگیری از حوادث غیرقابل جبران: بسیاری از تخلفات ساختمانی، مانند عدم رعایت اصول فونداسیون، اسکلت بندی و اجرای سست بندها، در مراحل اولیه ساخت رخ می دهند. اگر ناظر این تخلفات را در لحظه شناسایی کرده و بلافاصله به شهرداری گزارش دهد، امکان تذکر، توقف کار و اصلاح عیوب قبل از غیرقابل برگشت شدن آن ها فراهم می شود. یک گزارش با تاخیر ممکن است به معنای تخریب چندین طبقه به دلیل یک اشتباه در فونداسیون باشد.
• ایجاد شفافیت و مسئولیت پذیری: گزارش های دوره ای و منظم، نقشه راهی شفاف از روند پروژه در اختیار شهرداری قرار می دهد. این شفافیت، امکان سوءاستفاده مجریین متخلف را کاهش داده و مسئولیت هر بخش از کار را به وضوح مشخص می کند. شهرداری با اتکا به این گزارش ها می تواند بر عملکرد ناظر و مجری نظارت دقیق تری داشته باشد.
• تسهیل در صدور مجوزهای مرحله ای: پروسه ساخت وساز اغلب دارای مراحل مختلفی (مانند گودبرداری، اسکلت بندی، تأسیسات و نازک کاری) است و برای عبور از هر مرحله، نیاز به تأییدیه شهرداری وجود دارد. این تأییدیه ها مستقیماً بر اساس گزارش های ناظر صادر می شود. گزارش به موقع، باعث می شود پروژه بدون توقف پشت میز اداری شهرداری، به صورت روان ادامه یابد.
• حفظ حقوق مالک و سرمایه ملی: یک ناظر متعهد و دقیق با گزارش دهی به موقع، از اجرای غیراصولی پروژه که منجر به کاهش عمر مفید ساختمان، افزایش هزینه های تعمیرات آتی و کاهش ارزش ملک می شود، جلوگیری می کند. این کار در واقع حفاظت از سرمایه مالک و نیز سرمایه ملی (مصالح و منابع به کار رفته) است.
• ارتقای فرهنگ ساخت وساز صحیح: وقتی سیستم گزارش دهی ناظران به صورت منسجم و دقیق عمل کند، مجریان ساختمان به تدریج ملزم به رعایت دقیق تر قوانین می شوند. این فرآیند، در بلندمدت به ارتقای فرهنگ عمومی ساخت وساز و کاهش تخلفات منجر خواهد شد.

پیامدهای گزارش دهی با تاخیر یا عدم گزارش دهی

• ایمنی به خطر می افتد: احتمال وقوع حوادثی مانند فروریزی، آتش سوزی و ... افزایش می یابد.
• تخلفات نهادینه می شوند: یک تخلف کوچک می تواند به دلیل عدم گزارش، به یک رویه غلط و خطرناک در کل پروژه تبدیل شود.
• پیگرد قانونی برای ناظر و مالک: ناظر بر اساس قوانین نظام مهندسی و شهرداری ها، در قبال گزارش نکردن تخلفات مسئول است و ممکن است با محرومیت از فعالیت، جریمه نقدی و حتی پیگرد قضایی مواجه شود. مالک نیز مسئولیت کلی پروژه را بر عهده دارد.
• ایجاد مشکل در پایان کار: ساختمانی که مدارک نظارت آن ناقص یا غیرمنظم باشد، با مشکلات جدی برای اخذ پایان کار و سند مالکیت روبرو خواهد شد.

کلیه حقوق این مقاله محفوظ است. انتشار با ذکر منبع بلامانع است.

منبع: نظام مهندسی ساختمان - معاونت شهرسازی و معماری شهرداری